5167287913

możesz przekonać osoby do zmiany, ale możesz pomóc jej przejść do kolejnej fazy - fazy kontemplacyjnej.

2)    Faza kontemplacyjna

W tej fazie osoba przejawia ambiwalentną postawę¹⁴ wobec problemu - z jednej strony dostrzega negatywne konsekwencje i potrzebę zmiany, z drugiej jest przywiązana do znanych schematów, nie wierzy lub boi się podjąć próbę zmiany. Osobie w tej fazie możesz pomóc podjąć decyzję o zmianie.

3)    Faza przygotowania

W tej fazie osoba wykazuje energię i gotowość zmiany. Twoim zadaniem na tym etapie jest docenienie osoby, wsparcie jej i pomoc w ustaleniu realistycznego planu działań -należy precyzyjnie określić na czym będzie polegać zmiana, kiedy zostanie wprowadzona, co będzie pomocne i co może przeszkodzić w jej wdrożeniu.

4)    Faza działania

Na tym etapie zachowanie problemowe zostaje usunięte lub ograniczone. Twoim zadaniem jest dostrzeganie nawet najmniejszych przejawów zachodzącej zmiany.

5)    Faza utrzymania

Proces utrzymania wprowadzonej zmiany oraz zapobieganie nawrotom. Zwróć uwagę, że naturalnym elementem procesu zmiany jest nawrót do wcześniejszych zachowań problemowych, zwłaszcza w sytuacji, gdy zmianie podlegały zachowania o charakterze nałogu. Nawrót powinien być postrzegany, jako naturalny etap, a niejako porażka.

2.3. Czynniki wpływające na zmianę.

Niewątpliwie istnieje wiele przyczyn, które inicjują zmianę, a odpowiedź na pytanie „Dlaczego ludzie się zmieniają?" nie jest prosta. Poniżej przedstawione zostały wybrane czynniki wpływające na zmianę¹⁵:

1)    WIARA I NADZIEJA.

Odpowiedź na pytanie jak osoba ocenia szanse, że uda jej się dokonać zmian będzie prognostykiem, że będzie ona mieć miejsce. Dotyczy to zarówno wiary w możliwość zmiany samych osób i rodzin, jak również Twojej wiary w możliwość zmian.

2)    WPŁYW OSOBY POMAGAJĄCEJ.

Umiejętność budowania relacji, sposób interakcji jaką potrafisz nawiązać z osobą lub rodziną poszukującą pomocy ma ogromne znaczenie w budowaniu motywacji wewnętrznej, na której oparty jest proces zmiany.

„Zmiana następuje w sposób naturalny. (...) na prawdopodobieństwo, że zmiana nastąpi, silnie wpływają interakcje międzyludzkie. (...) Gdy zmiana zachowania zachodzi podczas leczenia, zwykle dzieje się to podczas kilku pierwszych sesji. Całościowa dawka leczenia przeciętnie nie czyni istotnej różnicy"¹⁶.

3)    CHĘĆ, GOTOWOŚĆ I ZDOLNOŚĆ OSOBY.

•    Chęć - ważność zmiany: „Chcę to zrobić",

•    Zdolność - poczucie, że jest się zdolnym do jej wprowadzenia: „Chcę i potrafię",

•    Gotowość do zmiany - jest to dla mnie najważniejsze w tej chwili: „Chcę to zrobić teraz".

¹⁴    Ambiwalencja może dotyczyć każdego komponentu postawy: behawioralnego, afektywnego i poznawczego, czyli tego co myślę, sądzę, co czuję i jak się zachowuję.

¹⁵    W.R. Miller, S. Rollnick, Wywiad motywujący. Jak przygotować ludzi do zmiany, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010, s. 8 - 16.

¹⁶    Ibidem., s. 13.

15