2251774220

124 RECENZJE

wien wpływ jednych instytucyj na drugie, wobec tego jednak, że nasze rozkazy są wcześniejsze, a zarazem trudno przyjąć, aby były znane wojskowym władzom niemieckim, należy wnioskować, że podobieństwo tych instytucyj wypłynęło raczej z zasadniczej identyczności organizacji nowoczesnego wojska oraz z tego, że zarówno w Niemczech jak przedewszystkiem u nas można było zacząć pracę od fundamentów, opierając ją na wymaganiach nowoczesnego bibljotekarstwa.

Praca ppłka Stuhlmanna ma charakter opisowy, trudno więc poddawać ją krytyce; krytyka bowiem treści książki byłaby krytyką sprawności opisywanych przez autora instytucyj, czego bez znajomości tych instytucyj i bez zorjentowania się w celowości organizacyjnych postanowień, uzależnionych ściśle od właściwości danego środowiska, nie podobna czynić. Jeżeli jednak poświęciłem więcej miejsca samemu streszczeniu książki, to czynię to dlatego, ponieważ książka ppłka Stuhlmanna jest pierwszą z zagranicznych książek, zapoznających nas dokładnie z całokształtem prac i organizacji nowej grupy bibljotek, jaką stanowią nowocześnie pojęte bibljoteki wojskowe, i ponieważ jest to jedna z nielicznych prac (obok kilku rosyjskich i polskich), która dotyczy budzącej się dopiero do życia literatury, poświęconej bibljotekarstwu wojskowemu.

Ł.

ANNUAIRE DE UASSOCIA TI ON DES BIBLIO THECAIRES ERANęA/S. Un bilan de vingt anrtees (1906—1926). Paris, Champion [1927]. 4°. Str. 36.

W kwietniu 1926 r. upłynęło dwadzieścia lat istnienia Związku Bibljotekarzy Francuskich i z tego tytułu obecny przewodniczący instytucji, p. Gabriel Henriot, szkicuje zarys jej dziejów. Wierny swemu charakterowi energicznego działacza i organizatora, wychowaniec Ecole des Chartes, lecz niemniej pionier najnowszych prądów w bibljote-konomji, kierownik zorganizowanej na sposób nowoczesny Bibliothe-que Forney, docent amerykańskiej Szkoły Bibljotekarskiej, autor podkreśla z całym naciskiem praktyczne dążności i cele Związku, zaznaczając, że założyciele nie mieli wcale zamiaru tworzenia instytucji naukowej, qui ferait double emploi avec beaucoup d’autres. Czuwanie nad rozwojem bibljotek i wywalczanie dla stanu bibljotekarskiego należnego mu stanowiska, pod względem społecznym, administracyjnym i mate-rjalnym — oto główne dążenia organizacji, którym pozostała wierną przez minione dwudziestolecie. Gdy w 1909 r. powstały ugrupowania autonomiczne urzędników bibljotek uniwersyteckich z jednej strony i urzędników Bibljoteki Narodowej w Paryżu z drugiej, udało się przekonać inicjatorów, że, jakkolwiek pożądane jest istnienie sekcyj o ściśle ograniczonych zadaniach, to jednak w sprawach ogólnych konieczne jest współdziałanie wszystkich bibljotekarzy francuskich, dzięki czemu uniknięto rozłamu. W 1920 r. dalszym krokiem naprzód było założenie Związku Związków Bibljotekarzy i Archiwistów w celu stworzenia warunków do podjęcia wspólnej akcji przedstawicieli tych