6498541939

320 SPRAWOZDANIA

wań osób starszych (54%), ale nie tak drastycznie jak się wydawało. Ci pierwsi na pierwszym miejscu wymienili rekreacyjne funkcje biblioteki (58%), na drugim — indywidualne zainteresowania (17,5%), na trzecim — naukę i studia (15%). W drugiej grupie preferencje wypadły odpowiednio: 78%, 13,4%, 2,2%. Młodsi oczekują, że dostęp do zasobów bibliotecznych (informacji i materiałów) powinien być możliwy za pośrednictwem domowego komputera, Internetu oraz poczty elektronicznej, udział w oświatowych i kulturalnych formach pracy bibliotecznej deklaruje 38%. Starsi widzą bibliotekę publiczną jako ważny lokalny ośrodek rekreacyjny i deklarują chęć uczestniczenia w organizowanych przez nią imprezach oświatowo-kulturalnych (55%). Wiele wskazuje na to, że w miarę starzenia się „boomers” będą preferowali w większym stopniu rekreacyjne funkcje bibliotek publicznych (Maureen V. Kahlert: The baby boomer generation — impact on public iibraries theoretical and practical euidence). To praktyczna działalność bibliotek wymusza dziś podejmowanie badań na temat ich przyszłości. Wprowadzanie nowych technologii informacyjnych, budownictwo, wyposażenie, organizowanie zbiorów, kształcenie bibliotekarzy — wymagają zwiększania nakładów finansowych, a pieniędzy nawet w krajach bogatych nie przybywa. Próbuje się więc przewidzieć, jak będą się kształtowały usługi biblioteczne w przyszłości. The British Library Research and Innovation Center finansuje badania na temat potencjalnych i szacunkowych usług bibliotek publicznych (Margaret Kinnell Evans: Quality manage-mentand selfassessment tools for public Iibraries). W oszukiwaniu najlepszych rozwiązań organizacyjnych próbuje się porównywać efektywność usług informacyjnych bibliotek z usługami sektora prywatnego. W dużej mierze chodzi tu

0    doświadczenia w zarządzaniu usługami w tym sektorze i możliwości wykorzystania ich w praktyce bibliotek. Pod względem metodologicznym sposoby prowadzenia tego typu badań są niedostatecznie rozpoznane w programach bibliotekarskich, ale wydaje się, że kierunek myślenia o zarządzaniu bibliotekami jest obiecujący.

KSZTAŁCENIE BIBLIOTEKARZY

Coraz powszechniejsze zastosowania nowych technologii informacyjnych w bibliotekach wpływa na organizację kształcenia bibliotekarzy, zwłaszcza w zakresie programowym. Zróżnicowanie w tej dziedzinie jest znaczne, uwarunkowane tradycją, aktualnym poziomem oświaty, stanem zamożności danego kraju. Sąjednak pewne cechy wspólne, podstawowe dla bibliotekoznawstwa

1    informacji naukowej, do których m.in. zalicza się: sposoby komunikowania, politykę informacyjną, zarządzanie źródłami informacyjnymi, prowadzenie badań i umiejętności interpretacji uzyskanych wyników (Evelyn Daniel, Susan Lazinger, Ole Harbo: Guidelines for library/information educational programs: for discussion). Tradycyjne bibliotekoznawstwo tkwiło głęboko swoimi korzeniami w problematyce historycznej, ale już w latach 60. adaptowana przez nie informacja naukowa — i w związku z tym poszerzenie pola obserwacji i penetracji badawczych — wyparły ją z programów akademickiego kształcenia bibliotekarzy. Współczesność przyniosła nowe problemy związane zarówno ze zmianami strukturalnymi w społeczeństwie (wzrost liczby uczących się, nowe formy studiowania), jak i koniecznością przebudowy warsztatów bibliotecznych.