6307878240

112

literackie o proweniencji plebejskiej w znacznie szerszym zakresie niż dzieła literatury oficjalnej; pozwala także traktować różne nurty literatury plebejskiej łącznie, jako różne etapy wymiany między kulturą reprezentacyjną a ludową, etapy wędrówki motywów i schematów pojęciowych.

Podjęcie próby przedstawienia formułowanych w literaturze koncepcji narodu i społeczeństwa wymagało ustosunkowania się na wstępie do dwu podstawowych kwestii:

— rozumienia podstawowych pojęć związanych dową, jak np. ojczyzna, naród, państwo — poprze języka utworów;

- poprzez analizę treściową.

- wpłynęła na układ niniejszego tekstu, składającego się z dwu : sobą związanych części

Polska, Polacy w literaturze

Wnioski z analizy językowej dotyczą w pierwszym rzę< zainteresowania badanej literatury problematyką narodową wyrażającego się rozwiniętą terminologią. Analizą taką objęto ostatecznie 149 utworów sowizdrzalskich i 86 utworów mieszczańskich, operujących terminologią dającą się ująć w przyjętym zestawie haseł. Zestaw ten obejmuje 7 grup haseł dotyczących: narodu; ojczyzny —ziemi ojczystej; państwa; Polski i Polaków; określenia „polski” o funkcji przymiotnikowej, dodatkowo charakteryzującej treść tego terminu; wreszcie dwie grupy haseł wykraczających poza analizę wyłącznie znaczeniową, obejmujących różne formy użycia terminu „my” - szczególnie w opozycji do obcych.

http://rcin.org.pl

Spośród badanego zasobu źródeł obejmujących utwory sowizdrzalskie stosunkowo rzadkie są utwory operujące bogatym zasobem określeń dla problematyki narodowej i państwowej (od 4 do 7 haseł); stanowią one ok. 1/4 zbioru. Warto jednak podkreślić, że podobne zjawisko występuje przy badaniu literatury mieszczańskiej: w nurcie dworskim zdecydowanie dominuje zakresem podejmowanej problematyki i bogactwem słownictwa Jan Jurkowski, w nurcie patrycjuszowskim pełny zestaw haseł zawierają utwory Sebastiana Fabiana Klonowica i Adama Władysławiusza.

O zasobie terminologii decyduje, obok indywidualności twórcy, przede wszystkim charakter utworów: o ile literatura sowizdrzalska ma generalnie charakter realistyczny, zapisujący pewną i