2003 10 Szkoła konstruktorów

Tematem zadania 70 był uciszacz psa. Zapro-
ponowaliście wtedy różnorodne rozwiązania
i pomysły. Jeden uczestników tamtego zada-
nia, Mirosław Kost z Golasowic, podczas prób
swojego układu wpadł na pomysł, że podobnie
może działać „dyscyplinator” chrapiącego
człowieka. I oto temat zadania:

Zaprojektować „dyscyplinator” chrapią-

cego człowieka, ewentualnie układ wykry-
wania lub monitorowania chrapania.

Od razu spodobał mi się ten temat. Rze-

czywiście zdarzają się nam wszystkim sytua-
cje, gdy będąc pod namiotem, w schronisku
czy w hotelu zmuszeni jesteśmy spędzić noc
pod jednym dachem z kimś, kto głośno chra-
pie. Potem przez całą noc cierpimy katusze,
nie mogąc zasnąć z powodu denerwującego
chrapania. A może to my mamy takie tenden-
cje i nieświadomie „umilamy” noc innym?

Sprawa jest, jak wiadomo, nieprzyjemna.

Często wystarczy zmienić pozycję – nie-

którzy chrapią tylko śpiąc na wznak. Ale cza-
sem sprawa jest wręcz beznadziejna, jeśli
osobnik taki wielokrotnie budzony czy sty-
mulowany gwizdaniem, po krótkiej chwili
znów zaczyna chrapać.

I tu niewątpliwie przydałoby się jakieś

nieskomplikowane urządzenie, które wyrę-
czy nas z obowiązku budzenia czy gwizdania
(które podobno pomaga). Na pewno ktoś, kto
wie, że ma problem z chrapaniem, sam ze-
chce sprawić sobie takie urządzenie, by nie
przeszkadzać innym, zwłaszcza podczas wy-
jazdów, gdy śpi się w jednym pomieszczeniu
z obcymi osobami.

Oczywiście ani Mirek, ani ja nie mamy na

myśli łóżka z generatorem impulsów wyso-
kiego napięcia. W zadaniu nie chodzi też tyl-
ko o uciszenie chrapiącego osobnika, który
nie pozwoli zasnąć innym. Problem wbrew
pozorom jest bardzo poważny, a zadanie
choć niełatwe, jest wręcz znakomite dla
wszystkich dociekliwych konstruktorów.
Mamy mianowicie niecodzienny problem
i trzeba podjąć próbę jego rozwiązania. Otóż
chrapanie najczęściej jest objawem nieprawi-

dłowej pracy organizmu. Czasem wręcz łą-
czy się z groźnym dla zdrowia, bardzo osła-
biającym bezdechem sennym. I oto niepo-
strzeżenie wchodzimy na bardzo poważny
grunt medyczny. Oczywiście od uczestników
Szkoły Konstruktorów EdW nikt nie wyma-
ga, żeby skonstruowali aparaturę medyczną,
zapobiegającą bezdechowi. Niemniej warto
zastanowić się, co można w tym zakresie
zrobić. I tu mam prośbę – w miarę możliwo-
ści zasięgnijcie informacji u zaprzyjaźnio-
nych lekarzy, zwłaszcza laryngologów (jeśli
to uczynicie, napiszcie proszę o tym w swo-
ich pracach). Ale nawet bez takich konsulta-
cji mamy wystarczająco dużo informacji
i ogromne pole do popisu. Wystarczy wyko-
nać urządzenie, które niezawodnie wykryje
chrapanie. Zachęcam do badań i prób prak-
tycznych, choćby dlatego, że różne osoby wy-
dają różne odgłosy. Czy trzeba indywidualnie
dostosowywać układ wykrywania do pojedyn-
czej osoby, czy wystarczy układ uniwersalny?

W takiej prostej „medycznej” wersji nie

chodzi o dyscyplinator – wystarczy jakkol-
wiek zasygnalizować, że oto zaczyna się

Szkoła Konstruktorów

Elektronika dla Wszystkich

Rozwiązanie zadania powinno zawierać schemat elektryczny i zwięzły opis działania.
Model i schematy montażowe nie są wymagane, ale przysłanie działającego modelu
lub jego fotografii zwiększa szansę na nagrodę.
Ponieważ rozwiązania nadsyłają Czytelnicy o różnym stopniu zaawansowania,
mile widziane jest podanie swego wieku.
Ewentualne listy do redakcji czy spostrzeżenia do erraty powinny być umieszczone
na oddzielnych kartkach, również opatrzonych nazwiskiem i pełnym adresem.
Prace należy nadsyłać w terminie 45 dni od ukazania się numeru EdW
(w przypadku prenumeratorów – od otrzymania pisma pocztą).

Zadanie nr 92

Suplement Galerii Szkoły Konstruktorów

W EdW 1/2003 przedstawiliśmy Galerię
Szkoły Konstruktorów – autoprezentację
uczestników i sympatyków Szkoły. Przed-
sięwzięcie to wywołało żywy odzew i zna-
komicie ułatwiło kontakty, zwłaszcza ze
stałymi uczestnikami Szkoły, publikujący-
mi już swe projekty w dziale E-2000
i w Forum Czytelników.

Nie chodziło nam wyłącznie o uhonoro-

wanie czołowych uczestników Szkoły, ale

też o danie sposobności nawiązania bezpo-
średnich kontaktów. Mając to na względzie,
planujemy uaktualnione wydanie Galerii
w numerze 1/2004. Chcemy więc w numerze
styczniowym zaprezentować nowych uczest-
ników i sympatyków Szkoły (z różnych
względów dane o kilku osobach nie znalazły
się w pierwszym wydaniu) oraz krótko przy-
pomnieć aktualne „namiary” wcześniej

przedstawionych Kolegów. Jeśli więc
u kogoś z uczestników już przedstawio-
nych zmieniły się „namiary” (adres, e-
mail, telefon, itp.) może uaktualnić swoje
dane, ewentualnie przedstawić inne ży-
czenia i uwagi. Zapraszamy też nowych
chętnych.

Informacje do uaktualnionego wyda-

nia Galerii należy nadsyłać najpóźniej do
15 listopada 2003.

Temat zadania 88 brzmiał: Zaprojektować
układ związany z pomiarem częstotliwości.

Temat wzbudził żywe zainteresowanie,

jednak zgodnie z oczekiwaniami, okazał się
dla wielu zdecydowanie zbyt trudny. Tym
bardziej cieszę się z dziewięciu modeli, które
nadesłaliście i z licznych prac teoretycznych.
Niektórzy nadesłali swe prace po raz pierw-
szy. Ze szczególną przyjemnością przeczyta-
łem list, który nadesłał interesujący się elek-
troniką od 12. roku życia, 30-letni Sławomir
Drożdż z Tomaszowa Mazowieckiego. W li-
ście można przeczytać: (...) dzięki EdW nie
czuję upływającego czasu i mam duchem 18
lat. Mam znajomych elektroników, którzy ma-
ją po 46 lat, a dzięki wam zachowują się jak
młode chłopaczki. Oczywiście oficjalnie nie
czytują EdW (“bo to pismo dla dzieci”, tak
mówią), ale wiem na 111%, że co miesiąc za-
suwają do kiosku, żeby kupić ten miesięcznik
i z wypiekami na twarzach przeglądają za-
wartość. Nie chwaląc się „jam to uczynił”.
Na samym początku zawsze tak sobie niby od
niechcenia przeglądali egzemplarz, który ja
kupiłem, a teraz „po kryjomu” kupują i sami
czytują. Hłe hłe...

Pozdrawiam i wszystkiego najlepszego

dla redakcji, koleżanek i kolegów „elektroli-
tów” ;-)

Sławomir przysłał schematy swojego wy-

konanego wiele lat temu miernika częstotli-
wości. Oryginalne materiały można znaleźć
na naszej stronie internetowej jako Droż-
dż.rar (129kB). Warto do nich zajrzeć, bo
choć konstrukcja jest rzeczywiście archaicz-
na, pokazuje, iż pożyteczne przyrządy można
wykonać za pomocą popularnych układów
scalonych TTL.

Michał Koziak z Sosnowca odpoczywał

w wakacje poza domem i tym razem nadesłał
tylko ogólne rozważania i plany. Z kolei Mi-
chał Włodarczyk nadesłał e-mailem pyta-
nie, czy prosty generator funkcyjny na pece-
cie (drabinka rezystorów i program w QBA-
SIC-u) zmieściłby się w ramach zadania. Ja-

kub Jagiełło z Gorzowa Wlkp. nadesłał pro-
sty schemat (Jagiello.gif) układu z linijką
diod i kostką 4017, podobny do tego, który
właśnie analizujemy w rozwiązaniu zadania
Co tu nie gra? Nieznany nadawca (w mailu
ściąganym z serwera w nietypowy, okrężny
sposób, nie ma adresu nadawcy) przysłał
schemat i program mikroprocesorowego
stroika do skrzypiec. Oryginalny schemat
i program w BASCOM-ie można ściągnąć ze
strony internetowej (Nieznany.zip), jednak
jego praktyczna przydatność będzie ograni-
czona: wskaźnikiem są tylko trzy diody
LED, a według schematu procesor 89C2051
ma być zasilany napięciem 9V, co niezbyt
dobrze świadczy o znajomości sprzętu. Wię-
cej pożytku da przeanalizowanie schematu
i programu, które przysłał 19-letni Krzysztof
Żmuda z Chrzanowa. Proponuje budowę
mikroprocesorowego automatycznego czę-
stościomierza (Zmuda.gif), przy czym zakres
pomiarowy do 150MHz uzyskuje się dzięki
układowi LB3500. Schematu i programu nie
można traktować jako „gotowców”, bo pro-
jekt nie został sprawdzony praktycznie
i wszystko wskazuje, że zawiera usterki.

Tomasz Jadasch z Kęt słusznie zapropo-

nował budowę przystawki do multimetru.
Schemat pokazany jest na rysunku 1.

Rafał Kuchta ze Skrzyszowa zmobilizo-

wany zadaniem 88 przeprowadził analizę po-
trzeb i możliwości. Słusznie doszedł jednak
do wniosku, że za pomocą „gołego” proceso-

ra AVR taktowanego częstotliwością 4MHz
czy 10MHz nie uzyska potrzebnych zakre-
sów i dokładności miernika. Pod koniec listu
przypomniał pośrednią metodę pomiaru
z wykorzystaniem dwóch przetworników
F/U, według rysunku 2. Rzeczywiście, mo-
że w pewnych przypadkach okazać się po-
mocna. Rafał obiecuje, że jeśli będzie miał
trochę wolnego czasu, spróbuje zbudować
precyzyjny miernik częstotliwości. Ja ze
swej strony dodam, że chętnie zaprezentuję
na łamach EdW dobry, wypróbowany prak-
tycznie miernik częstotliwości, czasu, okresu
i licznik zdarzeń.

Kilka kolejnych osób podało tylko ogólne

propozycje – niektórzy chcą wykorzystywać
komputer PC, a ściślej jego porty, inni przy-
słali schematy mierników mikroprocesoro-
wych. Oczywiście idea jest dobra, ale od
ogólnego schematu aplikacyjnego procesora
do dobrego miernika częstotliwości droga
jest daleka. Łatwiej zrealizować dokładny
miernik czasu i licznik impulsów. Podobnie
z wykorzystaniem komputera – wzmianka,

że program można napisać w QBASIC-u,
to trochę za mało. Tych uczestników ser-
decznie zachęcam do podjęcia działań
praktycznych.

Rozwiązania

praktyczne

Nadesłane rozwiązania praktyczne zada-
nia 88 wprawiły mnie w dobry humor.
Tym bardziej, że ostatecznie aż pięć pro-
jektów z dziewięciu nadesłanych skiero-
wałem do sprawdzenia i publikacji jako
projekty E-2000 lub Forum Czytelników,
a co do innych projektów, można skorzystać

Szkoła Konstruktorów

Elektronika dla Wszystkich

chrapanie. Ale to nie wszystko. Oto kolejna
możliwość: zamiast konstruować dyscypli-
nator czy urządzenie wykrywające, można
wykonać pożyteczne stacjonarne urządzenie
monitorujące do zastosowania we własnym
domu. Jego zadaniem byłoby rejestrować
czas chrapania w ciągu całej nocy. Dobrze
byłoby wykrywać szczególne punkty, jak po-
czątek chrapania, a zwłaszcza gwałtowne
przerwy w chrapaniu, które mogą łączyć się
ze wspomnianym groźnym bezdechem. Ist-
nieją podobne urządzenia szpitalne, które
monitorują aktywność śpiącego nie tylko za
pomocą mikrofonu, ale też innych czujni-
ków, m.in. kontrolujących puls i oddech. I tu

otwiera się jeszcze szersze pole do popisu:
mając komputer, można łatwo utrwalić na
twardym dysku zapis akustyczny z całej no-
cy (nie musi to być zapis stereo o jakości pły-
ty CD, wystarczy zapis mono o niezbyt dużej
częstotliwości próbkowania) i sygnały
z ewentualnych innych czujników. Zapisany
sygnał można przetworzyć następnego dnia
albo też próbować go analizować i przetwa-
rzać na bieżąco.

Jak widać, temat jest obszerny. Macie na-

prawdę szerokie pole działania. Skonsultuj-
cie temat ze znajomym lekarzem. A jeśli
próbowalibyście przeprowadzać ewentualne
testy, pamiętajcie o bezpieczeństwie. Urzą-

dzenia medyczne są konstruowane z uwzglę-
dnieniem szczególnie ostrych przepisów bez-
pieczeństwa. Urządzenie medyczne musi być
absolutnie bezpieczne dla człowieka w każ-
dych okolicznościach. Dlatego nie nama-
wiam do prób z czujnikami dołączanymi do
ciała i radzę pozostać przy czujniku w posta-
ci mikrofonu.

Serdecznie zachęcam do udziału w tym

interesującym zadaniu. Jestem przekonany,
iż jak zawsze nadeślecie ciekawe pomysły,
rozwiązania i układy. Stale czekam też na
propozycje kolejnych tematów. Przypomi-
nam, że pomysłodawcy wykorzystanych za-
dań otrzymują nagrody.

Rys. 1

Rozwiązanie zadania nr 88

Rys. 2

Szkoła Konstruktorów

Elektronika dla Wszystkich

bezpośrednio z materiałów autorskich. Z nie-
kłamaną przyjemnością czytałem o waszych
działaniach i długo podziwiałem nadesłane
modele. A oto szczegóły.

Stały uczestnik Szkoły, Jarosław Tarna-

wa z Godziszki, postawił sobie ambitny
i niełatwy cel – próbował zrealizować
odbiornik kalibracyjny 225kHz. Schemat
układu można znaleźć na stronie interneto-
wej jako Tarnawa.gif. Niestety po zmonto-
waniu i eksperymentach okazało się, iż układ
nie chciał działać prawidłowo, a Autor z po-
wodu braku sprzętu pomiarowego nie był
w stanie dojść przyczyny problemu.

Fotografia 1 pokazuje model Radosława

Cioska z Trzebnicy. Radek zdecydował się
na wykonanie układu, którzy służy jedynie
do dokładnego ustawiania częstotliwości no-
śnej w generatorach pilotów podczerwieni.
Radek pisze, że prosty, „analogowy” sposób
z odbiornikiem TFMS nie zapewnia potrzeb-
nej dokładności. Można dyskutować o szcze-
gółach, w każdym razie schemat układu
można znaleźć na stronie internetowej

(Ciosk.gif), a o program można poprosić
Autora e-mailem (radek220@wp.pl).

Fotografia 2 pokazuje obrotomierz Mar-

cina Wiązani z Buska Zdroju. Szczegółów
nie przedstawiam, ponieważ kieruję układ do
sprawdzenia i publikacji.

Na fotografii 3 zaprezentowany jest mo-

del higrometru Michała Stacha z Kamionki
Małej. Schemat układu pokazany jest na ry-
sunku 3.

Według Autora, w układzie mogą być

stosowane czujniki przetwarzające wilgot-
ność na zmianę rezystancji, a także na zmia-
nę pojemności i rezystancji. Układ LM331
przetwarza wielkość mierzoną na częstotli-
wość, a mikroprocesor 89C4051 mierzy tę
częstotliwość. Co istotne, w dodatkowej pa-

mięci EEPROM zapisane są współczynniki
korekcyjne, pozwalające linearyzować cha-
rakterystykę czujnika, żeby na wyświetlaczu
LCD pojawiała się informacja o wilgotności
(względnej) wyrażonej w procentach. Układ
bardzo mi się spodobał. Podłączyłem zasila-
nie i sprawdziłem wstępnie działanie mode-
lu. Chętnie skierowałbym ten interesujący
projekt do publikacji, jednak podczas testów
w pewnych warunkach wskazanie osiągnęło
217%, co jest wartością ciut za dużą, jak na
wilgotność względną. Ponadto w modelu
pracuje prosty czujnik własnej roboty, zawie-
rający na płytce drukowanej zestaw „grzebie-
ni” pokrytych warstwą tlenku glinu i spoiwa.
Ewentualni naśladowcy mieliby spory kłopot
ze zdobyciem podobnego czujnika, którego
parametry mogą się zresztą znacznie zmie-
niać pod wpływem różnych czynników.

Fot. 1 Model Radosława Cioska

Fot. 2 Obrotomierz Marcina Wiązani

Fot. 3 Higrometr Michała Stacha

Rys. 3

Rys. 4

Rys. 5

Fot. 4 Model Mariusza Chilmona

Szkoła Konstruktorów

Elektronika dla Wszystkich

W każdym razie pokazany układ może być

znakomitą inspiracją dla własnych opracowań.
Komplet oryginalnych materiałów Michała
można znaleźć na naszej stronie internetowej
jako Stach.rar. A kontakt do Autora podany
był w Galerii Szkoły Konstruktorów w stycz-
niowym numerze z tego roku. A swoją drogą,
jeśli Michał lub ktoś inny wykona i sprawdzi
praktycznie podobny układ z fabrycznym
czujnikiem wilgotności, chętnie zaprezentuję
projekt na łamach czasopisma. Warunkiem
jest użycie czujnika o powtarzalnych para-
metrach, najlepiej fabrycznego.

A teraz trzy projekty wykorzystujące

komputer i jego port szeregowy. Mariusz
Chilmon z Augustowa planował wykonanie
układu z preskalerem według rysunku 4. Po-
nieważ nie udało mu się nabyć kostek
74LS390, zdecydował się na wykonanie we-
rsji uproszczonej według rysunku 5. Model
pokazany jest na fotografii 4. Zadanie napi-
sania programu okazało się dość trudne. Do
chwili publikacji Mariusz przysłał wersję 1.2
(Chilmon.zip 313kB), a w mailu napisał:

Przesyłam ulepszoną wersję Miernika (usu-
nąłem całą masę drobnych błędów, dodałem
zapamiętywanie ustawień i poprawiłem in-
terfejs). Niewiele jej brakuje do wersji w peł-
ni użytecznej. Prawdopodobnie jeszcze przed
publikacją rozwiązania zadania 88 w EdW
uda mi się przygotować wersję 1.3 z pomocą.

Zrzut z ekranu okna wersji 1.2 pokazany

jest na rysunku 6, a o wspomnianą najnow-
szą wersję można pytać Autora e-mailem
(vmario@interia.pl) lub zajrzeć na stronę
www.vmario.prv.pl/

Warto!
A gdyby Mariusz zrealizował praktycznie

i sprawdził wersję z preskalerem, niewyklu-
czone, że udałoby się ją z czasem zaprezen-
tować w EdW, pomimo że jeden z podob-
nych projektów już kieruję do publikacji. Na-
pisałem też do Mariusza e-maila z propozy-
cją. Uważam bowiem, że dobrych często-

ściomierzy nigdy za dużo.

Podobny prosty układ wy-

konał Dariusz Drelicharz
z Przemyśla. Model pokazany
jest na fotografii 5, a schema-
ty na rysunku 7. Jest to rozwi-
nięcie jego projektu F-meter
w myszce opisanego w EdW
4/2003 (AVT-2638). Na naszej
stronie internetowej w orygi-
nalnym pliku Drelicharz.zip
można znaleźć dalsze informa-
cje, w tym program obsługują-
cy taki układ podłączony do
portu COM2.

Bardzo interesujący układ tego rodzaju

wykonał Andrzej Sadowski-Skwarczewski
ze Skarżyska-Kam. W małej wtyczce DB-
9F umieścił obwód z tranzystorem oraz pre-
skaler w postaci kostki CMOS 4040. Napisał
też program o sporych możliwościach. Foto-
grafia 6 pokazuje model. Na rysunku 8
można zobaczyć okno programu. Dalszych
szczegółów nie podaję, ponieważ z przyjem-
nością kieruję ten projekt do sprawdzenia
i publikacji, a Autora zachęcam do dalszych
prac projektowych i do ich publikacji
w EdW.

Na koniec zostawiłem trzy projekty kom-

pletnych, autonomicznych mierników czę-
stotliwości.

Arkadiusz Zieliński z Częstochowy

przysłał model pokazany na fotografii 7.
Podstawą konstrukcji jest procesor 90S8515.
Urządzenie komunikuje się z komputerem
przez łącze szeregowe. Ten ambitny i dość
trudny projekt jest interesujący i dobrze się
zapowiada. Na razie nie otrzymałem jednak
kompletnej dokumentacji. Wysłałem do
Autora e-maila i mam nadzieję, że ostatecz-
nie uda się „dopieścić” ten interesujący układ
i opublikować go w EdW.

Arek napisał też, że pracuje nad zaawan-

sowanym sterowaniem wentylatorów
w komputerze. Oczywiście gotów jestem
przedstawić stosowny projekt w EdW, zwła-
szcza że ostatnio też miałem ten problem

Fot. 5 Model Dariusza Drelicharza

Rys. 6

Fot. 6 Częstościomierz Andrzeja Sa-

dowskiego-Skwarczewskiego

Fot. 7 Projekt Arkadiusza Zielińskiego

Rys. 7

Rys. 8

Szkoła Konstruktorów

Elektronika dla Wszystkich

(zmniejszyłem spoczynkowe obroty wenty-
latora procesora w moim komputerze).
Wiem, że inni Koledzy też chętnie zrealizo-
waliby wspomniany zaawansowany projekt.

Arek napisał dalej: Takie urządzenie bar-

dzo mi się przyda. Kończę właśnie budowę
własnego WC...w moim pokoju :-)

Ale nie w dosłownym słowa znaczeniu.

Oczywiście chodzi o chłodzenie wodne. Przy
okazji przerabiałem obudowę. Będzie na co
popatrzeć. Tylko mnie tak zastanawia, co re-
dakcja sądzi na temat MODowania kompute-
rów – dziury, okna, podświetlanie i cała ma-
sa innych bajerów? Czy pan redaktor byłby
skłonny do takich przeróbek?

Ja osobiście chyba już jestem za stary na ta-

kie przeróbki, niemniej interesujące (a przy
tym trwałe i powtarzalne) osiągnięcia można
byłoby zaprezentować w EdW. Jestem pewien,
że młodsi Czytelnicy byliby zachwyceni.
A przy okazji Arek poddał mi temat interesu-
jącego zadania do Szkoły... Już teraz możecie
się zastanowić, jakie zmiany i „bajery” można
zrealizować w komputerze. Takie zadanie po-
jawi się w jednym z najbliższych miesięcy.

Fotografia 8 pokazuje interesujący wie-

lofunkcyjny układ autorstwa Romana Bia-
dalskiego z Zielonej Góry. Konstrukcja
oparta jest na mikrokontrolerze 89C2051, ale
można zastosować 89C4051, a po niewiel-
kiej przeróbce także 90S2313. Moduł mierzy
częstotliwość do 100MHz i w przedstawio-
nej postaci może być wykorzystany do róż-
nych celów. Autor przysłał gotowe programy
wynikowe do takich projektów jak klasyczny
częstościomierz oraz pomiar częstotliwości
z uwzględnieniem przesunięcia 455kHz
i 6MHz. Roman pisze, że może to być dobra

platforma do realizacji wielu projektów, wy-
magających pomiaru częstotliwości, oczywi-
ście także w zakresie częstotliwości radio-
wych. Kieruję ten interesujący projekt do
sprawdzenia i do publikacji. A tak przy oka-
zji, bardzo proszę Romana o przysyłanie pli-
ków tekstowych w bardziej strawnej postaci,
najlepiej w formacie .DOC choćby z Word-
pada, a nawet .TXT z Notatnika.

Na koniec zostawiłem prosty układ, które-

go Autorem jest Dawid Kozioł z Elbląga.
Model pokazany jest na fotografii 9. Dawid
nie posiada komputera, więc z konieczności
wykonał prosty częstościomierz za pomocą
kilku układów rodziny CMOS 4000. Jestem
pewien, że taka prosta konstrukcja zainteresu-
je licznych Czytelników, dlatego i ten projekt
kieruję do Pracowni AVT i do publikacji.

Podsumowanie

Plon 88 zadania Szkoły uważam za znakomi-
ty, wręcz rewelacyjny. Jestem przekonany, że
opublikowane projekty okażą się przydatne
wielu Czytelnikom.

Mam co prawda pewien niedosyt, że

wśród modeli nie pojawiła się żadna przy-
stawka-częstościomierz do multimetru. Przy-
czyna jest chyba dość oczywista – w EdW
1/2001 str. 87 pojawił się projekt Przetwor-
nik U/f i f/U z układem LM331 (RC4151),
który można z powodzeniem wykorzystać ja-
ko taką przystawkę. A popularne przetworni-
ki F/U zostały opisane szeroko w EdW
12/2000 str. 25 w cyklu Najsłynniejsze apli-
kacje (LM331, RC4151 – uniwersalne prze-
tworniki U/f i f/U).

Oczywiście można wykonać przystawkę

kilkuzakresową z wstępnym dzielnikiem. Jeśli
ktoś wykonał taką przystawkę do miernika,
która z powodzeniem służy mu w pracowni,
ma szansę na publikację – proszę o informację.

A teraz uwagi ogólne. Z ogromną przy-

jemnością obserwuję postęp u uczestników
Szkoły. Cieszę się, że Koledzy walczą z pro-
blemami, potykają się, ale co ważne, nie re-

zygnują. I taki sposób zdobywania wiedzy
jest wręcz bezcenny. Muszę też przyznać, że
niektórzy po osiągnięciu pewnego poziomu
wiedzy i umiejętności jakby się zatrzymują.
Przestają eksperymentować i tworzą swoje
propozycje na podstawie wcześniejszych do-
świadczeń i materiałów z literatury. Przypo-
mina to składanie z gotowych klocków. Choć
taka umiejętność kompilacji jest cenna, dużo
lepiej, jeśli w projekcie zawarta jest własna
inwencja i błysk pomysłowości, a nie tylko
sprawność kompilacji gotowych „klocków”.
Piszę to również w tym celu, żeby uzasadnić
na pozór dziwny przydział punktów. Zawsze
doceniałem i doceniam eksperymenty, in-
wencję twórczą i iskierki geniuszu, błyszczą-
ce w wielu skądinąd niedopracowanych pro-
jektach. Jeszcze bardziej chciałbym niniej-
szym zachęcić wszystkich uczestników
Szkoły z jednej strony do staranności i solid-
nego wykonywania modeli, a z drugiej do
eksperymentów dających nieocenionej wagi
doświadczenie konstruktorskie.

Przykro mi, że nie mogę wszystkich obda-

rować odpowiednimi nagrodami i upominka-
mi; niech nagrodą będzie też przyjemność za-
prezentowania się ogromnej rzeszy Czytelni-
ków EdW. Nagrody za zadanie 88 otrzymują
Mariusz Chilmon, Michał Stach i Dariusz
Drelicharz. Upominki otrzymają też: Jaro-
sław Tarnawa i Radosław Ciosk. Drobne
upominki, a po publikacji honorarium otrzy-
mają Roman Biadalski, Marcin Wiązania,
Arkadiusz Zieliński, Andrzej Sadowski-
Skwarczewski i Dawid Kozioł. Aktualna
punktacja zawarta jest w tabeli. Ponawiam
prośbę: jeśli nadsyłacie pracę do Szkoły e-
mailem, podawajcie od razu swój adres po-
cztowy, a przynajmniej miejscowość zamie-
szkania. Serdecznie zapraszam do udziału
w rozwiązywaniu kolejnych zadań i do nad-
syłania prac w terminie.

Wasz Instruktor

Piotr Górecki

Fot. 8 Moduł Romana Biadalskiego

Fot. 9 Częstościomierz Dawida Kozioła

Marcin Wiązania Busko Zdrój . . . . . .172

Mariusz Chilmon Augustów . . . . . . . .103

Dariusz Drelicharz Przemyśl . . . . . . .100

Michał Stach Kamionka Mała . . . . . . . .95

Roman Biadalski Zielona Góra . . . . . .68

Jarosław Tarnawa Godziszka . . . . . . . .62

Michał Koziak Sosnowiec . . . . . . . . . .56

Jarosław Chudoba Gorzów Wlkp. . . . . 49

Marcin Malich Wodzisław Śl. . . . . . . .44

Piotr Wójtowicz

Wólka Bodzechowska . . . . . . . . . . . . . .44

Krzysztof Kraska Przemyśl . . . . . . . . .41

Arkadiusz Zieliński Częstochowa . . . .41

Piotr Romysz Koszalin . . . . . . . . . . . . .39

Bartłomiej Radzik Ostrowiec Św. . . . .37

Rafał Stępień Rudy . . . . . . . . . . . . . . . .34

Szymon Janek Lublin . . . . . . . . . . . . . .30

Dawid Lichosyt Gorenice . . . . . . . . . . .30

Dariusz Knull Zabrze . . . . . . . . . . . . . .29

Filip Rus Zawiercie . . . . . . . . . . . . . . . .28

Radosław Ciosk Trzebnica . . . . . . . . . .26

Piotr Dereszowski Chrzanów . . . . . . . .24

Piotr Bechcicki Sochaczew . . . . . . . . . .23

Andrzej Sadowski

Skarżysko Kam. . . . . . . . . . . . . . . . . . .23

Bartek Czerwiec Mogilno . . . . . . . . . .22

Mariusz Ciołek Kownaciska . . . . . . . . .20

Robert Jaworowski Augustów . . . . . . .20

Jakub Kallas Gdynia . . . . . . . . . . . . . .20

Jacek Konieczny Poznań . . . . . . . . . . .20

Dawid Kozioł Elbląg . . . . . . . . . . . . . . .20

Jakub Jagiełło Gorzów Wlkp. . . . . . . .18

Michał Pasiecznik Zawiszów . . . . . . . .18

Radosław Koppel Gliwice . . . . . . . . . .17

Krzysztof Żmuda Chrzanów . . . . . . . .17

Łukasz Cyga Chełmek . . . . . . . . . . . . .16

Piotr Podczarski Redecz . . . . . . . . . . .16

Jakub Świegot Środa Wlkp. . . . . . . . . .16

Tomasz Gajda Wrząsawa . . . . . . . . . . .15

Maciej Jurzak Rabka . . . . . . . . . . . . . .15

Ryszard Milewicz Wrocław . . . . . . . . .15

Emil Ulanowski Skierniewice . . . . . . . .15

Artur Filip Legionowo . . . . . . . . . . . . .14

Paweł Szwed Grodziec Śl. . . . . . . . . . .14

Aleksander Drab Zdziechowice . . . . . .13

Wojciech Macek Nowy Sącz . . . . . . . .13

Michał Gołębiewski Bydgoszcz . . . . . .12

Tomasz Jadasch Kety . . . . . . . . . . . . . .12

Zbigniew Meus Dąbrowa Szlach. . . . .12

Rafał Kobylecki Czarnowo . . . . . . . . . .11

Sebastian Mankiewicz Poznań . . . . . . .11

Marcin Piotrowski Białystok . . . . . . . .11

Andrzej Szymczak Środa Wlkp. . . . . .11

Marcin Dyoniziak Brwinów . . . . . . . . .10

Bartek Stróżyński Kęty . . . . . . . . . . . .10

Mariusz Ciszewski Polanica Zdr. . . . . . .9

Filip Karbowski Warszawa . . . . . . . . . . .9

Paweł Knioła Lublewo . . . . . . . . . . . . . .9

Arkadiusz Kocowicz Czarny Las . . . . . .9

Witold Krzak Żywiec . . . . . . . . . . . . . . .9

Piotr Kuśmierczuk Gościno . . . . . . . . . .9

Kamil Urbanowicz Ełk . . . . . . . . . . . . . .9

Michał Waśkiewicz Białystok . . . . . . . . .9

Piotr Wilk Suchedniów . . . . . . . . . . . . . .9

Tomasz Badura Kędzierzyn . . . . . . . . . .8

Krzysztof Budnik Gdynia . . . . . . . . . . . .8

Adam Czech Pszów . . . . . . . . . . . . . . . .8

Krzysztof Gedroyć Stanisławowo . . . . . .8

Przemysław Korpas Skierniewice . . . . .8

Sławomir Orkisz Kuślin . . . . . . . . . . . . .8

Michał Bielecki Konstancin . . . . . . . . . .7

Arkadiusz Biliński Środa Śl. . . . . . . . . .7

Paweł Broda Rzeszów . . . . . . . . . . . . . .7

Piotr Diaków Kraków . . . . . . . . . . . . . . .7

Remigiusz Idzikowski Szczecin . . . . . . .7

Maciej Kamiński Kędzierzyn-Koźle . . . .7

Rafał Kędzierski Toruń . . . . . . . . . . . . .7

Paweł Kowalski Kraków . . . . . . . . . . . . .7

Radosław Krawczyk Ruda Śl. . . . . . . . .7

Marek Osiak Żabno . . . . . . . . . . . . . . . .7

Łukasz Podgórnik Dąbrowa Tarn. . . . . .7

Łukasz Szczęsny Wybcz . . . . . . . . . . .7

Adrian Wojtaszewski Łódź . . . . . . . . .7

Punktacja Szkoły Konstruktorów