2278215916

Ważne jest zatem, by każda osoba starająca się wykorzystać komiks na lekcjach języka polskiego wiedziała jak współgrają one ze sobą w komiksie i że tak naprawdę, każdy element może coś oznaczać. Niebagatelne jest także, by mieć świadomość, jak można to wykorzystać w procesie lekcyjnym.

Bardzo ciekawy podział tworzyw komiksowych na narrację i przekaz werbalny oraz obraz i przekaz niewerbalny stosuje w swej pracy Krzysztof Lipka-Chudzik²⁶, zaznaczając, że nie da się ich analizować w całkowitym oderwaniu od siebie, że nieustannie pojawiać będą się elementy świadczące o tym ,że tworzywa te współgrają. By uzyskać jeszcze większą przejrzystość wyróżniono: narrację i przekaz typograficzny, przekaz ikoniczny oraz przekaz paraikoniczny. By lepiej poznać omawianą gałąź artystyczną, warto się zapoznać z ich charakterystykami.

1.2.1 Narracja i przekaz typograficzny

Przekaz słowny w warstwie ukrytej istnieje przede wszystkim w postaci scenariusza komiksu. Także na powierzchni tego gatunku artystycznego ujawnia się on wieloaspektowo- począwszy od komentarzy narracyjnych, poprzez dialogi postaci, wyrazy odzwierciedlające dźwięk, napisy na przedmiotach, w tym artykuły gazetowe, a skończywszy na sygnaturze autorskiej. Warto zauważyć, że we wszystkich tych formach słów ważna jest nie tylko treść semantyczna wypływająca ze znaczenia poszczególnych jednostek, bądź całości leksykalnych, ale także treść znaczeniowa wynikająca z wizualnej formy, jaką przybiera dane słowo. Słowo zatem posiada znaczenie podstawowe i naddane, konstytuowane przez jego formę. Obecność przekazu werbalnego dostrzec można w narracji.

Właściwie występowanie verbum w warstwie relacjonującej jest wielorakie. Jak zauważył Jerzy Szyłak, można wyróżnić cztery rodzaje użycia słowa w narracji:

1.    teksty słowne nie pojawiają się wcale, a jedyny komentarz słowny ma formę tytułu:

2.    narracja jest prowadzona wyłącznie obrazem, ale w komiksie znajdują się przy toczenia wypowiedzi postaci umieszczone w tak zwanych dymkach - konwencjonalnych znakach graficznych, oznaczających w tym wypadku przytoczenie;

3.    prowadzona obrazem narracja jest sporadycznie opatry w ana komentarzami słownymi: ²⁶ K. Lipka-Chudzik, Przekaz werbalny i niewerbalny w komiksie. Warszawa 1995 [w:] Składnica naukowa [w:] Zeszyty komiksowe, red. M. Błażejczyk, dostęp onlinc:

http://www.zeszytykomiksowe.org/strona.php?strona=skladnica, dnia 19 marca 2013 r.

15