P
rzez kilka kolejnych dziesi´cioleci w polskim
budownictwie dominowa∏y mineralne mate-
ria∏y budowlane. To w∏aÊnie mi´dzy innymi
niepalnoÊci materia∏ów w powszechnie stosowa-
nych technologiach: betonowej wielkiej p∏ycie,
os∏onowym Êcianom z betonu komórkowego, pol-
skie budownictwo minionych dekad zawdzi´cza wy-
soki poziom bezpieczeƒstwa po˝arowego. Brak za-
gro˝enia po˝arowego odzwyczai∏ inwestorów, pro-
jektantów i wykonawców od zajmowania si´ wyro-
bami budowlanymi pod wzgl´dem ich w∏aÊciwoÊci
ogniowych i oceniania ich pod tym kàtem. Tymcza-
sem ostatnie dziesi´ciolecie przynios∏o zasadnicze
zmiany w polskim budownictwie. Pojawi∏y si´ nowe
technologie, materia∏y budowlane, wy˝sze wymaga-
nia i oczekiwania wobec budynków, ich standardu
u˝ytkowego, energooszcz´dnoÊci, kosztów eksplo-
atacji, walorów estetycznych. Coraz cz´Êciej mate-
ria∏om mineralnym towarzyszà wyroby z tworzyw
sztucznych, których iloÊç obj´toÊciowo i masowo
w coraz wi´kszym stopniu wp∏ywa na koƒcowà cha-
rakterystyk´ budynku, równie˝ pod wzgl´dem jego
bezpieczeƒstwa po˝. Dotyczy to zw∏aszcza wyrobów
izolacji cieplnej - ich zastosowanie zwi´kszy∏o si´
w ciàgu ostatnich lat kilkukrotnie. Jest ich nie tylko
znacznie wi´cej, ale aby mog∏y prawid∏owo pe∏niç
swà funkcj´ izolacyjnà i chroniç domy przed utratà
ciep∏a, muszà w sposób ciàg∏y i szczelny pokrywaç
ca∏e powierzchnie Êcian, dachów, instalacji. Je˝eli sà
wykonane z materia∏ów palnych, mogà znacznie
przyczyniç si´ do szybkiego rozprzestrzenienia po-
˝aru. Dlatego warto bli˝ej przyjrzeç si´ klasyfika-
cjom ogniowym wyrobów z uwagi na ich reakcj´ na
ogieƒ, zw∏aszcza ˝e w najbli˝szym czasie czekajà nas
tu zasadnicze zmiany.
Euroklasy
Tabela 1. Zestawienie wszystkich euroklas
dla wyrobów budowlanych z wyjàtkiem
pokryç pod∏ogowych
Tak wiele klas -- czy to nie nazbyt skomplikowane?
W powy˝szej tabeli znaleêç mo˝na wszystkie mo˝-
liwe klasyfikacje - euroklasy, jakie mogà uzyskaç
wyroby budowlane, badane i sklasyfikowane we-
d∏ug nowych, wspólnych zasad obowiàzujàcych
we wszystkich krajach Unii Europejskiej oraz kra-
jach z tzw. wspólnej strefy ekonomicznej.
Je˝eli pozna si´ kilka regu∏, mo˝na ∏atwo zro-
zumieç wszystkie klasyfikacje zestawione w tabeli
i zawartà w nich szczegó∏owà charakterystyk´ wy-
robów, opisujàcà ich zachowanie pod wp∏ywem
ognia. Dotychczasowe klasyfikacje nie dawa∏y ta-
kich mo˝liwoÊci.
Klasy g∏ówne - A1, A2, B, C, D, E, F
Charakteryzujà wyrób pod wzgl´dem:
• iloÊci i szybkoÊci wydzielenia energii podczas pa-
lenia si´ wyrobu
• czasu do zapalenia wyrobu przy kontakcie z p∏o-
nàcym przedmiotem
• szybkoÊci i zasi´gu rozprzestrzeniania p∏omieni
Najbezpieczniejsze -niepalne sà wyroby
klasy A1. Poza wszelkimi kryteriami - wyroby klasy
F. Pomi´dzy tymi klasami znajdujà si´ wyroby
o w∏aÊciwoÊciach poÊrednich: od prawie niepal-
nych A2 poprzez niezapalne B, w ró˝nym stopniu
paln C, D, a˝ do bardzo ∏atwo palnych E.
Klasyfikacja ogniowa wyrobów
budowlanych -podstawy, zasady
W odró˝nieniu od obecnej klasyfikacji, w któ-
rej ocenie podlega najcz´Êciej jedna w∏aÊciwoÊç
wyrobu, charakteryzujàca tylko wycinkowo jego za-
chowanie pod wp∏ywem ognia, przy opracowywa-
niu nowej klasyfikacji przyj´to zasad´ wszechstron-
nej oceny. Badane i oceniane sà nast´pujàce
parametry:
1) iloÊç wydzielonego ciep∏a i szybkoÊç wydzielenia
energii,
2) czas do zapalenia,
3) rozprzestrzenianie p∏omieni,
4) wytwarzanie dymu,
5) wyst´powanie p∏onàcych kropli i odpadów.
Aby uzyskaç jak najwi´cej informacji o zacho-
waniu wyrobów budowlanych pod wp∏ywem ognia
i przyjàç najw∏aÊciwsze kryteria podzia∏u na po-
szczególne klasy, pos∏u˝ono si´ znanà i sprawdzo-
nà ju˝ wczeÊniej metodà badania RCT (Room Cor-
ner Test). Polega ona na poddawaniu badanych wy-
robów oddzia∏ywaniu p∏onàcego przedmiotu w po-
OCHRONA PRZECIWPO˚AROWA
•
2002
•
NR 1
12
A1
A2-s1,d0
A2-s1,d1
A2-s1,d2
A2-s2,d0
A2-s2,d1
A2-s2,d2
A2-s3,d0
A2-s3,d1
A2-s3,d2
B-s1,d0
B-s1,d1
B-s1,d2
B-s2,d0
B-s2,d1
B-s2,d2
B-s3,d0
B-s3,d1
B-s3,d2
C-s1,d0
C-s1,d1
C-s1,d2
C-s2,d0
C-s2,d1
C-s2,d2
C-s3,d0
C-s3,d1
C-s3,d2
D-s1,d0
D-s1,d1
D-s1,d2
D-s2,d0
D-s2,d1
D-s2,d2
D-s3,d0
D-s3,d1
D-s3,d2
E
E-d2
F
Euro-Reakcja wyrobu na ogieƒ
klasa Zachowanie wyrobu
Badania, kryteria, wymagania klasyfikacyjne
w teÊcie referencyjnym RCT
A1
brak rozgorzenia*
niepalnoÊç i minimalna wartoÊç ciep∏a spalania
A2
brak rozgorzenia*
niepalnoÊç i w SBI FIGRA** < 120 W/sek. lub
niska wartoÊç ciep∏a spalania i w SBI jak wy˝ej
B
brak rozgorzenia*
w SBI - FIGRA** < 120 W/sek.
zapalnoÊç ma∏ym p∏omieniem: przez 60 sek. Fs < 15 cm
C
- brak rozgorzenia*
przy strumieniu cieplnym
100 kW
w SBI - FIGRA** < 250 W/sek.
- rozgorzenie* nie wczeÊniej
zapalnoÊç ma∏ym p∏omieniem: przez 60 sek. Fs < 15 cm
ni˝ po 10 min przy
strumieniu cieplnym 300 kW
D
rozgorzenie* nie wczeÊniej
ni˝ po 2 min przy strumieniu
cieplnym 100 kW
E
rozgorzenie* przed up∏ywem
2 min przy strumieniu
zapalnoÊç ma∏ym p∏omieniem: przez 20 sek. Fs < 15cm
cieplnym 100 kW
F
brak wymagaƒ
nie badany lub nie spe∏nia ˝adnych kryteriów
Euroklasy - klasyfikacja
ogniowa wyrobów budowlanych
* rozgorzenie (ang. flashover) - gwa∏towne rozprzestrzenienie si´ ognia, któremu towarzyszy skokowy wzrost temperatury
** FIGRA (FIre GRowth RAte) - wspó∏czynnik rozwoju po˝aru (przyrost szybkoÊci wydzielania energii)
Tabela 2. Euroklasy -klasyfikacja podstawowa
t
w SBI - FIGRA** < 750 W/sek.
zapalnoÊç ma∏ym p∏omieniem: przez 60 sek. Fs < 15cm