www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Warunki techniczne

w magazynie wysokiego

składowania

Lesław Zieliński

B

H

P

2

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Warunki techniczne w magazynie wysokiego składowania

Spis treści

Wymagania ogólnobudowlane ....................................................................................................... 3
Pomieszczenia i urządzenia higienicznosanitarne ............................................................................. 8
Oświetlenie .................................................................................................................................... 12
Wentylacja lub klimatyzacja .......................................................................................................... 13

Autor
Lesław Zieliński
były główny inżynier zarządzania bezpieczeństwem pracy,
rejestrowany audytor pomocniczy SZBP wg ISRS

Konsultant
Kazimierz Żurawski
główny specjalista ds. bhp, dyrektor ds. nadzoru
w firmie doradztwa z zakresu prawa i ochrony pracy SEKA SA

Symbol 2SH0003

ISBN 978-83-269-0508-7

Copyright © by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
Warszawa 2011

Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a,
www.wip.pl
tel. [phone], faks 22 617 60 10

Publikacja „Warunki techniczne w magazynie wysokiego składowania” chroniona jest prawem
autorskim. Przedruk materiałów bez zgody wydawcy – zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania
publikacji z powołaniem się na źródło. Zaproponowane w tym poradniku wskazówki, porady i inter-
pretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać
dodatkowych pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako
oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym redakcja nie
może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w poradniku wskazówek,
przykładów, informacji itp. do konkretnych przypadków.

Zamówienia: tel. [phone], e -mail: [e-mail]

3

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Warunki techniczne w magazynie wysokiego składowania

O czym warto przeczytać?

Praca w magazynie wysokiego składowania materiałów budowlanych wiąże się z licznymi zagroże-
niami wypadkowymi, które czyhają na pracowników. Ich ograniczenie w dużej mierze zależy od faktu,
czy dany magazyn spełnia odpowiednie warunki techniczne, czy też nie. Właśnie o takich warunkach
piszemy w tym artykule. Uważnie się z nim zapoznaj, a dowiesz się między innymi:

•

Jak prawidłowo zorganizować pomieszczenia i urządzenia higienicznosanitarne w magazynie
wysokiego składowania?

•

Jak malować krawędzie rampy?

•

Gdzie w magazynie wysokiego składowania należy zapewnić oświetlenie awaryjne?

•

Jaka minimalna temperatura musi być zapewniona w pomieszczeniach pracy magazynu wysokiego
składowania?

•

W jaki sposób nie mogą być zamykane pomieszczenia magazynowe, w których przebywają pra-
cownicy?

Poniżej omawiamy bezpieczne warunki techniczne w magazynie wysokiego składowania materiałów
budowlanych, który:

•

jest wyposażony w regały wysokiego składowania,

•

jest zlokalizowany w obiekcie 1-kondygnacyjnym i zamkniętym,

•

jest przeznaczony do magazynowania materiałów i gotowych wyrobów stosowanych w budownictwie,

•

nie jest obiektem handlowym ani wystawowym.

Podstawa prawna

Aktami prawnymi, które mają zastosowanie w magazynie wysokiego składowania odnośnie do warun-
ków technicznych, są:
1) rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych,

jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. nr 75, poz. 690 z późn. zm.), dalej:
rswtb,

2) rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepi-

sów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 z późn. zm.), dalej: ropbhp.

Polskie Normy, których postanowienia należy stosować w magazynie wysokiego składowania, to na
przykład:

•

PN-B-01012:1981 Budowle magazynowe – Podział, nazwy i określenia.

•

PN-ISO 7010:2006 Symbole graficzne – Barwy bezpieczeństwa i znaki bezpieczeństwa – Znaki
bezpieczeństwa stosowane w miejscach pracy i w obszarach użyteczności publicznej.

•

PN-N-01256-02:1992 Znaki bezpieczeństwa – Ewakuacja.

•

PN-N-01256-03:1993/Az2:2001 Znaki bezpieczeństwa – Ochrona i higiena pracy.

•

PN-E-08501:1988 Urządzenia elektryczne – Tablice i znaki bezpieczeństwa.

•

PN-EN 12464-1:2004 Światło i oświetlenie – Oświetlenie miejsc pracy – Część 1: Miejsca pracy we
wnętrzach.

Wymagania ogólnobudowlane

Budynek magazynu wysokiego składowania powinien być budynkiem murowanym lub wykonanym
w innej technologii z materiałów niepalnych.

4

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Warunki techniczne w magazynie wysokiego składowania

Pomieszczenia magazynowe i drogi

Pomieszczenia magazynowe powinny spełniać wymagania bezpieczeństwa, stosownie do rodzaju
i właściwości składowanych w nich materiałów (gabaryty, ciężar, toksyczność, palność). W pomiesz-
czeniach magazynowych i na drogach znajdujących się w obiekcie powinny być umieszczone infor-
macje o dopuszczalnym obciążeniu podłóg oraz stropów.

Do pomieszczeń i stanowisk pracy położonych na różnych poziomach powinny prowadzić bezpieczne
dojścia stałymi schodami lub pochylniami. Schody zewnętrzne i wewnętrzne oraz pochylnie, służące
do pokonania wysokości przekraczającej 0,5 m powinny być zaopatrzone w balustrady lub inne zabez-
pieczenia od strony przestrzeni otwartej.

Nawierzchnie schodów, pomostów i pochylni nie powinny być śliskie, a w miejscach, w których może
występować zaleganie pyłów, powinny być ażurowe.

Drogi transportowe

Drogi transportowe powinny być wyraźnie wyznaczone za pomocą ciągłych pasów o dobrze widocz-
nej barwie (z uwzględnieniem barwy podłoża) – najlepiej żółtej lub białej.

Rozmieszczenie pasów wyznaczających drogi powinno uwzględniać niezbędną (bezpieczną) odleg-
łość między pojazdami a jakąkolwiek przeszkodą mogącą znajdować się w pobliżu oraz między pie-
szymi a pojazdami.

Powyższe dotyczy również stałych dróg na zewnątrz budynków, o ile drogi te nie są otoczone odpo-
wiednimi barierami lub chodnikami.

Na drogach transportowych zewnętrznych i w magazynie nie powinny występować progi
ani stopnie.

W przypadku zróżnicowania poziomów podłogi różnice te powinny być wyrównane pochylniami
o nachyleniu dostosowanym do rodzaju używanego środka transportu, ale nie większym niż 8%.

Miejsca w magazynie, w których występują zagrożenia pracowników, powinny być oznakowane widocz-
nymi barwami lub znakami bezpieczeństwa. W przypadku gdy oznakowanie nie jest wystarczające,
aby zapewnić bezpieczeństwo i ochronę zdrowia pracowników, miejsca niebezpieczne powinny być
wyłączone z użytkowania, na przykład przez ich odpowiednie wygrodzenie.

Otwory (np. studzienki kanalizacyjne, centralnego ogrzewania) powinny być zamknięte odpowiednimi
pokrywami, a jeżeli jest to niemożliwe – właściwie ogrodzone i oznakowane.

Miejsca niebezpieczne w przejściach, zagrażające potknięciem się, upadkiem lub uderzeniem (np. stopnie)
powinny być pomalowane barwami bezpieczeństwa zgodnie z Polską Normą PN-ISO 7010:2006.

Pamiętaj, że pracodawca ma obowiązek określić w szczególności maksymalne prędkości środków
transportu i komunikacji na drogach wewnątrzzakładowych oraz w pomieszczeniach zakładu pracy,
uwzględniając:

•

szerokość dróg,

•

natężenie ruchu,

•

widoczność itp.

5

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Warunki techniczne w magazynie wysokiego składowania

Na drogach – w miejscach, w których możliwe jest niespodziewane wtargnięcie pieszych – w szczegól-
ności przed bramami, drzwiami i przejściami, należy ustawić barierki lub zastosować inne skuteczne
środki ochronne.

Dróg, przejść i dojazdów pożarowych nie wolno zastawiać:

•

materiałami,

•

środkami transportu,

•

sprzętem,

•

innymi przedmiotami.

Na skrzyżowaniach dróg powinna być zapewniona dobra widoczność.

Drogi ewakuacyjne

Magazyn musi mieć drogi ewakuacyjne ze wszystkich pomieszczeń, w których mogą przebywać pra-
cownicy, umożliwiające szybkie wydostanie się pracowników na otwartą przestrzeń.

Drogi ewakuacyjne i dojścia do nich prowadzące nie mogą być zastawiane. Wymagania dla dróg ewa-
kuacyjnych i warunki ewakuacji określają przepisy techniczno-budowlane i dotyczące ochrony przeciw-
pożarowej: rswtb, ropbhp, rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji

z 7 czerwca

2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów
(Dz.U. nr 109, poz. 719).

Drzwi i bramy

Wymiary otworów drzwiowych w każdym pomieszczeniu powinny być odpowiednie do:

•

liczby pracowników z nich korzystających,

•

rodzaju i wielkości używanych urządzeń transportowych oraz przemieszczanych ładunków.

Wymiary otworów drzwiowych określa Polska Norma PN-M-78010:1968 Transport wewnętrzny – Drogi
i otwory drzwiowe – Wytyczne projektowania.

Zwróć uwagę, że:
1. Sposób otwierania drzwi z pomieszczeń pracy i z pomieszczeń higienicznosanitarnych powinien

odpowiadać wymaganiom przepisów techniczno-budowlanych i dotyczących ochrony przeciw-
pożarowej.

2. Drzwi rozsuwane muszą być wyposażone w urządzenia zapobiegające ich wypadnięciu z pro-

wadnic. Natomiast drzwi i bramy otwierające się do góry muszą być wyposażone w urządzenia
zapobiegające ich przypadkowemu opadaniu.

3. Wrota bram powinny być wyposażone w urządzenia zapobiegające ich przypadkowemu zamknięciu.

Wahadłowe drzwi i bramy muszą być przezroczyste lub mieć przezroczyste panele.

Drzwi i bramy przezroczyste powinny być wykonane z materiału odpornego na rozbicie lub ze szkła
hartowanego oraz odpowiednio oznakowane w widocznym miejscu.

Między pomieszczeniami nie należy wykonywać progów, chyba że warunki techniczne wymagają ich
zastosowania. W takich przypadkach progi należy oznaczyć w widoczny sposób.

Drzwi i bramy otwierane oraz zamykane mechanicznie powinny tak funkcjonować, aby nie stwarzały
zagrożenia urazem. Powinny mieć zamontowane łatwo rozpoznawalne i dostępne z obu stron urzą-
dzenie do ich zatrzymywania, a także powinny być przystosowane do ręcznego otwierania.

6

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Warunki techniczne w magazynie wysokiego składowania

Pomieszczenia magazynowe, w których przebywają pracownicy, nie mogą być zamykane w spo-
sób uniemożliwiający wyjście z pomieszczenia. Jeżeli istnieją względy wymagające zamykania po-
mieszczeń w czasie pracy przed osobami nieupoważnionymi, należy stosować przy drzwiach zamki
uniemożliwiające wejście z zewnątrz, a jednocześnie umożliwiające wyjście z pomieszczenia bez użycia
klucza. W takiej sytuacji należy przewidzieć możliwość powiadamiania pracowników znajdujących
się w takich pomieszczeniach o niebezpieczeństwie (np. pożarze) grożącym z zewnątrz.

Pamiętaj, że:
1. Przejścia między regałami, kontenerami, stosami materiałów lub ścianami przeznaczone tylko do

ich obsługi powinny mieć szerokość co najmniej 0,75 m. Jeżeli w przejściach tych odbywa się ruch
2-kierunkowy, ich szerokość powinna wynosić co najmniej 1 m.

2. Szerokość odstępów między regałami, jak również materiałami na paletach, w kontenerach lub

stosach powinna być odpowiednia do stosowanych środków transportowych i umożliwiać bez-
pieczne operowanie tymi środkami oraz ładunkami.

Rampy

Magazyny, których poziom podłogi najniższej kondygnacji znajduje się ponad terenem, powinny
mieć rampy.

W prawidłowo zbudowanych magazynach poziom podłogi znajduje się na takiej wysokości, aby two-
rzyła ona z rampą jedną płaszczyznę. Wysokość ramp musi być dopasowana do wysokości podłogi
skrzyń ładunkowych najczęściej używanych pojazdów, a ich szerokość – do rodzaju środków trans-
portu wewnętrznego.

Nie wolno budować ramp bez schodów tak, aby pracownicy musieli zeskakiwać z wysokości lub
wdrapywać się na rampę.

Miej na uwadze, że krawędzie rampy należy malować w skośne czarno-żółte pasy ostrzegawcze!

Miejsca w magazynie, do których pracownicy mają dostęp podczas pracy, a w których istnieje ryzyko
kolizji z przeszkodami, upadku lub spadania przedmiotów, powinny być oznakowane skośnymi pa-
sami – na przemian żółtymi i czarnymi lub czerwonymi i białymi narysowanymi pod kątem około 45°
i powinny mieć zbliżone wymiary. Wymiary oznaczenia powinny być odpowiednie do rozmiaru prze-
szkody lub niebezpiecznego miejsca.

Podłogi

W pomieszczeniach i na drogach znajdujących się w obiekcie magazynowym podłogi powinny być:

•

stabilne,

•

równe,

•

nieśliskie,

•

niepylące,

•

odporne na ścieranie i nacisk,

•

łatwe do utrzymania w czystości.

W pomieszczeniach, w których mogą wystąpić mieszaniny wybuchowe palnych par, pyłów lub gazów
z powietrzem, powierzchnie podłóg powinny być wykonane z materiału niepowodującego:

•

iskrzenia mechanicznego,

•

wyładowań elektrostatycznych.

7

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Warunki techniczne w magazynie wysokiego składowania

Regały

Regały powinny mieć odpowiednio wytrzymałą i stabilną konstrukcję oraz zabezpieczenia przed ich
przewróceniem się. Dlatego powinny być wykonane fabrycznie i zmontowane przez specjalistyczną ekipę.

Pamiętaj, że przy składowaniu materiałów należy:
1) określić dla każdego rodzaju składowanego materiału:

•

miejsce,

•

sposób,

•

dopuszczalną wysokość składowania;

2) zapewnić, aby masa składowanego ładunku nie przekraczała dopuszczalnego obciążenia urzą-

dzeń przeznaczonych do składowania (regałów, półek, podestów itp.);

3) zapewnić, aby masa składowanego ładunku, łącznie z masą urządzeń przeznaczonych do jego

składowania i transportu (podesty, kontenery itp.), nie przekraczała dopuszczalnego obciążenia
podłóg i stropów, na których odbywa się składowanie;

4) wywiesić czytelne informacje o dopuszczalnym obciążeniu:

•

podłóg,

•

stropów,

•

urządzeń przeznaczonych do składowania.

Szyby i inne przedmioty oraz powierzchnie szklane

Szyby w oknach i inne przedmioty oraz powierzchnie szklane znajdujące się w pomieszczeniach ma-
gazynowych, narażone na uszkodzenia w związku z rodzajem prowadzonych prac (np. transportem
zmechanizowanym), powinny być od strony, po której mogą znajdować się ludzie, osłonięte siatką
zabezpieczającą przed odłamkami szkła lub wykonane z nietłukącego się szkła.

Przezroczyste ściany działowe, znajdujące się w pomieszczeniach pracy, w pobliżu takich pomiesz-
czeń lub wzdłuż przejść, muszą być wyraźnie oznakowane i wykonane z materiału odpornego na
rozbicie lub tak osłonięte, aby niemożliwe było zetknięcie się pracownika ze ścianą bądź jego zranie-
nie w razie rozbicia tej ściany.

Ściany i sufity

Ściany i sufity muszą być odporne na działanie przechowywanych substancji oraz – tak jak podłoga
– łatwe do odkurzania lub zmywania.

Instalacje i urządzenia elektryczne

Instalacje i urządzenia elektryczne powinny być tak wykonane oraz eksploatowane, aby nie narażały
pracowników na:

•

porażenia prądem elektrycznym,

•

przepięcia atmosferyczne,

•

szkodliwe oddziaływanie pól elektromagnetycznych

oraz nie stanowiły zagrożenia pożarowego i wybuchowego, a także nie powodowały innych szkodli-
wych skutków.

WAŻNE!

Pracodawca musi zapewnić ochronę obiektów budowlanych i urządzeń technicznych przed gro-
madzeniem się ładunków oraz wyładowaniami elektryczności statycznej stwarzającymi zagrożenia
w środowisku pracy.

8

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Warunki techniczne w magazynie wysokiego składowania

Instalacja wody zdatnej do picia

Magazyn powinien mieć instalację wody zdatnej do picia, zapewniającą niezbędną ilość wody do celów:

•

higienicznosanitarnych,

•

gospodarczych,

•

przeciwpożarowych.

Instalacja ta powinna zapewniać wodę niezbędną do utrzymania czystości pomieszczeń i terenu maga-
zynu w ilości co najmniej:

•

1,5 l na dobę na każdy m

2

powierzchni podłogi wymagającej zmywania,

•

2,5 l na dobę na każdy m

2

powierzchni terenu poza budynkami wymagającej polewania (tereny

zielone, utwardzone ulice, place itp.).

Pomieszczenia i urządzenia higienicznosanitarne

Pracownicy magazynowi z reguły wykonują pracę wymagającą pozycji stojącej lub chodzenia, dlatego
powinni mieć zapewnioną możliwość odpoczynku w pobliżu miejsca pracy w pozycji siedzącej.

Pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom pomieszczenia i urządzenia higienicznosanitarne,
których rodzaj, ilość oraz wielkość powinny być dostosowane do:

•

liczby zatrudnionych pracowników,

•

stosowanych technologii,

•

rodzajów pracy,

•

warunków, w jakich wykonywana jest praca.

Pomieszczenia higienicznosanitarne powinny znajdować się w budynku, w którym odbywa się praca,
lub budynku połączonym z nim obudowanym przejściem, które w przypadku przechodzenia z ogrze-
wanych pomieszczeń pracy powinno być również ogrzewane.

Wysokość pomieszczeń higienicznosanitarnych nie powinna być w świetle mniejsza niż 2,5 m. Dopusz-
cza się zmniejszenie wysokości pomieszczeń higienicznosanitarnych do 2,2 m w świetle – w przypadku
usytuowania ich:

•

w suterenie,

•

w piwnicy,

•

na poddaszu.

Podłoga i ściany pomieszczeń higienicznosanitarnych powinny być tak wykonane, aby możliwe było
łatwe utrzymanie czystości w tych pomieszczeniach. Ściany pomieszczeń do wysokości co najmniej 2 m
powinny być pokryte materiałami:

•

gładkimi,

•

nienasiąkliwymi,

•

odpornymi na działanie wilgoci.

W pomieszczeniach umywalni i natrysków na podłogach wykonanych z materiałów o dużym prze-
wodnictwie ciepła należy ułożyć w miejscach mycia się

podkładki izolujące (podesty).

Miej na uwadze, że:
1. Szatnie, umywalnie, pomieszczenia z natryskami i ustępy powinny być urządzone oddzielnie dla

kobiet i mężczyzn. Nie dotyczy to magazynu, w którym jest zatrudnionych do 10 pracowników

9

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Warunki techniczne w magazynie wysokiego składowania

na 1 zmianie, pod warunkiem zapewnienia możliwości osobnego korzystania przez kobiety i męż-
czyzn z tych pomieszczeń.

2. Jeżeli w magazynie nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia i prace brudzące lub szczególne

–

wymagania sanitarne, miejsca do spożywania posiłków, przechowywania odzieży oraz umywalki

mogą znajdować się w jednym pomieszczeniu.

3. Odzież pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych powinna być przechowywana

w szatniach lub odpowiednio pomieszczeniach, o których mowa wyżej.

4. Pracownicy zatrudnieni w pomieszczeniach biurowych mogą przechowywać swoją odzież w przezna-

czonych do tego miejscach bezpośrednio w pomieszczeniach pracy.

5. Jeżeli w magazynie zatrudnionych jest mniej niż 20 pracowników, pracodawca powinien zapew-

nić im co najmniej ustępy i umywalki oraz warunki do higienicznego przechowywania odzieży
własnej (domowej), roboczej i ochronnej, jak również do higienicznego spożywania posiłków (nie
ma wymogu oddzielnych pomieszczeń szatni, umywalni i jadalni).

6. Jeżeli w magazynie zatrudnieni są pracownicy niepełnosprawni, urządzenia higienicznosanitarne

i dojścia do nich powinny być dostosowane do potrzeb oraz możliwości tych pracowników, wyni-
kających ze zmniejszonej sprawności.

Napoje i środki higieny osobistej

Ilość wody do celów higienicznych przypadająca dziennie na każdego pracownika jednocześnie za-
trudnionego nie może być mniejsza niż 30 l, przy założeniu, że praca w magazynie nie jest pracą
szczególnie brudzącą.

Pracodawca ma obowiązek zapewnić wszystkim pracownikom wodę zdatną do picia lub inne napoje,
a pracownikom zatrudnionym stale lub okresowo w warunkach szczególnie uciążliwych zapewnić
oprócz wody inne napoje. Ilość, rodzaj i temperatura tych napojów powinny być dostosowane do
warunków wykonywania pracy i potrzeb fizjologicznych pracowników.

Pracodawca jest także zobowiązany zapewnić dostarczanie pracownikom środków higieny osobistej,
których ilość i rodzaje powinny być dostosowane do rodzaju oraz stopnia zanieczyszczenia ciała przy
określonych pracach. Normatywy przydziału środków higieny osobistej powinny być ustalone w we-
wnętrznym regulaminie.

Szatnie

Szatnie powinny być urządzone w oddzielnych lub wydzielonych pomieszczeniach. Pomieszczenia
przeznaczone na szatnie powinny być suche i – w miarę możliwości – oświetlone światłem dziennym.

Szatnie mogą być urządzone w suterenach lub piwnicach pod warunkiem zastosowania odpowied-
niej izolacji ścian zewnętrznych i podłóg zabezpieczającej pomieszczenia przed wilgocią oraz nad-
miernymi stratami ciepła, a także zapewnienia warunków ewakuacji ludzi z tych pomieszczeń.

W szatniach należy zapewnić przynajmniej 4-krotną wymianę powietrza na godz. W szatniach wypo-
sażonych w okna otwieralne przeznaczonych dla nie więcej niż 10 pracowników wymiana powietrza
nie może być mniejsza niż 2-krotna na godzinę.

10

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Warunki techniczne w magazynie wysokiego składowania

W szatni powinny być zapewnione miejsca siedzące dla co najmniej 50% zatrudnionych na najlicz-
niejszej zmianie.

Szerokość przejść między 2 rzędami szaf i głównych przejść komunikacyjnych powinna być nie mniejsza
niż 1,5 m. Szerokość przejść między rzędami szaf a ścianą powinna być nie mniejsza niż 1,1 m.

Szatnie powinny być dostosowane do:

•

rodzaju prac;

•

stopnia narażenia pracownika na zabrudzenie ciała i zanieczyszczenia jego odzieży:
– substancjami szkodliwymi,
– substancjami trującymi,
– materiałami zakaźnymi.

Na potrzeby magazynu materiałów budowlanych jest wystarczające zorganizowanie szatni podsta-
wowej – przeznaczonej do przechowywania odzieży własnej pracowników oraz odzieży roboczej
i środków ochrony indywidualnej.

W szatni powinno przypadać co najmniej 0,5 m

2

wolnej powierzchni podłogi na każdego pra-

cownika korzystającego z tej szatni.

Szatnia powinna być wyposażona w 2 pojedyncze szafy lub 1 podwójną dla każdego pracownika korzy-
stającego z tej szatni. Jedna szafa pojedyncza lub jedna część szafy podwójnej powinna być przezna-
czona na odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej, druga zaś na odzież własną pracowników.

Umywalnie

W skład zespołu szatni powinny wchodzić umywalnie łatwo dostępne dla pracowników i zapewnia-
jące bezkolizyjny ruch pracowników już umytych i przebranych w odzież własną. Umywalnię należy
wyposażyć w umywalki, do których powinna być doprowadzona bieżąca woda – ciepła i zimna.

Szerokość przejścia między umywalkami a ścianą przeciwległą powinna wynosić nie mniej niż 1,3 m,
a między 2 rzędami umywalek – nie mniej niż 2 m.

Na każdych 10 pracowników najliczniejszej zmiany powinna w umywalni przypadać co najmniej 1 umy-
walka indywidualna, a przy pracach brudzących – co najmniej 1 umywalka na każdych 5 pracowni-
ków, lecz nie mniej niż 1 przy mniejszej liczbie zatrudnionych osób.

W pomieszczeniach umywalni należy zapewnić co najmniej 2-krotną wymianę powietrza w ciągu godziny.

Pomieszczenia z natryskami

W zespole szatni powinny znajdować się pomieszczenia z natryskami, jeżeli wymagają tego warunki
pracy (prace silnie brudzące, zapylenie) lub ochrona zdrowia pracowników (kontakt z substancjami
niebezpiecznymi). Pomieszczenia z natryskami powinny być łatwo dostępne dla pracowników i za-
pewniać bezkolizyjny ruch pracowników już umytych oraz ubranych w odzież własną.

11

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Warunki techniczne w magazynie wysokiego składowania

Na każdych 8 pracowników najliczniejszej zmiany wykonujących prace powodujące zabrudzenie ich
ciała powinna przypadać co najmniej 1 kabina natryskowa, lecz nie mniej niż 1 przy mniejszej liczbie
zatrudnionych osób.

Szerokość przejścia między 2 rzędami kabin, przy zastosowaniu zasłon zasuwanych lub ścianek osła-
niających, powinna wynosić co najmniej 1,30 m, a między kabinami i ścianą – co najmniej 0,90 m.

Do natrysków powinna być doprowadzona woda bieżąca zimna i ciepła. Woda zużyta powinna być
odprowadzana do kanalizacji. Przy pomieszczeniach z natryskami powinna znajdować się wydzielona
kabina z 1 miską ustępową na każde 10 natrysków, lecz nie mniej niż 1.

Temperatura wody ciepłej doprowadzonej do umywalek, natrysków i brodzików przy stosowaniu
centralnej regulacji lub zbiorowego mieszania wody powinna wynosić od 35 do 40°C (od 308 do
313 K), a w przypadku indywidualnego mieszania wody – od 50 do 60°C (od 323 do 333 K).

W pomieszczeniach z natryskami wymiana powietrza nie powinna być mniejsza niż 5-krotna w ciągu
godziny.

Ustępy

Ustępy powinny być zlokalizowane w odległości nie większej niż 75 m od stanowiska pracy. W budyn-
kach ustępy powinny być urządzone na każdej kondygnacji. Jeżeli na kondygnacji pracuje mniej niż
10 osób, ustępy mogą znajdować się nie dalej niż na sąsiedniej kondygnacji.

Wejścia do ustępów powinny prowadzić bezpośrednio z pomieszczeń, korytarzy lub dróg służących
do komunikacji ogólnej.

Ustęp powinien mieć wejściowe pomieszczenie izolujące wyposażone w umywalki z dopływem ciepłej
i zimnej wody, w liczbie co najmniej 1 umywalka na 3 miski ustępowe lub pisuary, lecz nie mniej niż
1 umywalka.

Drzwi prowadzące do pomieszczenia izolującego i drzwi łączące je z dalszą częścią ustępu powinny
zamykać się samoczynnie.

Zainstalowane w ustępach miski ustępowe i pisuary powinny być spłukiwane bieżącą wodą oraz
podłączone do kanalizacji.

Ustępy powinny być wyposażone w instalację i urządzenia przeznaczone do utrzymania wymagań
higienicznosanitarnych.

W pomieszczeniach ustępów należy zapewnić wymianę powietrza nie mniejszą niż 50 m

3

na godz.

na 1 miskę ustępową i 25 m

3

na 1 pisuar.

Dla pracowników zatrudnionych w budynkach niewyposażonych w instalację wodociągową i kanali-
zacyjną mogą być urządzane ustępy wyposażone w szczelne zbiorniki nieczystości. W takim przypadku
ustępy mogą nie spełniać wyżej określonych wymagań.

12

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Warunki techniczne w magazynie wysokiego składowania

Szerokość przejść wzdłuż kabin ustępowych przy 1-stronnym ich rozmieszczeniu powinna wynosić
co najmniej 1,3 m. Jeżeli naprzeciwko kabin są umieszczone pisuary, odległość między ścianą, na któ-
rej są zainstalowane, a kabinami nie powinna być mniejsza niż 2 m. Przejście między rzędami kabin
powinno mieć szerokość co najmniej 2 m.

Miej na uwadze, że:
1. Na każdych 30 mężczyzn zatrudnionych na 1 zmianie powinna przypadać co najmniej 1 miska

ustępowa i 1 pisuar, lecz nie mniej niż 1 miska i 1 pisuar przy mniejszej liczbie zatrudnionych mężczyzn.

2. Na każde 20 kobiet zatrudnionych na 1 zmianie powinna przypadać 1 miska ustępowa, lecz nie

mniej niż 1 miska przy mniejszej liczbie zatrudnionych.

Palarnie

Palenie tytoniu w magazynie jest dozwolone wyłącznie w odpowiednio przystosowanych pomiesz-
czeniach (palarniach) wyposażonych w dostateczną liczbę popielniczek.

Palarnie powinny być usytuowane w sposób nienarażający osób niepalących na wdychanie dymu tyto-
niowego.

W palarni powinno przypadać co najmniej 0,1 m

2

powierzchni podłogi na każdego pracownika naj-

liczniejszej zmiany korzystającego z tego pomieszczenia, z tym jednak, że powierzchnia poszczegól-
nych pomieszczeń przeznaczonych na palarnie nie powinna być mniejsza niż 4 m

2

.

W palarni należy zapewnić przynajmniej 10-krotną wymianę powietrza w ciągu godz.

Oświetlenie

W pomieszczeniach magazynowych, w których stale przebywają pracownicy, należy zapewnić oświe-
tlenie dzienne, chyba że jest to niemożliwe, a na stosowanie oświetlenia wyłącznie elektrycznego
pracodawca uzyskał zgodę właściwego terytorialnie państwowego wojewódzkiego inspektora sani-
tarnego Państwowej Inspekcji Sanitarnej wydaną w porozumieniu z właściwym terytorialnie okręgo-
wym inspektorem pracy Państwowej Inspekcji Pracy.

Oświetlenie dzienne na poszczególnych stanowiskach pracy powinno być dostosowane do rodzaju
wykonywanych prac i wymaganej dokładności oraz powinno spełniać wymagania określone w Polskiej
Normie PN-EN 12464-1:2004.

W miejscach przechowywania drobnych części i tam, gdzie trzeba odczytywać etykiety, należy zainsta-
lować dodatkowe lampy lub stosować oświetlenie przenośne. Stosunek wartości średnich natężenia
oświetlenia w pomieszczeniach sąsiadujących ze sobą, przez które odbywa się komunikacja wewnętrzna,
nie powinien być większy niż 5 do 1.

Niezależnie od oświetlenia dziennego w pomieszczeniach pracy należy zapewnić oświetlenie elek-
tryczne o parametrach zgodnych z Polską Normą PN-EN 12464-1:2004.

We wszystkich miejscach na terenie magazynu, w których mogą przebywać pracownicy, musi być
oświetlenie elektryczne w porze nocnej,

a w porze dziennej, jeżeli oświetlenie naturalne jest nie-

wystarczające.

13

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Warunki techniczne w magazynie wysokiego składowania

W pomieszczeniach i miejscach pracy, w których w razie awarii oświetlenia mogą wystąpić zagroże-
nia życia lub zdrowia pracowników (np. na rampach rozładowczych), należy zapewnić

oświetlenie

awaryjne spełniające odpowiednie wymagania.

Instalacje oświetleniowe w pomieszczeniach (rodzaj opraw oświetleniowych, miejsce zamontowania
lamp i włączników), w których znajdują się miejsca pracy, i w korytarzach powinny być tak dobrane
oraz wykonane, aby nie narażały pracowników na wypadek spowodowany rodzajem zainstalowanego
oświetlenia.

W celu umycia okien i świetlików powinien być do nich zapewniony dogodny oraz bezpieczny dostęp.
Okna i świetliki powinny być wyposażone w odpowiednie urządzenia eliminujące nadmierne ope-
rowanie promieni słonecznych padających na stanowiska pracy (np. zasłony, żaluzje, rolety). Okna
i świetliki, przeznaczone do wietrzenia pomieszczeń, należy wyposażyć w urządzenia pozwalające na
otwieranie ich w sposób łatwy i bezpieczny z poziomu podłogi oraz ustawienie części otwieranych
w pożądanym położeniu.

Szyby w oknach i świetlikach powinny być czyste oraz przepuszczać dostateczną ilość światła. Stosunek
powierzchni oszklonej okien do powierzchni podłogi powinien wynosić co najmniej 1:8 (w pomiesz-
czeniu przeznaczonym na pobyt ludzi), natomiast w innym pomieszczeniu, w którym oświetlenie
dzienne jest wymagane ze względów na przeznaczenie – co najmniej 1:12.

Wentylacja lub klimatyzacja

W pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy
(metod pracy i wysiłku fizycznego niezbędnego do jej wykonania), nie niższą niż 14°C (287 K). W po-
mieszczeniach pracy, w których jest wykonywana lekka praca fizyczna, i w pomieszczeniach biuro-
wych temperatura nie może być niższa niż 18°C (291 K).

Pomieszczenia i stanowiska pracy powinny być zabezpieczone przed niekontrolowaną emisją ciepła
w drodze promieniowania, przewodzenia oraz konwekcji, a także napływem chłodnego powietrza
z zewnątrz (np. przez zastosowanie kurtyn powietrznych lub kotar w drzwiach w okresie zimowym).

Powietrze doprowadzane do pomieszczeń pracy z zewnątrz przy zastosowaniu wentylacji mecha-
nicznej lub klimatyzacji powinno być oczyszczone z pyłów i substancji szkodliwych dla zdrowia.

Wentylacja lub klimatyzacja nie może powodować:

•

przeciągów,

•

wyziębienia,

•

przegrzewania pomieszczeń pracy.

Strumień powietrza pochodzący z urządzeń wentylacji nawiewnej nie powinien być skierowany bez-
pośrednio na stanowisko pracy.

Temperatura maksymalna

Maksymalna temperatura nawiewanego powietrza nie powinna przekraczać 70°C (343 K) przy na-
wiewie na wysokości nie mniejszej niż 3,5 m od poziomu podłogi stanowiska pracy i 45°C (318 K) –
w pozostałych przypadkach.

14

www.praktyczneszkoleniabhp.pl

Warunki techniczne w magazynie wysokiego składowania

W pomieszczeniach pracy, w których występują łatwo palne lub niebezpieczne pod względem wybu-
chowym pyły, gazy lub pary, maksymalna temperatura nawiewanego powietrza powinna być zgod-
na z przepisami dotyczącymi ochrony przeciwpożarowej.

W przypadku zastosowania systemu wentylacji mechanicznej lub klimatyzacji należy zapewnić:

•

odpowiednią konserwację urządzeń i instalacji klimatyzacyjnych oraz wentylacyjnych w celu nie-
dopuszczenia do awarii,

•

stosowanie środków mających na celu ograniczenie natężenia i rozprzestrzeniania się hałasu oraz
drgań powodowanych pracą urządzeń klimatyzacyjnych i wentylacyjnych.

Miej na uwadze, że przy stosowaniu w pomieszczeniach pracy wentylacji mechanicznej z recyrkula-
cją powietrza ilość powietrza świeżego nie powinna być mniejsza niż 10% ogólnej ilości wymienia-
nego powietrza.

W powietrzu wprowadzanym do pomieszczeń pracy przy stosowaniu recyrkulacji zanieczyszczenie
czynnikami szkodliwymi dla zdrowia nie powinno przekraczać poziomu, przy którym suma stosunków
stężeń poszczególnych substancji do odpowiadających im wartości najwyższych dopuszczalnych stę-
żeń przekracza 0,3.

WARTO ZAPAMIĘTAĆ!

•

Pomieszczenia magazynowe, w których przebywają pracownicy, nie mogą być zamykane
w sposób uniemożliwiający wyjście z pomieszczenia.

•

We wszystkich miejscach na terenie magazynu, w których mogą przebywać pracownicy, musi
być oświetlenie elektryczne w porze nocnej.

•

Ilość wody do celów higienicznych przypadająca dziennie na każdego pracownika jednocze-
śnie zatrudnionego nie może być mniejsza niż 30 l, przy założeniu, że praca w magazynie nie
jest pracą szczególnie brudzącą.

•

Strumień powietrza pochodzący z urządzeń wentylacji nawiewnej nie powinien być skierowany
bezpośrednio na stanowisko pracy.

•

Temperatura wody ciepłej doprowadzonej do umywalek, natrysków i brodzików przy stosowa-
niu centralnej regulacji lub zbiorowego mieszania wody powinna wynosić od 35 do 40°C (od 308
do 313 K), a w przypadku indywidualnego mieszania wody – od 50 do 60°C (od 323 do 333 K).

•

W pomieszczeniach, w których mogą wystąpić mieszaniny wybuchowe palnych par, pyłów
lub gazów z powietrzem, powierzchnie podłóg powinny być wykonane z materiału niepowo-
dującego iskrzenia mechanicznego i wyładowań elektrostatycznych.