% C (wag.)

Fe

α

α

α

α

ferryt

cementyt Fe

3

C

α

α

α

α

+

Fe

3

C

γ

γ γ

γ

+

Fe

3

C

γ

γ

γ

γ

austenit

γ +

γ +

γ +

γ +

L

L

1147

o

C

727

o

C

2,11

4,30

0,77

0,022

912

o

C

αααα

++++

γγγγ

% C (at.)

Żelazo:

Fe

αααα

- trwała do

912

ο

C i w zakresie temperatur 1394 - 1538

o

C (

δ

)

sieć A2 (RPC), ferromagnetyk do 770

o

C

Fe

γγγγ

- trwała w zakresie temperatur 912 - 1394

o

C

sieć A1 (RSC), paramagnetyk, objętość właściwa Fe

γ

< Fe

α

Węgiel:

Fe

3

C - węglik żelaza, cementyt, faza międzymetaliczna żelaza i węgla

faza o wysokiej twardości i kruchości, występuje w stalach i w żeliwach

grafit – odmiana alotropowa węgla, faza o bardzo małej wytrzymałości, miekka,

występuje w żeliwach

Mieszanina eutektyczna austenitu i cementytu (4,3% C) - ledeburyt

Mieszanina eutektoidalna ferrytu i cementytu (0,77% C) - perlit

Ferryt –

αααα

: roztwór stały węgla w żelazie

α

Austenit -

γγγγ

: roztwór stały węgla w żelazie

γ

Własności faz i składników strukturalnych na wykresach: Fe - Fe

3

C i Fe - C

Nazwy faz lub

składników

strukturalnych

HB

R

m

[MPa]

A

[%]

U

[J/cm

2

]

Ferryt

80

300

35

175

Austenit

200

750

50

250

Cementyt (Fe

3

C)

700

-

-

-

Grafit

2

20

-

-

Perlit

220

750

8

40

Ledeburyt

przemieniony

450

-

-

-

Stale:
stopy żelaza z węglem (i innymi pierwiastkami) do zawartości 2% C
podlegające przeróbce plastycznej
Staliwa:
odlewnicze stopy o składzie chemicznym odpowiadającym stalom

Żeliwa:
Odlewnicze stopy żelaza z węglem zawierające ponad 2% C

Ferryt + cm’’’

Przemiany w stopach pod-eutektoidalnych

ferryt

perlit

0,25% C

Przemiana eutektoidalna

Perlit

Przemiany w stopach nad-eutektoidalnych

Fe

3

C

perlit