Przygotowały studentki SUM II rok: Wioletta Kubiak, Anna Czaińska
MADELEINE LEININGER
PIELĘGNIARSTWO TRANSKULTUROWE
Madeleine Leininger ur.13 VI 1925
•
pierwsza pielęgniarka antropolog
•
1965r zapoczątkowała rozwój pielęgniarstwa
transkulturowego
•
od 1974r pełniła funkcję dziekana i prof. Pielęgniarstwa na
Uniwersytecie Utah w Salt Lake City
•
autorka 27 książek i wielu artykułów
PIELĘGNIARSTWO TRANSKULTUROWE inaczej kulturowa opieka pielęgniarska
• podejście do pacjenta w sposób holistyczny, jako istoty uwarunkowanej kulturowo
• indywidualna ocena potrzeb
• dostarczanie odpowiedniej opieki przez pielęgniarkę innej grupy etnicznej niż pacjent
• różnorodność i uniwersalność w opiece pacjentów różnych kulturach
MODEL WSCHODZĄCEGO SŁOŃCA
KLUCZOWE POJĘCIA TEORII OPIEKI KULTUROWEJ
1. Kultura
2. Opieka
3. Troska
4. Opieka kulturowa
5. Różnorodność opieki kulturowej
6. Uniwersalność opieki kulturowej
7. Światopogląd
8. Struktura kulturowa i społeczna
9. Kontekst środowiskowy
10. Etnohistoria
11. Ludowy system zdrowia
12. Profesjonalny system zdrowia
13. Ochrona i podtrzymywanie w opiece kulturowej
14. Dostosowanie opieki zdrowotnej
15. Przemodelowanie opieki kulturowej
ŚWIATOPOGLĄD
Wymiary struktury społecznej i kulturowej:
• czynniki technologiczne
• czynniki religijne i filozoficzne
• czynniki rodzinne i społeczne
• czynniki polityczne i prawne
• czynniki ekonomiczne
• czynniki edukacyjne
• wartości kulturowe i styl życia
SYSTEMY ZDROWIA
• jednostka
• rodzina- grupa- instytucje
• kultura
SYSTEMY OPIEKI ZDROWOTNEJ
• system ludowy lub powszechny
• system profesjonalny-zawodowy
• system pielęgniarski
DECYZJE I DZIAŁANIA OPIEKI PIELĘGNIARSKIEJ
• ochrona i podtrzymywanie w opiece kulturowej
• dostosowanie-przystosowanie i negocjacje w opiece kulturowej
• restrukturyzacja-przemodelowanie, zmiana wzorców np. sposobu życia
• kulturowo dostosowana opieka pielęgniarska
POJĘCIA ISTOTNE DLA MODELU M.LEININGER
Człowiek
• Istota kulturowa - byt kulturowy, oznacza jednostkę, rodziny, grupy społeczne, instytucje
oraz kultury
Zdrowie
• jako dobrostan
• każda kultura ma swoje formy, wzorce troszczenia się o zdrowie
• emic- wiedza jako tubylcza- lokalna (EMIC to termin wypracowany przez antropologię
kulturową określający perspektywę badanego, badanie subiektywnego sensu kultury, tzw.
"tubylczego punktu widzenia").
• ethic- uniwersalna wiedza
Środowisko
• kontekst środowiskowy-duży wpływ na zdrowie, kształtuje wzorce opieki jednostki,
rodziny, grupy, społeczności
Pielęgniarstwo
• humanistyczna nauka i sztuka skoncentrowana na fenomenie kulturowej opieki
• troskliwość w opiece zgodnie z ludzkimi wartościami i sposobem życia
• przystosowanie lub negocjowanie w opiece
• wprowadzenie zmian- restrukturyzacja
• ścisła współpraca pielęgniarki z pacjentem zgodnie z jego wyznaniem
OCENA MODELU
Model zapewnia optymalną troskliwość pielęgniarską w sposób holistyczny i humanistyczny.
Podstawą jest wiedza z zakresu pielęgniarstwa transkulturowego .
Źródła:
1. J. Górajek-Jóźwik: Filozofia i teorie pielęgniarstwa. Lublin 2007r
2. A. Majda, J.Zalewska-Puchała, B.Ogórek-Tęcza: Pielęgniarstwo transkulturowe.
Warszawa 2010r
3. S.Poznańska, L. Płaszewska-Żywko: Wybrane modele pielęgniarstwa Kraków 2001r