Post

ępowanie z ofiarami przemocy

seksualnej.

Jan Modzelewski

PDF created with pdfFactory trial version

www.pdffactory.com

Definicja zgwa

łcenia

Art. 197.
§ 1. Kto przemoc

ą, groźbą bezprawną lub podstępem

doprowadza inn

ą osobę do obcowania płciowego, podlega

karze pozbawienia wolno

ści od roku do lat 10.

§ 2. Je

żeli sprawca, w sposób określony w § 1, doprowadza

inn

ą osobę do poddania się innej czynności seksualnej albo

wykonania takiej czynno

ści, podlega karze pozbawienia

wolno

ści od 3 miesięcy do lat 5.

§ 3. Je

żeli sprawca dopuszcza się zgwałcenia określonego

w § 1 lub 2, dzia

łając ze szczególnym okrucieństwem lub

wspólnie z inn

ą osobą, podlega karze pozbawienia wolności

od lat 2 do 12.

PDF created with pdfFactory trial version

www.pdffactory.com

Skala problemu

•

Co roku w Polsce oko

ło 2000 osób zgłasza fakt

zgwa

łcenia Policji.

•

Organizacje kobiece oceniaj

ą, że jedynie 25%

zgwa

łconych kobiet zgłasza ten fakt.

•

Nie znana jest skala problemu gwa

łtu na

m

ężczyznach.

PDF created with pdfFactory trial version

www.pdffactory.com

Gwa

łt?

l

Gwa

łt małżeński – nie ma obowiązku współżycia

w ma

łżeństwie.

l

Żadne zachowanie ofiary (nawet skrajnie

prowokuj

ące) nie może służyć jako próba

usprawiedliwienia zgwa

łcenia.

l

Zgwa

łceniem nie jest sytuacja, kiedy do kontaktu

seksualnego dosz

ło za pełną zgodą, a później (np.

po kilku dniach) jedna z osób zaczyna uwa

żać, że

pope

łniła błąd zgadzając się na współżycie.

PDF created with pdfFactory trial version

www.pdffactory.com

Sylwetka „typowego”

gwa

łciciela

l

Zwykle jest s

łabo wykształcony (17% nie

uko

ńczyło podstawówki, 16% miało z jej

uko

ńczeniem problemy, kolejne 44% ma tylko

wykszta

łcenie podstawowe).

l

Zwykle jest to osoba znana ofierze (62% to

m

ężowie, 16% to dobrzy znajomi).

l

Najcz

ęściej są to osoby mające duże

problemy z kontaktami mi

ędzyludzkimi.

PDF created with pdfFactory trial version

www.pdffactory.com

Konsekwencje gwa

łtu

Pacjentka zwykle prezentuje objawy PTSD takie jak:

l

niepokój,

l

depresja,

l

koszmary nocne,

l

bezsenno

ść,

l

poczucie winy,

l

wstyd,

l

poczucie nieczysto

ści,

l

z

łość,

l

gniew do osób b

ędących blisko.

l

wahania nastroju.

Pacjentki mog

ą również prezentować objawy zaburzeń

od

żywiania, nastroju lub zaburzenia seksualne.

PDF created with pdfFactory trial version

www.pdffactory.com

Uszkodzenia cia

ła

l

20-50% kobiet ma obra

żenia poza

narz

ądami rodnymi

l

jedynie oko

ło 20 % kobiet ma obrażenia

narz

ądów płciowych

!

l

prawdopodobie

ństwo obrażeń narządów

p

łciowych przy nieobecności innych obrażeń

to jedynie 3%

PDF created with pdfFactory trial version

www.pdffactory.com

Najcz

ęstsze miejsca obrażeń

poza narz

ądami rozrodczymi

l

usta,

l

gard

ło,

l

nadgarstki,

l

ramiona,

l

talia,

l

uda

PDF created with pdfFactory trial version

www.pdffactory.com

Algorytm post

ępowania

1) Zbierz wywiad:

Przygotuj si

ę do zebrania wywiadu. Oddzielne

pomieszczenie zapewniaj

ące chociaż odrobinę

intymno

ści to podstawa. Wyproś policjanta/tkę.

Ofiara gwa

łtu ma poczucie utraty kontroli nad

swoim

życiem, stąd też ważne by pokazywać jak

wiele od niej zale

ży. Uzyskaj zgodę na wszystkie

czynno

ści które będziesz wykonywać ze

zbieraniem wywiadu w

łącznie. Ogranicz się

jedynie do faktów wa

żnych medycznie. Uważaj o

co pytasz! Pacjentka ma prawo do obecno

ści

kogo

ś z rodziny.

PDF created with pdfFactory trial version

www.pdffactory.com

Algorytm post

ępowania

2) Badanie fizykalne

Badanie zacznij od badania g

łowy i szyi. Potem

zbadaj klatk

ę piersiową, brzuch i kończyny.

Badanie ginekologiczne powinno zosta

ć

wykonane jako ostatnie. Pobierz wymazy. Je

żeli

dost

ępny jest kolposkop z możliwością fotografii

to wykonaj zdj

ęcia uszkodzeń pochwy. Sprawdź

czy na ciele pacjentki obcych w

łosów

(szczególnie w okolicy

łonowej), pobierz próbki

materia

łu spod paznokci.

PDF created with pdfFactory trial version

www.pdffactory.com

Algorytm post

ępowania

Badania dodatkowe:

l

badania przesiewowe w kierunku SDT,

l

oznaczenie poziomu bHCG we krwi lub
moczu,

l

Je

żeli to możliwe obejrzyj wymaz z pochwy

pod mikroskopem,

l

Je

żeli to możliwe obejrzyj okolice pochwy i

bielizn

ę ofiary w lampie Wooda.

PDF created with pdfFactory trial version

www.pdffactory.com

Algorytm post

ępowania

Poinformuj pacjentk

ę:

l

o mo

żliwości antykoncepcji po stosunku,

l

o mo

żliwości profilaktyki po ekspozycyjnej HIV i

mo

żliwości leczenia innych STD, powiedz o

zmianie stylu

życia łączącej się z możliwością

zaka

żenia,

l

o mo

żliwych objawach PTSD i innych

psychicznych konsekwencjach gwa

łtu, skieruj

pacjentk

ę do psychiatry bądź psychologa.

Zale

ć wizytę kontrolną po około 4 tygodniach.

PDF created with pdfFactory trial version

www.pdffactory.com

Opieka nad partnerem ofiary

Najwa

żniejsze to poinformować o tym, co się będzie

dzia

ło z psychiką ofiary i jego własną. Partnerzy kobiet

zgwa

łconych nierzadko odczuwają:

l

z

łość,

l

poczucie winy (

że jej nie ochronił),

l

wstr

ęt,

l

oburzenie,

l

bezsilno

ść.

Poinformuj,

że są to reakcje normalne, mocno zasugeruj

wizyt

ę u psychologa/psychiatry.

PDF created with pdfFactory trial version

www.pdffactory.com

Powiedz partnerowi:

l

B

ądź spokojnym słuchaczem. Pozwól jej wyrazić swoje

uczucia. Nie zmuszaj jej do mówienia. To,

że została

zgwa

łcona spotkało ją z znienacka i potrzebuje czasu na

odnalezienie sensu. Mo

że nie być w stanie z Tobą o tym

rozmawia

ć. Zachęć ją żeby porozmawiała z kimś innym

lub by zasi

ęgnęła profesjonalnej konsultacji.

l

Mo

że chcieć, jak i nie chcieć bycia trzymaną lub dotykaną.

Spytaj si

ę jej, zrozum i przestrzegaj jej potrzeb.

l

Nie podejmuj prób nadochrony i odwracania jej uwagi od
rzeczywisto

ści i od napaści.

l

Nie ukrywaj swoich uczu

ć. Niech wie, że się nią opiekujesz

i martwisz,

że z nią cierpisz lecz nie oczekuj od niej, że się

zajmie Tob

ą. Porozmawiaj z kimś komu ufasz lub ze

specjalist

ą. Nie pozwól sobie na bycie niemą ofiarą gwałtu.

PDF created with pdfFactory trial version

www.pdffactory.com