1
Dr in
ż
. Michał Araszkiewicz
Wrocław 2008
Laboratorium z Termodynamiki
Procesowej
Ogrzewanie obj
ę
to
ś
ciowe
Zakład Procesów Chemicznych i Biochemicznych Politechniki Wrocławskiej
2
1. Wst
ę
p
W celu usprawnienia procesu suszenia wykorzystuje si
ę
miedzy innymi
technik
ę
mikrofalow
ą
, jako alternatywne
ź
ródło energii cieplnej potrzebnej do
odparowania wilgoci z materiału. Materiał wilgotny składa si
ę
z trzech faz:
•
Macierzy ciała stałego
•
Wody
•
Powietrza.
W procesie generacji ciepła dominuj
ą
c
ą
rol
ę
odgrywa woda (generacja ciepła na
skutek interakcji cz
ą
steczek materiału z polem elektrycznym równie
ż
zachodzi,
jednak
ż
e w porównaniu do procesu zachodz
ą
cego w wodzie w znacznej
wi
ę
kszo
ś
ci przypadków mo
ż
e by
ć
pomini
ę
ta), wi
ę
c poni
ż
sze opisy b
ę
d
ą
dotyczy
ć
zjawisk zachodz
ą
cych w fazie wodnej. Nale
ż
y zauwa
ż
y
ć
,
ż
e w trakcie trwania
ogrzewania woda paruje, co zmniejsza „sił
ę
nap
ę
dow
ą
” generacji ciepła.
Energia cieplna jest generowana tam, gdzie w materiale znajduje si
ę
woda, czyli
do najintensywniejszego wzrostu temperatury dochodzi we wn
ę
trzu materiału.
Odparowana tam woda przez pory i kapilary ciała stałego w
ę
druje w kierunku
powierzchni.
Podczas generacji ciepła w materiale dielektrycznym zachodz
ą
nast
ę
puj
ą
ce procesy:
•
Polaryzacja
•
Relaksacja.
Polaryzacja nazywamy zjawisko ustawiania si
ę
cz
ą
steczek obdarzonych
ładunkiem elektrycznym, dipoli, równolegle do przyło
ż
onego zewn
ę
trznego pola
elektrycznego. W zwi
ą
zku z ci
ą
głymi zmianami działania pola elektrycznego
(2450MHz) dochodzi do tarcia mi
ę
dzycz
ą
steczkowego i w konsekwencji wydziela
si
ę
energia cieplna. Przy stosowaniu pól elektrycznych wielkiej cz
ę
stotliwo
ś
ci (np.
mikrofalowej) polaryzacja dipoli ze wzgl
ę
du na ich mas
ę
i bezwładno
ść
opó
ź
nia
si
ę
wzgl
ę
dem zmian pola elektrycznego, co przejawia si
ę
w tzw. stratach
dipolowych. Czym wi
ę
ksza jest cz
ę
stotliwo
ść
przyło
ż
onego pola elektrycznego,
tym wi
ę
ksze s
ą
straty dipolowe. Istnieje tzw. cz
ę
stotliwo
ść
relaksacji, dla której
opó
ź
nienie polaryzacji osi
ą
ga warto
ść
maksymaln
ą
. Przy dalszym zwi
ę
kszaniu
cz
ę
stotliwo
ś
ci, ruch dipoli nie nad
ąż
a za zmianami pola i straty dipolowe malej
ą
.
3
Jako,
ż
e ilo
ść
ciepła wydzielana w materiale zale
ż
y od strat dipolowych, przyj
ę
ło
si
ę
stosowa
ć
cz
ę
stotliwo
ść
2450 MHz – cz
ę
stotliwo
ść
relaksacji wody. Przy takiej
cz
ę
stotliwo
ś
ci zachodzi najintensywniejsza generacja ciepła.
2. Cel
ć
wiczenia
Celem
ć
wiczenia jest okre
ś
lenie intensywno
ś
ci generacji ciepła w materiale
dielektrycznym umieszczonym w polu mikrofalowym i poddanym działaniu
mikrofal o okre
ś
lonej mocy. Konieczne b
ę
dzie wyznaczenie ilo
ś
ci energii
dostarczonej do materiału i porównanie jej z nominaln
ą
moc
ą
ustawion
ą
w
generatorze mikrofalowym.
3. Aparatura
Komora mikrofalowa, termopara, kamera termowizyjna.
4. Metodyka
Zwymiarowana próbk
ę
materiału nas
ą
cza si
ę
wod
ą
, wa
ż
y, mierzy temperatur
ę
i umieszcza w komorze mikrofalowej. Nastawia si
ę
podan
ą
przez prowadz
ą
cego
moc mikrofal i czas ekspozycji. Nast
ę
pnie wyjmuje si
ę
próbk
ę
, mierzy
temperatur
ę
i wa
ż
y.
5. Obliczenia:
Ilo
ść
energii cieplnej odebranej przez materiał mo
ż
na oszacowa
ć
ze wzoru:
par
mikro
Q
Q
Q
&
&
&
+
=
gdzie
mikro
Q&
- jest ilo
ś
ci
ą
ciepła wygenerowan
ą
przez próbk
ę
w polu mikrofalowym,
par
Q&
- jest ilo
ś
ci
ą
ciepła tracon
ą
na skutek odparowania wilgoci,
(
)
τ
pocz
konc
pocz
mikro
T
T
Cp
m
Q
−
⋅
⋅
=
&
gdzie
pocz
m
- jest mas
ą
próbki (ciało stałe + woda), kg
Cp
– ciepło wła
ś
ciwe gipsu (840 J/kgK)
4
τ
- czas ogrzewania, s
r
m
Q
wody
odp
par
⋅
=
.
&
gdzie
.
.
.
konc
pocz
wody
odp
m
m
m
−
=
r – ciepło parowania (2300000 J/kg)
6. Co powinno zawiera
ć
sprawozdanie
i. Wst
ę
p teoretyczny
ii. Opis aparatury z rysunkiem
iii. Stabelaryzowane wyniki
iv. Obliczenia
v. Wnioski