POLIMERY
Tworzywa polimerowe zbudowane są głównie z polimerów syntetycznych lub naturalnych
Polimery otrzymuje się na drodze polimeryzacji w skutek łączenia się wielu cząsteczek
monomerów w złożony łańcuch. Procesowi temu nie towarzyszy wydzielanie się
małocząsteczkowych produktów ubocznych.
Polimer - jest to jednorodny efekt procesu polimeryzacji. Składa się z wielkocząsteczkowych
łańcuchów złożonych z merów.
Tworzywo polimerowe - jest to połączenie polimeru z odpowiednimi dodatkami
Dodatki do polimerów:
• Napełniacze - modyfikują właściwości mechaniczne polimerów
• Stabilizatory - podwyższają stabilność termiczną tworzywa
• Środki barwiące - zmieniają zabarwienie tworzywa polimerowego
• Środki smarujące - zmniejszają tarcie wewnętrzne
• Porofory - spieniają tworzywo
• Antypireny - zapobiegają paleniu się tworzywa
• Antyblokery - zapobiegają zawieszaniu się tworzywa
• Antystatyki - zapobiegają elektryzowaniu się tworzywa
• Plastyfikatory - poprawiają właściwości plastyczne tworzywa
Zalety tworzyw polimerowych:
• Niski ciężar własny
• Brak smaku i zapachu
• Łatwość kształtowania
• Łatwość barwienia
• Dobre właściwości izolacyjne
• Nie korodują
• Wytrzymałe na działanie kwasów i zasad
Wady tworzyw polimerowych:
• Wytrzymałość mechaniczna mniejsza niż metali
• Podatność na pełzanie
• Podatność na promieniowanie UV
• Mała twardość
• Niska odporność cieplna
• Duża rozszerzalność termiczna
• Mała stabilność kształtu
Elastomery mają współczynnik sprężystości wzdłużnej od 1— 4 MPa, wydłużenie przy
rozciąganiu kilkaset procent, nawet do 1000+%
Plastomery mają współczynnik sprężystości wzdłużnej od 1000 — 1500+ MPa, wydłużenie
przy rozciąganiu od 1% (tworzywo kruche) do 100-200+ % (tworzywo sprężyste)
Łańcuchy makrocząsteczek monomeru zbudowane są głównie z węgla i wodoru
Budowa łańcuchów może być:
• liniowa
• rozgałęziona
• usieciowana
Polimery naturalne:
• skrobia
• celuloza
• celuloid
• kauczuk
• polipeptydy
• polilaktydy
• chityna
Polimery syntetyczne:
• polimeryzaty
• polikondensaty
• poliaddyty
NIEWULKANIZUJĄCE
WULKANIZUJĄCE
ELASTOMERY
POLIMERY
SEMIKRYSTALICZNE
AMORFICZNE
TERMOUTWARDZALNE
CHEMOUTWARDZALNE
TERMOPLASTY
PLASTOMERY
DUROPLASTY
Proces powstawania wyrobu polimerowego:
A. surowiec —> monomer
Przemiana poprzez KRAKING, PIROLIZĘ I FRAKCJONOWANIE.
Kraking — reakcje chemiczne, które doprowadzają do pękania włókien
Piroliza — rozkład termiczny substancji
Frakcjonowanie — separacja składników mieszaniny
B. monomer —> polimer
Przemiana poprzez proces POLIMERYZACJI
C. polimer —> tworzywo sztuczne
Przemiana poprzez użycie dodatków do polimeru
D. tworzywo sztuczne —> wyroby
Przemiana poprzez różne techniki przetwórstwa
POLIKREACJA
1. Polimeryzacja
Proces łączenia cząsteczek monomeru w złożony łańcuch, któremu nie towarzyszy
wydzielanie małocząsteczkowych produktów ubocznych
• polimeryzacja stopniowa
• polimeryzacja łańcuchowa
• polimeryzacja w masie (blokowa)
• polimeryzacja w zawiesinie:
• emulsyjna — rozproszenie monomeru w wodzie (poprzez intensywne mieszanie)
• w roztworze — polega na cieczy, w której rozpuszcza się monomer i polimer
Szybkość polimeryzacji zależy od:
• ilości i rodzaju inicjatora/kondensatora
• temperatury
• ciśnienia
2. Polikondensacja
Proces łączenia cząsteczek monomeru, któremu towarzyszy wydzielenie prostego
związku.
• polikondensacja w stopie (poliamid)
• polikondensacja w roztworze (żywice fenolowe)
• polikondensacja na granicy faz (poliwęglany)
3. Poliaddycja
Proces łączenia cząsteczek monomeru wywołany przemieszczaniem się ruchliwego
atomu wodoru
Metody przetwórstwa:
• wtłaczanie
• wtryskiwanie
• prasowanie
• laminowanie
• odlewanie
• kalandrowanie
• mieszanie
• przędzenie
Budowa polimeru ukształtowana jest przez:
• budowę meru
• oddziaływania międzycząsteczkowe
• ukształtowanie łańcucha głównego
Stopień polimeryzacji:
M — masa cząsteczki polimeru
M
m
— masa jednostkowa polimeru
P — z ilu merów zbudowany jest łańcuch polimeru
Tworzywa sztuczne:
• Polietylen (PE) torebki
• Polproplen (PP) – zderzaki samochodów
• Polistyren (PS) – kubeczki plastikowe
• Politereftalan metylu ? (PET) - butelki
• Poliamidy (PA) – AGD
• Polichlorek winylu (PVC) - okna
• Poliaktyd (PLA) – implanty dentystyczne
P
=
M
M
m