7483798554

III Konferencja Dendrochronologów Polskich - Rogów, 9-11 lutego 2016

Możliwości wykorzystania krótkoterminowych danych klimatycznych, danych fenologicznych i informacji o latach nasiennych w interpretowaniu reakcji przyrostowej buka zwyczajnego (Fagus sylvatica L.)

Longina Chojnacka-Ożga*, Wojciech Ożga *[e-mail]

Zależności klimat - przyrost najczęściej są analizowane na podstawie miesięcznych lub sezonowych wartości różnorodnych parametrów klimatycznych. W przypadku prób interpretowania reakcji przyrostowej drzew cechujących się dużą wrażliwością na przymrozki wiosenne, celowe byłoby wykorzystanie krótkoterminowych danych klimatycznych oraz danych fenologicznych. Jest to uzasadnione zwłaszcza w przypadku buka zwyczajnego i jesionu wyniosłego, umożliwia bowiem identyfikację wpływu przymrozków na wielkość przyrostu radialnego i analizę negatywnych lat wskaźnikowych. Niezbędne do interpretacji dane klimatyczne to dobowe temperatury minimalne ze stacji meteorologicznych położonych w pobliżu powierzchni badawczych, są one dostępne w bazie IMGW i pozwalają na klasyfikację przymrozków. Dane fenologiczne umożliwiają określenie dat rozwoju liści. Jak wynika z badań Dittmara oraz badań autorów, redukcja przyrostu u buka następuje w przypadku wystąpienia intensywnego przymrozku (temperatura minimalna poniżej < -3°C) podczas pękania pąków i rozwoju liści. Baza danych fenologicznych dotyczących drzew leśnych jest stosunkowo uboga, konieczne jest korzystanie z metod pośrednich, przede wszystkim symulacji matematycznych: algorytmu Rótzera oraz sumy temperatur dobowych > 5°C przy założeniach, że średnia Tdobowa > 0°C, Tminimalna > 0°C i trwa termiczny okres wegetacyjny. Kolejna baza danych dająca duże możliwości w interpretowaniu reakcji przyrostowej buka to baza lat nasiennych. Jak wynika z obserwacji autorów najbardziej wartościowe są dane dotyczące obradzania buka na danym obszarze (Nadleśnictwie). Dla ostatnich lat dane te są dostępne w bazie Instytutu Badań Leśnych. Dane wcześniejsze wymagają korzystania z różnorodnych materiałów źródłowych w konkretnym Nadleśnictwie. Korzystanie z danych opracowywanych dla dużego obszaru (RDLP) jest obarczone dużym błędem.

12