brzmienie od 2008-01-01
Rozporz
ą
dzenie Ministra Polityki Społecznej w sprawie rodzin
zast
ę
pczych
z dnia 18 pa
ź
dziernika 2004 r. (Dz.U. Nr 233, poz. 2344)
Na podstawie art. 78 ust. 11 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. Nr 64, poz. 593 i
Nr 99, poz. 1001) zarz
ą
dza si
ę
, co nast
ę
puje:
§ 1. [Zakres przedmiotowy] Rozporz
ą
dzenie okre
ś
la:
1) sposób i zakres współdziałania powiatowego centrum pomocy rodzinie, zwanego dalej "centrum
pomocy", z rodzinami zast
ę
pczymi;
2) tryb przygotowywania kandydatów do pełnienia funkcji i szkolenia rodzin zast
ę
pczych, ze
szczególnym uwzgl
ę
dnieniem niespokrewnionych z dzieckiem rodzin zast
ę
pczych oraz
zawodowych niespokrewnionych z dzieckiem rodzin zast
ę
pczych;
3) zakres programowy szkolenia kandydatów do pełnienia funkcji rodzin zast
ę
pczych, prowadzenia
placówek rodzinnych oraz rodzin zast
ę
pczych, w tym zakres programowy dla zawodowych
niespokrewnionych z dzieckiem rodzin zast
ę
pczych oraz tryb zatwierdzenia programów szkolenia
rodzin zast
ę
pczych;
4) zakres współdziałania centrum pomocy z s
ą
dem;
5) wysoko
ść
oraz szczegółowe warunki przyznawania pomocy pieni
ęż
nej, o której mowa w art. 78
ust. 3 i 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, zwanej dalej "ustaw
ą
";
6) szczegółowe warunki finansowania dziecka umieszczonego w rodzinie zast
ę
pczej, w tym tak
ż
e
przebywaj
ą
cego poza rodzin
ą
zast
ę
pcz
ą
;
7) szczegółowe warunki wynagradzania zawodowych niespokrewnionych z dzieckiem rodzin
zast
ę
pczych;
8) warunki i szczegółow
ą
wysoko
ść
odpłatno
ś
ci rodziców za pobyt ich dzieci w rodzinach
zast
ę
pczych.
§ 2. [Informowanie o sytuacji dziecka] 1.
[1]
Centrum pomocy przygotowuje rodzin
ę
zast
ę
pcz
ą
na
przyj
ę
cie dziecka przez:
1) udzielenie szczegółowych informacji o dziecku i jego sytuacji rodzinnej, w tym informacji o
rodze
ń
stwie, oraz zapewnienie, w miar
ę
potrzeby, kontaktu z dzieckiem przed umieszczeniem go
w tej rodzinie;
2) udzielenie informacji o specyficznych potrzebach dziecka, w tym o orzeczeniu o potrzebie
kształcenia specjalnego, orzeczeniu o potrzebie udziału w zaj
ę
ciach rewalidacyjno-
wychowawczych oraz konieczno
ś
ci obj
ę
cia dziecka pomoc
ą
profilaktyczno-wychowawcz
ą
lub
resocjalizacyjn
ą
.
2.
[2]
Centrum pomocy umo
ż
liwia rodzinie zast
ę
pczej uzyskanie porady w poradni psychologiczno-
pedagogicznej lub w innej poradni specjalistycznej oraz podj
ę
cie specjalistycznej terapii.
§ 3. [Zakres pomocy udzielanej przez centrum] 1.
[3]
Centrum pomocy udziela rodzinie zast
ę
pczej
wsparcia w rozwi
ą
zywaniu zgłaszanych przez t
ę
rodzin
ę
problemów oraz gromadzi informacje o istotnych
sprawach dotycz
ą
cych dziecka, w szczególno
ś
ci o:
1) stanie zdrowia dziecka na podstawie przeprowadzonych bada
ń
lekarskich;
2) post
ę
pach w nauce;
3) trudno
ś
ciach wychowawczych, w tym o samowolnym oddaleniu si
ę
dziecka z rodziny zast
ę
pczej
trwaj
ą
cym dłu
ż
ej ni
ż
24 godziny;
4) trudno
ś
ciach w sprawowaniu opieki nad dzieckiem;
5) przerwie w sprawowaniu osobistej opieki nad dzieckiem, je
ż
eli przerwa trwa dłu
ż
ej ni
ż
jeden
miesi
ą
c, oraz o osobie lub instytucji, która w tym czasie sprawuje opiek
ę
nad dzieckiem.
2. Centrum pomocy dba o podtrzymywanie wi
ę
zów emocjonalnych ł
ą
cz
ą
cych dziecko z rodzicami
biologicznymi i innymi osobami bliskimi dziecku.
3.
[4]
Centrum pomocy wykonuje swoje zadania we współpracy z rodzinami zast
ę
pczymi opartej na
zasadzie partnerstwa i wzajemnego poszanowania.
4.
[5]
Centrum pomocy zapewnia rodzinom zast
ę
pczym kontakt z innymi rodzinami z terenu powiatu, w
szczególno
ś
ci przez organizowanie grup wsparcia maj
ą
cych na celu wymian
ę
do
ś
wiadcze
ń
, informacji i
porad.
§ 4. [Oferty kandydatów] 1. Centrum pomocy kieruje kandydatów do pełnienia funkcji rodziny
zast
ę
pczej na szkolenie, o którym mowa w art. 83 ust. 1 ustawy.
2. Centrum pomocy, rozpatruj
ą
c oferty kandydatów do pełnienia funkcji niespokrewnionej z dzieckiem
zawodowej rodziny zast
ę
pczej, bierze pod uwag
ę
w szczególno
ś
ci:
1) predyspozycje psychofizyczne kandydatów do pełnienia tej funkcji, w zale
ż
no
ś
ci od typu rodziny
zast
ę
pczej;
2) umiej
ę
tno
ś
ci niezb
ę
dne w opiece nad dzie
ć
mi o szczególnych potrzebach;
3) do
ś
wiadczenie w pracy z dzie
ć
mi o szczególnych potrzebach;
4) informacje pozwalaj
ą
ce na ocen
ę
funkcjonowania kandydatów w
ś
rodowisku lokalnym;
5) warunki mieszkaniowe kandydatów pozwalaj
ą
ce na przyj
ę
cie dziecka o szczególnych
potrzebach.
§ 5. [Specyfika szkole
ń
] W zakresie programowym szkolenia dla kandydatów zgłaszaj
ą
cych gotowo
ść
do pełnienia funkcji zawodowych niespokrewnionych z dzieckiem rodzin zast
ę
pczych uwzgl
ę
dnia si
ę
zarówno w wymiarze godzin, jak i w doborze problematyki oraz metod szkolenia specyfik
ę
zada
ń
opieku
ń
czo-wychowawczych dla poszczególnych typów zawodowych niespokrewnionych z dzieckiem
rodzin zast
ę
pczych.
§ 6. [Zakres programowy szkolenia] 1.
[6]
Zakres programowy szkolenia kandydatów do pełnienia
funkcji rodzin zast
ę
pczych, prowadzenia placówek rodzinnych oraz rodzin zast
ę
pczych obejmuje:
1) elementy prawa rodzinnego dotycz
ą
ce praw dziecka;
2) wybrane elementy pedagogiki, psychologii rozwojowej i wychowawczej, z uwzgl
ę
dnieniem
problemów dotycz
ą
cych rozwoju dziecka wychowywanego poza rodzin
ą
naturaln
ą
i wpływu
sytuacji kryzysowych, w tym wyst
ę
powania przemocy w rodzinie, na zachowanie i rozwój dziecka;
3) wiedz
ę
i umiej
ę
tno
ś
ci rozpoznania oraz oceny sytuacji dziecka;
4) doskonalenie umiej
ę
tno
ś
ci opieku
ń
czych, umiej
ę
tno
ś
ci radzenia sobie w sytuacjach
stwarzaj
ą
cych trudno
ś
ci wychowawcze oraz pokonywania trudno
ś
ci zwi
ą
zanych z kompensacj
ą
opó
ź
nie
ń
rozwojowych dziecka;
5) podstawow
ą
wiedz
ę
o uzale
ż
nieniach i ich wpływie na dziecko i rodzin
ę
;
6) zagadnienia organizacji opieki nad dzieckiem i mo
ż
liwo
ś
ci uzyskania wsparcia w wychowywaniu
dzieci;
7) zasady finansowania rodzin zast
ę
pczych;
8) informacje o zadaniach i kompetencjach centrum pomocy w sprawach dotycz
ą
cych rodzin
zast
ę
pczych oraz o mo
ż
liwo
ś
ci udzielania wsparcia w wychowaniu dziecka przez centrum
pomocy lub przez wyspecjalizowane placówki;
9) podstawy wiedzy o rozwoju fizjologicznym i zdrowiu dziecka, profilaktyce prozdrowotnej,
objawach sygnalizuj
ą
cych choroby i post
ę
powaniu w takich przypadkach, a tak
ż
e rozpoznawaniu
objawów wyst
ę
powania u dziecka szkodliwych dla dziecka uzale
ż
nie
ń
;
10) odbycie 10-godzinnego sta
ż
u w zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem rodzinie zast
ę
pczej
lub całodobowej placówce opieku
ń
czo-wychowawczej.
2. Zakres programowy szkolenia dla kandydatów do pełnienia funkcji zawodowych niespokrewnionych z
dzieckiem rodzin zast
ę
pczych jest poszerzony o zagadnienia dotycz
ą
ce specyficznych potrzeb dzieci
przyjmowanych do tych rodzin.
3. Zakres programowy szkolenia dla kandydatów na zawodowe niespokrewnione z dzieckiem
specjalistyczne rodziny zast
ę
pcze, które b
ę
d
ą
opiekowa
ć
si
ę
dzie
ć
mi niedostosowanymi społecznie,
obejmuje równie
ż
:
1) wybrane zagadnienia z zakresu metod i zasad oddziaływa
ń
resocjalizacyjnych i
terapeutycznych;
2) wybrane zagadnienia z zakresu patologii społecznej ze szczególnym uwzgl
ę
dnieniem wpływu
przemian cywilizacyjnych na zachowanie patologiczne dzieci i młodzie
ż
y oraz zwi
ą
zan
ą
z tym
konieczno
ść
odpowiedniego dostosowania metod profilaktyki społecznej;
3) podstawy wiedzy o zasadach odpowiedzialno
ś
ci nieletnich, zasadach i trybie post
ę
powania
przed s
ą
dem rodzinnym i nieletnich oraz kuratorami s
ą
dowymi.
4. Zakres programowy szkolenia dla kandydatów na zawodowe niespokrewnione z dzieckiem
specjalistyczne rodziny zast
ę
pcze, które b
ę
d
ą
opiekowa
ć
si
ę
dzie
ć
mi z ró
ż
nymi dysfunkcjami, problemami
zdrowotnymi wymagaj
ą
cymi szczególnej opieki i piel
ę
gnacji, obejmuje ponadto:
1) wybrane zagadnienia z zakresu wczesnej diagnostyki, interwencji i wspomagania jako
kompleksowej wielospecjalistycznej pomocy dziecku niepełnosprawnemu;
2) zagadnienia dotycz
ą
ce procesu rozwojowego oraz metod rewalidacji i rehabilitacji dziecka
niepełnosprawnego;
3) informacje o organizacjach i instytucjach wspieraj
ą
cych oraz udzielaj
ą
cych specjalistycznej
pomocy rodzinom wychowuj
ą
cym dzieci z ró
ż
nego rodzaju dysfunkcjami.
5. Zakres programowy szkolenia zawodowych niespokrewnionych z dzieckiem rodzin zast
ę
pczych o
charakterze pogotowia rodzinnego obejmuje ponadto zagadnienia dotycz
ą
ce adaptacji do nowej sytuacji,
a tak
ż
e sposobu przygotowania dziecka i rodziny zast
ę
pczej do krótkiego pobytu dziecka w tej rodzinie.
§ 7. [Wniosek o zatwierdzenie programu] 1. Podmiot ubiegaj
ą
cy si
ę
o zatwierdzenie programu
szkolenia dla rodzin zast
ę
pczych oraz kandydatów do pełnienia funkcji rodzin zast
ę
pczych i prowadzenia
placówek rodzinnych składa wniosek o zatwierdzenie tego programu do ministra wła
ś
ciwego do spraw
zabezpieczenia społecznego.
2. Wniosek zawiera:
1) nazw
ę
i okre
ś
lenie podmiotu ubiegaj
ą
cego si
ę
o zatwierdzenie programu;
2) informacje o dotychczasowej działalno
ś
ci podmiotu ubiegaj
ą
cego si
ę
o zatwierdzenie programu,
posiadanym do
ś
wiadczeniu w pracy z rodzinami zast
ę
pczymi oraz w zakresie prowadzonych
szkole
ń
.
3. Do wniosku doł
ą
cza si
ę
program okre
ś
laj
ą
cy szczegółowe cele szkolenia, czas przeznaczony na
realizacj
ę
poszczególnych tematów oraz metody szkolenia uwzgl
ę
dniaj
ą
ce specyfik
ę
zada
ń
opieki i
wychowania, a tak
ż
e wykaz wykładowców prowadz
ą
cych szkolenie, z okre
ś
leniem ich kwalifikacji oraz
do
ś
wiadczenia zawodowego.
4. Podmiot realizuj
ą
cy szkolenia ewidencjonuje osoby uprawnione do prowadzenia szkole
ń
.
§ 8. [Współpraca z s
ą
dem opieku
ń
czym] 1. Centrum pomocy współpracuje z s
ą
dem opieku
ń
czym.
2. Centrum pomocy informuje wła
ś
ciwy s
ą
d opieku
ń
czy o całokształcie sytuacji osobistej dziecka
umieszczonego w rodzinie zast
ę
pczej oraz sytuacji rodziny naturalnej dziecka co najmniej raz w roku, w
oparciu o przeprowadzony rodzinny wywiad
ś
rodowiskowy.
3. W przypadku stwierdzenia ustania przyczyny umieszczenia dziecka w rodzinie zast
ę
pczej centrum
pomocy informuje s
ą
d opieku
ń
czy o mo
ż
liwo
ś
ci powrotu dziecka do rodziny naturalnej.
4. W przypadku okre
ś
lonym w art. 73 ust. 4 ustawy centrum pomocy informuje s
ą
d opieku
ń
czy o innych
kandydatach na rodzin
ę
zast
ę
pcz
ą
b
ą
d
ź
placówk
ę
opieku
ń
czo-wychowawcz
ą
odpowiedni
ą
dla dziecka.
§ 9. [Pomoc pieni
ęż
na dla rodziny zast
ę
pczej] 1. Wysoko
ść
pomocy pieni
ęż
nej, o której mowa w art.
78 ust. 4 ustawy, na cz
ęś
ciowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka umieszczonego w rodzinie
zast
ę
pczej wynosi miesi
ę
cznie w przypadku dziecka:
1) do 7 lat - 60% podstawy, o której mowa w art. 78 ust. 2 ustawy, zwanej dalej "podstaw
ą
";
2) do 7 lat, posiadaj
ą
cego orzeczenie o niepełnosprawno
ś
ci - 80% podstawy;
3) od 7 do 18 lat, posiadaj
ą
cego orzeczenie o niepełnosprawno
ś
ci albo orzeczenie o
umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawno
ś
ci - 60% podstawy;
4) od 7 do 18 lat, umieszczonego w rodzinie zast
ę
pczej na podstawie ustawy z dnia 26
pa
ź
dziernika 1982 r. o post
ę
powaniu w sprawach nieletnich (Dz.U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109 i Nr
58, poz. 542 oraz z 2003 r. Nr 137, poz. 1304 i Nr 223, poz. 2217) - 60% podstawy;
5) od 7 do 18 lat, posiadaj
ą
cego orzeczenie o niepełnosprawno
ś
ci albo orzeczenie o
umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawno
ś
ci i umieszczonego w rodzinie zast
ę
pczej
na podstawie ustawy, o której mowa w pkt 4 - 80% podstawy.
2. Je
ż
eli dziecko umieszczone w rodzinie zast
ę
pczej posiada dochód, o którym mowa w art. 6 pkt 2
ustawy, kwot
ę
pomocy pieni
ęż
nej ustalon
ą
na podstawie ust. 1 pomniejsza si
ę
o kwot
ę
odpowiadaj
ą
c
ą
50% dochodu dziecka, z tym
ż
e pomoc pieni
ęż
na nie mo
ż
e by
ć
ni
ż
sza ni
ż
20% podstawy.
§ 10. [Rozliczenie za pobyt dziecka] Pomoc pieni
ęż
n
ą
, o której mowa w art. 78 ust. 3 i 4 ustawy,
przyznaje si
ę
za okres pobytu dziecka:
1) w rodzinie zast
ę
pczej spokrewnionej z dzieckiem, rodzinie zast
ę
pczej niespokrewnionej z
dzieckiem oraz zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem wielodzietnej i specjalistycznej rodzinie
zast
ę
pczej, pocz
ą
wszy od dnia ustanowienia rodziny zast
ę
pczej,
2) w zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem rodzinie zast
ę
pczej o charakterze pogotowia
rodzinnego, pocz
ą
wszy od dnia, w którym dziecko zostało faktycznie umieszczone w tej rodzinie o
charakterze pogotowia rodzinnego
- nie wcze
ś
niej jednak ni
ż
od miesi
ą
ca zło
ż
enia wniosku.
§ 11. [Wysoko
ść
pomocy] W razie niemo
ż
no
ś
ci sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, o której
mowa w art. 72 ust. 4 ustawy, rodzina zast
ę
pcza otrzymuje pomoc pieni
ęż
n
ą
w wysoko
ś
ci:
1) 20% pomocy pieni
ęż
nej ustalonej na podstawie art. 78 ust. 3 ustawy - w okresie pobytu dziecka
w domu pomocy społecznej;
2) 20% pomocy pieni
ęż
nej ustalonej na podstawie art. 78 ust. 3 ustawy - w okresie pobytu dziecka
w specjalnym o
ś
rodku szkolno-wychowawczym lub w młodzie
ż
owym o
ś
rodku wychowawczym, w
przypadku gdy rodzina zast
ę
pcza nie ponosi kosztów pobytu dziecka w o
ś
rodku.
§ 12. [Miesi
ę
czne wynagrodzenie]
[7]
1. Zawodowa niespokrewniona z dzieckiem wielodzietna lub
specjalistyczna rodzina zast
ę
pcza otrzymuje miesi
ę
czne wynagrodzenie w wysoko
ś
ci do 160% podstawy,
nie mniej jednak ni
ż
95% podstawy.
2. Ustalaj
ą
c wysoko
ść
wynagrodzenia, starosta bierze pod uwag
ę
mi
ę
dzy innymi:
1) uko
ń
czenie dodatkowych kursów i szkole
ń
w zakresie opieki nad dzieckiem;
2) do
ś
wiadczenie w pracy z dzie
ć
mi, zwłaszcza okres pełnienia funkcji rodziny zast
ę
pczej.
§ 13. [Zwi
ę
kszenie wynagrodzenia] 1.
[8]
Zawodowa niespokrewniona z dzieckiem rodzina zast
ę
pcza o
charakterze pogotowia rodzinnego w okresie pozostawania w gotowo
ś
ci przyj
ę
cia dziecka otrzymuje
miesi
ę
cznie wynagrodzenie w wysoko
ś
ci 95% podstawy.
2.
[9]
Zawodowa niespokrewniona z dzieckiem rodzina zast
ę
pcza o charakterze pogotowia rodzinnego z
dniem przyj
ę
cia pierwszego dziecka otrzymuje miesi
ę
cznie wynagrodzenie w wysoko
ś
ci 160% podstawy.
3. Wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 2, zwi
ę
ksza si
ę
o 20% podstawy, je
ż
eli w rodzinie zast
ę
pczej
przebywa w okresie dłu
ż
szym ni
ż
10 dni w miesi
ą
cu kalendarzowym wi
ę
cej ni
ż
troje dzieci lub co najmniej
jedno dziecko, o którym mowa w § 9.
4. Starosta mo
ż
e, za zgod
ą
zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem rodziny zast
ę
pczej o charakterze
pogotowia rodzinnego, rozlicza
ć
zwi
ę
kszenie wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 3, w okresach
trzymiesi
ę
cznych.
§ 14. [Pomoc alimentacyjna rodziców] 1. W przypadku gdy jedno z rodziców płaci alimenty na
dziecko umieszczone w rodzinie zast
ę
pczej, drugie z rodziców ponosi odpłatno
ść
za jego pobyt do
wysoko
ś
ci udzielanej na dziecko miesi
ę
cznej pomocy pieni
ęż
nej.
2. W przypadku gdy jedno z rodziców nie
ż
yje i dziecko otrzymuje z tego tytułu rent
ę
rodzinn
ą
, drugie z
rodziców ponosi odpłatno
ść
za jego pobyt do wysoko
ś
ci udzielanej na dziecko miesi
ę
cznej pomocy
pieni
ęż
nej.
3. W przypadku gdy jedno z rodziców nie
ż
yje, a dziecko nie otrzymuje z tego tytułu renty rodzinnej,
drugie z rodziców ponosi odpłatno
ść
za jego pobyt do wysoko
ś
ci odpowiadaj
ą
cej połowie kwoty udzielanej
na dziecko miesi
ę
cznej pomocy pieni
ęż
nej.
4. Rodzice, którzy płac
ą
alimenty na dziecko umieszczone w rodzinie zast
ę
pczej, nie ponosz
ą
odpłatno
ś
ci.
§ 15. [Wej
ś
cie w
ż
ycie] Rozporz
ą
dzenie wchodzi w
ż
ycie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia
[10]
, z
wyj
ą
tkiem § 9 ust. 1 pkt 2, 3 i 5, które wchodz
ą
w
ż
ycie z dniem ogłoszenia z moc
ą
od dnia 1 maja 2004
r.
[11]