2964938821

265

PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA.

1*

na str. 78, 79, 84 i t. d., a nawet opuszcza ustępy, jak na str. 76 mówiąc o misyi do Hiszpanii, przechodzi zaraz do misyi niemieckiej ; w rękopisie cronica ordinis jest jeszcze o misyi do Portugalii, którą Komorowski pominął. Jeżeli to dotychczas w kilku rękopisach spoczywające źródło wydane zostanie, jak zapowiedziano, w 3 tomie Analecta Franciscana, to przybędzie dla poznania Komorowskiego nowy, ważny materyal, który rozbiór krytyczny jego kroniki niewątpliwie bardzo ułatwi. Nie mniej ważnym jest Komorowski dla rozwiązania kwestyi, kto jest autorem obu legend o św. Franciszku t. z. legenda prima et secunda czyli antiąua. Dotychczas wymieniono dwie osobistości, którym przypisywano napisanie jednej z legend, Tomasza de Celano i Tomasza (zwanego w Wad-dingu także Janem) de Ceperano. Kwestya ta była w literaturze dotychczas nierozstrzygniętą, a jest ona tern bardziej zajmującą, że Tomasz de Ceperano ma być także autorem słynnego hymnu: dies irae, dies Ula. Otóż w Komorowskim¹ znajdujemy rozwiązanie, powiada on wprost Thomas de Ceperano sive Zelano, qui legen-dam primam et secundam s. Francisci conscripsit. Widzimy więc, że obaj owi autorowie, których w historyografii wymieniano, to jedna osobistość, a odkrycie tego zawdzięczyć mamy jedynie Komorowskiemu.

Za dalekoby nas zaprowadziło, gdybyśmy chcieli wszystko przytaczać, co Komorowski przynosi do literatury zakonnej, gdybyśmy chcieli rozbiorowi poddać tę połowę jego kroniki, w której on opiera się na licznych a nieznanych częstokroć źródłach; rozbiór jego kroniki niewątpliwie przyniósłby nie mały plon dla historyografii Minorytów. Nie będziemy się również dłużej zastanawiali nad stosunkiem Komorowskiego do źródeł polskich a szczególnie do Miechowity, dość powiedzieć, że znał go i używka! w opowiadaniu pierwotnych dziejów Franciszkanów w Polsce a ciekawy czytelnik znajdzie w przedmowie i w obszernym dodatku ² z całą ścisłością i bystrością krytyczną napisany wywód, poświęcony właśnie temu stosunkowi Miechowity do Komorowskiego.

Ta część kroniki, która opowiada dzieje zakonu Bernardynów (czyli właściwie Minorytów-obserwantów w przeciwieństwie do Mi-

¹ Str. Pag. 12. ² Str. 407—418.