5213062542

W dawniejszych klasyfikacjach nie wyodrębniono zabaw badawczych, ani też nie dostrzeżono związku między nimi a zabawkami przyjętymi w innych klasyfikacjach. Zabawy badawcze posiadają w sobie elementy zabaw wzruszeniowych (pobudzanie przyjemnych i nieprzyjemnych wzruszeń ), sensorycznych (doznawanie wrażeń zmysłowach: wywoływanie dźwięków, oglądanie barw,

i

gładzenie powierzchni, próbowaniejjak smakuje) z klasyfikacji F. Queyrata i E. Clapareda. Zabawy badawcze zawierają też elementy zabaw funkcjonalnych^ z klasyfikacji Ch. Buhler₍ oraz majsterki jako czynności, w której dziecko poznaje budowę i funkcję różnych przedmiotów, narzędzi - według klasyfikacji S. Szumana.

Każda zabawa badawcza może wywołaó uczucia przyjemne bądź nieprzyjemne,np. próby usunięcia przez dziecko ciężkiego kamienia przez toczenie, podważanie, a więc pokonywanie dużych oporów, są dla niego uczuciem nieprzyjemnym, wiążą się bowiem z wysiłkiem fizycznym. Jednakże potrzeba poznawcza jest w tej sytuacji tak duża, że dziecko w zabawie chętnie pokonuje ten wysiłek. W ten sposób, nie zdając sobie jeszcze z tego sprawy, dociera przez własne doświadczenie do źródeł konkretnych zjawisk fizycznych, w tym wypadku do zjawisk statyki (tarcie potoczyste, zasada działania dźwigni).

Zabawa badawcza zapewnia doznanie wielu wrażeń zmysłowych, np. wywoływanie różnych dźwięków na skutek zderzenia,tarcia, zabawy w echo, odbieranie promieni świetlnych przy pomocy lusterka, zabawy w których dziecko bada zachowanie przedmiotów przesuwanych po różnych powierzchniach. Równocześnie jednak w zabawach tych dziecko odbierając wrażenia estetyczne, zaspokaja potrzebę poznania dzięki własnym badaniom, a tym samym rozszerza swe doświadczenia również w zakresie zjawisk fizyki (optyki, akustyki, statyki).

Zabawa badawcza zawsze zawiera w sobie cechy zabaw wzruszeniowych i sensorycznych, np. w próbach takiego ułożenia klocków, aby nie spowodowały drgnięcia ściany, dziecko nie

33