Ryż jest moim ulubionym pokarmem. Jego smak i tekstura sprawiają, że nie nudzi się, nawet gdy je się go codziennie. Lubię ryż gotowany, smażony, duszony z warzywami, w postaci kleiku albo kotletów czy sushi. Oczywiście mam na myśli ryż pełny, czy też brązowy.
Chcę podać nieco informacji na temat ryżu i zachęcić Państwa do włączenia go do swojej diety na stałe.
Ryż stał się najpowszechniejszym zbożem na świecie. Korzyści zdrowotne wynikające z jego spożywania dostrzegają lekarze i dietetycy. Z przeprowadzonych badań wynika, że ryż działa korzystnie przy nowotworach, chorobach serca, cukrzycy i wielu innych stanach chronicznych.
Znaczną część uprawianego ryżu przetwarza się i sprzedaje w postaci białego ziarna. Nie jest ono, w przeciwieństwie do pełnego ryżu, kompletnym odżywczym produktem. Podczas przetwarzania usuwa się zewnętrzną powłokę ziarna, która zawiera witaminy i minerały. Biały ryż to głównie skrobia pozbawiona wszelkich walorów odżywczych.
Spośród wszystkich zbóż ryż jest najbardziej zrównoważony. Zawiera niemal idealną proporcję energii i składników odżywczych. Z punktu widzenia biologicznego jest najbardziej zintegrowanym ziarnem - stanowi nasz ewolucyjny odpowiednik roślinny. Odżywia wszystkie organy, szczególnie mózg, kręgosłup, płuca, jelita, nerki, pęcherz moczowy i układ rozrodczy. Przyczynia się także do zachowania spokojnego umysłu i właściwego osądu. Tradycyjnie spożywano go, by rozwinąć w sobie poczucie jedności z innymi oraz dla rozwoju duchowego.
Odmiany ryżu zalecane do codziennego spożycia:
Ryż brązowy krótkoziarnisty jest najbardziej odpowiedni do regularnego użytku w naszej umiarkowanej strefie klimatycznej. Jego ziarna są najmniejsze, najbardziej okrągłe i twarde spośród wszystkich odmian. Cechuje go duża zawartość glutenu oraz zrównoważona ilość składników mineralnych, białka, węglowodanów i tłuszczu. Ma naturalnie słodki smak.
Słodki brązowy ryż w porównaniu z innymi odmianami jest bogatszy w gluten. Jest też nieco słodszy. Często robi się z niego mochi, (rodzaj ciastek sporządzanych z tłuczonego, ugotowanego ryżu) kluski lub placki.
Ryż brązowy średnioziarnisty jest bardziej miękki w porównaniu z krótkoziarnistym i nie tak słodki. Po ugotowaniu jest bardziej sypki i lekki. Nadaje się do spożycia głównie w strefie podzwrotnikowej lub w czasie gorącego lata w strefie umiarkowanej. Bardzo dobrze nadaje się do potraw podsmażanych.
Ryż brązowy długoziarnisty jest najlżejszy spośród odmian podstawowych. Odpowiedni do spożywania w lecie.
Oprócz tego istnieje jeszcze wiele odmian ryżu, które można stosować przy specjalnych okazjach ze względu na niecodzienny smak i wygląd. Są to m.in.:
Dziki ryż czyli rodzaj trawy, ryż basmati, aromatyczny o lekko orzechowym posmaku, czarny ryż Japonica, połączenie ciemnego brązowego ryżu z odmianą czarną japońską, ryż czerwony, pochodzący z Azji, który ma czerwoną zewnętrzną powłokę, ryż tajlandzki m. in. jaśminowy, nieco zbliżony do basmati, ryż włoski np. odmiana arborio o przezroczystych ziarnach z białą kropką pośrodku lub maratello długoziarnisty częściowo rafinowany i wiele innych.
RYŻ GOTOWANY W SZYBKOWARZE
• Działa korzystnie na ogólny stan zdrowia, leczy wiele dolegliwości, wzmacnia jelita, płuca, nerki i pęcherz moczowy, wątrobę, trzustkę, żołądek i śledzionę; buduje twórczy umysł i spokojną duszę.
Ryż gotowany w szybkowarze to podstawa w kuchni makrobiotycznej, wegetariańskiej i w tradycyjnych domach na całym świecie. Przyrządzany codziennie na przemian z ryżem gotowanym w zwykłym garnku może być podgrzany z dodatkiem wody na drugi dzień i spożywany w postaci kleiku śniadaniowego; może być też podgrzewany na parze lub podsmażany i podawany do różnych dań w ciągu dnia. Ze względów leczniczych ryż gotowany w szybkowarze jest najbardziej zrównoważony i działa korzystnie na wiele schorzeń. W przypadku nadmiernego ściśnięcia należy ograniczać jego spożywanie.
Delikatnie wypłucz ryż w zimnej wodzie.
Wsyp 2 kubki ryżu do szybkowaru i wyrównaj jego powierzchnię.
Dodaj 3 1/2-4 kubków wody, wlewając ją ostrożnie, aby powierzchnia ryżu została gładka.
Dodaj 2 szczypty soli morskiej, przykryj i doprowadź powoli do powstania ciśnienia.
Podłóż pod garnek metalową płytkę i zmniejsz gaz tak, aby zachować w garnku ciśnienie. (Jeśli nie masz płytki, zmniejsz gaz do minimum).
Gotuj 50 minut od powstania ciśnienia.
Po ugotowaniu zdejmij z gazu i zostaw jeszcze na 5 minut, aby ciśnienie opadło naturalnie.
Zdejmij pokrywkę i pozostaw jeszcze na kilka minut, aby ryż nie przykleił się do dna.
Przełóż ryż do miski, najlepiej drewnianą łyżką. Przygotowany w ten sposób ma wspaniały orzechowy smak i silną spokojną energię.
• Aby ryż był lepiej strawny, można go namoczyć na kilka godzin lub na całą noc.
• Zamiast soli do gotowania ryżu można dodać kombu wielkości znaczka pocztowego.
• Każdy kubek surowego ryżu to ok. 3 kubków ugotowanego. Przeznaczaj ok. kubka ugotowanego ryżu na osobę.
• Resztki można przechowywać w drewnianej misce przykrytej bambusową matką ok. 24 godzin w temperaturze pokojowej. Jeśli jest gorąco i wilgotno, przechowuj w zamkniętym pojemniku w lodówce.
• Zimny można podgrzewać w miseczce na parze.
• Dla zróżnicowania można dodawać do niego 10-20% jęczmienia, kaszy jaglanej, cieciorki lub innych fasolek.
OJIYA
• Pomaga na bezsenność, zawroty głowy, anemię, problemy krążeniowe, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, choroby środowiskowe, raka prostaty, białaczkę i wiele innych.
Ojiya to miękki kleik sporządzony z brązowego ryżu, słodkich warzyw, zielonych liści doprawiony miso, czyli sfermentowaną pastą sojową. Potrawa znana jest także pod nazwą miso zosui; wzmacnia, a także smakuje wyśmienicie. Jedz codziennie przez kilka dni, a potem okazjonalnie - w razie potrzeby.
Ugotuj kubek brązowego ryżu w 3 kubkach wody.
Drobno posiekaj różne warzywa, takie jak: dynia, marchewka, cebula, kapusta i daikon. Dodaj je do ugotowanego ryżu i gotuj na wolnym ogniu, aż wszystkie składniki będą miękkie.
Dodaj niewielką ilość roztartego miso (najlepiej takiego, które dojrzewało co najmniej 2 lata) i delikatnie wymieszaj. Ilość miso może wahać się od 1 do 3 łyżeczek.
Trzymaj jeszcze na bardzo małym ogniu przez 2-3 minuty.
Zdejmij z ognia i poczekaj jeszcze 5 minut, zanim zaczniesz podawać. Można posypać szczypiorkiem.
• Warianty: można ugotować, układając w garnku warstwami warzywa, począwszy od najlżejszych, następnie na wierzch wsypać ryż. Gotować razem w 21/2- 3 kubkach wody.
• Zamiast świeżego ryżu można wykorzystać ugotowane wcześniej resztki. Wtedy trzeba dolać dwa razy tyle wody, dalej postępować według punktów od 2 do 5.
• Przy problemach z żołądkiem, śledzioną i trzustką weź ok. 20% kaszy jaglanej i 80% ryżu. Przy problemach z wątrobą lub z kośćmi dodaj trochę jęczmienia.
• Przy anemii, uczuciu zimna, problemach z krążeniem dodaj niewielką ilość dymki lub czosnku.
• Inne możliwe kombinacje warzyw: kapusta, suszony grzybek shiitake, daikon, liście daikonu i cebula. Można używać różnych odmian dyni, kabaczka i innych słodkich warzyw. Jako dodatek można także stosować nori.
Więcej przepisów na oryginalne dania oraz napoje, kompresy i inne domowe środki lecznicze z zastosowaniem ryżu znajdą Państwo w książce „Leczyć ryżem”, autorzy Alex i Gale Jack, Wydawnictwo HITO.
Alicja Hofman