8658358987

ZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ USŁUG BIBLIOTECZNYCH 351

zmian w strukturach organizacyjnych bibliotek. Poglądy te oraz praktyczne rozwiązania w tym zakresie wynikają bardzo często z przyjętego wTQM paradygmatu zespołowej organizacji pracy. Praca w zespołach pozwala dokładniej poznać działalność i trudności innych działów oraz wnikliwiej spojrzeć na działanie całego systemu bibliotecznego. W zespołach ma miejsce również odmienny niż w strukturach hierarchicznych przepływ informacji służącej zarządzaniu oraz tworzą się nowe więzi interpersonalne. Z czasem dochodzi do głębszych przemian struktur organizacyjnych bibliotek w kierunku ich spłaszczania i większej elastyczności, np. dąży się do wprowadzenia struktury sieciowej. Znaczenie tych zmian jest istotne w naszej dziedzinie, gdyż nadal większość współczesnych bibliotekarzy rzadko postrzega własną pracę jako element większej całości. Jest to wynik funkcjonalnych struktur organizacyjnych bibliotek oraz dotychczasowej oceny działalności systemów bibliotecznych nastawionej raczej na produkty, a nie projektowanie. Nowe struktury i więzi organizacyjne powodują szybsze reagowanie na zmiany otoczenia oraz angażowanie się pracowników we współpracę w ramach różnych zespołów zadaniowych.

Nowe role bibliotekarzy wynikają również z przyjętego w TQM „upełnomocnienia” każdego pracownika, czyli uczynienia go odpowiedzialnym za funkcjonowanie biblioteki i obsługę użytkowników. Jednocześnie umożliwia się ciągły rozwój umiejętności zawodowych, przez stałe szkolenie i doskonalenie kadry. Są to niewątpliwie czynniki motywujące i podnoszące prestiż zawodu. Ciągłe szkolenie ułatwia również pracownikom przystosowanie się do zmian, także technologicznych. Pomaga im również posługiwać się różnorodnymi metodami i narzędziami zbierania oraz analizy danych, co umożliwia niezbędne badania oraz ocenę funkcjonowania biblioteki w środowisku społecznym.

TQM proponuje również zmiany w postawach kierownictwa wobec pracowników polegające głównie na zachęcaniu ich do aktywności i inicjatywy. Przy strukturach hierarchicznych kadra zarządzająca musi podejmować specjalne kroki, aby uzyskać zaufanie podwładnych i przekonać ich, że mogą krytykować istniejące procedury lub zgłaszać sugestie ulepszeń bez narażania swojej dalszej kariery. W TQM podkreśla się również, że należy dobrze przyjmować komentarze podległych pracowników, dyskutować nad propozycjami i — jeżeli są właściwe — realizować je. Dzięki temu zwiększa się aktywność zawodowa każdego bibliotekarza, a znosi wiele przeszkód, które w tradycyjnie zarządzanych systemach biblioteczno-informacyjnych mogą ten dynamizm ograniczać.

Dzięki wprowadzeniu mechanizmu stałych badań i doskonalenia działania oraz umożliwianiu ciągłego rozwoju zawodowego pracowników powstaje nowa kultura organizacyjna instytucji biblioteczno-