130859133

Struktura i własności wieloskładnikowych powłok

na w ęglikach spiekanych oraz ceramice azotkowej i sialonowcj

Badania nad tym ty pem zużycia narzędzi są bardzo trudne do przeprowadzenia, ponieważ nie można odtwarzać idealnie wszystkich warunków . Wyjątek stanowią próby skrawania, które pociągają za sobą występowanie innych rodzajów zużycia. Testy nieobejmujące skrawania, które polegają na umieszczeniu różnych materiałów obrabianych w kontakcie z materiałem narzędzia w stałej temperaturze przez pewien czas, są niewymierne i mało użyteczne, ponieważ warunki takie bardzo znacznie różnią się od rzeczywistych warunków występujących podczas skrawania.

Zużycie korozyjne nie jest zazwyczaj główną przyczyną nadmiernego zużycia narzędzi, ale może stać się najistotniejszym mechanizmem zużycia stali w wysokiej temperaturze lub podczas obróbki plasty cznej. Zużycie to związane jest z pękaniem warstwy skorodowanej na powierzchni narzędzia w wyniku naprężeń występujących w trakcie skrawania i następną korozję nowo odsłoniętej powierzchni. Ta forma zużycia może być ograniczona przez właściwe smarowanie, wyższe stężenie chromu w narzędziach lub przez nanoszenie pow łok [1, 22],

W procesie zużycia można wyróżnić trzy główne etapy charakteryzujące się zróżnicowaną szybkością zużycia [17, 18, 37-40]:

•    pierwszy krótkotrwały okres charakteryzujący się dużą szybkością zużycia wynikającą z docierania się pary trącej (narzędzie-przedmiot obrabiany),

•    etap umiarkowanego zużycia uwarunkowany tymczasowym ustabilizowaniem się warunków kontaktu trących powierzchni,

•    gwałtowne przyspieszenie zużycia w efekcie długotrwałej pracy, prowadzące do uszkodzenia narzędzia.

I - krótkotrwały etap zużycia narzędzia

W tym okresie szybkość zużycia zmniejsza się w czasie. Każdy ze stykających się materiałów wykazuje chropowatość powierzchni w postaci występów i nierówności. Na powierzchni styku nierówności te dotykając się tworzą niewielkie obszary styku. Całkowity obszar tych stykających się punktów jest częścią przewidywanego obszaru stykających się powierzchni. W tych obszarach naprężenia i ciepło wzmagają się, co jest wynikiem częściowego usunięcia nierówności spowodowanego ścieraniem, któremu towarzyszy ścinanie nierówności lub nadtopienie. Kiedy te nierówności zostaną usunięte chropowatość powierzchni ulega zmianie a obszar styku powiększa się. Jeżeli siły pozostają niezmienione, nacisk maleje

2. Ogólna charakterystyka materiałów' na narzędzia skrawające 29