5332217760

Psychologia

su adaptacyjnego można dopiero przejść do omówienia środków radzenia sobie rodziców ze stresem. Działania te powinny doprowadzić do bardziej efektywnego wykorzystania dostępnych środków oraz do wykorzystania ich w sposób sprzyjający prawidłowemu przystosowaniu się rodziny do zaistniałej sytuacji.

Jakość życia obejmuje powiązane ze sobą elementy życia ludzkiego i zawiera: wskaźniki fizyczne (niepełnosprawność, ból), uwarunkowania psychiczne (samopoczucie, stopień niepokoju, stany depresji), uwarunkowania społeczne (stopień izolacji od otoczenia, możliwość pełnienia ról społecznych). Medyczny zaś aspekt jakości życia uwzględnia: możliwość funkcjonowania człowieka, sposób postrzegania własnej sytuacji życiowej, objawy chorobowe i kondycję fizyczną wynikającą z procesów chorobowych i wieku. W przeżyciach rodziców po wykryciu u dziecka niepełnosprawności można wyróżnić kilka okresów. Najczęściej wymienia się: fazę szoku, kryzysu emocjonalnego, pozornego przystosowania się oraz konstruktywnego działania. Znaczenie danego etapu może być różne w zależności od osobowości rodziców i ich gotowości do udzielania wsparcia.

Okres szoku

Często nazywany także okresem krytycznym lub okresem wstrząsu emocjonalnego, następuje bezpośrednio po tym, kiedy rodzice dowiadują się, że ich dziecko jest niepełnosprawne i nie będzie się rozwijać prawidłowo. Wiadomość o niepełnosprawności dziecka jest dla rodziców ogromnym wstrząsem psychicznym. Większość załamuje się - ich równowaga psychiczna ulega dezorganizacji. W przeżyciach dominuje: rozpacz, żal, lęk, poczucie krzywdy, beznadzieja i bezradność. Częstymi objawami występującymi w tym okresie u rodziców są: obniżony nastrój, niekontrolowane reakcje emocjonalne oraz stany nerwicowe. W tym okresie rodzice potrzebują fachowej pomocy z zewnątrz.

Okres kryzysu emocjonalnego

Nazywany także okresem rozpaczy lub depresji. Charakteryzuje się dominacją bardzo silnych negatywnych przeżyć. Rodzice postrzegają swoją sytuację jako beznadziejną, są przygnębieni, zrozpaczeni i bezradni. Mają poczucie za

I

Rys. 1. Model koncepcyjny jakości życia R. Schalocka

Konspekt nr 4/2006 (27)