Emisja – wprowadzenie bezpośrednie lub pośrednie w wyniku
działalności człowieka do powietrza, wody, gleby lub ziemi
substancji bądź energii
Zanieczyszczenie – emisja substancji która może być szkodliwa
dla zdrowia lub życia środowiska
Immisja zanieczyszczeń – ilość zanieczyszczeń pyłowych lub
gazowych odbierana przez środowisko jest miarą stopnia jego
zanieczyszczenia i definiowana jest jako stężenie
zanieczyszczeń w powietrzu może być wyrażona w jednostkach
masy albo objętości.
Depozycja zanieczyszczeń – ilość zanieczyszczenia
odsiadanego na powierzchni ziemi.
Źródła zanieczyszczeń : zorganizowane (ruchome,
stacjonarne), niezorganizowane (stacjonarne) stacjonarne dzielą
się na punktowe liniowe, powierzchniowe oraz na stałe i
zmienne w czasie
Obliczenie emisji zależy od – charakteru zanieczyszczeń,
warunków emisji zanieczyszczeń, zjawisk meteorologicznych,
warunków topograficznych
Obliczenie wielkości emisji dla paliw :
E- wielkość emisji, w – wskaźnik unosu emisji, B –
ilość zużytego paliwa (tonach) , S – zawartość siarki w paliwie
(%)
Obliczenie wielkości emisji dla pyłów –
gdzie : A – zawartość popiołu w paliwie (%), K – zawartość
części płynnych w pyle (%)
Efektywna wysokość emitora - wysokość stosowana do
obliczeń rozpuszczania gazów emitowanych z komina. Różni
się ona od rzeczywistej wysokości komina o wartość zależną od
takich parametrów jak prędkość wylotowa, efekt wyniesienia i
prędkość wiatru; może być zależna od topografii terenu
depozycja mokra - usuwanie zanieczyszczeń z powietrza wraz
z opadem atmosferycznym;
depozycja sucha - opadanie na ziemię związków siarki i azotu
zawartych w atmosferze w postaci tlenków.
Ciśnienie akustyczne – zagęszczenie i rozrzedzenie cząstek
powietrza będące wynikiem propagowania się dźwięku
wywołują niewielkie zmiany ciśnienia w tych obszarach
powietrza, te niewielkie zmiany nazywamy ciśnieniem
akustycznym „p” [Pa]
Poziom ciśnienia akustycznego
gdzie p
0
2
= 2*10
-5
Pa
Równoważny poziom dźwięku A- jest to taki poziom dźwięku
A który działając przez taki sam czas jak hałas o zmiennym
poziomie ciśnienia akustycznego niesie ze sobą taką samą
energię i takie samo ryzyko uszkodzenia słuchu.
Ewapotranspiracja - proces parowania terenowego (np. w
obrębie użytku zielonego), obejmujący transpirację (parowanie
z komórek roślinnych) oraz ewaporację (parowanie z gruntu).
Wody artezyjskie – wody podziemne występujące pod
ciśnieniem hydrostatycznym, zdolne do samoczynnego
wypływu na powierzchnię ze studni.
Wody subartezyjskie – wody podziemne (wgłębne pod
ciśnieniem) występujące w warstwach wodonośnych pod
skałami nieprzepuszczalnymi, pod niskim ciśnieniem
hydrostatycznym, w przypadku których słup wody w odwiercie
nie sięga powierzchni ziemi, jednak podnosi się wyżej, niż
nawiercone zostało zwierciadło wód podziemnych.
Zwierciadło wody podziemnej : strefa aeracji ( powyżej
zwierciadła wody podziemnej) strefa saturacji ( poniżej
zwierciadła wody podziemnej )
Strefa aeracji : wody związane ( higroskopijne, błonkowate,
kopalniane) wodny wolne ( wsiąkowe, zawieszone)
Strefa saturacji : wody wolne ( przypowierzchniowe,
gruntowe, wgłębne, głębinowe)
Hydroizohipsy – linie łączące punkty o takiej samej wysokości
zwierciadła wody
Linie prądu – wyznaczają kierunek przepływu wody
(prostopadłe do hydroizohips)
Rzeka : infiltrująca (linie prądu skierowane od rzeki , stanowi
źródło zanieczyszczeń wód podziemnych ) drenacyjna (linie
prądu skierowane do rzeki)
Zwierciadło swobodne - objętość porów, miąższość warstwy
wodonośnej ( odległość od poziomu zwierciadła ustalonego do
spągu warstwy wodonośnej)
Zwierciadło naporowe – wody w tych zwierciadłach są mniej
narażone w wpływy zanieczyszczeń
Zwierciadło napięte – wody pod napięciem, woda nie wypływa
na powierzchnię
Strefa ochronna – to obszar na którym obowiązują zakazy,
nakazy oraz ograniczenia użytkowania gruntu i korzystania z
wody
Strefa ochrony bezpośredniej – ochrona wody
eksploatowanej, rozmiar strefy od kilku do kilkunastu metrów,
wyznacza się ją zgodnie z ustawą z 1980r. , jest strefą
ogrodzoną, musi znajdować się tablica informacyjne, zawsze
jest wyznaczona
Strefa ochrony pośredniej – polega na ochronie ujmowanej
wody, nie zawsze jest wyznaczona, wyznaczona w obszarze
zanikania ujęcia, obliczana na podstawie czasu dopływu wody
do ujęcia
Wyznaczanie strefy ochrony pośredniej – wyznaczenie
obszaru spływu wód do ujęcia, wyznacza się jako obszar z
którego wszystko co dopływa do ujścia po czasie który
eliminuje zagrożenia , wyznacza się w oparciu o kryterium
czasu dopływu wody do ujęcia
Izochrony - linie, z których woda dopłynie do ujęcia po takim
samym czasie
Metody wyznaczania stref ochrony - wyznaczanie okręgu
metodą bilansową ( niezalecana nie uwzględnia spadku
hydraulicznego) metody analityczne (podstawowe informacje
hydrogeologiczne : współczynnik filtracji, porowatości)
Rodzaje metod : metoda analityczne, metoda map
hydrogeologicznych, metoda numeryczna