984501949

nurzał w realiach historycznych i kulturowych. Podobną metodę stosuje także, starając się odtworzyć portret psychologiczny prezentowanych postaci biblijnych. Wariacje na tematy ukrytych przeżyć i przemyśleń mają na celu ujawnienie niewidocznych motywów ich działania. Brandstaetter w tym, jak i w poprzednim przypadku dba o to, by nie dokonywać zmian w tekście biblijnym ^l38>

Inna z metod, która posłużyła pisarzowi do reinterpretacji Biblii, jest związana z próbą potraktowania czasów współczesnych jako dalszego ciągu Pisma Świętego. Autor opowiedział dwa zdarzenia z martyrologii XX wieku językiem biblijnych wersetów i tak motywuje swój wybór formy:

Dokonałem tego zabiegu nie dla współzawodnictwa z tekstem świętym - byłoby to przedsięwzięcie nad wyraz niedorzeczne, śmieszne i bezowocne - ale na dowód, że wystarczy ukształtować na jego podobieństwo niektóre wypadki dziejowe, aby ujawnił się w pełni ich nieposzlakowany, biblijny charakter'³⁹.

Takie spojrzenie na współczesność z perspektywy prawdy objawionej pozwala na odszukanie historiozbawczej myśli biblijnej w dobie obecnej. Warto w tym momencie przywołać opinie Zygmunta Lichniaka na temat kreowania w konwencji języka biblijnego obrazu Ojca Kolbego i Josela Jakowera¹⁴⁰. Krytyk zauważył cel, któremu służy przyjęta przez Brandstaettera metoda: „artystyczne przeżywanie współczesności w kategoriach biblijnego uniesienia, o wspólnotę języka artystycznego, która rodzi

¹³⁸    „Nie zmieniam kierunku wypadków. Pragnę Jedynie ujawnić mechanizm duchowych sporów rozgrywających się w duszy biblijnego bohatera, którego działanie wskutek tych dogłębnych zabiegów staje się dla mnie bardziej zrozumiałe, a on sam bliższy, a nawet tak bliski, żc jestem skłonny całkowicie utożsamić się z jego osobą, co jest przecie również jednym z warunków pełnego zrozumienia biblijnego tekstu” (<tamże, s. 113). Literackie konsekwencje tych typów refleksji biblijnej widoczne w kreacji wiciu postaci ewangelijnych przedstawionych w Jezusie z Nazartthu zob. III rozdz. pracy.

¹³⁹    R. B r a n d $ t a e 11 e r, Krąg biblijny..., s. 123.

¹⁴⁰    Historię obu tych postaci zapisał Brandstaetter stosu jąc stylizację biblijną i zamieścił w Kręgu biblijnym.

68