AKSUM – MIASTO ARKI PRZYMIERZA I KAMIENNYCH STEL

AKSUM

AKSUM

AKSUM

AKSUM leży na północy Etiopii, na Wyżynie Abisyńskiej, na wysokości 2300 m n.p.m. w

prowincji Tigraj, ok. 50 km od granicy z Erytreą. Liczy ponad 40 tys. mieszkańców, z czego

ogromna większość wyznaje chrześcijaństwo i należy do Kościoła etiopskiego. Zgodnie z

tradycją założycielem Aksum był Kusz – wnuk Noego. Dzisiaj uważa się, że miasto zostało

założone w I wieku p. n. e. Pewne odkrycia archeologiczne mogą wskazywać jednak na

wcześniejsze początki Aksum. W ostatnich latach niedaleko współczesnego Aksum

odnaleziono bowiem wykute w skale katakumby z V wieku p.n.e.!

►

Aksum jest najstarszym miastem i pierwszą stolicą Etiopii. Dla etiopskich chrześcijan

Aksum jest

MIASTEM ŚWIĘTYM

. Etiopska tradycja nakazuje, aby przed wjazdem do

ś

więtego miasta zdjąć w cieniu wielkiej sykomory ubranie podróżne i przyodziać się w strój

odświętny.

Kościół Arki Przymierza

Według etiopskiej tradycji w jednym z kościołów w Aksum jest przechowywana Arka

Przymierza. Niestety, kościoła z Arką Przymierza strzeże mnich, który nikomu nie pozwala

wejść do środka budynku, nawet władcy Etiopii. Poza mnichem nikt nie może zobaczyć Arki,

ze względu na jej potężną moc, niebezpieczną dla śmiertelników. Od chwili, gdy zostaje on

strażnikiem, aż do swojej śmierci, przebywa razem z Arką. Mieszka w budynku i nie wolno

mu wyjść poza otaczające go ogrodzenie.

Stary Kościół Najświętszej Maryi Panny Tsyjonu

Obok Sanktuarium Arki stoi stary Kościół Najświętszej Marii Panny Tsyjonu. Katedra

Najświętszej Marii Panny Tsyjonu to najważniejsze i najświętsze sanktuarium w Etiopii.

●

Kościół został zbudowany w 1665 roku przez króla Fasylidesa na miejscu wcześniejszego

kościoła zburzonego w 1535 roku podczas inwazji muzułmańskiej. Przez wieki koronowano

tu cesarzy etiopskich. Wstęp do niego mają tylko mężczyźni - kobietom wejść nie wolno.

●

Wewnątrz starego kościoła są wspaniałe murale – malowidła ścienne. Jedno z nich, to

piękne malowidło, które przedstawia madonnę namalowaną w typowo etiopskim stylu. Zaraz

po lewej stronie przy wejściu jest scena, która przedstawia ważny epizod w etiopskiej tradycji

religijnej – mnicha Jareda z VI wieku, uważanego za twórcę świętej muzyki. On to właśnie

opracował unikalny zapis nutowy używany przez Kościół etiopski. Jared jest pokazany w

tańcu. Cesarz zachwycony muzyką świętego, nieświadomie opiera włócznię o jego stopę.

Natomiast nieświadomy bólu św. Jared śpiewa dalej aż do zakończenia utworu.

Nowy Kościół Najświętszej Maryi Panny Tsyjonu

Nieopodal starego kościoła znajduje się nowoczesny Kościół Najświętszej Marii Panny z

Tsyjonu. Jest to kolos z betonu i szkła.

●

W 1965 roku

cesarz Haile Selassie I (imię Haile Selassie znaczy Potęga Trójcy),

wybudował ten kościół z myślą o kobietach - by one miały również miejsce, w którym mogą

się modlić. Wstęp tu mają zarówno mężczyźni jak i kobiety. W tym nowym kościele prawie

wszystko jest nowe, z wyjątkiem starej księgi malowanej na skórze, liczącej sobie 1100 lat.

Na ścianach kościoła są wspaniałe malowidła (murale) z początku XX wieku. Goście

zwiedzający tę świątynię mają możliwość obejrzenia demonstracji kart 1100-letniego

manuskryptu, zawierającego dobrze zachowane obrazy scen biblijnych i teksty biblijne pisane

w języku gyyz.

Zabytkowe starożytne stele

Miasto Aksum znane jest również z potężnych kamiennych stel. Miejsce, w którym można

podziwiać majestatyczne granitowe kolumny nosi nazwę Północne pole stel.

●

Największa stela z III w. n.e., o wysokości 33 m i wadze ponad 500 ton, leży rozbita w

kawałki. Stela króla Remhaia, zwana też Wielką Stelą, prawdopodobnie złamała się na trzy

części jeszcze przed jej podniesieniem. Gdyby zachowała się w całości, byłaby najwyższym

kamiennym monumentem na świecie.

●

Najwyższa ze stojących stel mierzy 26 m wysokości. Podczas wojny, na polecenie

Mussoliniego, została wywieziona drogą morską do Rzymu. Dopiero w 2005 r., po 68

latach, Etiopia doczekała się zwrotu steli. Na czas transportu została ona przecięta na trzy

części i przewieziona w trzech lotach samolotem rosyjskim. Najcięższa część ważyła 60 ton.

Nigdy dotąd tak wielki ciężar nie był transportowany drogą lotniczą. Cała operacja

kosztowała rząd włoski 6 mln euro.

●

Drugą, co do wysokości stojącą kolumną, jest 23-metrowa stela króla Ezana. Stela została

tak nazwana, gdyż to właśnie temu królowi przypisuje się zlecenie wybudowania tego

monumentu. Budowla z granitu, pochodząca mniej więcej z IV w. n. e., ma wykute fałszywe

drzwi i okna. Być może owe wrota pozwalały zmarłym przechodzić do świata wiecznego.

Granitowe stele w Aksum były najprawdopodobniej stawiane jako pomniki dla zmarłych.

Ich podstawy służyły dodatkowo jako ołtarze ofiarne. Na ołtarzach są wgłębienia, które

mogły służyć do składania ofiar zmarłym.

Basen królowej Saby

Niedaleko od pola stel znajduje się zbiornik wodny wykuty w skale, zwany basenem

królowej Saby. Jest to stary duży wykop służący do zaopatrywania miasta w wodę. Tradycja

etiopska głosi, że królowa Saba schodziła do wody po wykutych w skale schodach, by

zażywać w niej chłodzącej kąpieli.

[Opracował Tomasz Niemas]