Zywienie 1 rok stomatologia druk

2014-05-29

Żywienie
niemowląt i małych dzieci

Zakład Żywienia
w Chorobach Przewodu Pokarmowego

Kierownik Zakładu:
prof. dr hab. n. med. Leokadia Bąk-Romaniszyn

Okresy ontogenezy

człowieka

I. OKRES PRENATALNY

(

śródmaciczny

)



faza zarodkowa (od zapłodnienia do końca 8 tygodnia)



faza płodowa (od 9 do 40 tygodnia życia płodowego)

II.

OKRES POSTNATALNY

(pozamaciczny)

Podokresy :



noworodkowy

pierwsze 28 dni życia



niemowlęcy

do końca 1 roku życia



wczesnego dzieciństwa

3 rok życia

(

poniemowlęcy)



przedszkolny

6 rok życia



szkolny

15 rok życia



młodzieńczy

16-

20 rok życia



dojrzałości

20/25-

40/45 rok życia



starzenia się

od 40/50 roku życia

2014-05-29

Okres noworodkowy



trwa przez pierwsze 28 dni życia



jest to okres adaptacji do nowego środowiska życia



przeciętna masa ciała donoszonych 3500g,

długość 50 cm, zwykle ♀ dłuższe i cięższe niż ♂



proporcje ciała (duża głowa, krótka szyja)



fizjologiczne:



m.c., żółtaczka, odpadnięcie pępowiny,

odruchy bezwarunkowe

Okres noworodkowy

i niemowlęcy

Okres noworodkowy

rozpoczyna

się od narodzin

dziecka i trwa do 28. dnia

życia

Okres

niemowlęcy

trwa od 29. dnia

życia dziecka do

ukończenia 12. miesiąca życia

zależności od długości trwania ciąży, nowo narodzone

dziecko

możemy zaklasyfikować do jednej z trzech grup:



Noworodek urodzony o czasie



Noworodek urodzony

przedwcześnie



Noworodek urodzony po terminie

2014-05-29

- zahamowanie wzrostu,
-

obniżenie odporności ogólnej,

- zaburzenie rozwoju fizycznego

i umysłowego.

i w przyszłości do powstania

chorób metabolicznych

Niedobór składników pokarmowych

powoduje

Nadmiar energii

prowadzi do otyłości

Zapotrzebowanie

na energię i składniki odżywcze

dzieci do 1 roku życia

Pierwszy rok życia dziecka to czas:



bardzo szybkiego tempa wzrostu masy ciała:

4-6 m-

c życia niemowlę podwaja swoją masę urodzeniową

11-12 m-

c życia niemowlę potraja swoją masę urodzeniową.



rozwój aktywności ruchowej dziecka

2014-05-29

Żywienie dziecka

Zapotrzebowanie kaloryczne =
masa ciała kg x współczynnik zapotrzebowania
kalorycznego

1 mż

130

2 - 3 mż

120

II kwartał

115

III kwartał

110

IV kwartał

105

Żywienie dziecka



Dziecko powinno przybierać na wadze:

- w I -

szym półroczu życia średnio 700g/miesiąc,

- w II -

im półroczu ok. 500 g/miesiąc.



Na żądanie karmi się dziecko w okresie
noworodkowym, po czym ustala się częstość
karmienia (z przerwą nocną).

2014-05-29

Fizjologia układu pokarmowego

u niemowląt



Przewód pokarmowy noworodka jest przygotowany poprzez

połykanie wód płodowych i tworzeniem śluzówkowego systemu

immunologicznego już w czasie życia płodowego do podjęcia
samodzielnych funkcji po urodzeniu.



W ciągu 1 roku życia dojrzewa czynność motoryczna i trawienna

przewodu pokarmowego dziecka, a w 2 pierwszych latach życia

układ pokarmowy osiąga dojrzałość dorosłego człowieka.



Na dojrzewanie czynnościowe i rozwój układu pokarmowego ma

wpływ wiele czynników, wśród nich; czynniki genetyczne,

nerwowe, hormonalne oraz środowiskowe.



Układ pokarmowy spełnia wiele ważnych funkcji, takich jak:

trawienie oraz wchłanianie, wydalanie nie strawionych resztek
pokarmowych oraz obrona przed toksynami i antygenami.

Karmienie naturalne

, czyli karmienie piersią oznacza

karmienie wyłącznie mlekiem kobiecym przez okres
pierwszych sześciu miesięcy życia, z wprowadzaniem
pokarmów uzupełniających po rozpoczęciu siódmego
miesiąca życia i z kontynuacją karmienia mlekiem kobiecym
do końca 1 roku życia.

Mleko matki jest jedynym swoistym gatunkowo pokarmem dla

noworodka i niemowlęcia, najlepiej odpowiadającym
zapotrzebowaniu młodego organizmu na składniki odżywcze
od momentu urodzenia dziecka do czasu zakończenia
laktacji.

2014-05-29

Karmienie naturalne



Najbardziej odpowiednie dla dzieci .



Przez pierwsze 6 miesięcy życia dziecka

prawidłowo odżywiającej się matki w pełni zaspokaja potrzeby

niemowlęcia.



Skład pokarmu matki zaspokaja zapotrzebowanie pod względem

wartości energetycznej, ale także zapotrzebowania na poszczególne

składniki odżywcze.



Pokarm matki chroni również dziecko przed ciężkimi zakażeniami

przewodu pokarmowego, a także innych układów np. oddechowego.

Korzyści wynikające z naturalnego

sposobu żywienia

rozwija silną więź emocjonalną między matką i niemowlęciem,

stymuluje rozwój odporności dziecka,

chroni przed infekcjami,

zapewnia dziecku właściwy pod względem ilościowym

i jakościowym pokarm,

gwarantuje najbardziej ekonomiczny sposób żywienia
niemowląt.

Ponadto u matki zmniejsza ryzyko nowotworu jajnika i raka piersi

oraz zmniejsza ryzyko złamań szyjki kości udowej u kobiet przed
65 rokiem życia.

2014-05-29

Żywienie dziecka

Karmienie naturalne



Siara

jest to mleko wydzielane przez pierwsze 3

– 4 dni

laktacji.



Zawiera bardzo dużo białka (zwłaszcza IgA),
a mniej węglowodanów i tłuszczów w stosunku do mleka
dojrzałego

Około 3 tyg. po porodzie mleko matki nabiera cech

typowego mleka kobiecego

Porównanie składu

siary, dojrzałego mleka kobiecego

(średnia zawartość w 100 ml)

Białko

(g)

Tłuszcze

(g)

Węglowodany

(g)

Sole

mineralne

(g)

Kcal

(kJ)

Siara

2,7

1,9

5,3

0,33

(226)

Mleko

dojrzałe

0,9

4,0

6,8

0,21

(292)

2014-05-29

Żywienie dziecka

Karmienie naturalne dziecka



Węglowodany mleka kobiecego to głównie laktoza,



Elektrolity:
pokarm kobiecy pokrywa w pełni zapotrzebowanie na
żelazo, wapnia ale optymalna proporcja jonów Ca do
jonów PO4 (2:1) umożliwia pełne wykorzystanie
wapnia.



Sodu w mleku kobiecym jest 3 x mniej, a potasu 4 x
mniej niż w mleku krowim

Żywienie dziecka

Karmienie naturalne dziecka

Zalety pokarmu matki:



zawiera swoiste gatunkowo, niealergizujące białko;



jest w stanie pokryć zapotrzebowanie kaloryczne dziecka
do 2

rż.

Optymalnie dziecko karmi się wyłącznie piersią do 6 mż,

stopniowo zastępując pokarm naturalny sztucznym do
10 - 12

m.ż.



Białka mleka kobiecego - zawiera głównie laktoglobuliny,
natomiast ma mało kazeiny.



Tłuszcze mleka kobiecego zawierają głównie wolne kwasy
tłuszczowe.

2014-05-29

Żywienie dziecka

Karmienie naturalne

Właściwości immunologiczne



przeciwciała IgA, specyficzne przeciwciała IgG,



leukocyty, np. limfocyty i makrofagi.



czynniki odporności nieswoistej, np. lizozym
i interferon.



laktoferyna,



obecny jest czynnik bifidogenny,

Witaminy

w mleku kobiet więcej jest witamin A i C oraz

aktywnej wit. D.

Sposób karmienia istotnie wpływa

na kształtowanie się mikroflory

jelitowej

Przewód pokarmowy noworodków i niemowląt karmionych
mlekiem matki 10x liczniej zasiedlaj

ą Bifidobakterie i Lactobacilli

ż dzieci karmionych sztucznie.

Przy sztucznym karmieniu dziecka nie kszta

łtuje się przewaga

jakiejkolwiek grupy drobnoustrojów.

2014-05-29

Żywienie dziecka

Karmienie naturalne dziecka

Zalety pokarmu matki:



zawiera swoiste gatunkowo, niealergizujące białko;



jest w stanie pokryć zapotrzebowanie kaloryczne dziecka
do 2

rż.

Optymalnie dziecko karmi się wyłącznie piersią do 6 mż,

stopniowo zastępując pokarm naturalny sztucznym do 10
-

12 m ż



Białka mleka kobiecego - zawiera głównie laktoglobuliny,
natomiast ma mało kazeiny.



Tłuszcze mleka kobiecego zawierają głównie wolne kwasy
tłuszczowe.

Zalety pokarmu kobiecego



jest biologicznie swoisty, co oznacza,

że jest najlepiej dostosowany do

możliwości trawiennych i
wydalniczych dziecka,



zawiera w składzie wszystkie

niezbędne składniki pokarmowe,



zapewnia nie tylko dobry rozwój

fizyczny, ale także psychiczny

małego dziecka,



zapewnia pewną odporność na

czynniki zakaźne,



jest lepiej przyswajalne niż mleko
krowie;



zawiera mało kazeiny, nie zawiera

obcych gatunkowo białek (beta-

laktoglobuliny, wywołującej często
uczulenia),



zapewnia rozwój naturalnej flory
bakteryjnej przewodu pokarmowego

małego dziecka, w tym Lactobacillus
biffidus,



zawiera długołańcuchowe

nienasycone kwasy tłuszczowe

(LC PUFA); biorą one udział w

budowie błon komórkowych

układu nerwowego,



jest źródłem niezbędnych

nienasyconych kwasów

tłuszczowych (ARA, DHA); są

one potrzebne do prawidłowego

rozwoju układu nerwowego oraz

narządu wzroku,



niska zawartość sodu oraz

innych składników mineralnych
w mleku kobiecym zapewnia

ochronę przed nadmiernym

obciążeniem nerek,



zawiera więcej witamin

rozpuszczalnych w tłuszczach
(A, D, E, K),



sprzyja utrzymaniu prawidłowej
gospodarki wapniowo-
fosforanowej, zapobiega
m.in. krzywicy.

2014-05-29

Zalecenia żywieniowe dla dzieci do

pierwszego roku życia obowiązujące

w Polsce od 2007 roku

AKTUALNY

SCHEMAT ŻYWIENIA NIEMOWLĄT

•

Zespół Ekspertów powołany przez Konsultanta Krajowego ds. Pediatrii 15 maja 2007 rok

Wiek

(m-ce)

Rodzaj

pożywienia

Żywność uzupełniająca

1- 6

Karmienie

piersią

(na żądanie)

Posiłki dodatkowe – w 5-6 miesiącu

zupa /przecier jarzynowy z dodatkiem kaszy manny lub kleiku
zbożowego

(2-3 g na 100 l), 1 x dziennie

7- 9

Karmienie

piersią

(na żądanie)

zupa jarzynowa z gotowanym mięsem lub rybą

(bez wywaru)

z kleikiem zbożowym glutenowym

½ żółtka co drugi dzień

kaszka/kleik zbożowy bezglutenowy lub glutenowy

sok owocowy

(przecierowy / przecier owocowy (nie więcej niż

150 g)

Karmienie

piersią

(na żądanie)

obiad z 2 dań: zupa jarzynowa z kaszką glutenową + jarzynka z

gotowanym mięsem ,

½ żółtka codziennie

kaszki/kleiki glutenowe i bezglutenowe,

pieczywo, -

przecier lub sok owocowy (nie więcej niż 150 g)

11-12

Karmienie

piersią

(na żądanie)

Obiad ; zupa jarzynowa z kaszką + jarzynka z gotowanym mięsem,

ziemniak lub ryżem

całe jajko 3-4 razy w tygodniu

produkty zbożowe (kaszki/kleiki, pieczywo, biszkopty, sucharki)

łączone

z produktami mlecznymi

(np. mleko modyfikowane,

twarożek, jogurt, kefir)

- sok owocowy

Model żywienia niemowląt karmionych piersią

2014-05-29

Żywienie dziecka



Do końca pierwszego kwartału życia dzieci

NIE powinny otrzymywać pokarmów

zawierających gluten oraz potraw gotowych



Do końca pierwszego roku życia dzieci

NIE podaje się również dzieciom owoców
cytrusowych.



Żółtko należy wprowadzać ostrożnie.

Eliminacja produktów

potencjalnie alergizujących



w chwili obecnej brak wystarczających dowodów
naukowych uzasadniających eliminację lub opóźnione
wprowadzanie pokarmów potencjalnie alergizujących
(np. ryb, jaja kurzego) u dzieci zdrowych

Zalecenia Zespołu Ekspertów, 2007



NIE ma przekonujących danych, że eliminacja lub
opóźnienie wprowadzanie pokarmów potencjalnie
alergizujących zmniejsza ryzyko wystąpienia alergii
zarówno u dzieci zdrowych, jak i z rodzin obciążonych
ryzykiem wystąpienia choroby alergicznej

Komitet Żywienia ESPGHAN, 2008



EAACI, 2008

2014-05-29

Posiłki uzupełniające w diecie niemowlęcia

Gdy niemowlę ukończy 4-6 miesiąc życia wyłączne karmienie

piersią, czy też mlekiem modyfikowanym już nie zaspakaja
jego potrzeb żywieniowych i konieczne jest wprowadzenie
posiłków o większej gęstości odżywczej.

Dieta rocznego dziecka powinna zawierać pełnowartościowe

produkty spożywcze z różnych grup w ilościach
i proporcjach odpowiadających zapotrzebowaniom
rosnącego organizmu.

Przeciwwskazania do karmienia

naturalnego

Ze strony

Przeciwwskazania

C
K
A

BEZWZGLĘDNE

- fenyloketonuria
- galaktozemia
- choroba syropu klonowego
- wrodzona nietolerancja
laktozy

WZGLĘDNE

ciężki stan dziecka wynikający:
-

ze znacznej niedojrzałości

- choroby infekcyjnej

(pokarm można odciągnąć i podać

przez sondę);

- wady rozwojowe (rozszczep
wargi lub podniebienia)

A
T
K

zakażenie wirusem HIV

czynna gruźlica

ciężkie wyniszczające

choroby np. serca, nerek,
choroby nowotworowe
-

upośledzenie umysłowe

ciężkie nerwice i psychozy

poporodowe

zły stan odżywienia;

używki (alkohol, narkotyki);

stosowanie niektórych leków:

chemioterapeutyków,

leków onkologicznych (przez

okres wydalania leków w mleku)

2014-05-29

Karmienie sztuczne

Jeśli dziecko z jakiegokolwiek powodu nie może

otrzymywać mleka matki przez pierwsze sześć miesięcy
życia, powinno w tym czasie otrzymywać specjalną
mieszankę dla niemowląt.

Bazą sztucznego żywienia niemowląt w pierwszych

12 miesiącach życia jest mleko modyfikowane oparte na
mleku krowim.

Karmienie sztuczne

Sztuczne żywienie niemowląt oznacza inne żywienie

aniżeli karmienie piersią w okresie, w którym
niemowlę powinno być karmione mlekiem kobiecym.

Skład mieszanek stosowanych w żywieniu sztucznym jest

wzorowany na mleku kobiecym

2014-05-29

Karmienie sztuczne

Mleko / mieszanka mleczna humanizowana

Wszystkie rodzaje sztucznego mleka, które są dostępne
na rynku zapewniają dziecku odpowiednią d

ietę.

Uwzględniają także wiek niemowlęcia oraz stopień
dojrzałości układu pokarmowego oraz wydalniczego.

Pijąc sztuczne mleko dziecko otrzymuje wszystkie

podstawowe składniki odżywcze oraz odpowiednią ilość
energii, gdyż jest ono upodobnione składem do pokarmu
kobiecego (humanizowane).

Żywienie dziecka



Mleka modyfikowane.

są to mleka krowie z dodatkiem witamin,

mikroelementów, laktozy, w których
zastąpiono części tłuszczów tłuszczami
roślinnymi,
a części kazeiny białkiem serwatkowym,
oraz z obniżoną zawartością sodu
i potasu.

2014-05-29

Mleko modyfikowane produkowane jest z mleka krowiego,

które w procesie technologicznym zostaje poddane

niezbędnym zmianom ilościowym i jakościowym,

tak aby jak najbardziej przypominało mleko kobiece.

Modyfikacja mleka krowiego polega na:



zmniejszeniu ilości białka

i zmianie jego składu

(zwiększenie

ilości białek serwatkowych)



zmianie jakości tłuszczu (w 20-30%)

przez dodanie olejów roślinnych
bogatych w wielo- i jedno-

nienasycone kwasy tłuszczowe;



uzupełnieniu węglowodanów

laktozą;



zmniejszeniu zawartości składników
mineralnych

– sodu, potasu, chloru

(co redukuje

obciążenie osmotyczne

nerek); zmianie proporcji wapnia
do fosforu (2:1);



wzbogaceniu żelazem
i innymi mikroelementami,
jak: jod, cynk, selen;



wzbogaceniu niektórymi
witaminami;



dodaniu tauryny, karnityny
do mleka przeznaczonego

dla noworodków

i najmłodszych niemowląt;



wzbogaceniu mleka w inne

związki, jak: inozytol,
cholina, nukleotydy,
LCPUFA, prebiotyki
(oligosacharydy),

probiotyki (Bifidobakteri).

mleko kobiece mleko krowie

wartość energetyczna

710 kcal/1l 690 kcal/1l

woda % 87,6 87,3
białko %

1,2 3,3

kazeina 0,4 2,8
białka serwatkowe 0,6 0,6
kazeina: białko serwatkowe 40:60

80:20

laktoza % 7,0 4,8
tłuszcze % 4,4 3,7

Porównanie składu chemicznego

mleka kobiecego z mlekiem krowim

2014-05-29

Składniki

Skład chemiczny dojrzałego mleka

kobiecego

krowiego

Makroelementy (na litr)

Sód (mmol)
Potas (mmol)

Chlor (mmol)
Wapń (mg)
Fosfor (mg)

Magnez (mg)

Siarka (mg)

Mikroelementy (na litr)

Żelazo (mg)
Cynk (mg)
Miedź (mg)
Jod (mg)

Kobalt (mg)

Mangan (mg)

Fluor (mg)

Selen (mg)

7,0

14,0

12,0

330,0

150,0

40,0

140,0

1,5

1,2

0,4

0,07

-
-

0,107

0,021

25,0

35,0

29,0

1250,0

960,0

120,0

300,0

1,0

3,8

0,3

0,21

0,6

0,02

0,04

Porównanie składu mleka

kobiecego z mlekiem krowim

Modyfikacja mleka krowiego

polega na:



zmniejszeniu ilości białka i zmianie jego składu

(zwiększenie białek serwatkowych) przez dodawanie

demineralizowanej serwatki,



zmianie jakości tłuszczu (w 20-30%) przez dodanie

olejów roślinnych bogatych w wielo- i jednonienasycone

kwasy tłuszczowe,



uzupełnieniu węglowodanów laktozą,



zmniejszeniu zawartości składników mineralnych – sodu,

potasu, chloru (co redukuje obciążenie osmotyczne nerek)

zmianie proporcji wapnia do fosforu (2:1)

2014-05-29

Procesy modyfikacji obejmują każdy ze składników mleka

krowiego, dzięki czemu:



obniża się ilość białka całkowitego, a w mlekach
początkowych zwiększa się też proporcje białek

serwatkowych do kazeiny w stosunku 60:40 (w mleku

krowim stosunek ten wynosi 20:80),



zwiększa się ilość laktozy,



zmienia się ilość i jakość tłuszczy przez dodanie olejów
roślinnych będących źródłem kwasów tłuszczowych

nienasyconych,



zmniejsza się ilość składników mineralnych, ale uzupełnia
jod i żelazo,



zwiększa się ilość witamin.

Mleko modyfikowane dla zdrowych niemowląt

jest

podzielone na dwie podstawowe kategorie, tj.:



mleko początkowe, adaptowane

„1

” (starting formula)

- dla

noworodków z prawidłową masą ciała i niemowląt do 6 m-ca

życia,



mleko następne

„2”

dla niemowląt 6-12 miesiąc życia.

Mieszanki modyfikowane dla niemowląt urodzonych

przedwcześnie lub z małą masą urodzeniową, zawierają
więcej:



białka,



witamin (np. kwasu foliowego, witaminy D, A, E, C i grupy B),



minerałów (Fe, Zn, Mg, P, Ca).

Ponadto zawierają polimery glukozy i wzbogacone są

długołańcuchowymi wielonienasyconymi kwasami
tłuszczowymi.

2014-05-29

Mleka modyfikowane – początkowe i następne

różnią się między sobą składem odpowiednio do

wieku dzieci dla których są przeznaczone.

Podstawą mleka początkowego i następnego

jest mleko krowie poddane procesowi modyfikacji.

Skład mleka krowiego modyfikowanego jest tak zmieniony, aby jak

najbardziej przypominał skład mleka kobiecego.

W Polsce zarejestrowanych jest

kilkanaście rodzajów mlek

początkowych:

Mleka początkowe występują w postaci ;
-

proszku do sporządzania mieszanki

(kartony, puszki)

-

płynu gotowego do spożycia (RTF).

2014-05-29

Skład mleka ludzkiego różni się znacznie od mleka

krowiego, na którym opierają się mieszanki sztuczne.

Żadne mieszanki modyfikowane i mleka zwierzęce NIE

zastąpią mleka kobiecego.

Porównanie składu

siary, dojrzałego mleka kobiecego i mleka krowiego

(średnia zawartość w 100 ml)

Białko

(g)

Tłuszcze

(g)

Węglowodany

(g)

Sole

mineralne

(g)

Kcal

(kJ)

Siara

2,7

1,9

5,3

0,33

(226)

Mleko

dojrzałe

0,9

4,0

6,8

0,21

(292)

Mleko

krowie

3,3

3,5

4,8

0,72

66 (276)

Schemat żywienia niemowląt

NIE

karmionych piersią

Wiek

(m-ce)

Liczba

posiłków/

objętość porcji

Rodzaj posiłku

7 x 90

– 110 ml

mleko początkowe

2- 4

6 x 110- 150 ml

mleko początkowe

5 x 180 ml

4 x mleko początkowe

- 1 x

zupa

–

przecier jarzynowy

skrobane jabłko lub sok (przecierowy) – 50-100 g

5 x 180 ml

4 x mleko początkowe

1 x zupa jarzynowa z dodatkiem kleiku glutenowego

(2-

3 g kleiku na 100 ml + 10 g gotowanego mięsa

- sok owocowy (przecierowy)

– nie więcej niż 150 g

- 1 x 180 ml

–

mleko następne

z dodatkiem kaszki

glutenowej (2-3 g na 100 ml)

- 2 x 180 ml -

mleko następne z dodatkiem kleiku (2-3 g na

100 ml)

- 1 x 200 ml zupa jarzynowa z

mięsem codziennie (10g)

½ żółtka co drugi dzień

1 x 150 g kaszka na mleku następnym lub deser mleczno-
owocowy

- przecier owocowy lub sok

– nie więcej niż 150 g

2014-05-29

Wiek

(m-ce)

Liczba

posiłków/

Objętość porcji

Rodzaj posiłku

5 x

180

–200ml

- 1 x

– mleko następne z kaszką glutenową

2 x mleko następne z bezglutenowym kleikiem

- 1 x zupa jarzynowa

z ½ żółtka co drugi dzień lub /i

gotowanym mięsem

1 x kaszka na mleku następnym / deser mleczno-owocowy

- przecier owocowy / sok

5 x

200 ml

- 3

x mleko następne z kaszką glutenową lub bezglutenową

- 1 x zupa jarzynowa

z dodatkiem ½ żółtka i z gotowanym

mięsem lub rybą (1-2x w tyg.)

- 1 x owoce lub sok + biszkopt

4-5 x

220 ml

3 x mleczny posiłek z produktami zbożowymi (pieczywo

biszkopty, sucharki)

1 x zupa jarzynowa z kaszą glutenową

1 x obiad: jarzynka z gotowanym mięsem i ½ żółtka,

z dodatkiem ziemniaka lub ryżu

- przecier owocowy / sok

11-12

4-5 x

posiłki jak w 10 miesiącu

całe jajko 3-4 razy w tygodniu

; twarożek, kefir, jogurt kilka

razy w tygodniu

Schemat żywienia niemowląt NIE karmionych piersią

c.d.

Żywienie dziecka

W pierwszej dobie życia podaje się 10 ml mleka .

W pierwszych 10 dniach życia zapotrzebowanie

wylicza się według objętości pokarmu, gdyż

pojemność żołądka jest jeszcze niewielka.

2014-05-29

W Polsce zarejestrowanych jest kilkanaście

rodzajów mlek początkowych:



Bebiko 1 + GOS/FOS, Bebilon 1 + GOS/FOS



Bebilon 1,



Humana 1, Humana 1 Plus,
Humana 1 Plus Premium z LCPUFA,

Humana 1 Plus z bananami



Nan1, Nan Pro 1



HiPP 1 Bio, HiPP1 Plus (Prebiotik + Probiotik)



Enfamil 1 Premium



Gerber 1

MLEKA NASTĘPNE



mleko następne (follow-up formula) oznakowane cyfrą „2”

przeznaczone jest dla niemowląt od 6 miesiąca życia.

Modyfikacja w tym mleku dotyczy jakości tłuszczu, ilości

węglowodanów i składników mineralnych,

ale nie jest konieczna już zmiana jakości białka.

1ml = 0.7 kcal

2014-05-29

HIPP 2 BIO

HIPP 2 PLUS - Synbiotyki

Humana 2

Humana 2 plus z prebiotykami - prebiotyki, skrobia, dekstyna

Humana 2 plus z bananami i prebiotykami -

prebiotyki, skrobia,

dekstyna, dodatek bananów (pektyny i skrobia)

NAN 2

NAN 2R -

kleik ryżowy

NAN Pro 2 - LCPUFA i Bifidobacterium lactis

Enfamil Premium 2 - Lipil

Mleko następne

Białko w mleku następnym

Modyfikacja białka polega na zmniejszeniu jego ilości.

Zmiana proporcji kazeiny do białek serwatkowych nie

jest konieczna, ponieważ przewód pokarmowy

i układ wydalniczy u dziecka są coraz sprawniejsze.

2014-05-29

Tłuszcze w mleku następnym



W mleku następnym dla niemowląt powyżej 6. m-ca
życia tłuszcze dostarczają 35-55% energii.



Zaleca się suplementowanie mleka następnego
w kwas linolowy z rodziny n-

6 w ilościach od

300mg/100kcal.



Można wzbogacać w LCPUFA

Węglowodany w mleku następnym



Laktoza

stanowi istotną część węglowodanów.

Ma korzystny wpływ na rozwój mikroflory jelitowej(prebiotyk),
zwiększa wchłanianie wapnia, magnezu, cynku, reguluje
łaknienie.



Węglowodany złożone

Maltoza

Dekstryny

Skrobia

Kleik skrobiowy pochodzi z produktów zbożowych bezglutenowych –
ryżu, kukurydzy.

2014-05-29

Noworodki urodzone

przedwcześnie



Noworodki z małą masą ciała LBW < 2500g



Noworodki z bardzo małą masą ciała VLBW
< 1500 g



Noworodki z ekstremalnie małą urodzeniową masą
ciała ELBW <1000g



Noworodki z niewiarygodnie niską masą ciała <750 g

Noworodki urodzone

przedwcześnie

Celem

żywienia wcześniaków jest osiągnięcie takiego

przyrostu masy

ciała jaki osiągany jest w trzecim

trymestrze

ciąży.

zależności od stanu zdrowotnego wcześniaka rozpoczynamy żywienie:



pozajelitowe - parenteralne



doustne - enteralne

2014-05-29

Ze względu na intensywny przyrost masy ciała, odmienny metabolizm,

niedojrzałość układu pokarmowego i wydalniczego, znaczne straty ciepła

(brak tkanki tłuszczowej), zapotrzebowanie na składniki odżywcze

w przeliczeniu na kg mc. jest większe niż u niemowląt urodzonych o

czasie.

Wcześniakom, które nie mają jeszcze odruchu ssania zaleca się do

pokarmu matki dodatek wzmacniacza lub specjalne mleko dla

wcześniaków.

Mleko dla dzieci urodzonych

przedwcześnie lub z niską masą

ciała

Mleko modyfikowane dla niemowląt

niedożywionych



Infatrini

Kompletna dieta po względem odżywczym,
wysokoenergetyczna, zawiera LCPUFA, białko (kazeina,
serwatka), węglowodany (maltodekstryna, laktoza).
1ml = 1 kcal

Wskazana dla niemowląt od urodzenia do 12. m-ca życia lub do
8 kg w przypadku niedożywienia związanego z chorobą.



Nutrini

Kompletna dieta polimeryczna. Preparat do s stosowania u

dzieci powyzej 8 kg. 1ml = 1 kcal

2014-05-29

Mleka modyfikowane, przeznaczone dla

niemowląt, które wykazują skłonność do

ulewań pokarmu po posiłkach

Mieszanki

mlekozastępcze, typu AR ( antyrefluksowe):

- Bebilon AR 1 i 2

(mączka z ziaren chlebowca świętojańskiego)

- Enfamil AR 1 i 2

(skrobia ryżowa)

- Humana 1, 2 plus z bananami



zagęstnik: Nutriton (

mączka chlebowca świętojańskiego +

maltodekstryny )

Żywienie dziecka

Dziecko w wieku 1

– 3 lata rocznie



przybywa na wadze średnio 2 – 3 kg,



wzrasta o około 10 cm /rok



Zapotrzebowanie energetyczne wynosi

90 kcal/kg

2% energii z pożywienia organizm dziecka

zużywa na potrzeby wzrostu,

50% wykorzystywane jest na potrzeby rosnącej

aktywności fizycznej.

2014-05-29

Mleka typu Junior – dla dzieci

powyżej pierwszego roku życia

Mleko modyfikowane typu Junior, przeznaczone dla dzieci

w wieku

poniemowlęcym (powyżej 1 roku życia) oznaczone

jest cyfrą „3” i „4”.

Zaletą mleka modyfikowanego typu Junior jest dodatek

żelaza, cynku, wit. D, nienasyconych kwasów tłuszczowych,
zmniejszenie ilości białka i nasyconych kwasów
tłuszczowych – w porównaniu do mleka krowiego.

Zapotrzebowanie

energetyczne u dzieci

Zapotrzebowanie
energetyczne

w przeliczeniu na 1 kg

masy ciała jest
największe u dzieci
w okresie niemowlęcym
i maleje wraz
z wiekiem dziecka.

2014-05-29

Preparaty

mlekozastępcze

(lecznicze)

Preparaty

mlekozastępcze – podobnie jak mleka

modyfikowane

– muszą spełniać normy kodeksu

żywieniowego FAO/WHO.

Skład ich powinien zapewnić prawidłowy rozwój

niemowląt i dzieci.

Preparaty mlekozastępcze

stosowane w zaburzeniach

trawienia i wchłaniania

2014-05-29

Bebilon Pepti MCT

Hydrolizat białkowy o znacznym stopniu hydrolizy (hypoalergiczny)
z dodatkiem triglicerydów sredniołańcuchowych (MCT).

Wskazany jest dla niemowląt z zaburzeniami trawienia
i wchłaniania białka, tłuszczów i węglowodanów, przewlekłą
biegunką oporną na leczenie, alergią pokarmową, niedoborem
disacharydaz, mukowiscydozą .

Preparaty wzbogacane

w tłuszcze MCT

Preparaty mlekozastępcze stosowane

w zaburzeniach trawienia i wchłaniania

Preparaty wzbogacane w tłuszcze MCT

Humana z MCT

Preparat na bazie mleka krowiego, ze zwiększoną ilością MCT i
znacznie zmniejszoną ilością laktozy.
Wskazany jest w zaburzeniach trawienia i wchłaniania tłuszczów, w
przewlekłej niewydolności trzustki, mukowiscydozie, chorobach
wątroby, celiakii, przy defekcie lipazy lipoproteinowe

Pregestimil

Hydrolizat kazeiny. 55% energii z tłuszczu pochodzi z MCT.
Jest wzbogacany w NNKT.
11% energii pochodzi z kwasu linolowego.

2014-05-29

Diety eliminacyjne

stosowane w leczeniu

alergii na białko mleka

krowiego

Diety eliminacyjne stosowane

w leczeniu alergii na białko mleka

krowiego

U noworodków i niemowląt z alergią stosuje się

następujące preparaty:



hydrolizaty białek mleka krowiego (kazeiny

lub białek serwatkowych)



preparaty, których źródłem białka są wolne

aminokwasy



preparaty oparte na białkach sojowych

2014-05-29

Preparaty mlekozastępcze

PREPARATY O ZNACZNYM STOPNIU HYDROLIZY BIAŁEK

(zawierają wolne aminokwasy, dwu-, czterypeptydowe, krótkołąńcuchowe
oligopeptydy).
Diety te mają zastosowanie głównie w żywieniu dzieci z alergią na białko
mleka krowiego.
Są bezlaktozowe lub ubogolaktozowe.

Bezlaktozowe:

- Nutramigen 1 i 2 (hydrolizaty kazeiny)
- Bebilon pepti MCT - hydrolizat serwatki
- Nutramigen LGG
- Pregestimil (preparat sojowy)

Hydrolizaty serwatkowe

ze zmniejszoną zawartością laktozy:

- Bebilon pepti 1 i 2

Hydroliza białka związana jest z działaniem wysokiej

temperatury i /lub enzymów (trypsyny, chymotrypsyny

lub pankreatyny) połączona z ultrafiltracją.

W wyniku hydrolizy wielkocząsteczkowe struktury

zostają rozłożone, głównie do di- i tripeptydów

(max 10-

14 aminokwasów) oraz w niewielkim procencie

aminokwasów.

Właściwości alergizujące takich preparatów zostają

obniżone 500-1000-krotnie w porównaniu z białkiem

wyjściowym.

U pacjentów szczególnie wrażliwych hydrolizaty te nie

gwarantują braku alergenności.

2014-05-29

Im wyższy stopień hydrolizy,

tym korzystniejsze są cechy

lecznicze preparatu

Ale ;
-pogarsza się smak i zapach
-wzrasta osmolarność
- rosną koszty produkcji preparatów.

Preparaty mlekozastępcze

DIETY BEZLAKTOZOWE MONOMERYCZNE

(ELEMENTARNE),

w których zamiast białko są wyłącznie

aminokwasy

Neocate LCP

- Neocate active
- Neocate advance
- Ele Care
- Nutramigen AA
- Bebilon amino

Preparaty są przeznaczone dla dzieci z bardzo ciężką postacią alergii

na białko mleka krowiego.

względu na szczególnie niekorzystny metaliczny posmak

pochodzący z L- aminokwasów są źle tolerowane przez

niemowlęta, są także gorzej wchłaniane w porównaniu
z preparatami

zawierającymi peptydy.

2014-05-29

Preparaty mlekozastępcze

PREPARATY SOJOWE

polimeryczne bezlaktozowe

zawierające niemodyfikowane białko sojowe

wzbogacone w metioninę



Bebilon sojowy 1 i 2



Humana SL



ProSobee 1 i 2



Isomil 1 i 2

Mogą być stosowane dla ;
- dzieci z IgE

– zależną alergią na białko mleko krowiego

- po 6 m-cu

życia

gdy dziecko nie chce spożywać preparatów o znaczonym stopniu

hydrolizy białek

- dzieci w galektozemii i fruktozemii.

Młodszym niemowlętom (<6 m-cy) NIE zaleca się ich stosowania, gdyż

mogą zwiększyć ryzyko pojawienia się alergii na białko soi