7481430674

Rozdział 1

wynikająca z działalności praktycznej, zawodowej ludzi wykształconych. Typowym przykładem jest problem ustalenia czy konkretne dzieło, na przykład oprogramowanie komputerowe, jest dziełem naukowym. Kryterium rozstrzygającym jest w tym wypadku odpowiedź na pytanie czy autor stworzył swoje dzieło według znanych zasad i przepisów, czy efekt jego pracy wzbogaca ludzkość o obiektywną wiedzę na temat będący przedmiotem badań autora. Najbardziej pomysłowy program komputerowy może być traktowany jako dzieło, podobnie jak kompozycja geniusza muzyki lub malarstwa, jednak żadne takie dzieło nie jest fragmentem nauki. Natomiast, jeśli rozważany program komputerowy wzbogaca wiedzę o świecie, to bez względu na to, na jakim komputerze i w jakim języku został napisany, może stać się fragmentem nauki. Doświadczenie jednak wskazuje, że zazwyczaj nie sam program, lecz jego idea, algorytm są sednem badań i to one stają się osiągnięciem naukowym, natomiast program jest traktowany jako osiągnięcie sztuki inżynierskiej. Istotny bowiem jest praktyczny aspekt nauki, czyli jej zastosowanie w praktyce.

Przenosząc te rozważania na inne pole aktywności ludzkiej możemy stwierdzić, że osiągnięciem naukowym jest niewątpliwie teoria konstruowania mostów, jednak konkretny most według niej zbudowany zawsze „nosi piętno” twórcy. Praktyka dowodzi, że na podstawie tej samej teorii można zbudować most, który będzie jedynie spełniał swoje funkcje, ale także inny, uważany dodatkowo za dzieło doskonałe. Wkraczamy w ten sposób w zakres innego, trudnego do zdefiniowania pojęcia - sztuka inżynierska. Właśnie przez pryzmat tej sztuki postronni odbierają konkretny wytwór jako bardziej doskonały od innych.

Przykładów na powyższe można znaleźć więcej, również w obszarach nam bliższych. Nie przypadkiem używa się niekiedy terminu „sztuka nawigacji”, bowiem pomimo jej technicznego charakteru i nasycenia techniką oraz automatami nadal człowiek i jego zdolności powodują, że jeden wykona zadania na minimalnie akceptowalnym poziomie, a inny po mistrzowsku. Czyż nie dostrzegamy różnic pomiędzy różnymi mapami w tym sensie, że praca na niektórych sprawia przyjemność, podczas gdy inne wydają się nieprzyjemne?

16