Badania laboratoryjne (analityczne)
wykonasz
w
Lecznicy Weterynaryjnej
Pańska Góra Jaworzno
J. Krupa, M. Nieużyła
SPIS TREŚCI – NORMY BADAŃ LABORATORYJNYCH
BADANIE BIOCHEMICZNE KRWI
....................................................... 2
MORFOLOGIA KRWI – INTERPRETACJA WYNIKÓW:
........................... 3
W JAKIM CELU BADA SIĘ KAŁ?:
..................................................... 4
W JAKIM CELU BADAMY MOCZ?
.................................................. 5
2
BADANIE BIOCHEMICZNE KRWI
NORMY :
PARAMETRY WĄTROBOWE:
Aspat [U/l] : pies <50, kot <60
Alat [U/l] : pies <70, kot <107
Fosfataza alkaliczna[U/l] :pies <190, kot <207
Albuminy [g/l]: pies: 31-41, kot: 24-39
Glukoza [mg%]: pies 70-120 kot 75-180
PARAMETRY NERKOWE:
Mocznik [mg/dl]: pies 20-54, kot 32-65
Kreatynina [mg/dl] : pies, kot <1,3-1,8
Fosfataza alkaliczna[U/l] :pies <190, kot <207
WSTĘPNA OCENA PRACY TRZUSTKI:
Amylaza [U/l]: pies 388-1730, kot 433-1612
Glukoza [mg%]: pies 70-120 kot 75-180
Fosfataza alkaliczna[U/l] :pies <190, kot <207
ZARÓWNO
PODWYŻSZENIE
JAK I
OBNIŻENIE
WYŻEJ WYMIENIONYCH PARAMETRÓW MOŻE ŚWIADCZYĆ
O
ZABURZENIU FUNKCJI POSZCZEGÓLNYCH NARZADÓW
.
PRZY INTERPRETACJI WYNIKÓW ZAWSZE BIERZE SIĘ POD UWAGE
NIE TYLKO LICZBY
, ALE TAKŻE
OBJAWY
KLINICZNE
ORAZ OGÓLNE
SAMOPOCZUCIE
ZWIERZĘCIA.
PARAMETRY TE
NIE WYCZERPUJĄ WSZYSTKICH MOŻLIWOŚCI OCENY
STANU NARZĄDÓW, ALE SĄ PODSTAWOWYMI, BADANYMI W NASZEJ LECZNICY.
3
MORFOLOGIA KRWI – INTERPRETACJA WYNIKÓW:
WBC – krwinki białe:
pies [] kot []
Podwyższenie ilości białych ciałek krwi (lub poszczególnych ich frakcji) może świadczyć
o stresie, toczącej się infekcji, chorobie autoimmunologicznej, nowotworowej lub wpływie substancji
chemicznych
Obniżenie tego parametru występuje przy długo toczącej się infekcji, w chorobach szpiku oraz po
użyciu niektórych leków
RBC – krwinki czerwone:
pies [5,5-8,9 T/l] kot [5,5-10,0 T/l]
Obniżenie ilości krwinek czerwonych (anemia) może świadczyc o zwiększonej ich utracie
(krwotoki, niszczenie przez substancje toksyczne, pasożyty, w chorobie autoimmunologicznej), lub
zmniejszonej produkcji (choroby szpiku, zaburzenia genetyczne)
Zwiększenie ilości krwinek czerwonych występuje w przypadku odwodnienia, lub bardzo rzadko w
przypadku czerwienicy prawdziwej
HB – hemoglobina
pies [] kot []
Obniżenie poziomu hemoglobiny wiąże się z obniżeniem ilości krwinek czerwonych
z przewodnieniem
adekwatnie, podwyższenie jej poziomu- z podwyższeniem ilości erytrocytów
lub z odwodnieniem
HTC – hematokryt
pies [] kot []
Podwyższenie hematokrytu występuje w przypadku odwodnienia, oraz zwiększeniu ilości bądź
objętości krwinek czerwonych
Obniżenie hematokrytu może się wiązać z anemią lub przewodnieniem (choroby nerek, wątroby,
zaburzenia hormonalne)
PLT – płytki krwi
pies [] kot []
Obniżenie liczby płytek obserwuje się przy nadmiernym ich zużyciu (duży krwotok), podczas ich
niszczenia (substancje toksyczne, choroby autoimmunologiczne),
w przypadku zaburzeń ich wytwarzania (choroby szpiku, wątroby, genetyczne)
Oraz gdy w probówce powstanie skrzep
Podwyższenie ilości płytek stwierdza się głównie w przypadku przewlekłych krwawień
4
W JAKIM CELU BADA SIĘ KAŁ?:
W naszej Lecznicy badamy kał w kierunku:
występowania giardiozy (lambliozy)
obecności pasożytów wewnętrznych
badania funkcji trawiennej trzustki
(badanie w kierunku strawności)
O ile badanie w kierunku GIARDIOZY jest badaniem niemal stuprocentowym (wykrywany jest
materiał genetyczny pierwotniaka), o tyle potwierdzenie obecności PASOŻYTÓW WEWNĘTRZNYCH
jednokrotnym badaniem przy wyniku ujemnym może nam nie wykluczyć występującej inwazji. Dzieje
się tak, ponieważ u niektórych (!) pasożytów występuje tzw. siewstwo okresowe jaj i nie zawsze będą
one obecne w kale. Z reguły jednak, w przypadku najczęściej występujących inwazji (toksokaroza,
izosporoza), jaja są dobrze widoczne pod mikroskopem.
Badanie obecności ENZYMÓW TRAWIENNYCH w kale ma za zadanie potwierdzić występowanie
zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki (gł. owczarki niemieckie).
Jeśli klisza nie zostanie strawiona (brak enzymów trawiennych w kale), możemy z dużym
prawdopodobieństwem założyć, iż ta jednostka chorobowa występuje u danego zwierzęcia.
Badanie to jest uzupełniane badaniem biochemicznym krwi.
JAK POBRAĆ KAŁ?
Kał można pobrać do czystych, wyparzonych pojemniczków szklanych bądź specjalnych pojemników
na kał dostępnych w aptece.
Gdy nie jesteśmy w stanie dostarczyć kału do badania bezpośrednio po pobraniu, należy go włożyć do
lodówki.
5
W JAKIM CELU BADAMY MOCZ?
Badanie moczu może nam dostarczyć dużo informacji nie tylko na temat stanu pęcherza moczowego,
ale także mówi nam o pracy nerek oraz innych narządów wewnętrznych
(gł. układ hormonalny).
CO BADAMY W MOCZU?
Podstawowymi parametrami oznaczanymi w moczu są :
pH – odczyn moczu - norma: 6,0 – 6,5
-podwyższenie pH moczu świadczy głównie o zakażeniu bakteryjnym lub diecie wysokobiałkowej.
-obniżenie pH moczu: cukrzyca, kwasica, zapalenie jelit, gorączka, dieta wysokowęglowodanowa
ciężar właściwy – norma psy: 1025-1030, koty : 1035-1040
ciężar właściwy moczu jest zależny od ilości składników wydalonych do moczu
oraz od sprawności pracy nerek (zagęszczanie moczu)
-jego podwyższenie może być skutkiem wydalania do moczu zwiększonej ilości składników, np.
glukozy w cukrzycy, białek w ostrym zapaleniu nerek, komórek zapalnych w stanach zapalnych, bądź
tez nadmiernej utraty wody (gorączka, krwotoki, biegunka, wymioty)
-obniżenie ciężaru właściwego moczu wiąże się z zanikiem zdolności nerek do jego zagęszczania
(choroby nerek, moczówka) lub nadmiernym spożyciem wody związanym
z chorobami ogólnoustrojowymi
obecność białka – norma psy: dopuszczalna jest śladowa ilość białka
koty: dopuszczalna jest ilość białka określana na jeden plus
-zwiększona ilość białka wiąże się głównie z chorobami nerek (nadmierna utrata białka przez nerki),
stanami zapalnymi lub krwawieniami (krwinki oraz bakterie to też białko)
azotany – norma: brak w moczu
-ich obecność świadczy o obfitym namnożeniu bakterii lub diecie wysokobiałkowej
hemoglobina – norma: brak w moczu
-obecność hemoglobiny w moczu występuje przy rozpadzie krwinek czerwonych (choroby krwi,
zatrucia, długotrwałe zaleganie moczu w pęcherzu)
krew – norma: brak (wyj. suki w okresie cieczki)
-obecność krwi w moczu może świadczyć o stanie zapalnym górnych lub dolnych dróg moczowych,
kamicy dróg moczowych, zmianach anatomicznych w pęcherzu moczowym lub chorobach
prostaty
bilirubina – norma: brak w moczu
-obecność bilirubiny: choroby wątroby, żółtaczka hemolityczna
urobilinogen – norma: niewielkie ilości w moczu zwierząt mięsożernych
-zwiększenie ilości urobilinogenu: choroby wątroby, żółtaczka hemolityczna
6
glukoza – norma: brak w moczu (wyj. ciąża, laktacja, stres)
-obecność glukozy w moczu może świadczyć o występującej cukrzycy, chorobach nerek (brak
wchłaniania zwrotnego glukozy), lub w wyniku zatrucia (eter, chloroform, dwutlenek węgla)
ketony - norma: brak w moczu lub śladowe ilości
-obecność dużych ilości ketonów w moczu świadczy głównie o cukrzycy lub chorobach wątroby
BADANIE OSADU MOCZU:
NABŁONKI: dopuszczalne pojedyncze w polu widzenia nabłonki z powierzchownych warstw dróg
wyprowadzających mocz
ERYTROCYTY: dopuszczalne pojedyncze w polu widzenia
LEUKOCYTY: dopuszczalne pojedyncze w polu widzenia
KRYSZTAŁY: niedopuszczalne w moczu
WAŁECZKI: dopuszczalne pojedyncze wałeczki w preparacie
INNE: DOPUSZCZALNE: plemniki, kryształy bilirubiny u samców,
zanieczyszczenia zewnętrzne