Zagospodarowanie turystyczne obejmuje takie elementy naturalne środowiska geograficznego (zagospodarowanie przestrzenne; przyrodnicze antropogeniczne środowisko), które przeznaczone są do zaspokajania potrzeb turystycznych.

Produkty naukowe: turystyka: biznesowa, na obszarach wiejskich, miejska i kulturalna, tranzytowa i przygraniczna, aktywna / rekreacyjna,uzdrowiskowa i zdrowotna

Zagospodarowanie turystyczne stanowi składnik zagospodarowania przestrzennego miejscowości, regionu, kraju. W Polsce nie ma obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego.

Zakres rzeczowy zagospodarowania turystycznego uzależniony jest od położenia geograficznego miejscowości, regionu itd.

Zagospodarowanie turystyczne - wiele różniących się definicji.

M. Band Bowy (1966) nie podaje definicji zagospodarowania tur. Lecz wymienia jego składniki, to:

• dostępność komunikacyjna

• infrastruktura ogólna - środki komunikacji wewnątrz regionu

• urządzenia administracyjne, kulturalne, socjalne.

• infrastruktura turystyczna - obiekty infrastruktury ogólnej powstałe po nadaniu gminie, miejscowości charakteru turystycznego.

• trwałe zagospodarowanie turystyczne dla wyżywienia turystów i personelu obsługującego

• urządzenia sportowe i rozrywkowe

• zagospodarowanie turystyczne handlowe

• zagospodarowanie w zakresie recepcji i informacji

• urządzenia techniczne

Olaf Rogolewski (1966). Zagospodarowaniem turystycznym nazywamy wyposażenie określonego regionu, miejscowości lub obszaru w zespół urządzeń do obsługi ruchu turystycznego.

Olaf Rogolewski (1974). Zagospodarowanie turystyczne stanowi działalność, mającą na celu przystosowanie środowiska geograficznego do potrzeb turystyki.

Lech Andrzej Dębisk (1978). Zagospodarowanie turystyczne jest to działalność mającą na celu przystosowanie środowiska geograficznego dla:

• potrzeb ruchu turystycznego

• zapewnienie dojazdu dla miejscowości turystycznych

• wyposażenie w odpowiednią bazę podstawową i towarzyszącą

Zagospodarowanie turystyczne określa się mianem infrastruktury turystycznej.

Infrastruktura turystyczna - to zespół obiektów i urządzeń stanowiących wyposażenie określonego obszaru, szlaku lub miejscowości, umożliwiających zaspokojenie potrzeb ruchu turystycznego.

INFRASTRUKTURA TURYSTYCZNA
komunikacyjna	noclegowa	żywieniowa	towarzysząca
sieć oraz stan techniczny wyposażenie urządzeń komunikacyjnych w środki transportu organizacja ruchu komunikacyjnego stan zaplecza techniczno - usługowego transportu	charakter użytkowanie bazy (stała i sezonowa) dostępność bazy(otwarta i zamknieta -środowiskowa) stan i warunki materiałów technicznych (trwała i lekka)		urządzenia umożliwiające korzystanie z walorów turystycznych urządzenia rozrywkowe urządzenia usługowe urządzenia ułatwiające uprawianie turystom turystyki i sportu

Marek Łabaj (1997) Zagospodarowanie turystyczne to zaplanowane, dynamiczne kształtowanie układów przestrzennych poprzez uzasadnione ekologiczne, ekonomiczne i społeczne działania inwestycyjne na obszarach atrakcyjnych turystycznie w celu utworzenia zrównoważonej ze środowiskiem i harmonizującą z krajobrazem infrastrukturą zapewniającą odpowiednim segmentom ruchu turystycznego interesujący produkt.

Turystyczne jednostki przestrzenne:

• region turystyczny, obszar turystyczny, rejon turystyczny, miejscowość turystyczna, zespół jednostek krajobrazowych, zespół obiektów turystycznych, obiekt turystyczny, szlak turystyczny

Region turystyczny:

- obszar o wysokich walorach turystycznych na którym koncentruje się ruch turystyczny

- obszar odznaczający się pewną jednorealnością cech środowiska geograficznego oraz wewnętrznymi powiązaniami usługowymi

- jednostka administracyjna nawiązującą najczęściej do tradycyjnych krain historycznych

(albo) - wyróżniająca się kraina fizjogegograficzna

(albo) - wyraźnie już ukształtowana pod względem pełnionej funkcji turystycznej jednostka przestrzenna

Wprowadzono dwustopniową regionalizację obszaru Polski nazywając regionami obszary o jednostkowym typie środowiska geograficznego. Wydzielono 7 regionów turystycznych:

• 1 morski - wybrzeże

• 2 górskie - Sudety i Karpaty

• 1 wyżynny - Małopolska

• 3 pojezierne - pomorskie, mazurskie, wielkopolskie

W ich obrębie znajduje się 44 miejsca (jednostki) - rejony turystyczne.

Klasyfikacja ta uwzględnia:

-- zagospodarowanie turystyczne

-- rzeczywisty rozkład ruchu turystycznego

-- warunki środowiskowe

Rejon turystyczny:

- zespół miejscowości turystycznych posiadających określone walory turystyczne:

+ wypoczynkowe

+ krajobrazowe

+ lecznicze itd.

Powiązane ze sobą wspólnym węzłem rozrzadzony ruch turystyczny i baza zaopatrzeniowa.

Obszar turystyczny:

- jednostka przestrzenna o jednorodnym typie kompleksu i walorów jednakowej randze walorów, mająca dobre potencjalne warunki do rozwoju turystyki.

Miejscowość turystyczna:

- jednostka osadnicza, która ze względu na:

= walory turystyczne

= zagospodarowanie turystyczne

= dostępność transportową

stanowi punkt docelowy lub etap podróży turystycznej.

- miejscowości turystyczne dzielą się na typy zróżnicowane ze względu na istotne dla planowania zagospodarowania cechy:

= wielkość miejscowości

= walory poznawcze ( wpływające na wielkość ruchu turystycznego)

= czas pobytu turystów (uwzględniający optymalny program zwiedzania)

Typologia miejscowości turystycznej:

Wypoczynkowe	z atrakcjami turystycznymi
Kurorty	Centra rozrywki
Miejscowości wypoczynkowe lub urlopowe	Miejscowości ze szczególnymi placówkami
Miejscowości wypoczynku podmiejskiego jednostek wypoczynkiem dziennym jednostek weekendowym

Zespół jednostek krajobrazowych:

- obszar o zbliżonym ukształtowaniu i pokryciu terenu

Szlak turystyczny:

- droga lub ścieżka prowadząca przez atrakcyjne obszary, miejscowości i obiekty turystyczne przystosowane do potrzeb określonych form wędrówek turystycznych

- rodzaje szlaków turystycznych: piesze (górskie i nizinne), wodne, narciarskie, drogi turystyczne, kołowe(motorowe i rowerowe)

Struktura jednostek przestrzennych:

- obiekt, zespół obiektów, kompleks obiektów.

Celem podróży może być:

• obiekt zabytkowy, obiekt przyrodniczy, schronisko, hotel, zakład gastronomiczny, biuro podróży, informacja turystyczna

Kroki w zagospodarowaniu miejscowości:

• ocena walorów atrakcji

• określenie funkcji jakie może pełnić miejscowość

• określenie chłonności turystycznej i pojemności turystycznej

• zagospodarowanie według koncepcji modularnych

Waloryzacja środowiska przyrodniczego:

• metoda opisowa - rzeźba terenu, lesistość, wody powierzchniowe, klimat to komponenty ważne dla turystyki; zaletą metody jest np., sporządzenie sprawozdań z oceny walorów itp.

• metoda bonitacji punktowej - ocena punktowa terenu:

zaleta metody - odpowiednie dane

wada metody - trudność uzyskania odpowiednich danych, ukazują one ogólną ocenę

UWAGA: do sporządzenia analizy najlepsza jest metoda bonitacji punktowej.

Czynniki wyznaczające strefy.

Do czynników, które wyznaczają zasięg i rozmieszczenie stref i urządzeń wypoczynkowych zalicza się:

• częstotliwość zapotrzebowania na określone rodzaje wypoczynku

• czas wolny jakim dysponuje mieszkaniec

• rodzaj ośrodka komunikacyjnego będącego do dyspozycji

• racjonalny czas, jaki można przeznaczyć na dojazd do miejsca wypoczynku. Przyjmując że czas przeznaczony na dojazd w obie strony nie powinien być dłuższy niż 20% czasu przeznaczonego na wypoczynek, otrzymuje się następujące znaczniki dla określenia poszczególnych stref wypoczynku.

Chłonność i pojemność turystyczna.

Naturalne granice korzystania ze środowiska przyrodniczego wyznaczają dwa wskaźniki:

• wskaźnik chłonności terenu

• wskaźnik pojemności turystycznej terenu

Oba pojęcia stosowane SA zamiennie.

Chłonność turystyczna - maksymalna [optymalna] liczba turystów, która może równocześnie przebywać na danym obszarze realizując programy rekreacyjne, nie powodując zniszczenia i degradacji środowiska przyrodniczego.

Pojemność turystyczna - [obiektu, miejscowości, regionu, przestrzeni] to pojemność bazy noclegowej (liczba miejsc noclegowych), bazy gastronomicznej (liczba miejsc konsumpcyjnych, wydawanych posiłków), określająca maksymalną liczbę turystów, mogących równocześnie korzystać z poszczególnych urządzeń nie przyczyniając się do zmniejszenia zakresu, poziomu i podaży usług turystycznych oraz dezorganizacji życia społeczno - gospodarczego.

Wskaźnik chłonności - to wielkość obciążenia na jednostkę powierzchni, które:

• zapewni optymalne warunki wypoczynku turystom

• stanowi górną granicę dopuszczalnego obciążenia środowiska

Pojemność fizyczna - określa granicę maksymalnego otwarcia terenu na turystykę ze względu na stojące do dyspozycji zasoby przyrodnicze. Granica ta określana jest przez kryteria ekologiczne, ekonomiczne i społeczne.

Pojemność ekologiczna - określa granice użytkowania rekreacyjnego terenu przez turystów i podmioty gospodarcze. Stanowi ona granicę:

• turystycznego otwarcia terenu na inwestycje turystyczne

• przyjmowanie ruchu turystycznego

aby rozmiar szkód ekologicznych wynikających z tego użytkowania nie groził utrata atrakcyjności turystycznej.

Pojemność socjopsychologiczna - jest granicą poza którą rozpoczyna się spadek liczby przyjeżdżających gości w przeliczeniu na jednostkę powierzchni.

Pojemność socjopsychologiczna w odniesieniu do:

• turysty jest subiektywnym odczuciem spadku atrakcyjności pobytu na danym terenie połączona z rezygnacją odwiedzania tego terenu

• ludności miejscowej jest subiektywnym poczuciem uciążliwości wynikających z różnych rodzajów aktywności uprawianych przez przyjeżdżających gości, a także niedogodności i obciążenia poziomu życia, wynikające z przeinwestowania terenu w obiekty i urządzenia turystyczne.

Pojemność wynikowa - zależna jest od wydolności istniejącej infrastruktury techniczno - ekonomicznej, a zwłaszcza sieci zaopatrzenia w wodę, energię, gaz, urządzenia oczyszczające, infrastrukturę transportową i inne. Pojemność wynikowa zależy także od uwarunkowań przyrodniczych:

• klimat który może nie pozwalać na rozwój określonych form turystyki zależy od rezerw siły roboczej które mogą być wykorzystane w dużej ekspansji turystyki.

Metodologiczne obliczenia pojemności terenu:

-- metoda wskaźnikowa

-- metoda intuicyjna

-- metoda fitosocjologiczna

-- metoda programowania linowego

Zagospodarowanie turystyczne według koncepcji modularnej.

W założonym przedziale wielkości ośrodka turystycznego od 5—do 2500 miejsc pobytowych mieści się od 1 do 5 jednostek modularnych po 500 miejsc każda.

Umożliwia to:

• klasyfikację ośrodków w oparciu o liczbę jednostek modularnych

• oparcie zasady wzrostu nowo powstałych ośrodków na etapowaniu, polegającym na dodawaniu kolejnych jednostek modularnych.

• Modularnych związku z tym założeniem przewiduje się 5 typów ośrodków o różnej wielkości;

• Typ A - 500 miejsc pobytowych [wyjściowa jednostka modularna]

• Typ B - 1000 miejsc pobytowych

• Typ C - 1500 miejsc pobytowych

• Typ D - 2000 miejsc pobytowych

• Typ E - 25000 miejsc pobytowych [granica wielkości rozpatrywanego zespołu

jednostek modularnych]

Położenie obszarów chronionych względem źródeł ruchu turystycznego.

Parki Narodowe położone są w sąsiedztwie dużych aglomeracji: Ojcowski, Kampinoski, Wielkopolski. Wielkość PN oraz krajobrazowych stanowi teren intensywnego użytkowania tur. Lub położony jest w sąsiedztwie terenów natężenia tur. [parki górskie, nadmorskie z wyj. Mazurskiego].

Walory i atrakcje tur. obszarów chronionych.

Atrakcyjność obszarów chronionych
walory środ. przyrodniczego	walory tur. środ. kulturowego	organizowane atrakcje
- sieć wodna - szata leśna - rzeźba terenu - klimat	- zabytki budownictwa architektonicznego - skanseny - muzea - wykopaliska archeolog. - miejsca pamięci narodowej - obiekty budownictwa wiejskiego - rzemiosło artystyczne	- obserwacje przyrody - imprezy sportowe i sportowo-rekreacyjne - masowe imprezy rekreacyjne

Rezerwat przyrody - jest obszarem obejmującym zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym.

• Ekosystemy

• Określone gatunki roślin i zwierząt

• Elementy przyrody nieożywionej

mające istotną wartość ze względów naukowych, przyrodniczych, kulturowych, krajobrazowych.

Cel ochrony: w ustawie brak jest zapisu odnośnie celu wyznaczenia tej kategorii obszarów chronionych.

Użytkowanie: brak zapisu w ustawie.

Zagospodarowanie turystyczne rezerwatów przyrody.

Urządzenia turystyczne
na obszarze rezerwatu	urządzenia obszarów strefie bezpośrednio przylegającej	urządzenia poza strefa uciążliwości
- trasy zwiedzania - pkt widokowe - urządzenia do odpoczynku - urządzenia sanitarne - urządzenia inf obszarów dydaktyczne	- dojście piesze - pawilon muzeum rezerwatu	- pawilon muzeum rezerwatu - parking - bazy: noclegowa, gastr., komunikacyjna, towarzysząca

Położenie rezerwatów przyrody obszarów stosunku do najważniejszych rejonów koncentracji ruchu turystycznego [KRT] jest złożone.

W części niżowej Polski znaczna częśc rez., występuje poza KRT.

Obszarów górach 85% rez położonych jest obszarów atrakcyjnych tur rejonach.

Rezerwaty położone SA obszarów sąsiedztwie tras komunikacyjnych oraz obszarów pobliżu lub na terenie dużych miast:

• Rez. „Dybanka” w Gostyninie

• Rez. „kępa Baranowa” w Toruniu

• Rez. „Las Bielański” w W-wie

• Rez „Zdroje” w Szczecinie

Park Narodowy - obejmuje obszar chroniony, wyróżniający się szczególnymi wartościami naukowymi, przyrodniczymi, kulturowymi, społecznymi, wychowawczymi, obszarów powierzchni nie mniejszej niż 1000ha na którym ochronie podlega całość przyrody oraz swoiste cechy krajobrazu.

Cel ochrony: poznanie obszarów zachowanie części systemów przyrodniczych wraz obszarów warunkami ich funkcjonowania oraz odtworzenia zniekształconych ogniw rodzinnej przyrody.

Użytkowanie: wszelkie działanie na terenie obszarów. P.N. podporządkowane są ochronie przyrody obszarów mają pierwszeństwo przed innymi działaniami. P.N. jest udostępniany do zwiedzania.

Zagospodarowanie turystyczne Parku Narodowego

Na obszarze parku	W otulinie parku	W sąsiedztwie
- brama parku - wc szlaki turystyczne [stałe i okresowe] - schronisko - muzea - ścieżki przyrodnicze [geologiczne, florystyczne i faunistyczne]	- parkingi - drogi - gospodarstwa agroturystyczne	- baza noclegowa - baza gastronomiczna - baza towarzysząca

Park Krajobrazowy - jest obszarem chronionym ze względu na wartości:

• Przyrodnicze

• Historyczne

• Kulturowe

Cel ochrony:

• Zachowanie

• Popularyzacja

• Upowszechnianie

Użytkowanie: grunty orne i leśne, inne nieruchomości znajdujące się w granicach parku krajobrazowego pozostawia się w gospodarczym wykorzystaniu.

Zagospodarowanie turystyczne strefy pojeziernej

- regiony i rejony preferowane do kompleksowego zagospodarowania turystycznego

1. Region Krainy Wielkich Jezior

2. Region Suwalsko - Augustowski

3. Region Iławsko - Ostródzki

4. Region wschodnio - pomorski

5. Region zachodnio - wielkopolski

6. Region kujawski

7. Region Poznański

8. Region Ełcki

9. Region Brodnicki

10. Region Olsztyński

11. Region Płocki

wyodrębnienie regionów z obrzeża strefy powinno być realizowane w oparciu o

kryteria krajobrazowo — przyrodnicze, wyodrębnienie rejonów w oparciu o kryteria

funkcjonalno — programowe. Wyznaczenie granic rejonu ma znaczenie dla potrzeb

planowania przestrzennego, wyznacza terytorialny zasięg obsługi określonej formy

ruchu turystycznego.

Tradycyjny układ przestrzennej infrastruktury

1. Strefa akwenu

1. obszar wód otwartych [kajaki, łodzie wiosłowe, rowery wodne]

2. pas płytkich wód przybrzeżnych [pływające baseny kąpielowe, pływające i trwałe pomosty, hangary na sprzęt pływający]

2. strefa zieleni urządzonej

1. pas plaż piaszczystych i trawiastych [urządzenia i przebieralnie, wc, kosze]

2. pas zieleni trawiastej z enklawami zieleni średniej i wysokiej [place zabaw, urządzenia rekreacyjne dla dorosłych]

3. strefa zabudowy noclegowej

1. pas zabudowy noclegowej [ 1 i 2 kondygnacje] grupowe lub indywidualne domki wczasowe i campingi]

2. pas zabudowy ogólno - usługowej z zapleczem gospodarczym i parkingami dla turystów

4. strefa zieleni leśnej lub łęgowej

4.1. pas zieleni izolacyjnej

4.2. droga dojazdowa

4.3. obszar zieleni leśnej

Wady:

- utrudniony dostęp do akwenu turystów spoza ośrodka

- brak atrakcyjnych nadjeziornych terenów spacerowych

- nieracjonalne użytkowanie wybrzeży

Zalety:

- dostrzegane przez grupy wybranych turystów

Zmodernizowany układ tradycyjnej infrastruktury

1. Strefa akwenu

• obszar wód otwartych [kajaki, łodzie wiosłowe, rowery wodne]

• pas płytkich wód przybrzeżnych [pływające baseny kąpielowe, pływające i trwałe pomosty, hangary na sprzęt pływający]

• strefa zieleni urządzonej

• pas plaż piaszczystych i trawiastych [urządzenia i przebieralnie, wc, kosze]

• pas zieleni trawiastej z enklawami zieleni średniej i wysokiej [place zabaw, urządzenia rekreacyjne dla dorosłych]

• strefa ogólnodostępnej komunikacji pieszej w zieleni

• aleja spacerowa na skarpie, równoległa do brzegu jeziora, nie ogrodzona.

• zieleń okalająca

• strefa zabudowy noclegowej

• pas zabudowy noclegowej [ 1 i 2 kondygnacje] grupowe lub indywidualne domki wczasowe i campingi]

• pas zabudowy ogólno - usługowej z zapleczem gospodarczym i parkingami dla turystów

• strefa zieleni leśnej lub łęgowej

4.1. pas zieleni izolacyjnej

4.2. droga dojazdowa

4.3. obszar zieleni leśnej

Wady:

- utrudnienie turystom nie korzystającym z noclegów dostępu do akwenu

- przepołowienie terenu pasem spacerowym

Zalety: przeprowadzenie alei spacerowej

Zalecany układ przestrzennej przywodnej infrastruktury

1. strefa akwenu

1. obszar wód otwartych [kajaki, łodzie wiosłowe, rowery wodne]

2. pas płytkich wód przybrzeżnych [wspólne kompleksy przestrzenne]

2. strefa zieleni urządzonej

1. pas plaż piaszczystych i trawiastych [urządzenia i przebieralnie, wc, kosze]

2. aleja spacerowa w otoczeniu zieleni

3. strefa urządzonej zieleni zamkniętej i terenów zieleni trawiastej z urządzeniami służącymi rekreacji

4. strefa zabudowy noclegowej

1. pas zabudowy noclegowej [ 1 i 2 kondygnacje] grupowe lub indywidualne domki wczasowe i campingi]

2. pas zabudowy ogólno - usługowej z zapleczem gospodarczym i parkingami dla turystów

5. strefa zieleni leśnej lub łęgowej

4.1. pas zieleni izolacyjnej

4.2. droga dojazdowa

4.3. obszar zieleni leśnej

Uwagi:

- przedstawione warianty stanowią uporządkowane przestrzennie i funkcjonalnie wersje układów stosowanych w praktyce

- układy można poprawić droga eliminacji niektórych obiektów i urządzeń zaplecza gospodarczo - technicznego.

Preferowany układ przyszłościowy infrastruktury

• Strefa akwenu

• obszar wód otwartych [kajaki, łodzie wiosłowe, rowery wodne]

• pas płytkich wód przybrzeżnych [pływające baseny kąpielowe, pływające i trwałe pomosty, hangary na sprzęt pływający]

• strefa leśno - parkowa zieleni ogólnodostępnej

• pas plaż piaszczystych i trawiastych [urządzenia i sanitarne, rozrywkowe i usługi gastronomiczne]

• aleja spacerowa w styczna do terenów plażowych

• strefa zabudowy noclegowej

tworzy układ gwiazdowy a nie pasmowy, brak zabudowy gosp. - techn.uzytkowanej poza terenem

• strefa zieleni leśnej lub łęgowej

4.1. pas zieleni izolacyjnej

4.2. droga dojazdowa

4.3. obszar zieleni leśnej

Zagospodarowanie turystyczne strefy górskiej

 obszar gór i pogórza jest najbardziej atrakcyjny pod względem

- zdrowotnym

- krajoznawczym

- możliwości uprawiania sportów zimowych

 obszar ten posiada największe zróżnicowanie środowiska przyrodniczego w zakresie

- wysokości względnej

- klimatu

- szaty roślinnej

- świata zwierzęcego

- dysponuje największymi zasobami mineralnymi surowców leczniczych

Strefa górska obejmuje dwa odrębne rejony

• Region Karpacki - większy powierzchniowo, atrakcyjniejszy, w zagospodarowaniu regionu karpackiego dostrzega się układ pasmowy, nieco zakłócony w zach. części [Beskidy Śląski, Żywiecki, Mały i Makowiecki].

• Możliwe dla kompleksowej działalności inwestycyjnej w zakresie infrastruktury turystycznej pozostają tereny głównie Beskidu Niskiego i Bieszczad.

• Na pozostałym obszarze Karpat zach. Tereny przydatne dla celów budownictwa turystycznego posiadają charakter małych enklaw [np. w rejonie Pilska, Babiej Góry].

• W najwartościowszym obszarze Tatr niekontrolowane procesy urbanizacyjne zaszły już tak daleko że dalsze inwestowanie należy nieodzownie łączyć z likwidacja starych.

• Region Sudecki - mniejszy od karpackiego karpackiego mniej atrakcyjny

• posiada korzystniejsze usytuowanie względem emisji mchu turystycznego [ kraj i zagranica]

• region ten posiada lepsze zagospodarowanie infrastrukturą turystyczną(obiekty hotelarskie, pensjonaty, kwatery prywatne)

• negatywy — duże uprzemysłowienie i zurbanizowanie wielu atrakcyjnie turystycznie regionów

Ideowy układ sieciowy infrastruktury turystycznej

- układem sieciowym infrastruktury turystycznej w strefie górskiej w pełni rozwiniętym jest układ o konfiguracji rozproszonej, gniazdowej,

- w regionie alpejskim układy tego typu występują na wysokości 1500-2000 m n.p.m

- podobne warunki śniegowe spotkać można na poziomie 1300 m n.p.m. w Tatrach, Beskidach Zach., rejonie Śnieżnika, części Karkonoszy

-układ programowo - funkcjonalny proponowanej sieci jest trójstopniowy:

1. ośrodek rozrządowo - zaopatrzeniowy

Podstawą sieci jest położony najniżej ośrodek rozrządowo-zaop . Do tego ośrodka powinna dochodzić szybka komunikacja dalekobieżąca [kołowa, szynowa, ew.lotnicza]

Ośrodek stanowić powinno

1 osiedle mieszkaniowe dla zatrudnionego personelu

2.zaopatrzenie i dystrybucja artykułów żywnościowych, paliw i wyposażenia dla obsługi tur.

3. stacje elektro-energetyczne

4.ujecie wody

5. oczyszczalnie ścieków

6.zakład utylizacji odpadów

7. inne

2. ośrodek centralny

- powinien być powiązany drogami kołowymi z wyżej w górach położonymi ośrodkami tur.

- ośrodki turystyczne uzależnione od ośrodka centralnego grupować powinny na swym terenie:

• budownictwa hotelarskie

• Budownictwo „drugich domów”

• Zespoły urządzeń rekreacyjnych

- połączenia pomiędzy ośrodkami i schroniskami wysokogórskimi powinny być realizowane drogą budowy wyciągów napowietrznych [typu krzesełkowego i gondolowego]

3. schronisko wysokogórskie

- w krajowych warunkach przyjmuje funkcje alpejskich stacji narciarskich

- obiekt noclegowy [schronisko] uzupełnia takie urządzenia jak:

• górne stacje wyciągowe

• tereny narciarskie

• obiekty gastronomiczne

- schroniska stanowią także punkty etapowe na górskich pieszych szlakach turystycznych

UWAGA - w przypadku dużej intensyfikacji

- budownictwa kubaturowego

- sieciowej infrastruktury technicznej

- terenowych urządzeń sportowo — rekreacyjnych, układ sieciowy zabudowy turystycznej przeradza się w aglomerację rozproszoną typu gniazdowego

Górskie aglomeracje wczasowe

-przykładem układu zabudowy turystycznej bardziej zintegrowanej w stosunku do aglomeracji rozproszonej jest układ tworzący aglomerację półotwartą [łańcuchowa]

-w zależności od wiodącej funkcji wyróżnić można

• aglomerację wczasowo [wypoczynkową]

• aglomerację uzdrowiskową [leczenie i wczasy rehabilitacyjne]

- łańcuchowa aglomeracja wczasowa-są to zespoły ośrodków wczasowych preferujących odpoczynek letni, względnie traktujące tenże jako równorzędny z zimowym.

Aglomeracja turystyczna typu zwartego.

- aglomeracje tego typu powstają w wyniku sukcesywnego narastania substancji hotelowych, rekreacyjnych, uzdrowiskowych oraz mieszkalnych wokół starej osady najczęściej wiejskiego charakteru

- stara osada położona centralnie na terenie aglomeracji zmienia charakter stając się ośrodkiem usług

• hotelarskich administracyjnych komunikacji

przykład - Zakopane

Miasteczko wczasowe

To układ o wyraźnie przestrzennie wyodrębnionym zespole obiektów ogólno- usługowych umożliwiających świadczenie usług w ilości większej od liczby przebywających w ośrodku turystycznym. W układzie tego typu wystąpi także funkcja

- administracyjna - mieszkalna

Układ przestrzenny miasteczka można podzielić na mniejsze części funkcjonalne o pojemności 5-7 tys. miejsc noclegowych

Dominacja określonych funkcji pozwala na podział:

• miasteczko sportów zimowych — miasteczko o charakterze stacji narciarskich stanowią zespół funkcjonalno - przestrzenny, obiekty hotelowe i urządzenia do uprawiania sportów zimowych

• miasteczko wczasowe

• miasteczko uzdrowiskowe

Występują trzy układy przestrzenne

• amfiteatralny

• układ pasmowy

• układ rozczłonkowany

UKŁAD AMFITEATRALNY - miejsca centralne tworzy „recepcja narciarzy” - obszar położony u stóp wzgórza stanowiący:

A] miejsce lokalizacji dolnych stacji gwieździście ku górze wybiegających wyciągów

B] otacza ten obszar amfiteatralnie zabudowa noclegowa różnego typu.

UKŁAD PASMOWY - posiada ośrodek zlokalizowany na terenie najwyższym w stosunku do reszty zabudowy, stanowiący rozgraniczenie pomiędzy niżej tarasowo rozlokowaną zabudową hotelową i teren kończący zjazdy narciarskie

UKŁAD ROZCZŁONKOWANY - posiada linearnie w dolinie ukształtowane centrum od którego po stokach zlokalizowane są na przemian pasma zabudowy noclegowej i pasma terenów zjazdowych wyposażonych w wyciąg

11

---