Pierwsza wersja systemu operacyjnego Unix powstała w 

Bell Labs

 firmy 

AT&T

 w stanie 

New Jersey w 

1969

 na komputery architektury 

PDP-7

 i 

PDP-9

 firmy 

DEC

. Jej głównymi 

autorami byli 

Ken Thompson

 i 

Dennis Ritchie

. Początkowy cel stworzenia nowego 

systemu 

operacyjnego

 został osiągnięty i autorzy rozpoczęli prace nad drugą wersją systemu na 

komputery 

PDP-11

. Tę wersję uruchomiono w 

1971

 roku. W tym czasie ukazał się Unix 

Programmer's Manual, który był de facto opisem ówczesnego Uniksa. Drugie wydanie 
systemu Unix pojawiło się w 

1972

 roku, w którym wprowadzono pojęcie 

łącza 

komunikacyjnego

 łączącego 

procesy

. Minikomputery PDP-11 uzyskały wielką popularność i 

wraz z nimi takŜe Unix. Dlatego wkrótce napisano trzecią wersję systemu operacyjnego Unix. 

Autorzy zrezygnowali z pisania systemu w 

asemblerze

 i przenieśli całość kodu do 

stworzonego przez Dennisa Ritchie wysokopoziomowego języka 

C

, co zaowocowało 

przenośnością systemu (dziś język C jest uwaŜany za niskopoziomowy z powodu 
występowania w nim 

wskaźników

). 

W roku 

1974

 Ritchie i Thompson opublikowali artykuł o Uniksie w Communications of the 

Association for Computing Machinery. Opisano w nim strukturę i sposób jego działania. W 

1978

 roku wydano specjalne wydanie Bell System Technical Journal nt. Uniksa 

[

Edytuj

] 

Popularyzacja 

1975

 - Unix Szóstego Wydania - inaczej Wersja Szósta - rozprowadzana nieodpłatnie w 

uczelniach dla zastosowań akademickich. Przyczyniło się to do gwałtownego rozwoju 
systemu, powstawania poza AT&T rozszerzeń i oprogramowania. Legendą tego okresu stała 
się napisana przez profesora Uniwersytetu Nowej Południowej Walii w Australii, Johna 
Lionsa tzw. 

Lions Book

 zawierająca pełny kod V.6 wraz z komentarzem wers po wersie. 

Unix szybko zadomowił się w Uniwersytecie Kalifornijskim 

Berkeley

, gdzie został 

przeniesiony na zastępującą 

PDP-11

 architekturę 

VAX

. Pierwsza wersja wydaną na 

minikomputery 

VAX

 była dostępna jako część Third Berkeley Software distribution, czyli 

3BSD

. 

W 

1978

 ukazała się wersja 7 (Version 7) - była pierwszą szeroko dostępną, choć AT&T nie 

zapewniał obsługi i serwisu. Jej zestaw funkcji i programów był aŜ do czasu ukazania się 
specyfikacji IEEE i 

POSIX

 główną bazą unifikującą rodzące się róŜne odmiany Uniksa. 

Jednym z waŜniejszych wydarzeń we wczesnej historii systemu Unix był projekt agencji 

DARPA

 przyjęcia jednego systemu operacyjnego na wszystkich komputerach ARPANET. 

DARPA zdecydowała Ŝe tym systemem będzie wersja Berkeley systemu Unix. W ramach 
pierwszego kontraktu, który trwał w latach 

1981

-

1982

, powstał system 

4BSD

 oraz 

4.1BSD

. 

Sukces zaowocował kolejnym dwuletnim kontraktem, którego owocem był 

4.2BSD

, będący 

pierwszym systemem operacyjnym zawierającym obsługę 

TCP

/

IP

. 

[

Edytuj

] 

Ekspansja 

Wraz z początkiem lat 80-tych AT&T zdecydowała się na komercjalizację Uniksa. W 1980 
roku licencję na rozwijanie jego kodu sprzedano firmie 

Santa Cruz Operations

, która na 

zlecenie Microsoftu, miała przygotować 

Xenix

, jego wersję Uniksa. W 1983 roku ukazała się 

pierwsza wersja komercyjna Uniksa z AT&T, 

System V

. 

Wraz z komercjalizacją AT&T przestała udostępniać kod źródłowy systemu poza licencjami 
komercyjnymi. Spowodowało to protesty wśród wielu inŜynierów akademickich (

UCB

, 

MIT

), którzy do tej pory pisali własne rozszerzenia systemu i uczestniczyli w jego rozwoju 

(vide: 

BSD

). Blokada nałoŜona na kod stała się przyczyną powstania na bazie społeczności 

uŜytkowników i niezaleŜnych twórców Uniksa ruchu wolnego oprogramowania. ZałoŜona w 
1983 roku przez 

Richarda Stallmana

 z MIT 

Free Software Foundation

 postawiła sobie za cel 

stworzenie wolnego systemu uniksowego bez kodu pochodzącego z AT&T. 

W przeciągu lat 80-tych powstało mnóstwo komercyjnych wersji systemu, ambicją 
większości firm informatycznych stało się posiadanie własnej odmiany Uniksa. Większość 
tych projektów bazowała na kodzie AT&T (

SCO

 

Xenix

, 

SGI

 

IRIX

, 

DEC

 

Ultrix

 i in. ), inne 

rozwijane były w oparciu o wolnodostępny kod BSD (SunOS, NeXTStep) lub innych 
projektów akademickich, np. 

Mach

 (NeXTStep), niektóre łączyły cechy obu gałęzi lub 

ewoluowały z jednej do drugiej (odpowiednio 

IBM

 

AIX

 i 

HP-UX

). W tym czasie na 

Uniwersytecie Berkeley w pracowniach 

CSRG

 cały czas rozwijano 

BSD

. 

[

Edytuj

] 

Unifikacja 

Rozdrobnienie systemu na róŜne wydania i izolacja zespołów programistycznych szybko 
spowodowały kłopoty ze zgodnością poszczególnych odmian, co zaowocowało staraniami o 
standaryzację rozwiązań, wywołań i funkcji. Zapotrzebowanie to próbowało spełniać 
konsorcjum X/Open Company, które realizowało świeŜo powstałą ideę open system. 

W 1988 roku Sun i AT&T zainicjowały związek, którego wynikiem było najpierw powstanie 
konsorcjum Unix International oraz wzorcowego systemu 

SVR4

, który łączył zalety SysV i 

BSD - potem w oparciu o niego powstawały nowy Unix Suna, Solaris (1991) oraz kolejne 
wersje systemów SCO, m. in. Xeniksa. Konkurencyjni wobec duumwiratu producenci 
zawiązali 

Open Software Foundation

 (OSF), pod auspicjami której ukazał się z czasem 

ekumeniczny 

OSF/1

, silnie bazujący na BSD. W 1988 roku opublikowano specyfikację 

POSIX

.1 - stanowiącą podstawę tego, co nazywamy Uniksem. 

[

Edytuj

] 

Rewolucja 

Wkrótce z początkiem lat 90-tych wojujące frakcje stanęły w obliczu opartego o Internet 
gwałtownego rozwoju wolnych systemów uniksowych. W 1991 roku 

Linus Torvalds

 

zaanonsował prace nad jądrem o nazwie 

Linux

, które w połączeniu z narzędziami 

GNU

 z FSF 

stworzyło kompletny uniksopodobny system operacyjny. AT&T a potem 

Novell

, który kupił 

(22 grudnia 1992) prawa do Uniksa, próbowały przy pomocy procesu sądowego (1992-1994) 
powstrzymać rozwój systemów pisanych w oparciu o niezmiennie wolnodostępny kod z 

CSRG

 Berkeley. Pozew zahamował rozwój gałęzi BSD, powodując pośrednio wycofanie się 

CSRG z dalszych prac nad kodem oraz porzucenie budowanego na nim otwartego projektu 

386BSD

. Jednak rok 1993 to wyłonienie się na bazie ostatniego wydania 

BSD4.4

 i 

porzuconego kodu 386BSD dwóch nowych, wolnych projektów FreeBSD i NetBSD. (więcej: 

Historia BSD

) 

Novellowi nie udało się skutecznie połączyć dwóch udanych projektów: swych usług 
sieciowych i Uniksa. W 1993 roku ukazała się ostatnia wersja SysV, znana jako SVR4.2MP, 
wcześniej firma przekazała prawa do przydzielania marki Unix oraz regulowania 

Single UNIX 

Specification

 (SUS) organizacji X/Open, która dwa lata później rozpoczęła program 

standaryzacji, UNIX 95. W tym samym roku Novell zdecydował się sprzedać kod UnixWare - 
pod taką nazwą sprzedawał System V - dla SCO a dawne Bell Labs Hewlett-Packardowi. 

W 1996 z połączenia OSF i X/Open powstało Open Group, które przyznaje prawo do 
posługiwania się nazwą Unix w odniesieniu do systemów komputerowych oraz opiekuje się 
SUS. 

W 1997 roku ukazała się druga wersja SUS - pierwsza publicznie dostępna (wprowadzała 64-
bitowość, wątki), a w 2001 trzecia integrująca POSIX z rozszerzeniami przemysłowymi. 

Przełom tysiącleci i 30-lecie Uniksa to gwałtowny rozwój wolnych systemów i wypieranie 
przez nie komercyjnych wersji do zastosowań niszowych. Wielu producentów i sprzedawców 
Uniksów wprowadza do swej oferty usługi i własne odmiany Linuksa lub włącza się w 
rozwijanie opartych na nich technologii (BSDI, HP, IBM, SCO, Sun, Yahoo). 

BSD (

ang.

 

Berkeley Software Distribution

) - odmiana 

systemu operacyjnego

 

Unix

 

wywodząca się ze stworzonych na 

Uniwersytecie Kalifornijskim

 

Berkeley

 rozszerzeń dla 

systemu rozwijanego przez firmę 

AT&T

. TakŜe potoczna nazwa 

licencji BSD

, na której te 

systemy są wydawane, oraz pokrewnych licencji tego typu (np. 

licencja MIT

). 

Spis treści 
[

schowaj

] 

•

 

1 Historia powstania

 

•

 

2 Rodzina BSD

  

•

 

3 Zobacz teŜ

  

•

 

4 Zobacz w sieci

  

[

Edytuj

] 

Historia powstania 

Niedługo po powstaniu pierwszych wersji Uniksa, dr 

Bob Fabry

 z Berkeley starał się 

pozyskać nowy system dla uniwersyteckiego laboratorium i dzięki jego staraniom Unix został 
zainstalowany na komputerach 

PDP-11

, które w tym czasie były w Berkeley. Niedługo po 

tym, 

Ken Thompson

 zainstalował Wersję Szóstą na uczelnianym 

PDP-11

 i napisał 

kompilator

 

języka 

Pascal

. W latach 

1975

-

76

 

Bill Joy

 i Chuck Haley doskonalili kompilator a takŜe 

jądro 

systemu operacyjnego

, a swoje poprawki odsyłali do 

Bell Labs

. 

Te i inne poprawki stały się podstawą do wypuszczenia 1

st

 Berkeley Software Distribution, w 

której skład wchodził takŜe udoskonalony kompilator Pascala oraz edytor ex. Po 
wypuszczeniu Wersji 1. Bill Joy rozpoczął pracę nad tym, co później stało się 

biblioteką

 

termcap oraz edytorem vi. W 

1978

 została wypuszczona wersja 2BSD, zawierająca edytor vi, 

termcap i kompilator Pascala. Niedługo później powstała ostateczna wersja 

2.11BSD

 dla 

PDP/11, a Uniwersytet otrzymał komputer VAX-11/780, na którym został zainstalowany 
system AT&T 32/V. System okazał się mieć wiele mankamentów i 

Bill Joy

 podjął decyzję o 

przeniesieniu BSD na 

VAX-a

. 

W roku 

1979

 powstał VAX/BSD, który oprócz typowych dodatków rodem z BSD zawiera 

takŜe zarządzania pamięcią wirtualną - czego brak było w systemie AT&T - a takŜe kilka 
narzędzi z tego systemu. Wkrótce po tym Unix stał się produktem komercyjnym. 

W tym samym czasie projekt BSD zyskał zainteresowanie amerykańskiej agencji 

DARPA

, a 

w 

1980

 dostał grant na dodanie wymaganych przez DARPA rozszerzeń. Dalszy rozwój trwał, 

co zaowocowało wersjami 

4

 i 

4.1BSD

. Wersja 

4.1

 zawierała juŜ ulepszoną obsługę 

poczty

, 

ulepszone jądro, Pascala, 

Lispa

 oraz obsługę nowych VAX-ów 11/750. 

Agencja była usatysfakcjonowana i sfinansowała dalsze prace, co zaowocowało dodaniem 
fast file system (szybki 

system plików

), obsługi 

TCP

/

IP

 oraz 

IPC

 (interprocess 

communication). W 1983 ukazała się wersja 

4.2BSD

, których dostarczono około 1000, a więc 

bardzo duŜo jak na tamte czasy, a jej sukcesu dopełnia fakt, Ŝe na podstawie jej kodu AT&T 
włączyła obsługę sieci i pamięci wirtualnej do słynnego 

Systemu Piątego

. 

[

Edytuj

] 

Rodzina BSD 

Udostepniony w 1986 

4.3BSD

 jako pierwszy zawierał 

daemona

 nazw świeŜo zainicjowanego 

systemu 

DNS

. Dostępny od 1993 

4.4BSD

 oraz powstające na jego bazie komercyjne 

(

386/BSD -> BSD/OS

) i wolne systemy operacyjne (

386BSD

, NetBSD, FreeBSD) stały się 

ofiarą procesu o nieprawne korzystanie z kodu zastrzeŜonego przez AT&T a potem - po 
sprzedaniu 

USL

 - 

Novella

. 

W wyniku ugody pomiędzy Uniwersytetem Kalifornijskim Berkeley a Novellem, do której 
doszło w czerwcu 1994, 4.4BSD Lite (uboŜsza wersja 

4.4BSD

 pozbawiona większości 

spornego kodu) zostało uznane za wolne od wszelkich roszczeń. Proces jednak na długo 
zahamował rozwój BSD oraz związanych z nim projektów pokrewnych (niektóre jak 

386BSD

 

upadły). Potem ukazała się juŜ tylko jeszcze jedna wersja 

4.4BSD

 Lite2, której kod stał się 

podstawą nowszych wersji systemów 

FreeBSD

 (3.0), 

NetBSD

 (1.3), 

OpenBSD

 (2.3), 

BSD/OS

 (3.0) oraz nigdy nieukończonego 

Rhapsody

 firmy 

Apple Computer

. 

Niektórzy członkowie rodziny systemów BSD: 

•

 

4.2BSD

, 

4.3BSD

, 

4.4BSD

  

•

 

BSD/OS

  

•

 

386BSD

  

•

 

NetBSD

  

•

 

FreeBSD

  

•

 

OpenBSD

  

•

 

Darwin

 (

Mac OS X

)  

•

 

Rhapsody

  

•

 

SunOS

  

•

 

DragonFly BSD