Jaki wpływ ma anomia na przystosowanie jednostek (teoria Mertona)

Teoria anomii została stworzona przez Durkheima, a rozwinięta przez Mertona. Oznacza stan braku norm, który jest właściwością całej struktury społeczno - kulturalnej.

Według Mertona dwa elementy struktury społecznej wywierają określone naciski na jednostki:

• kulturowo określone cele uporządkowane według pewnej hierarchii wartości, składające się na schemat układu aspiracji

• zinstytucjonalizowane środki do osiągania tych celów - określające, regulujące i kontrolujące ich realizację, występujące w postaci norm.

Gdy istnieje rozbieżność między kulturowo ukształtowanymi celami społecznie wytyczonymi środkami ich realizacji może pojawiać się zjawisko dewiacji. Dewiacja w rozumieniu tej teorii to - indywidualny sposób przystosowania (rozumianego jako reakcja na warunki społeczne), sklasyfikowany na podstawie akceptacji lub odrzucenia dwóch kluczowych, w/w elementów struktury społecznej.

Samobójstwo bezpośrednie i pośrednie - scharakteryzować

Klasyfikacja z punktu widzenia etyki chrześcijańskiej.

I. Samobójstwo bezpośrednie. Jest ono przez Kościół niedopuszczalne, ponieważ jest to świadome i dobrowolne pozbawienie się życia. Zadanie sobie śmierci jest celem działania człowieka.

A. Ze względu na sposób zachowania samobójcy:

- czynne- to dokonany zamach (z użyciem broni palnej, trucizna, broń palna). Forma, która musi być wyraźnie przedsięwzięta przez dana osobę.

- bierna- zaniechanie. Dana osoba podejmuje głodówkę, odmawia poddania się procedurze medycznej, która przedłużyłaby życie. (Eutanazja jest wykluczona)

B. Ze względu na cel.

II. Samobójstwa pośrednie. Jest to samobójstwo, w którym śmierć nie jest bezpośrednim celem działania danej osoby. Jest ona jedynie pośrednią konsekwencją tego działania. (Nie chodzi o unicestwienie siebie, ale o życie innej osoby)

Wyróżniamy dwie postacie:

1. Ofiarowanie życia (miłość do ojczyzny)

2. Samobójstwo z narażeniem życia.

- narażenie się śmierć niechybną

- narażenie się na śmierć prawdopodobną

Spontaniczne ratowanie cudzego życia lub w wykonywaniu obowiązków.

Z wszystkich kategorii wyłącza się zachowania, które wynikają z wypełniania rozkazu lub działań wojennych.

Teoria zmiany przez konflikt.

Niektórzy autorzy traktują bunt jako element dalekosiężnej strategii zmiany. Jego niska bezpośrednia efektywność, a częstokroć wręcz wzrost represji i deprywacji po nim następujący, sprawiają, że zwykło się przypisywać tego typu ruchom charakter patologiczny, desperacki lub przynajmniej irracjonalny. Zwolennicy teorii zmiany przez konflikt traktują rozruchy jako ważny element w procesie zmierzającym do redystrybucji władzy lub przynajmniej wpływów. Owy model buntu składa się z następujących elementów:

1. WYZWANIE - otwarta i dramatyczna prezentacja roszczeń, gwałtowne oskarżenie, strajk itp.; wzrost częstotliwości i natężenia tego typu zachowań ujawnia,

2. KONFLIKT - wzrost napięcia i rywalizacji między stronami, nie dający się regulować tradycyjnymi mechanizmami kontroli społecznej i powoduje,

3. KRYZYS - postrzeżenie sytuacji jako dostatecznie napiętej, aby niezbędne było podjęcie jakiegoś działania; jeśli ośrodek dysponujący możliwością podejmowania decyzji skłania się w kierunku rozwiązań demokratycznych następuje,

4. KONFRONTACJA - wzrost zainteresowania faktyczną sytuacją protestującej grupy, uznanie przez ośrodek decyzyjny prawomocności przynajmniej niektórych żądań lub oskarżeń; następuje,

5. KOMUNIKACJA - bezpośrednie negocjacje między protestującą grupą a przedstawicielami ośrodka decyzyjnego,

6. KOMPROMIS - strona protestująca umyślnie zawyżała swoje żądania, aby w stadium ostatecznego ustalania rozwiązania móc częściowo z nich zrezygnować,

7. ZMIANA - osiągnięcie przez protestujących przynajmniej niektórych celów.

Jest to model zmiany przez konflikt, w określonych, nie zawsze spełnionych, warunkach.

Według Maxa Webera decydującą rolę (czynnik wytyczający kierunek zmian historycznych) odgrywa jednostka obdarzona cechami przywódcy charyzmatycznego. Stan ten nie ma cech trwałości, niezwykła pasja ruchu charyzmatycznego jedynie w wyjątkowych wypadkach trwa dłużej niż przez jedno pokolenie. Nieuchronnie charyzma staje się zrutynizowana-zostaje zreintegrowana ze strukturą społeczeństwa w znacznie mniej radykalnej postaci. Społeczeństwo po wybuchu entuzjazmu wywołanego pojawieniem się lidera charyzmatycznego, nie jest już tym samym społeczeństwem. Lider ten obdarzony jest cechami uznanymi za pozytywne, ponadludzkie, niezwykłe, odgrywa rolę siły napędowej zmiany przez swą zdolność, bądź przypisaną mu siłę, do transcendencji własnej epoki, własnej grupy czy też wreszcie wewnętrznych lub zewnętrznych mechanizmów kontroli społecznej.

Cechy dezorganizacji społecznej dla jednostki

TEORIA R. FARISA

Dezorganizacja społeczna jest to zakłócenie interpersonalnych związków funkcjonalnych w stopniu, który uniemożliwia wykonywanie akceptowanych zadań grupy; charakterystyczne objawy to:

• spadek autorytetu grup pierwotnych (rodziny itp.),

• niedopełnianie funkcji rodzicielskich i innych,

• zanikanie elementów sakralnych,

• jednostka ma dążyć do sukcesu, liczy się siła przebicia,

• pojawia się „wyścig szczurów”,

• usprawiedliwianie własnego prawa do wolności, dążenie do tej wolności wszelkimi sposobami naruszając normy innych,

• wzrost zachowań hedonistycznych, dbanie o uciechy i przyjemności własne,

• bariery językowe, środowiskowe; tworzenie dzielnic elitarnych, klas majątkowych,

• wzajemna nieufność, obłuda i fałsz,

• wyjazdy młodych do innych państw, poszukiwanie ziemi obiecanej (towarzyszy temu niepokój),

• wzrost przestępczości grup osób nieletnich, wzrost brutalności.

Trójstopniowa teoria Podgóreckiego i jej wpływ na ujawnianie się zachowań dewiacyjnych

Podgórecki wyróżnił 4 rodzaje jaźni (jaźń ostatnia, czyli zobiektywizowana - to KONTROLA 3 wcześniejszych jaźni).

Jaźń pierwiastkowa - intymna, własna ocena, samego siebie przejawiająca się w ocenach cząstkowych, składających się na ocenę globalną, stanowiącą względnie stały element własnej świadomości. Daje jej poczucie odrębności.

Jaźń fasadowa - odbija pragnienia jednostki co do postrzegania jej przez innych. Jest powielana i propagowana przez jednostkę, w otoczeniu może być modelowana lub dostosowana do poszczególnych sytuacji społecznych.

Jaźń odzwierciedlona - jest odbiciem świadomości jednostki, własnego obrazu w oczach innych. Odpowiedź na pytanie: „jak mnie widzi, co o mnie myśli moje otoczenie”.

Jaźń zobiektywizowana - czuwa nad funkcjonowaniem 3 powyższych jaźni. Można ją nazwać policjantem, kontrolerem. Ocena ta dokonuje się w oparciu o identyfikację z kimś z zewnątrz, kto dla tej jednostki jest autorytetem.

Analizując relacje zachodzące między poszczególnymi rodzajami jaźni, dochodzimy do wniosku - pozytywna ocena globalna poparta pozytywną jaźnią odzwierciedloną uodparnia jednostkę przeciwko tendencjom do zachowań przestępczych, czyli przeciwko tendencjom do negatywnych dewiacji pozytywnych.

Na podst. koncepcji 3 norm opisz wywieranie zachowań dewiacyjnych

Dewiacja społeczna - każde zachowanie odbiegające od norm przyjętych w społeczeństwie:

a) negatywna - te zachowania, które stanowią niedopełnienie norm powinności np. norma prawna, religijna, dekalog

b) pozytywna - jest to przekroczenie norm z obszaru maksymalizmu moralnego np. honorowy krwiodawca, wolontariusz

Kryteria klasyfikacji dewiacji negatywnej:

1. kryterium normatywne - dewiacje negatywne - każde zachowanie przekraczające bądź niedopełniające obowiązujących w społeczeństwie norm moralnych, religijnych, prawnych i innych

2. kryterium oczekiwań społ. - dewiacje negatywne - każde zachowanie niezgodne z obowiązującymi normami, ale jednocześnie nieakceptowane przez społeczeństwo

3. kryterium reakcji społ. - dewiacje negatywne - wszystko to na co ludzie reagują negatywnie

Na konkretnym przykładzie napisz czy zmiany przez konflikt są realne (np. strajk listonoszy, pielęgniarek)

1. Wyzwanie — otwarta i dramatyczna prezentacja roszczeń, gwałtowne oskarżenie, strajk itp. Wzrost częstotliwości i natężenia tego typu zachowań ujawnia i intensyfikuje: (np. pielęgniarki mówią, że chcą np 100% podwyżki, poprawę warunków pracy i skrócenie jej czasu )
2. Konflikt — wzrost napięcia i rywalizacji między stronami, nie dający się regulować tradycyjnymi mechanizmami kontroli społecznej. Prowadzi on do redefinicji sytuacji przez ośrodki dysponujące możliwością jej zmiany, powodując: (np. pracodawca mówi "ni chuja nie dostaniecie, kasy nie ma" )
3. Kryzys — postrzeżenie sytuacji jako dostatecznie napiętej, aby niezbędne było podjęcie jakiegoś działania. Jeśli ośrodek dysponujący możliwością podejmowania decyzji skłania się w kierunku rozwiązań demokratycznych następuje: (np. pielęgniarki zaczynają strajk głodowy tzn nie dają jeść pacjentom i nie dają lekarzom)

4. Konfrontacja — wzrost zainteresowania faktyczną sytuacją protestującej grupy, uznanie przez ośrodek decyzyjny prawomocności przynajmniej niektórych żądań lub oskarżeń. Następuje: (pracodawca jest przejęty tym kryzysem i jego formą)
5. Komunikacja — bezpośrednie negocjacje między protestującą grupą a przedstawicielami ośrodka decyzyjnego. (pracodawca spotyka sie z pielęgniarkami i omawia sytuacje, negocjują sobie)
6. Kompromis — strona protestująca umyślnie zawyżała swoje żądania, aby w stadium ostatecznego ustalania rozwiązania móc częściowo z nich zrezygnować. (pielęgniarki zamiast 100% podwyżki zgadzają się na 6%)
7. Zmiana — osiągnięcie przez protestujących przynajmniej niektórych celów (osiągnięcie celów przez strajkujących)

Pojęcia: oportunizm, nonkonformizm, aberracja

Oportunizm-postawa moralna człowieka kierującego się nie powszechnie przyjętymi zasadami, lecz tym, co w danej sytuacji jest dla niego korzystne

Nonkonformizm-nie zgadanie się z panującymi zwyczajami, zasadami, poglądami, normami panującymi w danej grupie społecznej

Aberracja-zboczenie, odchylenie, nienormalność(umysłu)łac. abarrare - zabłądzić, błąkać się. aberracje to odchylenie od normalnego stanu, sposobu myślenia, norm postępowania

Prawne regulacje prostytucji

Systemy regulacji prawnych prostytucji

1. System prohibicyjny ( zakaz całkowity uprawiania nierządu)

Ten system obowiązuje jeszcze w niektórych krajach europejskich ( niektóre kantony Szwajcarii, Chiny, Korea, niektóre stany USA). Ten system wymyślono dość dawno i wiązał się on z epidemią chorób wenerycznych. Uważano, że prostytucja była głównym źródłem szerzenia się tych chorób. Uznano, że całkowity zakaz prostytucji będzie efektywnym działaniem. Rozwinęła się prostytucja ukryta, a zachorowalność na choroby weneryczne nie spadła. System ten wprowadził wszechwładzę Policji. Od podejrzeń Policjanta zależało czy kobieta będzie oskarżona o uprawianie nierządu. Karane były prostytutki, a nie klienci.

W Szwecji istnieje prohibicja, ale karani są klienci, a nie prostytutki.

2. System reglamentacyjny (przełom XVIII/XIXw.)

Zezwolono na uprawianie prostytucji wyłącznie w domach publicznych. Prostytutki miały karty zdrowia, w których musiała być aktualna adnotacja o stanie zdrowia. Jeżeli nie był aktualny wpis można było odebrać koncesję na prowadzenie takiego domu.

Takie rozwiązanie wiązało się z mieszczańską mentalnością. Uznano, że dojrzewanie biologiczne wyprzedza dojrzewanie społeczne (moment zawarcia małżeństwa), a więc prostytucji nie należy zakazywać i ją usankcjonować z pewnymi ograniczeniami zdrowotnymi. Taka forma prostytucji wiązała się z wyzyskiem ( większość zarobionych pieniędzy zabierał właściciel domu). Nie udało się wyeliminować prostytucji ukrytej, która integralną formą tego systemu. Nie spadłą zachorowalność na choroby weneryczne. Aktualne badania nie wpływały na to zjawisko, ponieważ przewidziano zbyt długi czas między tymi badaniami (6 miesięcy). Rozwinął się handel żywym towarem. Każdy właściciel zabiegał o maksymalną atrakcyjność w swoim domu. Sprowadzał kobiety nie zdemoralizowane tzw. „świeża krew”. W związku z tym dochodziło do porwań kobiet samotnie podróżujących, podróżujących czasami wywożono je za granicę. Europejki były atrakcyjnością w krajach południowych. Aby ograniczyć tę formę przestępczości wprowadzono modyfikację tego systemu zwaną systemem Bremeńskim.

Polegał on na tym, że zakazano prowadzenia domów publicznych, natomiast prostytutkom wyznaczono dzielnicę w mieście (getto) Pozostałość po tym systemie to San Pouli w Hamburgu. Pozwalano wykupić lub wynająć dom prostytutkom, który same prowadziły i mogły tam przyjmować klientów. Nie mogły z nimi zamieszkiwać dzieci, nie mogli mieszkać mężczyźni. Prostytutki mogły zatrudniać pomoc w wieku powyżej 35 roku życia, które musiały opuścić dzielnicę przed godz. 20-tą. Było to kosztowne, ponieważ wiązało się z zmianą charakteru zamieszkania pewnych dzielnic. Prostytutki nie mogły uprawiać nierządu w innych dzielnicach.

System neoreglamentacyjny (XIX/XX w.)

Polegał na tym, że całkowicie zrezygnowano z prowadzenia domów publicznych, natomiast prostytutką wydawano licencję. Tą licencją były tzw. „ czarne książeczki”. Oprócz danych personalnych musiał być dwa razy w miesiącu wpis od lekarza. Takie rozwiązanie przetrwało jeszcze w Hiszpanii i Portugalii. W Polsce istniało do 1952r. Mankamentem tego systemu jest to, że prostytutka wpisana do rejestru jest na całe życie naznaczona. Pozytywne w tym systemie jest to, że prostytutki mają możliwość zrzeszania się, tworzenia związków zawodowych.

System abolicjonistyczny

Polega on na tym, że prostytucja nie podlega ewidencjonowaniu, ani karaniu, natomiast ścigane są przestępstwa tzw. eksploatacji prostytucji.

ONZ w 1949r. przyjęła Konwencję w sprawie „Zwalczania handlu ludźmi i eksploatacji prostytucji”

Konwencja ta w 1 art. nakłada na państwa ratyfikujące tę Konwencję obowiązek zaprzestania jakichkolwiek form ewidencjonowania prostytucji, karania oraz jej eksploatowania, co wiąże się z likwidacją domów publicznych.

Art. 16 tej Konwencji nakłada na państwa obowiązek prowadzenia działalności profilaktycznej i resocjalizacyjnej. Polska tę Konwencję ratyfikowała w 1952r. Sankcjami za nieprzestrzeganie tej konwencji może być napiętnowanie danego państwa na forum ONZ.

Polska zaprzestała ewidencji prostytucji i ostro sankcjonuje przestępstwa eksploatacji prostytucji. (Wszelkie dyskusje na temat legalizacji domów publicznych nie mają sensu, ponieważ Polska naruszyłaby tę konwencję).

Agencje towarzyskie działają jako legalne różnego rodzaju instytucje ( lokale rozrywkowe, przedsiębiorstwa wielobranżowe). Odprowadzają podatki od swojej działalności, ale nie od prostytucji, ponieważ państwo nie może na nie nałożyć podatku. Państwo nie może wystąpić w roli sutenera.

Dyskusja na temat możliwości zrzeszania się prostytutek jest paradoksalna, ponieważ żadna z prostytutek nie wypracuje sobie emerytury. Musiałaby być inna regulacja prawna i odprowadzanie comiesięczne składek. Żadnej prostytutce nie zależy na tym, żeby była ewidencjonowana.

W tym systemie karane są trzy przestępstwa eksploatacji prostytucji:

- stręczycielstwo

- sutenerstwo

- kuplerstwo

- oraz handel żywym towarem

Stręczycielstwo jest to zmuszanie innej osoby poprzez stosowanie przemocy, gróźb szantażu lub podstępu do uprawiania prostytucji. Jest zagrożone (1-10 lat) pozbawienia wolności. To przestępstwo można także popełnić wobec prostytutki, która chce się wycofać.

Sutenerstwo czyli czerpanie zysków z nierządu. Zagrożone jest karą do 3 lat pozbawienia wolności. Jest to obrzydliwy proceder, ponieważ sutener nie daje niczego w zamian ( nie gwarantuje ochrony, pomocy, lokalu, tylko zabiera zarobek). Wcześniej rozróżniano sutenera i alfonsa, który gwarantował ochronę, pomoc i przyjaźń prostytutce. prostytutce chwili obecnej takiego rozróżnienia już nie ma.

Kuplerstwo jest to czerpanie korzyści w związku z ułatwianiem cudzego nierządu. Jest zagrożone karą do 3 lat pozbawienia wolności. Jest przestępstwem najtrudniejszym do udowodnienia, ponieważ trzeba udowodnić, że ktoś mając świadomość, że inna osoba uprawia nierząd czerpie z tego korzyść ( wynajęcie prostytutce mieszkania i uzgodnienie taksy od ilości przyjmowanych klientów, pobieranie przez taksówkarza dodatkowej opłaty za każdego przywiezionego klienta). Jeżeli przestępstwo jest popełnione wobec osoby nieletniej kara zwyżkuje do ( 1-10 lat) pozbawienia wolności.

Handel żywym towarem- (1-10 lat) pozbawienia wolności. Zwabianie i wywożenie za granicę osoby w celu uprawiania nierządu.

Zależności miedzy teorią społeczeństwa dynamicznego a dezorganizacją psychiczną

W społ. dynamicznym człowiek jest zdany na siebie. Występuje niezgodność miedzy oczekiwaniami związanymi z rola i zakresem, w jakim mogą być one spełnione. Powoduje to pojawienie się niezgodnych z prawem sposobów realizacji, a społ. w którym dana liczba ludzie usiłuje osiągnąć cele nielegalnymi metodami znajduje się w stanie dezorganizacji. Rodziny self-made-man'ów często ulęgają rozbiciu, występuje u nich alkoholizm. Jest to skutek pochłonięcia całej energii człowieka przez jedna role. W niektórych syt. wiele osób jest przygotowanych do pełnienia ról, których części nigdy nie obejmuje, stad biorą się frustracja i poczucie klęski. Statusy i role nie są jasno określone , wiele osób nie widzi jednoznacznie swego miejsca w społ.

Dezorganizacja psychiczna to popadanie w uzależnienia, demoralizacja, tendencje samobójcze, stresy itp. przyczyną jest przekształcanie się grup homogenicznych w heterogeniczne. Człowiek z grupy gdzie każdej roli przypisany jest cel, status i sposób działania, przechodzi do grupy, gdzie przypisuje się danej roli cel, ale nieokreślone są sposoby jego realizacji (jednostka ma możliwość działania na własną rękę). Zakłócenie jedności kulturowej powoduje u jednostki objawy podobne do psychotycznych - poczucie, ze różni się ona od swego otoczenia, ze nie może być zrozumiana, niepewność statusu w grupie powoduje osłabienie pewności, narasta izolacja. Jednostka zdezorganizowana z biegiem czasu traci poczucie odpowiedzialności i konwencjonalności, popada w przestępczość albo chorobę psychiczna, traci chęć do życia. Dochodzi do niej, gdy jednostka czuje się izolowana, odrzucona, nie identyfikuje się w społeczeństwie.

W obu przypadkach jednostka jest zdana sama na siebie, nieokreślone są sposoby realizacji roli. Jednostka ma poczucie wyobcowania ze społeczeństwa, nie widzi w nim swojego miejsca. Następują wtedy rożne problemy, depresje.

Dewiacja a patologia

Termin dewiacja odnosi się do zachowania, które zależy w znacznym stopniu od norm ustanowionych dla ludzi z określonymi społecznymi statusami. Jest wynikiem reakcji społecznej. Może być pozytywna i negatywna.

Patologia to destruktywne i autodestruktywne zachowania ludzi, grup lub całych społeczeństw. Patologia jest zawsze negatywna.

W odróżnieniu od dewiacji patologiczne mogą być tylko zachowania, a dewiacyjny może być np. wygląd, ubiór, sposób bycia.

Metody i techniki werbowania

Sekta zanim się na jakimś terenie zakotwiczy szuka swoich emisariuszy, reprezentantów (studenci, intelektualiści) którzy przechodzą szkolenia werbowania ludzi, asertywności tak, aby przedstawiciele kojarzyli się nie z mroczną tajemnicą lecz otwartymi umysłami, sprawiającymi wrażenie ludzi interesujących, inteligentnych, głoszących prawdę. Poszukują członków w środowiskach, w których działają.

Część sekt wykorzystuje ćwiczenia, techniki werbalne i pozawerbalne, które przypominają techniki stosowane przez hipnotyzerów. Niektóre z nich to: kojący, śpiewny ton głosu, ścisła bliskość fizyczna i dotyk, przedłużony kontakt wzrokowy, powtarzanie krótkich sloganów, sugerowanie, aby osoba rozluźniła się, stała się bardziej ufna i otwarta. Osoby bardziej niż inne podatne na sugestię i hipnozę są zarazem bardziej podatne na rekrutację.

Strategie

- Strategia wywoływania poczucia więzi emocjonalnej - stosuje się ją wobec osób młodych, przeżywających problemy, konflikty, odrzuconych, poszukujących np. źle znajdujących się wśród rówieśników, (być nad mieć, nie widzi siebie w „wyścigu szczurów”) wobec młodzieży z rodzin patologicznych.

W tej strategii stosuje się technikę kontaktu emocjonalnego i podtrzymywania kontaktu wzrokowego.(kontakt face to face-twarz w twarz)

Technika pozyskiwanie informacji z życia osobistego

Wzbudzanie zaufania przez wykazanie zainteresowania problemami rozmówcy,

- Strategia wzajemności (rewanżu) - człowiek zostaje czymś obdarowany i chce się zrewanżować, idzie na spotkanie i nie widząc zagrożenia często przychodzi drugi i trzeci raz aż nieświadomie wnika w sektę.

- Strategia działalności edukacyjnej- nauka języka, organizowanie kursów aktywizujących umysł, szybkie czytanie( majstrowanie przy osobowości)

metody rekrutacji - celem pierwszych kontaktów z osobą werbowaną jest wywołanie u niej potrzeby dalszych spotkań z członkami grupy. Aby ją wywołać, członkowie sekt wykorzystują różne metody, których skuteczność zależy z jednej strony od podatności osobistej potencjalnego kandydata a z drugiej - od stopnia, w jakim jest on poinformowany o faktycznych celach, zwyczajach i normach grupowych. Dlatego też, zamierzone czynności, takie jak: pomijanie istotnych informacji o grupie, unikanie odpowiedzi na niewygodne pytania bądź posługiwanie się oszustwem - innymi słowy: wprowadzanie w błąd lub dezinformowanie - stanowią podstawę wszelkich oddziaływań rekrutacyjnych sekt.

  

 * d e z i n f o r m a c j a - dezinformowanie rekrutowanych osób polega na wprowadzaniu ich w błąd co do istotnych aspektów funkcjonowania grupy, jej faktycznych celów i norm postępowania. Przy jednoczesnym zachęcaniu do dalszego zaangażowania w jej działalność może to uruchomić mechanizm, nazywany przez psychologów społecznych "zaangażowaniem i konsekwencją", który równie dobrze występuje w sytuacjach handlowych, jak społecznych i osobistych. Jedna z jego odmian polega na tym, że człowiek jest skłonny trzymać się oferty, która w końcu okazuje się mniej korzystna, niż wyglądała na początku.

   * s c h l e b i a n i e,   o f e r o w a n i e   "p r z y j a ź n i" - do dość często spotykanych metod rekrutacji należy min: spoufalanie się, okazywanie troski, zrozumienia, silnego i podzielanego zainteresowania ideami, celami lub planami osoby werbowanej. Werbujący zazwyczaj z rozmysłem zatajają istotne informacje o funkcjonowaniu grupy, sami zaś usiłują zgromadzić jak najwięcej informacji o kandydacie, począwszy od adresu, numeru telefonu, charakteru wykonywanej pracy, zainteresowaniach, a skończywszy na jego marzeniach, obawach, relacjach rodzinnych i aktualnych problemach.

   Jedną z prawidłowości psychologicznych, którą stosują sekty jest "reguła wzajemności". Zgodnie z tą regułą jesteśmy zobowiązani do przyszłego rewanżowania się za przysługi, prezenty, zaproszenia i tym podobne dobra, jakie sami otrzymaliśmy. Siła tej reguły niekiedy jest tak wielka, że to właśnie poczucie zobowiązania decyduje o spełnianiu żądań sekty, które bez tego poczucia z pewnością spotkałyby się z odmową.

p e r s w a z j a - podstawową zasadą w przypadku każdej formy oddziaływania społecznego jest stosowanie tak niewielkiego nacisku, jaki jest niezbędny, aby wywołać podjęcie danego zachowania, przy jednoczesnym zwiększaniu siły przekonania danej osoby, że ma możność wyboru. W takich okolicznościach niemożliwe staje się określenie, czy uzyskana w ten sposób zmiana postaw została wymuszona czy też istotnie stanowiła swobodny wybór rozumiejącej osoby.

   Werbownicy sekt zwykle mocno akcentują, że ich rozmówcy posiadają wolny wybór a kwestia zaangażowania się w praktyki grupowe powinna być pozostawiona wyłącznie ich osobistej decyzji. Przekonują, że uczestnictwo w grupie absolutnie nie wymaga porzucenia dotychczasowego trybu życia, wyznania, szkoły, rodziny, przyjaciół, zawodu czy zainteresowań. W kontekście tych zapewnień, trudniej jest rozpoznać wywieraną presję. Dlatego nowicjusze zwykle mają złudzenie samodzielnego wyboru co do dalszego zaangażowania w grupę, które z czasem faktycznie wymaga poważnych zmian w ww. dziedzinach życia.

   * p r e s j a   g r u p y - innym mechanizmem wpływu społecznego jest "społeczny dowód słuszności", zgodnie z którym: im więcej ludzi wierzy w jakąś ideę, tym bardziej prawdziwe wydają się te idee jednostce. Jednomyślność, pewność i ogromne przekonanie o słuszności wyznawanych idei wśród kilkudziesięciu innych ludzi - dla osoby poszukującej, nieświadomej nacisku grupowego, może stać się niecodziennym i silnym przeżyciem "doświadczenia prawdy", której dotąd bezskutecznie się poszukiwało.

   * a n g a ż o w a n i e   a u t o r y t e t ó w - większość sekt intensywnie zabiega o to, by w sposób sztuczny zwiększyć swoją wiarygodność w oczach werbowanych osób. Grupy te potrafią wymienić wiele osób i instytucji, które popierają ich działalność. Najczęściej wykorzystują autorytety naukowe, religijne, polityczne, młodzieżowe, instytucji charytatywnych i organizacji międzynarodowych.

   Niektóre sekty sponsorują konferencje naukowców, duchownych, polityków, artystów. Potem transmisje telewizyjne, relacje prasowe jak też dokumentacje spotkań sugerują opinii publicznej, że ich sympatykami są znani przedstawiciele świata polityki, nauki, duchowości czy show-biznesu. Sekty prezentują się niejednokrotnie jako organizacje o charakterze edukacyjno-wychowawczym, afiliiowane przy poważnych organizacjach międzynarodowych.

metody podtrzymywania zaangażowania

   * "t e c h n i k a   m a ł y c h   k r o k ó w"

   * u k r y t y   s y s t e m   k a r   i   n a g r ó d

   * r e i n t e r p r e t a c j a   r z e c z y w i s t o ś c i

   * s z a n t a ż   e m o c j o n a l n y

   * a u t o c e n z u r a   m y ś l e n i a

   * t e c h n i k i   r e l a k s a c y j n e   i   h i p n o t y c z n e

   Podsumowując można więc uznać manipulacyjny wpływ grupy za podstawowy i konieczny warunek przynależności do sekty oraz podatność osobistą - za czynnik sprzyjający zwerbowaniu do takiej grupy. Niniejsze rozróżnienie potwierdza zasadność stosowania terminów "manipulacyjny wpływ grupy" i "podatność osobista" oraz wykazuje nieadekwatność zastosowania np. teorii deprywacji potrzeb (model ten zakłada wiodącą rolę niezaspokojonych potrzeb w procesie wiązania się z grupą religijną) w odniesieniu do sekt.

Etapy pozyskiwania członków sekty

Uwiedzenie (bombardowanie miłością)- osoba przebywa w śród osób, które ją rozumieją.

Kontrola świadomości- destrukcja starej tożsamości człowieka

Kontrola świadomości polega na kontroli zachowań, myślenia, odczuwania, uczuć i informacji. Człowiek jest świadomie poddawany modyfikacji osobowości w wyniku czego nie może samodzielnie wrócić do starej tożsamości. Taka osoba boi się życia poza sektą.

Musi się poddać terapii wyjścia, żeby wrócić do społeczeństwa.

Kontrola zachowań - dotyczy całej sfery życia-m pracy, snu, ubioru, odżywiania. Nie zakazuje się kontaktów z rodziną, lecz pod kontrolą. Wszystko dzieje się w grupach (spanie jedzenie). Następuje wzajemna kontrola. Obowiązkowe są obrzędy i rytuały.

Kontrola myślenia

- wpojenie pewnych zasad doktrynalnych (slogany, frazesy)

- wyciszanie myśli. Każdy z członków jest uprzedzany, że pojawiają się złe myśli i mają je odpowiednio interpretować. Muszą sobie natychmiast przypomnieć te slogany i frazesy.

-autocenzura - odsuwanie złego myślenia przez śpiewanie mantry, mruczenie melodii.

Kontrola uczuć, odczuwania.

- manipulowanie strachem i poczuciem winy. Strach przed wykreowanym wrogiem (Policja, szatan, strach przed ukaraniem)

- podsycanie fobii. Lęk przed wyrzuceniem z sekty, przed zagładą świata.

- kontrola informacji. Cenzura informacji.

Podać przykład problemów społecznych, wyjaśnić na czym polegają. I czy alkoholizm jest problemem społecznym?

Problem społeczny to masowe zjawiska uznawane za grupę społeczną za negatywne, złe, których nasilenie budzi zaniepokojenie opinii społecznej. Ich źródłem są procesy transformacji społecznej , politycznej, sytuacji gospodarczo - ekonomicznej oraz dysfunkcji podstawowych struktur społecznych (rodzina, grupa rówieśnicza) oraz pojawienie się nowego elementu w życiu społecznym.

Rodzaje problemów społecznych:

• związane z cyklem życia jednostki, np. bezrobocie, przestępczość młodocianych

• związane z zachowaniami odchylonymi od normy, np. alkoholizm, narkomania, przestępczość, ubóstwo

• problemy związane z organizacją społeczności lokalnych np. mniejszości lokalne

• związane ze stosunkami międzynarodowymi, np. terroryzm.

Alkoholizm jest problemem społecznym ponieważ:

-występuje w skali masowej,

-budzi niepokój opinii publicznej,

-jest zjawiskiem uznawanym przez społeczeństwo za niekorzystne, złe, spotyka się z negatywną oceną i reakcją społeczeństwa

- może przyczynić się do dezorganizacji społecznej

Coś o normie prawnej i moralnej... (podać przykład normy prawnej)

Norma moralna- związana z poznawaniem przez człowieka wartości, które zobowiązują go do określonego zachowania.

Norma prawna- powstaje w wyniku stanowienia władzy, jest precyzyjnie określona.

przykład: w razie wypadku przy pracy zakład pracy jest zobowiązany niezwłocznie

ustalić jego okoliczności i przyczyny oraz zastosować środki zapobiegawcze.

LUB

Jeśli coś to może to być też: Definicje dewiacji wykorzystujące kryterium normatywne- w tym ujęciu dewiacją jest zachowanie które jest niezgodne z przyjętą w danej społeczności normą społeczną. Może dojść do kolizji norm, gdyż jakieś zachowanie może być zgodne z jedną normą i niezgodne z drugą, czyli może być jednocześnie dewiacyjne i nie dewiacyjne, Przykładem może być rozwód, który jest zgodny z normą prawną i niezgodny z moralną. Kiedy mamy do czynienia z kolizją norm, wówczas odwołujemy się do prawnej definicji dewiacji zgodnie z którą dewiacja jest każdym zachowaniem niezgodnym z normą prawną.

Konsolidująca rola dewiacji.

Durkheim utrzymywał, że dewiacja (i reakcja na nią) przyczynia się bezpośrednio do integracji społeczeństwa, która jest podstawą do stabilizacji i eliminacji konfliktów. Pewna dawka zachowań dewiacyjnych jest użyteczna dla społecznej integracji, jednakże jej wzrost poza pewien limit stanowi faktyczne zagrożenie dla równowagi wewnętrznej danej grupy. Można też stwierdzić, że kiedy normy zatracą swą ostrość, to częstokroć i reakcje funkcjonujące w społeczeństwie powoli wygasają lub tracą swoją pierwotna siłę. W dalszym ciągu normy te przestają funkcjonować co prowadzi do zneutralizowania zachowania dewiacyjnego.

Trójstopniowa teoria Podgóreckiego i jej wpływ na ujawnianie się zachowań dewiacyjnych
Podgórecki wyróżnił 4 rodzaje jaźni (jaźń ostatnia, czyli zobiektywizowana - to KONTROLA 3 wcześniejszych jaźni).
Jaźń pierwiastkowa - intymna, własna ocena, samego siebie przejawiająca się w ocenach cząstkowych, składających się na ocenę globalną, stanowiącą względnie stały element własnej świadomości. Daje jej poczucie odrębności.
Jaźń fasadowa - odbija pragnienia jednostki co do postrzegania jej przez innych. Jest powielana i propagowana przez jednostkę, w otoczeniu może być modelowana lub dostosowana do poszczególnych sytuacji społecznych.
Jaźń odzwierciedlona - jest odbiciem świadomości jednostki, własnego obrazu w oczach innych. Odpowiedź na pytanie: „jak mnie widzi, co o mnie myśli moje otoczenie”.
Jaźń zobiektywizowana - czuwa nad funkcjonowaniem 3 powyższych jaźni. Można ją nazwać policjantem, kontrolerem. Ocena ta dokonuje się w oparciu o identyfikację z kimś z zewnątrz, kto dla tej jednostki jest autorytetem.
Analizując relacje zachodzące między poszczególnymi rodzajami jaźni, dochodzimy do wniosku - pozytywna ocena globalna poparta pozytywną jaźnią odzwierciedloną uodparnia jednostkę przeciwko tendencjom do zachowań przestępczych, czyli przeciwko tendencjom do negatywnych dewiacji pozytywnych.

2

---