Farmacja cw2 2010

Farmacja weterynaryjna

Ćwiczenie 2 (godz.4-6)

Zakład Farmakologii i Toksykologii
Wydział Medycyny Weterynaryjnej
Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu

Opracowali: dr Piotr Okoniewski

dr Marianna Szczypka
prof. Marcin Świtała

Materiały pomocnicze dla roku III – wersja skrócona

2009-2010

Okres karencji

Biorównoważnośd, biodostępnośd,

biopodobieostwo.

Wpływ substancji pomocniczych na kinetykę

leku.

Postacie leków

NOEL

ADI

MRL

Okres karencji leku

Państwowa Komisja
Rejestrująca Lek - ustalenie
okresu karencji

Podmiot rejestrujący
badania nad okresem
karencji

Ustalenie wysokości MRL

CVMP, Jecfa, FDA

Badania
toksykometryczne -
sponsor wprowadzający
lek na rynek

Lek. wet. -

nadzór nad

przestrzeganiem

NOEL

ADI

MRL

(pol. NDP)

Okres
karencji

Producent leku oryginalnego (sponsor)

wprowadzający lek na rynek

(Badania toksykometryczne lub mikrobiologiczne)

Europejska Agencja Leków

EMEA (CVMP)

(Ustalenie wysokości MRL)

Podmiot rejestrujący lek (generyczny)

(Badania pozostałości i popozycja okresu karencji)

Państwowa komisja rejestrująca leki

(Ustalenie okresu karencji dla rejestrowanego

produktu leczniczego)

Lekarz weterynarii -

nadzór nad przestrzeganiem okresu karencji

22.5.2008

PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 133/1

ROZPORZĄDZENIA

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 429/2008

z dnia 25 kwietnia 2008 r.

w sprawie szczegółowych zasad wykonania rozporządzenia (WE)

nr 1831/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie

sporządzania i przedstawiania wniosków oraz oceny dodatków

paszowych i udzielania zezwoleń na dodatki paszowe

http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2008:133:0001:0065:PL:PDF

NOAEL

(No Observed Adverse Effect Level)

Maksymalne stężenie/dawka substancji,
przy której nie obserwuje się żadnych
działań niepożądanych po długotrwałym
stosowaniu

Badania toksykologiczne nad NOAEL wykonywane są na zwierzętach

doświadczalnych in vivo i na hodowlach komórkowych (in vitro) i na ogół
obejmują one pomiary czynników charakteryzujących:

) toksyczność ostrą (DL

);

) genotoksyczność (mutagenność, klastogenność);

) podprzewlekłą toksyczność doustną;

) przewlekłą toksyczność doustna/rakotwórczość;

) toksyczny wpływ na rozrodczość włącznie z teratogennością; oraz

6) inne badania.

W przypadku jakiegokolwiek powodu do obaw przeprowadza się dalsze
badania dostarczające dodatkowych informacji niezbędnych do oceny
nieszkodliwości substancji czynnej i jej pozostałości.

Na podstawie wyników wspomnianych badań należy ustalić NOAEL
toksykologiczny (akceptowany przez gremia międzynarodowe) – Jecfa
(eksperci FAO,WHO), EMEA, FDA (USA)

ADI (Acceptable daily intake)

Dopuszczalne dzienne spożycie

określa maksymalną ilość substancji, która -

zgodnie z aktualnym stanem wiedzy -

może być

przez człowieka pobierana z żywnością codziennie
przez całe życie prawdopodobnie bez negatywnych
skutków dla zdrowia.

ADI jest określany nie tylko dla pozostałości leków

weterynaryjnych, ale również m.in. dla większości
dodatków do żywności, pozostałości pestycydów.
Wskaźnik ADI jest najczęściej podawany w μg/kg,
mg/kg na 1

dzień i dotyczy łącznego pobrania

substancji różnymi drogami (z żywnością,
powietrzem, lekami, kosmetykami, etc.).

Ogólny wzór na obliczenie wartości ADI to
NOEL

ADI = -------------------------------- mg x kg x m.c.

-1

x doba

-1

współczynnik bezpieczeństwa

Współczynnik bezpieczeństwa ma charakter uznaniowy, jest
najczęściej liczbą 10, 100, 500 lub 1000. Na jego przyjęcie ma
wpływ szereg czynników np. różnica toksyczności danego
ksenobiotyku u zwierząt i człowieka, zróżnicowanie reakcji w
populacji, działania odległe ksenobiotyku i inne.

Współczynnik ten, dla poszczególnych związków przyjmowany jest
od lat przez Wspólny Komitet Ekspertów WHO i FAO d/s
Dodatków Żywnościowych - JECFA (Joint FAO/WHO Expert
Committee on Food Additives)

Dla antybiotyków przeciwbakteryjnych określa się ADI na podstawie MIC

dla najwrażliwszego szczepu flory bakteryjnej człowieka

Np. ADI dla florfenikolu wyliczono z wzoru

MIC

(



g/ml) x masa zawartości jelit (g)

ADI = -----------------------------------------------------------------------------------------

dostępna część dawki x wsp. bezpieczeństwa x masa ciała człowieka

Przyjęto że wartość MIC

dla Fusobacterium wynosi 0,36



g/ml,

masa zawartości jelit – 150 g,
dostępna ilość podanego leku wynosi 0,3 (reszta ulega wchłonięciu),
współczynnik bezpieczeństwa za 1 i masę ciała człowieka za 60 kg.

MRL (Maximum Residue Level)

Najwyższe dopuszczalne stężenie pozostałości
leku lub jego metabolitów w tkankach
pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do
spożycia przez człowieka

MRL wylicza się o dane liczbowe opisujące teoretyczne dzienne

spożycie przez ludzi (g tkanek lub produktów)

Ssaki Ptaki Ryby Inne

Mięśnie 300 300 300 (*)
Wątroba 100 100 —
Nerki 50 10

—

Tłuszcz 50 (**) 90 (***) —
+Mleko 1 500

—

+Jaja

—

100

—

+Miód 20

(*) Mięśnie i skóra w naturalnych proporcjach.
(**) W przypadku świń 50 g tłuszczu i skóry w naturalnych proporcjach.
(***) Tłuszcz i skóra w naturalnych proporcjach

Definicje stosowane przy wyznaczaniu NDP

i-j

Poszczególne tkanki/produkty (wątroba, nerki, mięśnie, skóra + tłuszcz, mleko, jaja, miód) w różnych okresach

NDPi-j

Najwyższy dopuszczalny poziom pozostałości w tkankach/produktach (mg substancji znacznikowej kg-1)

Qti-j

Dzienne spożycie przez ludzi poszczególnych tkanek/produktów (kg) ustalone za pomocą tabeli 1 lub jej poprawionej

wersji
TRCi-j

Łączne stężenie pozostałości w poszczególnych tkankach/produktach (mg kg-1)

MRCi-j

Stężenie pozostałości znacznikowej w poszczególnych tkankach/produktach (mg kg-1)

RMTRi-j Stosunek MRCi-j do TRCi-j

w odniesieniu do poszczególnych tkanek/produktów

DITRi-j

Pobranie z dietą w odniesieniu do poszczególnych tkanek/produktów, wyliczone z łącznych pozostałości (mg)

DITRi-j = Qti-j x TRCi-j
DITRNDPi-j

Pobranie z dietą wyliczone z NDP (mg) poszczególnych tkanek/produktów

DITRNDPi-j = Qti-j x NDPi-j x RMTRi-j

Najwyższe Dopuszczalne Stężenia

Pozostałości (MRL)

• Ustala CVMP agenda EMEA w Londynie.
• Opiera się na analizie ryzyka niebezpieczeostwa szkodliwego

oddziaływania substancji aktywnej lub pomocniczej leku na
człowieka w przypadku jej konsumpcji.

• Do jego ustalenia koniecznych jest szereg badao

toksykometrycznych.

• Dotyczy leków stosowanych u zwierząt, z których

otrzymujemy żywnośd

• Leki zgrupowane w 4 aneksach

Aneksy

Aneks I

– substancje o ustalonym MRL

Aneks II

– substancje dopuszczone do

stosowania bez konieczności
wyznaczania MRL

Aneks III

– substancje z czasowo ustalonym MRL,

warunkowo dopuszczone do
stosowania u zwierząt producentów
żywności do określonego terminu

Aneks IV

– leki z nieustalonym MRL

Leków z Aneksu IV

NIE WOLNO

stosować u zwierząt

producentów żywności

U zwierząt producentów żywności

można stosować wyłącznie leki

z Aneksów I, II i III

Aneks IV

• Aristolochia spp.
• Chloramfenikol
• Chloroform
• Chloropromazyna
• Kolchicyna
• Dapson
• Dimetridazol
• Furazolidon
• Metronidazol
• Nitrofurany
• Ronidazol

MRL Doksycyklina -1

MRL Doksycyklina -2

Okres karencji

zas, jaki musi upłynąd od ostatniego podania

eku do uboju zwierzęcia, a w przypadku mleka,

jaj lub miodu, do momentu rozpoczęcia
pozyskiwania tych produktów do celów
s

pożywczych.

Czas ten musi upłynąć, aby tkanki zw. oraz
inne

produkty poch. zwierzęcego nie zawierały

pozostałości leku w ilości przekraczającej
Najwyższe Dopuszczalne Stężenie
P

ozostałości (MRL)

2 report of : c:\Program Files\Wt4\Doxy 20%\Doxy20%

Experiment number:1 Number of groups: 4

Experiment date :17/07/2008 Total Number of animals: 12

Species :swinie Factor: 1

Tissue :Doksycyklina 20% wątroba

•

group: 1

•

time concentration corrected concentration

•

0,5

9470,8

•

0,5

8568,3

•

0,5

10373,4

•

_______________________________________________________

•

group: 2

•

time concentration corrected concentration

•

2516,7

•

3118,3

•

3729,6

•

_______________________________________________________

•

group: 3

•

time concentration corrected concentration

•

866,5

•

751,6

•

943,6

•

_______________________________________________________

•

group: 4

•

time concentration corrected concentration

•

360,5

•

464,9

•

187,4

Badania wykonano na 12

świniach

Lek podawano w najwyższej zalecanej dawce i przez
najdłuższy zalecany okres stosowania
Stężenia leku oznaczano w mięśniach, tłuszczu w
wątrobie i nerkach po 0,5, 1, 2 i 4 godz. od podania
ostatniej dawki ( w tabeli obok stężenia uzyskane w
wątrobie, na wykresie - analiza danych)

Linia łącząca wartości średnie

Linia łącząca górne
wartości odchylenia
standardowego

Wartość MRL

doksycykliny dla wątroby

Okres karencji

pod warunkiem, że
będzie dłuższy niż w
pozostałych narządach)

statystyka

•

2 report of : c:\Program Files\Wt4\Doxy

20%\Doxy20%______________________________________________________________________

•

A N O V A - R E S U L T S

•

group 1 s2= 9,14393699551849E-03

•

group 2 s2= 3,87855378974558E-02

•

group 3 s2= 1,32097613568514E-02

•

group 4 s2= 0,219705770805729

•

SSPE= 0,561690014111109

•

SSREG= 678,808839488464

•

SSLOF= 1,95530734131712

•

EXP(CPT)= 9213,97268127161

•

LK= -0,910408509261308

•

CORR= -0,936242938371124

•

SXY= 0,501696856221785

•

F-test 13,924458631592 ( 2 / 8 )(p<0.025)

•

Cochran-test 0,782302570051631 ( 2 / 4 )(0.01<p<0.05)

•

Bartlett-test 5,23307675130887 ( 3 )perform manually

•

Shapiro/Wilk 0,912002411451014 ( 12 )(p > 0.10)

•

______________________________________________________________________

•

CALCULATED WITHDRAWALTIME

•

MRL= 300

•

WT= 5,83999999999992

Okres karencji

– 6 dni

Dostępność farmaceutyczna

Jest to ilość substancji leczniczej uwalnianej
z postaci farmaceutycznej do otaczającego
płynu w określonym czasie

Innymi słowy jest to wskaźnik określający
szybkość procesu uwalniania leku z postaci
farmaceutycznej w warunkach in vitro.

Test uwalniania leku in vitro

(dissolution test)

Jest testem określającym
dostępność farmaceutyczną
stałych postaci zwłaszcza
tabletek .

Wykonywany jest zgodnie z
zaleceniami Farmakopei w
aparacie Erweka

Równoważnośd farmaceutyczna

Dwa leki są równoważne farmaceutycznie jeśli
posiadają ten sam skład ilościowy i jakościowy
substancji czynnej, tę samą postać leku
(tabletka, kapsułka), oraz przeznaczone są do
podawania tą samą drogą.
Leki wykazują równoważność farmaceutyczną
jeśli wykazują podobną dostępność
farmaceutyczną.

Wykazanie równoważności farmaceutycznej jest
jednym z niezbędnych warunków wprowadzenia na
rynek niektórych leków generycznych. zwłaszcza
takich

postaci leku

jak

tabletka

kapsułka

terapeutyczne systemy

transdermalne.

Wskazane jest także określanie dostępności
farmaceutycznej dla

zawiesin

, czopków i maści, które

mają wywierać działanie ogólnoustrojowe

Badania dostępności farmaceutycznej pozwalają na
łatwą i tanią kontrolę jakości wytwarzanych
produktów leczniczych.

Dostępność biologiczna
(Biodostępność) – F, BA

Ilość leku przedostająca się z miejsca

podania do krwi (% wchłoniętej dawki leku).

Po podaniu donaczyniowym

biodostępność = 100 %

AUC i.v. -

pole pod krzywą po podaniu dożylnym

AUC p.o. -

pole pod krzywą po podaniu doustnym

Biodostępność - parametr ten określa, jaki procent podanej dawki leku
uległ wchłonięciu do krwioobiegu po podaniu pozanaczyniowym np. po
podaniu doustnym, domięśniowym czy podskórnym. Punktem odniesienia
do wyliczeń tego parametru, jest wartość AUC po podaniu dożylnym, po
którym biodostępność wynosi 100%.

F =

100%

Dostępność biologiczna (F)

AUC p.o.

AUC i.v.

stężenie

czas

Biorównoważnośd

Dwa leki są równoważne biologicznie jeśli
ich parametry farmakokinetyczne, (m.in.

biodostępność), po podaniu w tej samej

dawce, tą samą drogą, nie różnią się
statystycznie istotnie (przy odchyleniu od

średnich wartości otrzymanych dla leku

referencyjnego nie większym niż 80-120 %).

Można więc oczekiwać identycznej
(lub wystarczająco zbliżonej) skuteczności
terapeutycznej i bezpieczeństwa stosowania.

Taka sama ilośd tej samej substancji w tym
samym czasie powoduje taki sam efekt.

Parametry farmakokinetyczne analizowane

przy oznaczaniu biorównoważności :

AUC

– pole pod krzywą zależności stężenie leku/czas

max

stężenie maksymalne – najwyższe obserwowane

stężenie leku we krwi

max

Czas wystąpienia stężenia aksymalnego

Biorównoważnośd

stężenie

czas

Lek referencyjny

Lek badany (np. generyk)

Lek referencyjny

Lek używany w badaniach biorównoważności,

do którego jest porównywany lek badany.

Lekiem referencyjnym jest najczęściej lek

oryginalny, w przypadku braku leku
oryginalnego

– lek o ugruntowanym

stosowaniu

Biorównoważnośd trójwodzianu amoksycyliny dane z pracy:

Badanie biorównoważności preparatu Amotaksu 80% granulatu

w stosunku do preparatu Biomoksu

PFO Vetos-Farma dla TZF POLFA
Bielawa 2002

Stężenie amoksycyliny bezwodnej w osoczu w



g/ml

dla grupy otrzymującej preparat badany (AMOTAX 80)

Świnia

Pobranie 0 Pobranie 1 Pobranie 2 Pobranie 3 Pobranie 4 Pobranie 5

AUC

7,693

4,976

2,016

1,572

1,123

26,151

3,217

4,564

3,61

1,065

0,837

22,152

7,757

7,499

3,783

2,815

1,055

37,1265

2,522

2,474

1,361

0,779

1,138

13,568

9,827

12,109

7,738

4,546

1,699

60,5025

3,389

3,099

1,631

1,17

0,733

16,2755

4,333

4,183

2,207

0,801

1,548

20,5205

8,967

17,278

7,089

5,421

1,723

68,771

4,861

9,11

6,671

2,908

2,75

46,092

Średnia X

5,84

7,25

4,01

2,34

1,4

34,57322

2,58

4,59

2,37

1,61

0,58

18,8

Stężenie amoksycyliny bezwodnej w osoczu w



g/ml dla

grupy otrzymującej preparat referencyjny (BIOMOX 80)

Świnia

Pobranie 0 Pobranie 1 Pobranie 2 Pobranie 3 Pobranie 4 Pobranie 5

AUC

1,435

1,859

1,323

0,384

0,719

9,4595

2,249

3,952

1,693

1,236

1,022

17,315

6,017

11,184

6,172

3,659

1,547

49,208

4,693

5,946

4,478

2,455

1,075

32,083

2,969

5,706

2,333

1,153

0,872

21,397

2,285

9,484

7,557

6,757

3,718

59,332

4,297

10,194

4,963

1,884

1,307

37,78

3,703

6,356

3,816

1,772

1,258

28,701

5,02

13,063

11,9

6,77

4,048

76,8205

Średnia X

3,63

7,53

4,92

2,9

1,73

36,89956

1,42

3,45

3,14

2,24

1,18

20,32

Graficzne przedstawienie zmian:

Średnia-wykres z polem resztkowym

T (h)

(

Biomox 80

Amotax 80

Parametry kinetyczne:

• AUC bad 0→t = 34,57322



g h/ml

• AUC ref 0→t = 36,89956



g h/ml

• AUC bad/ AUC ref x 100 = 93,70%

• C max bad = 7,64



g/ml

• C max ref = 7,53



g/ml

• C max bad / C max ref x 100 = 101,46%

• t

max

bad = 1,84 h

• t

max

ref = 2,00 h

• t

max

bad / t

max

ref x 100 = 92%

Substancje

pomocnicze

Substancje, które są stosowane w procesie
technologii produkcji leku, pomagają
w uzyskaniu odpowiedniej postaci leku oraz
poprawiają jego trwałość, działanie i wygląd.

Substancje pomocnicze nie mogą w zastosowanych

ilościach wywierać własnego działania

farmakologicznego ani działania drażniącego, ani

wpływać negatywnie na trwałość postaci leku.

W lekach wykazujących biorównoważnośd nie

powinny zmieniad biodostępności substancji

leczniczej