9003499624

dzenia tego pojęcia są dla fenomenologii oraz dla hermeneutyki bardzo istotne. Świat przeżywany jest ściśle związany z praktyką życia, z motywacjami i celowością ludzkich działań, oznacza, że wszelkie badanie fenomenologiczne musi mieć charakter uwzględniający historyczność. Ponadto, wiąże się z nastawieniem personalistycznym, tzn. uwzględniającym przestrzeń intersubiektywną¹⁶⁹.

Istotne jest tu w szczególności pojęcie horyzontu, które zdaniem Gadamera ma wskazywać na intencje Husserla, aby ujmować poszczególne akty intencjonalnej świadomości w ramy pewnej „całości” i „ciągłości”: „Tak więc intencjonalności horyzontowej, która konstytuuje jedność strumienia przeżyć, odpowiada pewna równie rozległa intencjonal-ność horyzontowa po stronie przedmiotowej. Wszystko bowiem, co dane jako bytujące,

170

jest dane w świecie i wprowadza przez to ze sobą horyzont świata” . Dlatego też w świetle pojęcia horyzontu inny kształt przyjmuje redukcja transcendentalna. Zastosowanie epoche oraz zawieszenie obowiązywania tez naukowych o świecie okazują się niewystarczające, ponieważ badanie fenomenologiczne powinno uwzględniać także „świat jako już z góry dany” ⁷¹. A zatem jednym z celów fenomenologicznego badania staje się to, „aby tematem uczynić jakoś sam świat, aby zainteresować się nim na stałe”¹⁷².

Historyczny charakter fenomenologii, jaki uzyskujemy z lektury późnych pism Husserla, narzuca różne interpretacje, których tu nie będę rozwijał (np. Merleau-Ponty, Der-rida). Dla nas istotne jest to, że rozwinięcie fenomenologii w kierunku idei historyczno-ści wskazuje, iż pojedyncze doświadczenia percepcyjne należy rozumieć tylko w aspekcie szeroko pojętego doświadczenia integralnego o charakterze historycznym i kulturowym ⁷³. Oznacza to, według autora Egzystencji i hermeneutyki, podporządkowanie planu językowego, czyli inaczej mówiąc, funkcji nazywania, orzekania oraz syntaktycznych

j y J

połączeń, planowi przedjęzykowemu i przedpredykatywnemu .

Podsumowując powyższe uwagi dotyczące metody filozofii hermeneutycznej należy wskazać na swoistą trudność, którą Ricoeur określił jako rozdźwięk pomiędzy metodą a prawdą, w nawiązaniu do tytułu Gadamerowskiego dzieła. Zbytnie zagłębianie się w metodę dzieje się zawsze kosztem bezstronności prawdy, z kolei oparcie się tylko na ¹⁶⁹ Ibidem, s. 259.

1 70

H.-G. Gadamer: Prawda i metoda..., s. 342.

¹⁷¹    Ibidem, s. 343.

¹⁷²    E. Husserl: Kryzys..., s. 27.

171    * • •

P. Ricoeur: Fenomenologia i hermeneutyka..., s. 170.

¹⁷⁴ Ibidem, s. 171.

63