OBUDOWA WYROBISK 2014

OBUDOWA WYROBISK

KORYTARZOWYCH W KOPALNIACH

WĘGLA KAMIENNEGO

Dr inż. Jerzy Stasica

OBUDOWA WYROBISK KORYTARZOWYCH

DEFINICJA OBUDOWY

Obudowa górnicza

Obudowa górnicza jest to konstrukcja której zadaniem jest

jest to konstrukcja której zadaniem jest

zapewnienie stateczności wyrobiska, polegającej na utrzymaniu

wymiarów jego przekroju poprzecznego oraz zabezpieczenie ludzi,

sprzętu i maszyn przed obrywającymi się odłamkami skalnymi

ze stropu i ociosów lub przed zawałami i obwałami w ustalonym

czasie istnienia wyrobiska.

Uboczne zadania obudowy górnicze

Uboczne zadania obudowy górniczej:

-- zabezpiecza odsłonięte wokół wyrobiska powierzchnie skał

zabezpiecza odsłonięte wokół wyrobiska powierzchnie skał

przed oddziaływaniem powietrza kopalnianego, powodującego

osłabienie ich wytrzymałości,

-- izoluje wyrobisko przed dopływem gazów ze skał otaczających,

izoluje wyrobisko przed dopływem gazów ze skał otaczających,

-- izoluje wyrobisko przed dopływem wód ze skał otaczających,

izoluje wyrobisko przed dopływem wód ze skał otaczających,

-- zmniejsza opory powietrza przepływającego przez wyrobisko,

zmniejsza opory powietrza przepływającego przez wyrobisko,

-- izoluje wyrobisko od ognisk pożarowych.

izoluje wyrobisko od ognisk pożarowych.

PODZIAŁ OBUDOWY GÓRNICZEJ WEDŁUG SPOSOBU PRACY I CECH

KONSTRUKCYJNYCH

Obudowa musi sprostać wymaganiom jej stawianym,

a mianowicie powinna być:

•• stateczna

stateczna –

– nie może ulegać dowolnym przesunięciom w całości lub w

nie może ulegać dowolnym przesunięciom w całości lub w

poszczególnych jej częściach pod wpływem wywieranego na nią nacisku

górotworu, który groziłby jej całkowitym zniszczeniem,

•• wytrzymała

wytrzymała –

– poszczególne elementy konstrukcyjne obudowy nie mogą

poszczególne elementy konstrukcyjne obudowy nie mogą

ulegać deformacjom plastycznym, każdy element obudowy powinien być

obliczony z takim stopniem bezpieczeństwa, aby wytrzymałość elementów była

wyższa lub co najmniej równa panującym w nim naprężeniom, wywołanym

działaniem nacisków zewnętrznych.

W praktyce wyróżnia się kilka etapów podporności

obudowy:



podporność

podporność wstępna

wstępna –

– wielkość

wielkość docisku

docisku pomiędzy

pomiędzy stropem

stropem a

a górną

górną

powierzchnią

powierzchnią obudowy,

obudowy, który

który można

można wytworzyć

wytworzyć podczas

podczas jej

jej stawiania,

stawiania,



podporność

podporność robocza

robocza –

– wielkość

wielkość siły

siły oporu

oporu obudowy

obudowy w

w chwili

chwili gdy

gdy

płaszczyzna

płaszczyzna odsłonięcia

odsłonięcia skały

skały zaczyna

zaczyna się

się deformować

deformować (sprężyście

(sprężyście lub

lub

plastycznie),

plastycznie), a

a obudowa

obudowa przejmuje

przejmuje na

na siebie

siebie częściowy

częściowy nacisk

nacisk skały

skały..

Obudowa

Obudowa wówczas

wówczas zaczyna

zaczyna się

się deformować

deformować sprężyście,

sprężyście, a

a następnie

następnie

plastycznie,

plastycznie, gdy

gdy jej

jej konstrukcja

konstrukcja jest

jest sztywna

sztywna lub

lub też

też ulega

ulega podatności

podatności

konstrukcyjnej,



podporność

podporność szczytowa

szczytowa –

– wielkość

wielkość reakcji

reakcji obudowy

obudowy na

na naciski

naciski

otaczającego

otaczającego górotworu,

górotworu, po

po przekroczeniu

przekroczeniu której

której ulega

ulega ona

ona zniszczeniu

zniszczeniu..

Przekroczenie

Przekroczenie tej

tej wytrzymałości

wytrzymałości powoduje

powoduje naruszenie

naruszenie stateczności

stateczności

obudowy

obudowy..

1 – podporność wstępna,
2 – podporność robocza,
3 – podporność szczytowa

Rodzaje podporności obudowy

Charakterystyki pracy obudowy

a). obudowa sztywna
b). obudowa podatna

1-podporność wstępna,
2-podporność robocza,
3-podporność wzrastająca,
4-podporność malejąca,
5-podporność stała

•• obudowy podpierające,

obudowy podpierające,

•• obudowy podtrzymujące,

obudowy podtrzymujące,

•• obudowy odgradzające,

obudowy odgradzające,

•• obudowy izolujące,

obudowy izolujące,

•• obudowy kotwiące,

obudowy kotwiące,

•• obudowy sklejające.

obudowy sklejające.

Podział ze względu na sposób

oddziaływania obudowy na górotwór:

Podział ze względu na sposób współpracy

obudowy z górotworem:

•• obudowa sztywna

obudowa sztywna -- monolityczna lub złożona z

monolityczna lub złożona z

elementów sztywnych, pozbawiona elementów

elementów sztywnych, pozbawiona elementów
upodabniających, wykazująca podatność na obciążenia

upodabniających, wykazująca podatność na obciążenia
jedynie w granicach odkształceń materiałowych,

jedynie w granicach odkształceń materiałowych,

•• obudowa podatna

obudowa podatna, obudowa w której na skutek

, obudowa w której na skutek

działania określonego obciążenia występuje wzajemne

działania określonego obciążenia występuje wzajemne
przemieszczanie jej elementów konstrukcyjnych, ale

przemieszczanie jej elementów konstrukcyjnych, ale
bez trwałych odkształceń,

bez trwałych odkształceń,

•• obudowa podatna o ograniczonej podporności

obudowa podatna o ograniczonej podporności –

–

obudowa podatna o złożonej granicznej wartości

obudowa podatna o złożonej granicznej wartości
wzajemnego przemieszczania się jej elementów

wzajemnego przemieszczania się jej elementów
konstrukcyjnych, po osiągnięciu której obudowa pracuje

konstrukcyjnych, po osiągnięciu której obudowa pracuje
jako sztywna,

jako sztywna,

•• obudowa sztywna upodatniona

obudowa sztywna upodatniona –

– obudowa sztywna

obudowa sztywna

wyposażona w elementy upodatniające, wykonane z

wyposażona w elementy upodatniające, wykonane z
materiału o odkształcalności znacznie większej od

materiału o odkształcalności znacznie większej od
odkształcalności nośnej elementów konstrukcyjnych

odkształcalności nośnej elementów konstrukcyjnych
obudowy.

obudowy.

Podział ze względu na czas istnienia

obudowy:

•• tymczasowa

tymczasowa –

– obudowa zabezpieczająca wyrobisko w czasie jego

obudowa zabezpieczająca wyrobisko w czasie jego

drążenia i usuwana przed wykonaniem obudowy ostatecznej

(np. obudowa przecinek ścianowych),

•• wstępna

wstępna –

– wykonywana w przodku wyrobiska i stanowiąca część

wykonywana w przodku wyrobiska i stanowiąca część

obudowy ostatecznej (np. obudowa kotwiowa w obudowie mieszanej),

•• uzupełniająca

uzupełniająca –

– wykonana poza przodkiem wyrobiska i stanowiąca

wykonana poza przodkiem wyrobiska i stanowiąca

część obudowy ostatecznej,

•• ostateczna

ostateczna –

– przeznaczona do zabezpieczenia wyrobiska górniczego

przeznaczona do zabezpieczenia wyrobiska górniczego

podczas całego okresu jego użytkowania.

Ze względu na rodzaj materiału z którego wykonano

obudowę oraz konstrukcję obudowy można wyróżnić

następujące typy obudów:

-- obudowę drewnianą,

obudowę drewnianą,

-- obudowę murową (z cegły lub betonitów),

obudowę murową (z cegły lub betonitów),

-- obudowę betonową

obudowę betonową

-- obudowę torkretową,

obudowę torkretową,

-- obudowę stalową prostą,

obudowę stalową prostą,

-- obudowę stalową łukową,

obudowę stalową łukową,

-- obudowę kotwiową,

obudowę kotwiową,

-- obudowę mieszaną (murowo

obudowę mieszaną (murowo--stalowa, stalowo

stalowa, stalowo--

betonowa, stalowo

betonowa, stalowo--drewniana),

drewniana),

-- obudowę kombinowaną.

obudowę kombinowaną.

Wybór rodzaju obudowy uzależniony jest od następujących

czynników:

-- warunków górniczo

warunków górniczo--geologicznych (rodzaj skał, ciśnienie, głębokość),

geologicznych (rodzaj skał, ciśnienie, głębokość),

-- wymiarów poprzecznych wyrobiska,

wymiarów poprzecznych wyrobiska,

-- przeznaczenia wyrobiska (np. transportowe, wentylacyjne, itp.),

przeznaczenia wyrobiska (np. transportowe, wentylacyjne, itp.),

-- czasu trwania (istnienia) wyrobiska,

czasu trwania (istnienia) wyrobiska,

-- warunków ekonomicznych.

warunków ekonomicznych.

Obudowa

Obudowa drewniana

drewniana -- stosowana

stosowana jest

jest w

w coraz

coraz

mniejszym

zakresie

(jako

samodzielna

obudowa

drewniana)

drewniana) ze

ze względu

względu na

na szereg

szereg wad,

wad, jak

jak:: palność,

palność,

szybkie

szybkie butwienie

butwienie ii próchnienie,

próchnienie, stosunkowo

stosunkowo (w

porównaniu

porównaniu z

z innymi

innymi materiałami)

materiałami) niska

niska wytrzymałość

wytrzymałość

drewna

drewna oraz

oraz duży

duży koszt

koszt jak

jak również

również z

z uwagi

uwagi na

ochronę

ochronę środowiska

środowiska..

Znajduje

Znajduje ona

ona zastosowanie

zastosowanie szczególnie

szczególnie jako

jako

obudowa

obudowa wzmacniająca

wzmacniająca inne

inne typy

typy obudów

obudów..

Zalety

Zalety:: lekka,

lekka, łatwa

łatwa obróbka

obróbka drewna,

drewna, obciążona

obciążona

trzeszczy

trzeszczy dzięki

dzięki temu

temu ostrzega

ostrzega o

o niebezpieczeństwie

niebezpieczeństwie

zawału

zawału..

Obudowa drewniana

1 -- stojaki

stojaki

2 -- stropnica

stropnica

3 -- rozpory

rozpory

4 -- klamry

klamry

5 –

– okładzina

okładzina (opinka)

(opinka)

Obudowa drewniana

1 -- stropnica

stropnica

2 -- stojaki

stojaki

3 -- spągnica

spągnica

4 -- okładzina

okładzina

Obudowa drewniana

Upodatnienie stojaka drewnianego

Obudowa drewniana

Sposoby połączenia stojaka ze stropnicą

polskie niemieckie szwedzkie

Obudowa drewniana

Sposoby połączenia stojaka ze stropnicą

Wiązanie polskie

a –

– olunek dobrze wykonany

olunek dobrze wykonany

b –

– olunek źle wykonany

olunek źle wykonany

Obudowa drewniana

OBUDOWA DREWNIANA

STOS DREWNIANY KLATKOWY (tzw. KASZT)

Kaszt LINK-N-LOCK

Obudowa

Obudowa murowa

murowa lub

lub betonowa

betonowa -- wszystkie

wszystkie ważniejsze

ważniejsze wyrobiska

wyrobiska

korytarzowe

korytarzowe udostępniające

udostępniające jak

jak:: przekopy,

przekopy, przecznice,

przecznice, komory

komory oraz

oraz

połączenia

połączenia tych

tych wyrobisk

wyrobisk wykonuje

wykonuje się

się w

w obudowie

obudowie kamiennej

kamiennej

murowanej

murowanej z

z cegły

cegły lub

lub betonitów

betonitów lub

lub obudowie

obudowie betonowej

betonowej..

Obudowy

Obudowy te

te posiadają

posiadają sztywną

sztywną konstrukcję,

konstrukcję, najlepiej

najlepiej współpracują

współpracują z

górotworem

nienaruszonym

eksploatacją

lub

górotworem

odprężonym

odprężonym.. W

W wykonaniu

wykonaniu są

są bardzo

bardzo pracochłonne,

pracochłonne, są

są jednak

jednak

bardzo

bardzo trwałe

trwałe oraz

oraz szczelne

szczelne.. Z

Z uwagi

uwagi na

na gładkość

gładkość ścianek

ścianek

zmniejszają

zmniejszają opory

opory przepływającego

przepływającego powietrza

powietrza..

OBUDOWA MUROWA

(KAMIENNA)

OBUDOWA MUROWA

OBUDOWA MUROWA LUB BETONOWA

Etapy wznoszenia obudowy murowej.

Obudowę

Obudowę murową

murową wykonuje

wykonuje się

się w

w wydrążonym

wydrążonym ii zabezpieczonym

zabezpieczonym obudową

obudową tymczasową

tymczasową wyrobisku

wyrobisku w

odległości

odległości 10

10 do

do 15

15 metrów

metrów od

od czoła

czoła przodka

przodka.. Fundamenty

Fundamenty pod

pod mury

mury ociosowe

ociosowe wykonuje

wykonuje się

się na

na głębokości

głębokości 0

0,,3

do 0

0,,5

5 m

m od

od spodku

spodku wyrobiska

wyrobiska.. Następnie

Następnie na

na fundamentach

fundamentach wznosi

wznosi się

się mury

mury ociosowe

ociosowe poprzez

poprzez ułożenie

ułożenie warstw

warstw

cegieł,

cegieł, jednocześnie

jednocześnie kontrolując

kontrolując ich

ich położenie

położenie w

w pionie

pionie ii poziomie

poziomie.. Cegły

Cegły układa

układa się

się według

według określonego

określonego układu

układu

(wiązania)

(wiązania)..

Najczęściej

Najczęściej stosowane

stosowane wiązania

wiązania cegieł

cegieł..

d -- krzyżowe.

krzyżowe.

c -- kowadełkowe stosowane w murach grubości 2 cegieł,

kowadełkowe stosowane w murach grubości 2 cegieł,

a –

– wózkowe stosowanie w murach grubości ½ cegły,

wózkowe stosowanie w murach grubości ½ cegły,

b –

– główkowe stosowane w murach grubości 1 cegły,

główkowe stosowane w murach grubości 1 cegły,

Deskowanie

Deskowanie do

do wykonania

wykonania obudowy

obudowy betonowej

betonowej..

a –

– drewniane

drewniane

1 –

– krążyła

krążyła drewniana

drewniana

b –

– zz krążyny

krążyny metalowej

metalowej

2 –

– stojaki

stojaki drewniane

drewniane

3 –

– deskowanie

deskowanie

4 –

– krążyny metalowe

krążyny metalowe

Obudowa torkretowa

Torkretnica SSB 14

Torkretnica mokra

Obudowa torkretowa

Wyrobisko korytarzowe w obudowie ŁP po dokonaniu wzmocnienia warstwą betonu natryskowego

yrobisko korytarzowe w obudowie ŁP po dokonaniu wzmocnienia warstwą betonu natryskowego

OBUDOWA STALOWA

Obudowa metalowa

Obudowa metalowa jest obudową najczęściej stosowaną w kopalniach

jest obudową najczęściej stosowaną w kopalniach

węgla kamiennego. Wykonana jest z elementów stalowych lub ze

stopów metali lekkich.

Do jej zalet należą:

-- duża wytrzymałość,

duża wytrzymałość,

-- trwałość i możliwość wielokrotnego stosowania,

trwałość i możliwość wielokrotnego stosowania,

-- łatwość oraz szybkość montażu i demontażu,

łatwość oraz szybkość montażu i demontażu,

-- mała pracochłonność wykonywania,

mała pracochłonność wykonywania,

-- możliwość regeneracji,

możliwość regeneracji,

-- niepalność.

niepalność.

Do jej wad należą:

-- duża waga,

duża waga,

-- brak odporności na korozję,

brak odporności na korozję,

-- brak szczelności.

brak szczelności.

OBUDOWA STALOWA

Z uwagi na charakter pracy obudowy te możemy podzielić na:

-- podwieszane,

podwieszane,

-- odrzwiowe: sztywne, podatne, przegubowe,

odrzwiowe: sztywne, podatne, przegubowe,

-- kotwiowe,

kotwiowe,

-- zmechanizowane.

zmechanizowane.

1 – stojaki natychmiast podporowe cierne

2 – stropnica z profilu dwuteowego

Stojak Valent

Stojak cierny SV

Stojak hydrauliczny

SHC

Stojak Valent

OBUDOWA STALOWA

www.hutalab.com.pl

OBUDOWA ŁUKOWA PODATNA typu ŁP

OBUDOWA STALOWA

Schemat obudowy podporowej typu ŁPSpA-V32/4/6,5×3,5.

OBUDOWA STALOWA

KSZTAŁTOWNIKI TYPU TH i V

OBUDOWA STALOWA

SPOSOBY ŁĄCZENIA ELEMENTÓW OBUDOWY

OBUDOWA STALOWA

Dokręcanie śrub kluczem dynamometrycznym (około 350 kNm)

OBUDOWA STALOWA

Rozpora stabilizacyjna rurowa.

1. Łącznik, 2. Kabłąk, 3. Obejma, 4. Nakrętka M 20.

OBUDOWA STALOWA

Ogólny widok rozpór obudowy ŁP

OBUDOWA STALOWA

Ogólny widok rozpór obudowy ŁP

OBUDOWA STALOWA

OPINKA OBUDOWY

OPINKA OBUDOWY –

– siatki stalowe

siatki stalowe

Siatka okładzinowa typu zaczepowego

i łańcuchowego

OBUDOWA STALOWA

OPINKA OBUDOWY

OPINKA OBUDOWY –

– siatki stalowe

siatki stalowe

Siatka zgrzewana typu zaczepowego

OBUDOWA STALOWA

b - okładzina żelbetowa na zakładkę
c - okładzina żelbetowa ażurowa
d - okładzina żelbetowa ze zrębem bocznym
e - okładzina ażurowa z okrąglaków drewnianych, desek lub okorków

OKŁADZINY ŻELBETOWE i DREWNIANE

OBUDOWA STALOWA

OKŁADZINY ŻELBETOWE

OKŁADZINY ŻELBETOWE
i z BLACH STALOWYCH

i z BLACH STALOWYCH

Blachy stalowe

okładziny żelbetowe

OBUDOWA STALOWA

Stopa podporowa

OBUDOWA STALOWA

Stopa podporowa

•ODRZWIA OBUDOWY ŁUKOWEJ PODATNEJ ŁP

•ODRZWIA OBUDOWY ŁUKOWEJ PODATNEJ PODWYŻSZONEJ ŁPP

•ODRZWIA OBUDOWY ŁUKOWEJ PODATNEJ ZAMKNIĘTEJ ŁPZ

•ODRZWIA OBUDOWY ŁUKOWEJ PODATNEJ MIESZANEJ ŁPM

•ODRZWIA OBUDOWY ŁUKOWEJ O OGRANICZONEJ PODATNOŚCI ŁPO

•ODRZWIA OBUDOWY ŁUKOWEJ PODATNEJ O DWÓCH PROMIENIACH GIĘCIA ŁP2k

•ODRZWIA OBUDOWY O ZWIĘKSZONEJ STATECZNOŚCI ŁPY

•ODRZWIA OBUDOWY ŁUKOWEJ PODATNEJ ZAMKNIĘTEJ SPECJALNEJ ŁPZS

•ODRZWIA OBUDOWY ZAMKNIĘTEJ KOŁOWEJ PODATNEJ ZOKP

•ODRZWIA OBUDOWY ŁUKOWO-PROSTEJ PODATNEJ 4, 5 lub 6-CZĘŚCIOWEJ ŁPrP

•ODRZWIA OBUDOWY ŁUKOWO-PROSTEJ PODATNEJ ŁPrP/V32 i ŁPrP/V36

•ODRZWIA OBUDOWY ŁUKOWO-

PROSTEJ PODATNEJ ZAMKNIĘTEJ ŁPrPZ/V32 i ŁPrPZ/V36

•ODRZWIA OBUDOWY ŁUKOWO-PROSTEJ WZMOCNIONEJ ŁPrw

•ODRZWIA OBUDOWY ŁUKOWO-PROSTOKĄTNEJ ŁPro

•ODRZWIA OBUDOWY PODWÓJNEJ KaPa

•ODRZWIA OBUDOWY PROSTEJ PODATNEJ OPP

RODZAJE OBUDOWY PODPOROWEJ PODATNEJ TYPU ŁP

OBUDOWA METALOWA

OBUDOWA METALOWA -- kotwiowa

kotwiowa

OBUDOWA METALOWA

OBUDOWA METALOWA -- kotwiowa

kotwiowa

Kotew wklejana

Kotew mechaniczna

Kotew mechaniczna –

– rozprężna

rozprężna

OBUDOWA METALOWA

OBUDOWA METALOWA -- kotwiowa

kotwiowa

Kotew rurowo-cierna

OBUDOWA METALOWA

OBUDOWA METALOWA -- kotwiowa

kotwiowa

OBUDOWA METALOWA

OBUDOWA METALOWA –

– kotwiowa

kotwiowa

ładunki klejowe

Schemat przykotwienia stropnic obudowy podporowej

OBUDOWA METALOWA

OBUDOWA METALOWA -- kotwiowa

kotwiowa

Technologia instalowania kotwi wklejanych z wykorzystaniem spoiw

żywicznych w postaci ładunków klejowych

Kotwiarka – do wiercenia otworów i instalowania kotwi

OBUDOWA METALOWA

OBUDOWA METALOWA -- kotwiowa

kotwiowa

Technologia instalowania kotwi

z wykorzystaniem płynnych

spoiw żywicznych

Technologia instalowania kotwi

z wykorzystaniem spoiw

cementowych w postaci pasty

OBUDOWA MIESZANA

Obudową

Obudową mieszaną

mieszaną nazywa

nazywa się

się obudowę

obudowę wykonaną

wykonaną z

z różnego

różnego

rodzaju

rodzaju materiału

materiału np

np:: stropnice

stropnice metalowe

metalowe ii stojaki

stojaki drewniane

drewniane lub

lub

mury

mury wykonane

wykonane z

z cegły

cegły.. Stosuje

Stosuje się

się ją

ją w

w warunkach

warunkach dużych

dużych ciśnień

ciśnień

stropowych,

przy

większych

większych szerokościach

szerokościach

wyrobisk

lub

miejscach

miejscach wykonania

wykonania skrzyżowań

skrzyżowań wyrobisk

wyrobisk..

Do ważniejszych typów tej obudowy zaliczamy:

-- obudowę stalowo

obudowę stalowo--drewnianą,

drewnianą,

-- obudowę stalowo

obudowę stalowo--murową,

murową,

OBUDOWA MIESZANA

OBUDOWA KOMBINOWANA

Obudowa

Obudowa kombinowana

kombinowana jest

jest odmianą

odmianą obudowy

obudowy

mieszanej

mieszanej.. Wykonana

Wykonana jest

jest zazwyczaj

zazwyczaj z

z więcej

więcej niż

niż

dwóch

dwóch rodzajów

rodzajów materiałów

materiałów (obudów)

(obudów) ii stosowana

stosowana

jest

bardzo

trudnych

warunkach

górniczo

górniczo--

geologicznych

geologicznych..

OBUDOWA KOMBINOWANA

Ko tw ie struno we 1 3m

Prostki o kraczające

Sto jaki stalow e

OBUDOWA KOMBINOWANA

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Obudowa wyrobisk
Obudowa wyrobisk górniczych
obudowa wyrobisk korytarzowych materiały dla studentów
OBUDOWA WYROBISK
OBUDOWA WYROBISK
System Projektowania Obudowy Wyrobisk Górniczych
wojtaszek,mechanika górotworu, OCENA OBCIĄŻEŃ DZIAŁAJĄCYCH NA OBUDOWĘ SZYBU I OBUDOWĘ WYROBISK CHODN
Obudowa wyrobisk górniczych
OBUDOWY WYROBISK, Górnictwo
OBUDOWA WYROBISK konspekt nr 2
Określanie parametrów obudowy wyrobisk korytarzowych w oparciu o obliczenia numeryczne
OBUDOWY WYROBISK GÓRNICZYCH
obudowa wyrobisk korytarzowych materiały dla studentów 09
Obudowa wyrobiska korytarzowego
Obudowa wyrobisk górniczych 5
Projekt obudowa wyrobisk chodnikowych

więcej podobnych podstron