9372349497

Prasa antysemicka.

iii.

W wszelkiej pracy społecznej zachodzi zasadnicza różnica między zasiągnięciem rady ludu, a kierowaniem przez lud. Tłumy nie posiadają tego, czego trzeba, aby dojść do do celu. Potrzebują przedewszystkiem kierowników.

Party a socyalistyczna pozbawiona wodzów, często nawet bardzo despotycznych, byłaby niczem — to samo należy stwierdzić u stronnictwa chrześcijańsko społecznego, które dobrze pojęło, iż rządzenie społeczeństwami politycznemi jest nadewszystko wiedzą i sztuką, wymagającą wytworzenia doborowych sił przywódców.

Stąd też wielkie znaczenie Luegera czy Gessmana, Weisskirchnera czy Lichtensteina.

Nie wyobrażamy sobie bowiem bynajmniej, że dla podniesienia ducha społecznego wystarcza w^rolność prasy, słow^ra i zgromadzeń. Aby te wszystkie urządzenia społeczne stać się mogły siłami wychow'aw^Tczemi, na to lud musiałby być obdarzony pewnym wyrobionym i konsekwentnym sądem politycznym.

A gdzież ten lud niemiecki Austryi, ta ludność mieszczańska Wiednia miała sposobność wyrobienia sądu politycznego? Czy w epoce absolutyzmu, czy w^r czasie maskowanego despotyzmu pseudo-liberalizmu, w wirze namiętności, zaciemniających horyzont walk politycznych ?

Korzystać z tego musiały owe jednostki, które dzięki demagogicznym zaletom ludowd