1800320536

12

Bogusława Bednarc;

mowała także pluralizm ideologiczny, a wraz z nim stopniowo dochodziło do pluralizmu religijnego, który trzeba było zaakceptować. Tolerancja jako przejaw wolności wymaga, aby obrońcy określonego poglądu, ich adwersarze i przedstawiciele władzy, reprezentując różne spojrzenia na określony problem, byli w stanie uznać racje innych. Tolerancja polega na przeciwstawieniu innemu przekonaniu własnego, na gotowości pokojowego współżycia, respektowaniu wolności myślenia i poglądów drugiej strony. Możliwe jest osiągnięcie kompromisu i porozumienia, ale dopuszczalne jest także pozostanie przy swojej racji, z zachowaniem wzajemnego szacunku i uznania praw drugiej strony.

Unia Europejska nie jest wyposażona w kompetencje w sprawach religijnych i wyznaniowych, w związku z tym jej prawo nie ingeruje i nie reguluje wewnętrznych spraw indywidualnych wspólnot religijnych i kościołów. Z uwagi na to jednak, że Unia nie jest też strukturą obojętną pod względem uznawanych wartości, jej porządek prawny w procesie kształtowania się i rozwoju integracji europejskiej wzorowany był i jest na zasadzie poszanowania podstawowych praw człowieka, szacunku do tożsamości poszczególnych narodów oraz przestrzegania reguł demokratycznego państwa prawa.

W państwach członkowskich UE wzajemne relacje między państwem a kościołami i wspólnotami wyznaniowymi kształtują się w każdym państwie odmiennie. Relacje te stanowią efekt długotrwałych, historycznie zróżnicowanych procesów. W jednych religia odgrywa rolę bardzo znaczącą, w innych niewielką.

Nie ulega wątpliwości, że o pozycji religii nie decydują tylko przepisy prawa, ale także praktyka wewnątrzpaństwowa. Wolność sumienia i wyznania państwa gwarantują swoim obywatelom konstytucyjnie, a granicą wolności religijnej jest respektowanie porządku publicznego oraz praw osób trzecich. Prawo do równości religijnej przysługuje podmiotom indywidualnym (osobom) i zbiorowym (kościołom i grupom wyznaniowym). Oznacza to prawo do równego uczestnictwa wierzących i niewierzących w życiu politycznym, gospodarczym i społecznym. Z powodów religijnych nikt nie może podlegać dyskryminacji. Mniejszości religijne i wyznaniowe są objęte, w neutralnych światopoglądowo państwach Unii Europejskiej, gwarancją wolności i równość religii i przekonań. Kształt stosunków wyznaniowych w państwie jest jedną ze współczesnych miar demokracji. Neutralność światopoglądowa państwa jest podstawową cechą demokratycznego państwa świeckiego. Neutralność nie oznacza ignorowania religii. Państwo powinno być areligijne, ale nie antyreligijne. Nie powinno być ateistyczne. Powinno być bezstronne w sprawach światopoglądowych.