5484453724

24 SYLWESTER DZIKI

Interpretacja wyników

Po tych koniecznych wyjaśnieniach można odpowiedzieć na pytania, ile w latach 1965—1981 było w Polsce publikacji prasoznawczych i kto był ich promotorem.

Szczegółową odpowiedź zawiera tabela 1.

Zwraca uwagę stale postępujący wzrost liczby pozycji z roku na rok w granicach — średnio biorąc — ponad 10°/o, przy jednoczesnych wyraźnych odchyleniach (zarówno in plus, jak i in minus); szczególnie wyraźne jest to w r. 1967 (wzrost do 127%), w 1969 (spadek do 91%), w L973 (spadek do 66%), w 1975 (spadek do 88%), w 1980 (wzrost do 126%), w 1981 (spadek do 87,5%).

Czym więc tłumaczyć te wahania? Przede wszystkim nie istnieje przecież żadna obiektywna prawidłowość, z mocy której wynikałaby systematyczna tendencja do równomiernego i systematycznego wzrostu publikacji. Występujący gwałtownie w 1967 r. wzrost publikacji (do 127%) wynika głównie z szerszego (niż w poprzednich latach) uwzględnienia w PBAWSMK pozycji bibliograficznych o charakterze publicystyczno-informacyjńym (grupują się one głównie w kategorii „instytucji pozostałych”; liczbowy wzrost pozycji wynosi 50).

Zupełnie odwrotne względy wyjaśniają znaczny spadek pozycji w r. 1973; w grupie „instytucji pozostałych” wynosi 73 pozycje (20% w stosunku do całego rocznika). Wynika to ze zmian koncepcji redagowania PBAWSMK. Wobec wzrastającej liczby publikacji poświęconych środkom masowego komunikowania (średnio o 10% w każdym roczniku), zdecydowano w grupie artykułów o charakterze publicystycznym, informacyjnym przeprowadzać daleko idącą selekcję *.

Nie chcąc jednak utrudniać dostępu do tego rodzaju publikacji,, mających przecież duże znaczenie w systemie informacyjnym (stanowią one istotne źródło inspiracji dla badacza jak i praktyka) zdecydowano wprowadzić w bibliografii oprócz dotychczasowej części ad-notowanej — część rejestracyjną, obejmującą właśnie grupę artykułów o charakterze publicystycznym, informacyjnym. A zawartość tego działu nie była — rzecz jasna — przedmiotem analizy. Stąd też, poczynając od r. 1973 w dziale „instytucje pozostałe” znacznie pomniejszyła się liczba publikacji. Ich kolejny wzrost w latach 1980—1981 wiąże się z ożywioną dyskusją na temat społecznego funkcjonowania środków masowego komunikowania.

Spadek liczby pozycji w Ośrodku Badań Prasoznawczych ( — 35), jak również w Ośrodku Badania Opinii Publicznej i Studiów Pro-

pojęcie prawne dotyczy głównie badań, w mniejszym zaś stopniu wynikających z nich publikacji, które na ogół są wynikiem indywidualnej aktywności publikacyjnej badacza) nie stanowią o ilościowym bogactwie polskiego praso-znawstwa, lecz publikacje z nich wynikające. Marginalnie na ten problem zwracał uwagą w swych analizach Zeszytów Prasoznawczych Paweł Dubiel. Zeszyty były przynajmniej dwukrotnie przedmiotem analizy ilościowej. Por. słowo wstępne P. Dubiela do bibliografii zawartości Zeszytów Prasoznawczych 1957—1969 (Kraków 1971) oraz za lata 1957—1979 (Kraków 1981).

⁸ Por. „Od redakcji” w t. IX „Polskiej bibliografii adnotowanej wiedzy o środkach masowego komunikowania”, s. IX.