3870137310

ROZRÓŻNIANIE MOLEKUŁ A SPEKTROSKOPIA NMR W CIECZY 79

dodatkowego centrum chiralnego do cząsteczki właśnie wśród związków fosforowych leżą podobne zalety spektroskopii ^3IP NMR, jak spektroskopii na jądrach fluoru. Dodatkową zaletą jest w omawianym przypadku względna łatwość wprowadzenia do molekuł organicznych funkcji fosforowej i potraktowanie jej jako łącznika między cząsteczką badaną a dodatkowym centrum chiralnym.

W przypadku rozróżniania enancjomerów kwasów do otrzymywania pochodnych można zastosować reakcję estryfikacji optycznie czynnym alkoholem. Szczególnie polecane są/rans-2-arylocykloheksanoIe [10-12,23]. W estrach takich alkoholi oba podstawniki pierścienia cykloheksanu mają tendencję do przyjmowania pozycji ekwatorialnych, co zbliża w przestrzeni podstawnik arylowy i resztę badanego kwasu. Stosuje się również wiele innych alkoholi, np. estry różnych 2-hydrok-sykwasów [23, 24] (Rys. 10).

OH

H

H

Ph

Rysunek 10. Chiralne alkohole stosowane do funkcjonał izacji kwasów

O    CH.

.11    l

NH    C—O—CH-CHrCH,

/^CH

CHrCH,

i—i—r

56.4    56.2    56.0

^55.8    55.6    55.4' 55.2    55.0    54.8    54.6

Rysunek 11. Ester 2-butylowy 5-oksoproliny; sygnał węgla 02 dla mieszaniny wzbogaconej w jeden

z diastereomerów

Również najprostszy chiralny alkohol — 2-butanol może okazać się przydatny w tego rodzaju badaniach. Jego zaletąjest lotność, co umożliwia łatwe usunięcie