1. Holowanie

2.

Kołowanie

3. Podnoszenie

4. Kotwiczenie

Kołowanie, holowanie, podnoszenie i kotwiczenie statku

powietrznego

Przemieszczanie statków powietrznych po lotnisku może odbywać się przez:



holowanie



kołowanie

1. Holowanie

Widełki wędzidła łączy się z osią przedniego koła za

pomocą trzpienia oporowego, a haki lin

holowniczych łączy się ze specjalnymi uchami na

głównych goleniach podwozia

bez udziału holownika (przetaczanie SP) -

wykorzystać do utrzymania kierunku ruchu

wodzidło do ręcznego holowania samolotu

zabrania się chwytać rękami za krawędzie spływu

skrzydła, klap i lotek, aby zapobiec

deformacji elementów konstrukcji - gdyż

może to doprowadzić do zmiany wyważenia

samolotu.

Zasady bezpieczeństwa podczas holowania statków powietrznych

Wyprowadzanie (wprowadzanie) statków powietrznych z hangarów, miejsc postoju powinno odbywa się w obecności Kierownika

(osoby odpowiedzialnej za holowanie). Podczas wyprowadzania i wprowadzania statków powietrznych nikt, oprócz

kierującego, nie ma prawa wydawania jakichkolwiek komend z wyjątkiem komendy „STOP„

Komendę STOP jest zobowiązany wydać każdy w razie zaistnienia niebezpieczeństwa zagrażającego ludziom lub mogącego

spowodować uszkodzenie statku powietrznego

Osoba bezpośrednio kierująca czynnościami związanymi z przygotowaniem do holowania bądź wyprowadzania lub

wprowadzania statku powietrznego do hangaru obowiązana jest:



sprawdzić stan technicznych środków łączności, służących do podawania komend i sygnałów;



upewnić się o sprawności urządzenia holowniczego oraz o prawidłowym jego połączeniu ze statkiem powietrznym i
holownikiem;



sprawdzić ciśnienie powietrza w instalacji hamowania statku powietrznego;



upewnić się, że wszystkie środki obsługi niepotrzebne podczas holowania statku powietrznego zostały od niego odłączone i

usunięte z drogi holowania;



sprawdzić prawidłowość działania uziemienia samolotu;



upewnić się, że pokrywy wzierników statku powietrznego są należycie zamknięte i zabezpieczone;



przedsięwziąć wszystkie środki ostrożności zawarte w instrukcji eksploatacji danego typu statku powietrznego.

Do holowania statków powietrznych wykorzystuje się holowniki (ciągniki). Dopuszczalna prędkość holowania nie może być

większa niż 15 km/h podczas holowania z użyciem sztywnego wodzidła oraz 5 km/h podczas holowania za pomocą

miękkiego urządzenia holowniczego (liny).

Podczas holowania statku powietrznego w pobliżu przeszkód lub innych statków powietrznych prędkość holowania należy

zmniejszyć tak, aby możliwe było natychmiastowe zatrzymanie SP w celu uniknięcia kolizji (prędkość zalecana 5km/h).

W kabinie holowanego statku powietrznego musi być pilot lub technik (starszy mechanik) albo jego przełożony. Ruchoma część

osłony kabiny powinna być otwarta i prawidłowo zabezpieczona.

Podczas holowania należy zachować ciągłą łączność między osobą w kabinie statku powietrznego a kierowcą holownika

(ciągnika). Jeżeli nie ma dwustronnej łączności między kabiną statku powietrznego a kabiną holownika, to obok kierowcy

holownika powinien znajdować się łącznik, którego zadaniem jest przekazywanie kierowcy holownika poleceń i komend

osoby znajdującej się w kabinie statku powietrznego.

Podczas holowania i wprowadzania śmigłowca do hangaru wirnik nośny powinien być zablokowany w takim położeniu, aby

żadna z jego łopat nie znajdowała się nad belką ogonową lub statecznikiem.

Podczas holowania oraz wprowadzania i wyprowadzania statku powietrznego z hangaru lub schronu zabrania się:



przebywania na statku powietrznym poza jego kabiną;



siedzenia na krawędziach skrzyni ładunkowej holownika, na stopniach kabiny, stania w skrzyni ładunkowej oraz

zajmowania miejsca w kabinie lub skrzyni ładunkowej podczas ruchu holownika;



poprawiania zamocowania wodzidła do statku powietrznego lub holownika podczas ruchu;



przytrzymywania rękami lin ciągnących podczas ich poluzowania

Dodatkowo przy holowaniu samolotów zabrania się:



zakrywania wiatrochronów lub szyb kabiny,



posługiwania się bez przyczyny instalacją hamulcową oraz gwałtownego hamowania,



używania urządzeń holowniczych nietypowych dla danego samolotu,



posługiwania się niesprawnymi urządzeniami holowniczymi,



dopuszczania pracowników nieznających zasad holowania.

Przed rozpoczęciem holowania należy wyłączyć pokładową sieć elektryczną z wyjątkiem świateł pozycyjnych (jeśli holowanie

odbywa się w nocy) oraz układów zasilających układ hamowania

Sprawdzić stan ugięcia amortyzatorów i pneumatyków kół oraz uziemienie samolotu.



Po zakończeniu holowania i zatrzymaniu samolotu ustawiać podstawki pod kołami i odłączyć wodzidło.



Holowanie samolotu przy użyciu linkowego urządzenia holowniczego odbywa się z zachowaniem wszystkich zasad, jakie

obowiązują przy holowaniu za pomocą wodzidła sztywnego.

Ponadto należy uwzględnić następujące wytyczne:



kierunek ruchu ciągnika powinien być zgodny z osią podłużną samolotu, przy czym obie strony linek holujących powinny

być naciągnięte,



w przypadku osłabienia naciągu linek nie mogą one wpaść pod koła podwozia,



nie zezwala się, aby linki ocierały o oponę,



gdy nastąpiło przerwanie jednej z linek, powinno się rozpocząć łagodne hamowanie kół samolotu.

2. Kołowanie
Kołowanie jest sposobem autonomicznym oraz stosunkowo szybkim, pozwala skrócić czas przemieszczania statków

powietrznych (zwolnić pas startowy)

W porównaniu do holowania:



zużycie paliwa lotniczego



zmniejszenie resursu zespołu napędowego



niebezpieczeństwo przegrzania silników



niebezpieczeństwo wpadnięcia przedmiotów postronnych



kołowanie – wykonuje pilot

Sterowanie ruchem samolotu:



z turbinowym silnikiem odrzutowym hamulce kół głównych i sterowania kołem przedniej goleni



samoloty z napędem śmigłowym – można wykorzystać ster kierunku



wykonywanie zakrętów przy pomocy silników poleca się tylko przy kołowaniu po miękkim gruncie, gdy zahamowanie koła

grozi jego ugrzęźnięciem

Podczas kołowania należy:



uważnie śledzić parametry pracy silników, (temperaturę gazów wylotowych - upalne dni, tylny wiatr)



kontrola pracy instalacji hamowania i ciśnienia w tej instalacji.

Zasady bezpieczeństwa



W przypadku jednoczesnego kołowania kilku samolotów po drodze kołowania należy utrzymywać odpowiednie odległości

między samolotami.



Im większa moc silników i niżej położone wloty do nich, tym odległość kołowania powinna być większa:



od 50 m samoloty wielozadaniowe (lotnictwo wojskowe)



od 200 m i więcej dla ciężkich samolotów transportowych



Zachować szczególną ostrożność podczas kołowania na oblodzonej lub mokrej nawierzchni z bocznym wiatrem.



Prędkość kołowania śmigłowców nie powinna przekraczać 15-20 km/h, a zakręty powinny być wykonywane płynnie z

dużymi promieniami. Należy przy tym zwracać uwagę na

przeszkody znajdujące się w rejonie wirnika nośnego i śmigła

ogonowego, śmigłowce podczas kołowania są stateczne i sterowne.

Zasady bezpieczeństwa

2. Kołowanie

podczas zakrętów – szkodliwe działanie strumienia gazów wylotowych (w warunkach zimowych

gazy wylotowe mogę powodować oblodzenie sprzętu lotniczego) – strefy niebezpieczne

3. Podnoszenie SP

Zasady bezpieczeństwa

•

Wykonywaniem

prac dźwigowych i transportowych powinna kierować osoba mająca niezbędne kwalifikacje i doświadczenie

•

skontrolować przed rozpoczęciem pracy sprawność wyposażenia pomocniczego (liny, trawersy itp.) oraz środków tzw. małej
mechanizacji (wózki montażowe, podnośniki ręczne itp.)

•

Osoba

odpowiedzialna osobiście podaje sygnały i komendy operatorowi urządzenia dźwigowego oraz osobom uczestniczącym

w pracy

•

W

miejscu wykonywania prac związanych z podnoszeniem i przemieszczaniem ładunków oraz na urządzeniach dźwigowych nie

mogą przebywać osoby nie wykonujące bezpośrednio tych prac

Podczas

podnoszenia i przemieszczania ładunków przy użyciu urządzeń dźwigowych zabrania się:



przebywania komukolwiek na podnoszonym lub przemieszczanym ładunku, pod nim oraz w strefie ewentualnego upadku
ramienia dźwigu;



przebywania komukolwiek między podnoszonym lub przemieszczanym ładunkiem a urządzeniami, wyposażeniem i innymi
przedmiotami znajdującymi się w pobliżu strefy przemieszczania ładunku;
przebywania komukolwiek w kabinie załadowywanego lub rozładowywanego statku powietrznego;



wyrównywania lub podtrzymywania podniesionego SP rękami — należy posługiwać się odpowiednio długimi linami



poprawiania mocowania podniesionego lub przemieszczanego SP -

w przypadku stwierdzenia naruszenia mocowania należy

statek powietrzny natychmiast

opuścić;



podnoszenia SP przekraczającego dopuszczalną dla dźwigu masę i położenie jego ramienia;



przemieszczania SP za pomocą dźwigu przy skośnym naciągu liny nośnej.



ustawiania urządzenia dźwigowego w miejscach, gdzie nie jest zapewniona jego stateczność;



wykonywania ruchu postępowego urządzenia dźwigowego z jednoczesnym obrotem ramienia, zarówno z ładunkiem jak i bez

ładunku;



wykonywania prac dźwigowych przy prędkości wiatru przekraczającej 25 m/s;



pozostawiania ładunków w położeniu podniesionym podczas przerw w pracy;



każda osoba uczestnicząca w pracach po zauważeniu niesprawności urządzenia dźwigowego, osłabienia mocowania ładunku lub

jakiegokolwiek innego zagrożenia powinna podać głosem lub za pomocą umówionego sygnału komendę „STOP„;



podczas wymiany zespołów napędowych należy wykorzystywać przeznaczone do tego celu środki technicznie sprawne;



dźwigi (podnośniki) wykorzystywane podczas montażu i demontażu elementów statku powietrznego oraz zespołów

napędowych muszą mieć udźwig większy od masy danego zespołu. Do podnoszenia skrzyń z zespołami napędowymi należy

używać specjalnych lin;



nie wolno podnosić turbinowego silnika odrzutowego razem z rurą przedłużającą, nie wolno również podnosić zespołów

napędowych za elementy (śruby, uchwyty) nie przeznaczone do tego celu.

3. Podnoszenie



Sprawdzić stan techniczny podnośników



Usunąć zbędne wyposażenie w rejonie

podnoszonego samolotu



Określić strefę niebezpieczną (zapewnić

bezpieczeństwo)



Wykonywać podnoszenie w warunkach

zapewniających ochronę przed wiatrem (hangar)



Właściwe podłoże



Podnosić wykorzystując tylko i wyłącznie właściwe

punkty podporowe samolotu



Zapewnić pionowe ustawienie podnośników



Wykorzystywać jednocześnie tylko jeden

podnośnik

3. Podnoszenie



zaleca się realizować podnoszenie samolotu

bez paliwa (szczegółowe wytyczne –

dokumentacja techniczna samolotu)



Komendy do podnoszenie wydaje tylko

Kierownik



realizować minimalną wysokość podnoszenia



Zabrania się wykonywania na statku powietrznym ustawionym na podnośnikach innych prac niż prace

związane z chowaniem i wypuszczaniem podwozia lub prac określonych w dokumentacji

eksploatacyjnej statku powietrznego.



Statki powietrzne należy podnosić za pomocą podnośników na nawierzchni utwardzonej, dokładnie

oczyszczonej ze zbędnych przedmiotów, śniegu i lodu. Na powierzchni gruntowej (nie utwardzonej)

można podnosić na podnośnikach statki powietrzne o masie do 15 ton. Należy jednak w takich

przypadkach pod powierzchnie oporowe podnośników podkładać deski. Nie wolno podnosić statków

powietrznych za pomocą podnośników ustawionych na kołach.

Wykorzystywać

elementy

pośrednie

Wytyczne

4. Kotwiczenie

Miejscem kotwiczenia SP na otwartej przestrzeni powinny być płyty betonowe, z tym, że dopuszcza się

postój na nawierzchniach trawiastych, jeśli koła będą stały na miejscach utwardzonych. Płaszczyzny

te powinny być tak położone, aby na nich nie zbierała się woda

Na miejscach postoju samolotów nie należy wykonywać czynności okresowych

Miejsca kotwiczenia SP powinny odpowiadać następującym warunkom:



rozmieszczenie samolotów w rzędzie takie, aby odległość między końcówkami skrzydeł nie była

mniejsza niż 10…12 m,



przy rozmieszczeniu samolotów w kilku rzędach odległość pomiędzy dwoma sąsiednimi rzędami

powinna wynosić 30…35 m, z tym, że samoloty w sąsiednich rzędach należy ustawiać na przemian,



zabrania się ustawiać samoloty na drogach dojazdowych i pożarowych

W celu zabezpieczenia przed możliwością powstania pożaru, na miejscach postoju samolotów zabrania

się:



uruchamiania silników,



napełniania paliwem i olejami,



palenia papierosów,



zostawiania bez nadzoru pracujących agregatów do podgrzewania.

W czasie postoju, aby zabezpieczyć samoloty przed podmuchami silnych wiatrów, głównie bocznych,

należy je kotwiczyć mocując za golenie podwozia głównego i przedniego (tylnego) ustawiając

jednocześnie pod kołami podstawki oporowe. Jeśli to jest możliwe samoloty powinny być ustawione

przodem w kierunku wiatru, a stery kierunku, wysokości i lotki należy zablokować stosując blokady

mechaniczne oraz układy blokujące zabudowane przy sterowaniu.

Wytyczne

4. Kotwiczenie



Golenie podwozia mocuje się linkami zaopatrzonymi w ściągacze do zaczepów zabudowanych w

podłożu. Zaczepy umieszczone na płytach betonowych nie powinny wystawać ponad ich powierzchnie.



Linki przy kotwiczeniu samolotu rozmieszcza się tak, aby znajdowały się pod kątem 40…50° w

stosunku do goleni oraz aby nie ocierały o elementy konstrukcji podwozia



Dopuszczalne jest kotwiczenie samolotów przy użyciu bloków betonowych mocowanych linami do

zabudowanych na konstrukcji okuć, głównie na skrzydłach i kadłubie.

Wytyczne

4. Kotwiczenie

Wytyczne

4. Kotwiczenie