NAJ CZĘST SZE PRZY CZY NY

UPAD KÓW Z WY SO KO ŚCI

Do naj częst szych przy czyn upad ków lu dzi z wy so ko -

ści na le żą:



ni ska świa do mość za gro że nia,



brak sys te mu za rzą dza nia bez pie czeń stwem pra cy

w fir mie lub nie upew nie nie się, czy sys -
tem zo stał wdro żo ny i funk cjo nu je,



roz po czy na nie pra cy na wy so ko ści

bez szcze gó ło we go jej za pla no wa nia,



nie do sta tecz ne in for mo wa nie pra -

cow ni ków o za gro że niach, m. in. nie do -

star cza nie im sto sow nych in struk cji i nie -

pro wa dze nie szko leń,



nie do sta tecz ny nad zór nad wy ko -

ny wa niem prac na wy so ko ści,



nie wy po sa ża nie pra

cow ni ków,

sto sow nie do ro

dza ju prac wy

ko ny wa -

nych na wy so ko ści, w sprzęt chro nią cy
przed upad kiem,



nie uż y wanie lub nie

pra wi dło we

uży wa nie przez pra

cow ni ków sprzę

tu

ochron ne go.

ZA PO BIE GA NIE UPAD KOM

– WSKA ZÓW KI

W ce lu za po bie ga nia upad kom z wy so ko ści:



uzy skaj jak naj wię cej in for ma cji na te mat „co lu -

dzie ro bią źle i dla cze go”,



ana li zuj oko licz no ści i przy

czy ny wy pad ków

przy pra cach na wy

so ko ści, rów

nież tych, któ

re mia

ły

miej sce w in nych fir mach,



ko rzy staj z do świad czeń lu dzi bez po śred nio wy -

ko nu ją cych lub nad zo ru ją cych pra ce na wy so ko ści.

Ra mo wy sche mat dzia łań ilu stru je ta be la.

ZA SA DY PO STĘ PO WA NIA

Przy pra cach na wy so ko ści prze strze gaj na stę pu -

ją cych za sad:



Nie roz po czy naj pra cy na wy so ko ści bez do kład ne -

go jej za pla no wa nia.



Upew nij się, czy roz

wa żo no wszyst

kie moż

li we

oko licz no ści, któ re mo gą sta no wić za gro że nie.



W żad nym przy

pad ku nie lek

ce waż za

gro że nia.

Pro ste środ ki, ty pu „za cho wać szcze gól ną ostroż ność”, są
zwy kle nie wy star cza ją ce.



Za wsze prze ana li zuj, czy są bez piecz niej sze me to -

dy wy ko na nia da nej pra cy.



Uży waj wy łącz nie spraw ne go sprzę tu ochron ne go

do sto so wa ne go do spe cy fi ki pra cy na wy so ko ści.



Ni gdy nie do pusz czaj do sto so wa nia dra bin w sy tu -

acji, gdy pra cę moż na wy ko nać przy uży ciu in nych urzą -
dzeń, np. po

de stów, schod

ków przy

staw nych, na

rzę dzi

o od po wied nio dłu gich uchwy tach.



Upew nij się, czy pra cow ni cy umie ją po słu gi wać się

przy dzie lo nym sprzę tem ochron nym.



Upew nij się, czy pra ca na wy so ko ści jest wła ści wie

nad zo ro wa na.

PRA

CA

NAW

Y SO

KO

ŚC

I

Pra

cą

na

wy

so

ko

ści j

es

t pr

a ca

wy

ko

ny wa

na

nap

o -

wie

rz

ch

ni zn

aj du

ją

ce

j się n

a

wy

so

ko

ści c

o n

aj -

mnie

j1

m nad

po

zi

o me

m po

d ło

gi lub z

ie

mi

.

Nie z

a li c

za

się

dopr

ac

na

wy

so

ko

śc

i pra

cy

na

po

-

wie

rz

ch

ni

, ni

e za

le

ż ni

e o

dw

y so

ko

śc

i, na

ja

kie

j się z

na

j du

-

je, je

że

li p

o wi

erz

ch

ni

a ta

:



os

ło n

ię ta

je

st ze

ws

zys

t ki

ch

str

on d

ow

y so

ko

śc

i co

naj mn

ie

j1

,5

m pe

ł ny

m

i śc

ia na

m

i lu

b śc

ia na

mi

zo

kn

a mi

osz

klo

ny

mi

,



wy po

sa

żo

na

jes

t w

in

ne s

ta

łe

kon

stru

k cj

e l

ub

urz

ą dz

e ni

a c

hro

nią

-

ce p

ra

cow

ni

ka

prz

ed

up

ad

kie

m.

Pra

ce

na

wy

so ko

śc

i po

win

ny

być

or ga

ni

zo

wa

ne

i

wy

ko ny

wa

ne

ws

po

só

b n

ie

zm

u sz

a ją

cy

pra

cow

-

ni ka

do

wy

ch

y la

ni

a się p

o za

po

-

ręcz b

a lu

st

ra dy

lu

b ob

rys u

rz

ą -

dze

ni

a, na

któ

ry

m sto

i.

Nap

o wi

erz

ch

ni

ac

h

wzn

ie

sio

ny

ch

na

wy so

ko

ść po

wy

żej

1

m

nad

po

zio

me

m po

d ło

gi

lub

zie

mi

, n

a

któ

ryc

h

wz

wiąz

ku z

wy

ko

ny

-

wa ną

pra

cą

mo gą

prz

e by

wa

ć

pra

cow

ni

cy

,

lu

b na

po -

wie

rz

ch

ni

ac

h

słu

żą

cy

ch

ja ko

prz

ej śc

ia

po wi

n ny

by

ć z

a in

st

a lo

wa

ne

ba lu

stra

dy

sk

ła da

ją ce

się z

po

rę cz

y och

ron

ny

ch

umie

sz cz

o ny

ch

na

wy so

ko

ści c

o n

aj mni

ej

1,1

m

ik

ra

w

ęż ni

ków

ow

y so

ko

ści c

o n

aj mni

ej

0,1

5m

.P

o -

mię

dzy

po rę

cz

ą i

kra

w

ęż ni

kie

m po

win

na b

yć

umie

sz -

czo

na w

po

ło wi

e wy

so

ko

ści po

prze

cz

ka lu

b prze

-

strze

ń t

a p

o wi

n na

by

ć wy

pe

ł ni

o na

w

sp

o só

b uni

e -

moż

li wi

a ją

cy

wy

pa

d ni

ę cie

osób.

Je że

li –

ze

wzg

lę

du n

ar

o d

zaj

iw

a run

ki w

y ko

ny

wa

ni

a

pra

c n

aw

y so

ko

śc

i –z

a st

o so

wa

ni

e b

a lu

st

rad

je

st n

ie

moż

-

li we

, n

a le

ży

sto so

wa

ć in ne

sk

u te

cz ne

śro

d ki

ochro

ny

pra

-

cow ni

kó

w pr

ze

d

up

ad

kie

m z

wy

so ko

śc

i, od

po wi

ed

ni

e

dor

o dz

a ju i

wa

run

kó

w wy ko

ny

wa

ni

a pra

cy.

STA

TY

STY KI ALARMUJĄ

Upadek z wysokości

jest przyczyną

co 6 wypadku śmiertelnego

w całej gospodarc

e narodowej

i aż co 3 wypadku śmiertelnego

w budownictwie.

UWAGA!

ROBOTY

NA WYSOKOŚCI

Akro

ba

ci?

Naj częst szy mi przy czy na mi wy pad ków przy pra cy
zwią za nych z upad kiem z wy so ko ści są:



nie wła ści we za cho wa nie się pra cow ni ków
pod czas pra cy, spo wo do wa ne bra kiem szko -
leń z za kre su bhp,



brak lub zły stan tech nicz ny urzą dzeń
ochron nych,



nie wła ści wa or ga ni za cja i ko or dy na cja ro bót,



to le ro wa nie przez bez po śred ni nad zór
od stępstw od pod sta wo wych za sad bhp.

Co

p

y

ri

g

h

t

©

G

łó

w

n

y

I

n

sp

ek

to

ra

t P

ra

c

y,

2008

Czy ka dra kie row ni cza wie, jak przed sta wić pod le głym
pra cow ni kom za gro że nia zwią za ne z pra cą na wy so ko -
ści oraz kon tro lo wać ich pra cę?

Sys tem in for mo wa nia i kon tro li

Czy za opa trze nie w sprzęt chro nią cy przed upad kiem
z wy so ko ści jest wy star cza ją ce?

Czy po sia da ny sprzęt jest wła ści wie utrzy ma ny?

Czy pra cow ni cy sto su ją sprzęt ochron ny?

Do bór, uży wa nie i utrzy ma nie sprzę tu

chro nią ce go przed upad kiem z wy so ko ści

Czy pra ca na wy so ko ści (szcze gólnie większej niż 2 m)
występuje?

Czy pra cow ni cy zna ją nie zbęd ne środ ki ostroż no ści?

Czy miej sca nie bez piecz ne są do

sta tecz nie ozna

ko -

wa ne?

Iden ty fi ka cja czyn no ści i środ ków ostroż no ści

Bezpieczeństwo pracy

OBO WIĄZ KI PRA CO DAW CY

Pra ce na wy so ko ści za li cza ne są do prac szcze gól nie

nie bez piecz nych.

Każ dy przed się bior ca bu dow la ny (pra co daw ca), re ali -

zu ją cy pra ce szcze gól nie nie bez piecz ne, ma obo wią zek
usta lić i ak

tu ali zo wać wy

kaz tych prac wy

stę pu ją cych

w je go za kła dzie pra cy, a zwłasz cza:



za pew nić bez

po śred ni nad

zór wy zna czo nych

osób nad ty mi pra ca mi. Mo gą to być na przy kład kie row ni -
cy bu dów lub okre ślo nych ro bót, po sia da ją cy upraw nie nia
do peł nie nia sa mo dziel nych funk cji tech nicz nych w bu dow -
nic twie;

– zagwarantować ase ku ra cję osób wy ko nu ją cych pra ce

szcze gól nie nie bez piecz ne przez in nych pra cow ni ków, któ -
rzy bez po śred nio prac tych nie wy ko nu ją,

– wy po sa żyć pra cow ni ków w środ ki ochro ny in dy wi du al -

nej do bra ne do ro dza ju wy ko ny wa nej pra cy oraz mo gą cych
się zak

ty wi zo wać za

gro żeń (np. sprzęt chro

nią cy

przed upad kiem z wy so ko ści) oraz prze szko lić pra cow ni -
ków w za kre sie po słu gi wa nia się ty mi środ ka mi,

– wprowadzić urzą dze nia ochron ne, np. osło ny (ba rie -

ry) miejsc nie

bez piecz nych, ozna

ko wa nie stref i miejsc

nie bez piecz nych (np. otwo ry w stro pach, su fi tach, otwo ry
okien ne bez sto lar ki bu dow la nej).



prze pro wa dzić in

struk taż pra

cow ni ków, któ ry

po wi nien uwzględ niać przede wszyst kim:

– imien ny po dział pra cy,
– ko lej ność wy ko ny wa nia za dań,
– wy ma ga nia bhp przy po szcze gól nych czyn no ściach.

PRA CA NA RUSZ TO WA NIACH I RU CHO MYCH

PO DE STACH RO BO CZYCH

Rusz to wa nia i ru cho me po de sty ro bo cze po win ny być

wy ko ny wa ne zgod

nie z do

ku men ta cją pro

du cen ta al

bo

pro jek tem in dy wi du al nym.

Rusz to wa nia na le ży usta wiać na pod ło żu usta bi li -

zo wa nym i wy pro fi lo wa nym, ze spad kiem umoż li wia -
ją cym od pływ wód opa do wych. Licz bę i roz miesz cze -
nie za ko twień rusz to wa nia oraz wiel kość si ły ko twią -
cej na le ży okre ślić w pro jek cie rusz to wa nia lub do ku -
men ta cji pro du cen ta.

Na rusz to wa niu lub ru cho mym po de ście ro bo czym

po win na być umiesz czo na ta bli ca okre śla ją ca:



wy ko naw cę mon

ta żu rusz

to wa nia lub ru

cho me go

po de stu ro bo cze go z po da niem imie nia i na zwi ska al bo
na zwy oraz nu me ru te le fo nu;



do pusz czal ne ob

cią że nia po

mo stów i kon

struk cji

rusz to wa nia lub ru cho me go po de stu ro bo cze go.

Rusz to wa nia i ru cho me po de sty ro bo cze po win ny:



po sia dać po

most o po

wierzch ni ro

bo czej wy

star -

cza ją cej dla osób wy ko nu ją cych ro bo ty oraz do skła do wa -
nia na rzę dzi i nie zbęd nej ilo ści ma te ria łów;



po sia dać sta

bil ną kon

struk cję do

sto so wa ną

do prze nie sie nia ob cią żeń;



po sia dać po ręcz ochron ną i pio ny ko mu ni ka cyj ne.

Uwaga! Oso by za trud nio ne przy mon ta żu i de mon ta żu

rusz to wań oraz ru cho mych po de stów ro bo czych po win ny
po sia dać wy ma ga ne upraw nie nia.

Mon taż, eks

plo ata cja i de

mon taż rusz

to wań i ru

-

cho mych po de stów ro bo czych są za bro nio ne:



je że li o zmro ku nie za pew nio no oświe tle nia za pew -

nia ją ce go do brą wi docz ność;



w cza sie gę stej mgły, opa dów desz czu, śnie gu oraz

go ło le dzi;



w cza sie bu rzy lub wia tru o pręd ko ści prze kra cza ją -

cej 10 m/s.

Użyt ko wa nie rusz to wa nia jest do pusz czal ne po do ko na -

niu je go od bio ru przez kie row ni ka bu do wy lub upraw nio ną
oso bę. Od biór rusz to wa nia po twier dza się wpi sem w dzien -
ni ku bu do wy lub w pro to ko le od bio ru tech nicz ne go.

Rusz to wa nia i ru cho me po de sty ro bo cze po win ny

być każ do ra zo wo spraw dza ne przez kie row ni ka bu do -
wy lub upraw nio ną oso bę: po sil nym wie trze, opa dach
at mos fe rycz nych, po prze rwach ro bo czych dłuż szych
niż 10 dni oraz okre so wo, nie rza dziej niż raz w mie sią -
cu. Za

kres czyn

no ści ob

ję tych kon

tro lą okre

śla in

-

struk cja pro du cen ta lub pro jekt in dy wi du al ny.

PRA CA NA DRA BI NACH PRZENOŚNYCH

Przy uży wa niu dra bin prze no śnych nie do pusz czal ne

jest w szcze gól no ści:



sto so wa nie dra bin uszko dzo nych,



sto so wa nie dra

bi ny ja

ko dro

gi sta

łe go trans

por tu,

a tak że do prze no sze nia cię ża rów o ma sie po wy żej 10 kg,



uży wa nie dra bi ny roz staw nej ja ko przy staw nej,



opie ra nie dra

bi ny przy

staw nej o śli

skie płasz

czy -

zny, o obiek ty lek kie lub wy wrot ne al bo o sto sy ma te ria łów
nie za pew nia ją ce sta bil no ści dra bi ny,



sta wia nie dra bi ny przed za mknię ty mi drzwia mi, je -

że li nie są one za mknię te na klucz od stro ny usta wia nej
dra bi ny,



usta wia nie dra

bin na nie

sta bil nym pod

ło żu oraz

w bez po śred nim są siedz twie ma szyn i in nych urzą dzeń
– w spo sób stwa rza ją cy za gro że nie dla pra cow ni ków uży -
wa ją cych dra bi ny,



prze no sze nie dra bi ny o dłu go ści po wy żej 4 m przez

jed ną oso bę.

Dra bi na przy

staw na po

win na wy

sta wać po

nad po

-

wierzch nię, na któ rą pro wa dzi, co naj mniej 0,75 m, a kąt
jej na chy le nia po wi nien wy no sić od 65° do 75°.

Na le ży prze strze gać na stę pu ją cych wy ma gań do ty -

czą cych prac z uży ciem dra bin:



do pusz cza się wy

ko ny wa nie ro

bót ma

lar skich

przy uży ciu dra bin roz

staw nych tyl ko do wy so ko ści nie -

prze kra cza ją cej 4 m od po zio mu pod ło gi,



dra bi na bez pa łą ków, któ rej dłu gość prze kra cza 4 m,

przed pod nie sie niem lub za

mon to wa niem po

win na być

wy po sa żo na w pro wad ni cę pio no wą, umoż li wia ją cą za ło -
że nie urzą dze nia sa mo ha mu ją ce go, po łą czo ne go z lin ką
bez pie czeń stwa sze lek bez pie czeń stwa,



oso by ko rzy sta ją ce z dra bin li no wych po win ny być

do dat ko wo za bez pie czo ne przed upad kiem z wy so ko ści
za po mo cą pro wad ni cy pio no wej, za mo co wa nej nie za leż -
nie od lin no śnych dra bi ny,



wy ko ny wa nie ro bót mu rar skich i tyn kar skich z dra -

bin przy staw nych jest za bro nio ne,



ro bo ty cie siel skie z dra bin moż na wy ko ny wać wy -

łącz nie do wy so ko ści 3 m.

PRA CA NA SŁU PACH, MASZ TACH,

KON STRUK CJACH WIE ŻO WYCH, KO MI NACH,

KON STRUK CJACH BU DOW LA NYCH BEZ STRO PÓW

Je że li ro dzaj pra cy wy ma ga od pra cow ni ka wy chy le nia

się po za ba lu stra dę lub ob rys urzą dze nia, na któ rym stoi,
al bo przyj mo wa nia in nej wy mu szo nej po zy cji cia ła gro żą -
cej upad kiem z wy so ko ści, na le ży w szcze gól no ści:

a. przed roz po czę ciem prac spraw dzić:



stan tech

nicz ny kon

struk cji lub urzą

dzeń, na któ

-

rych ma ją być wy ko ny wa ne pra ce, w tym ich sta bil ność,
wy trzy ma łość na prze wi dy wa ne ob cią że nie,



za bez pie cze nie przed nie prze wi dy wa ną zmia ną po -

ło że nia,



stan tech nicz ny sta łych ele men tów kon struk cji lub

urzą dzeń ma

ją cych słu

żyć do mo

co wa nia li

nek bez

pie -

czeń stwa,

b. pod czas pra cy zapewnić stosowanie:



od po wied nie go do ro

dza ju wy

ko ny wa nych prac

sprzę tu chro nią ce go przed upad kiem z wy so ko ści, ta kie -
go jak: szel

ki bez

pie czeń stwa z lin

ką bez

pie czeń stwa

przy mo co wa ną do sta łych ele men tów kon struk cji, szel ki
bez pie czeń stwa z pa sem bio dro wym (do prac w pod par -
ciu – na słu pach, masz tach itp.),



heł mów ochron nych.

PRA CA NA KLAM RACH I IN NYCH

POD WYŻ SZE NIACH

Przy pra cach na klam

rach i in

nych pod

wyż sze niach

nieprze zna czo nych do po bytu lu dzi, na wy so ko ści do 2 m
nad po zio mem pod ło gi lub zie mi, kie dy pra ce te nie wy -
ma ga ją od pra cow ni ka wy chy la nia się po za ob rys urzą -
dze nia, na któ rym stoi, al bo przyj mo wa nia in nej wy mu szo -
nej po zy cji cia ła gro żą cej upad kiem z wy so ko ści, na le ży
za pew nić, aby:



klam ry, po mo sty i in ne urzą dze nia by ły sta bil ne i za -

bez pie czo ne przed nie

prze wi dy wa ną zmia

ną po

ło że nia

oraz po

sia da ły od po wied nią wy trzy ma łość na prze wi dy -

wa ne ob cią że nie,



po most ro bo czy speł niał na stę pu ją ce wy ma ga nia:

– po wierzch nia po mo stu po win na być wy star cza ją ca

dla pra cow ni ków, na rzę dzi oraz nie zbęd nych ma te ria łów,

– pod ło ga po win na być po zio ma i rów na, trwa le umo -

co wa na do ele men tów kon struk cyj nych po mo stu,

– w wi docz nym miej scu po mo stu po win ny być umiesz -

czo ne czy

tel ne in

for ma cje mó

wią ce o wiel

ko ści do

pusz -

czal ne go ob cią że nia.

ŚROD KI OCHRO NY IN DY WI DU AL NEJ

Pra co daw ca jest obo wią za ny:



do star czyć pra cow ni ko wi nie od płat nie środ ki ochro -

ny in dy wi du al nej za bez pie cza ją ce przed upad kiem z wy -
so ko ści,



in for mo wać pra cow ni ków o spo so bach po słu gi wa -

nia się ty mi środ ka mi.

Przy wy ko ny wa niu prac na wy so ko ści należy wy po sa -

żyć pra

cow ni ków przede wszyst

kim w heł

my ochron

ne

oraz sprzęt chro nią cy przed upad kiem z wy so ko ści.

Sprzęt chro nią cy przed upad kiem z wy so ko ści

Sku tecz ność środ

ków ochro

ny in

dy wi du al nej, w tym

sprzę tu chro nią ce go przed upad kiem z wy so ko ści, uwa -
run ko wa na jest przede wszyst kim:



wła ści wym do bo rem sprzę tu ze wzglę du na spe cy -

fi kę i wa run ki, w ja kich wy ko ny wa na jest pra ca,



bez względ ną, peł ną spraw no ścią sprzę tu,



umie jęt no ścią po słu gi wa nia się przez pra cow ni ków

przy dzie lo nym sprzę tem.

Pod sta wo we ro dza je sprzę tu chro nią ce go przed upad -

kiem pra cow ni ka z wy so ko ści to: urzą dze nia do opusz cza -
nia, urzą

dze nia sa mo za ci sko we ze sztyw

ną lub gięt

ką

pro wad ni cą, lin ki bez pie czeń stwa, amor ty za to ry, urzą dze -
nia sa mo ha mow ne.

ZASADY BEZPIECZEÑSTWA PRACY NA WY SO KO ŒCI

Ro dzaj dra bi ny prze no śnej na le ży do sto so wać

do spe cy fi ki miej sca pra cy.

NAJ

CZ

ĘST SZ

E PR

ZY

CZ

Y NY

UPA

D KÓ

W Z

WY

SO

KO

ŚC

I

Don

aj cz

ęs

t sz

yc

h p

rz

y cz

yn

up

ad

kó

w l

u dz

i z

wy

so

ko

-

ści n

a le

żą:



ni sk

a św

ia do

m

ość z

a gr

o że

ni

a,



bra

k sy

s te

mu

za

rz

ą dz

a ni

a b

ez

pi

e cz

eń

st

we

m p

ra

cy

wf

ir m

ie l

ub

nie

upe

w ni

e n

ie

się, cz

y sy

s -

tem

zo

sta

ł w

dro

żo

ny

if

unk cjo

nu je

,



roz po

cz

y na

ni

e p

ra

cy

na

wy

so

ko

śc

i

bez

sz

cze

gó

ło

we

go

jej z

a pl

a no

wa

ni

a,



nie

do

st

a te

cz

ne

in fo

r mo

wa ni

e p

ra

-

cow ni

kó

w o

za

gr

o że

ni

ac

h, m

. i

n. ni

e do

-

sta

r cz

a n

ie

im st

o so

w n

yc

h in

st

ruk

cji i

nie

-

pro

wa

dz

e ni

e s

zko

leń,



nie

do

st

a te

cz

ny

nad

zó

r n

ad

wy

ko

-

ny wa

ni

em

pra

c na

wy

so

ko

śc

i,



nie

wy

po sa

ża

ni

e p

ra

cow ni

kó

w,

sto

so

w ni

e d

o

ro

dz

a ju p

ra

c wy

ko ny

wa

-

nyc

h na

wy

so

ko

śc

i, ws

prz

ęt c

hro

nią

cy

prz

ed

up

ad

kie

m,



nie

uż

y w

ani

e l

ub

nie

pra

wi

dł

o we

uży

wa

ni

e p

rze

z pra

cow

ni

kó

w s

prz

ę tu

ochro

n ne

go

.

ZA PO

BI

E GA

NI

E U

PA

D KO

M

–W

SK

A ZÓ

W KI

Wc

e lu

za

po

bi

e ga

ni

a up

ad

kom z

wy

so

ko

śc

i:



uzy

ska

j ja

k na

j wi

ę ce

j in fo

r ma

cji

nat

e ma

t „

co lu

-

dzie

ro b

ią źle i

dla

cz

e go

”,



ana

li zu

j

ok

o licz

no

śc

i i

prz

y cz

y ny

wy pa

d kó

w

prz

y

pra

ca

ch n

a

wy

so

ko śc

i, rów

nie

ż t

ych

, k

tó

re m

ia

ły

mie

j sc

e w

in

ny

ch

fir

ma

ch,



ko rz

y st

aj

zd

o św

ia

d cz

eń

lu dz

i be

z po

śre

d ni

o w

y -

ko nu

ją cy

ch l

ub

na

d zo

ru

ją

cy

ch p

ra

ce

na

wy

so

ko

śc

i.

Ra mo

wy sc

he

m

at d

zia

ła

ń ilu st

ru je

ta

be

la

.

ZA SA

DY

PO ST

Ę PO

WA

NI

A

Przy

pra

cach n

aw

y so

ko

ści pr

ze

strz

e ga

j n

a stę

pu

-

ją cy

ch za

sa

d:



Nie ro

z po

cz

y na

j pra

cy

na

wy

so

ko

śc

i be

z d

o kł

ad

ne

-

go

jej z

a pl

a no

wa

ni

a.



Upew

ni

j się, c

zy

roz

wa

żo

no

ws

zy

st k

ie

moż li we

oko

licz

no

śc

i, któ

re

mo gą

sta

no

wić z

a gr

o że

ni

e.



W

ża

d ny

m p

rz

y pa

d ku ni

e l

ek

ce w

aż z

a gr

o że

ni

a.

Pro

ste

środ

ki

, t

y pu

„za

ch

o wa

ć s

zc

ze

gó

l n

ą os

troż

no

ść”, są

zwy

kle n

ie

wy st

ar cz

a ją

ce

.



Za ws

ze p

rze

an

a li zu

j, c

zy

są

be

z pi

ec

z ni

ej sz

e m

e to

-

dy w

y ko

na

ni

a d

a ne

j pra

cy

.



Uży

wa

j wy łąc

z ni

e s

pra

w ne

go

sp

rz

ę tu

ochro

n ne

go

do st

o so

wa

ne

go

dos

pe

cy

fi ki

pra

cy

na

wy

so

ko

śc

i.



Ni gdy

nie

do pu

sz

cz

aj d

os

to

so wa

ni

a dra

bin

ws

y tu

-

acji,

gd

y p

ra

cę moż

na

wy

ko

na

ć p

rz

yuż

y c

iu

in ny

ch

urz

ą -

dze

ń, n

p. p

o de

st

ów

, sch

od

kó

w p

rz

y st

aw

ny

ch

, na

rzę

dzi

oo

d po

wi

ed

ni

o d

łu

gic

h uc

hwy

ta

ch

.



Upew

ni

j się, c

zy

pra

cow

ni

cy

um

ie ją

po

słu

gi

wa

ć się

prz

y d

zie

lo

ny

m s

prz

ę te

m ochro

n ny

m.



Upew

ni

j się, c

zy

pra

ca

na

wy

so

ko

śc

i je

st wła

śc

i wi

e

nad

zo

ro

wa

na

.

PRA CA NA WY SO KO ŚCI

Pra cą na wy so ko ści jest pra ca wy ko ny wa na na po -

wierzch ni znaj

du ją cej się na wy

so ko ści co naj

-

mniej 1 m nad po zio mem pod ło gi lub zie mi.

Nie za

li cza się do prac na wy

so ko ści pra

cy na po

-

wierzch ni, nie za leż nie od wy so ko ści, na ja kiej się znaj du -
je, je że li po wierzch nia ta:



osło nię ta jest ze wszyst kich stron do wy so ko ści co

naj mniej 1,5 m peł ny mi ścia na mi lub ścia na mi z okna mi
oszklo ny mi,



wy po sa żo na jest w in

ne sta

łe

kon struk cje lub urzą

dze nia chro

nią -

ce pra cow ni ka przed upad kiem.

Pra ce na wy

so ko ści po

win ny

być or

ga ni zo wa ne i wy

ko ny wa ne

w spo sób nie zmu sza ją cy pra

cow -

ni ka do wy chy la nia się po za po -
ręcz ba lu stra dy lub ob rys urzą -
dze nia, na któ rym stoi.

Na po wierzch niach

wznie sio nych na
wy so kość po

wy żej 1 m

nad po zio mem pod

ło gi

lub zie

mi, na któ

rych

w związ ku z wy ko ny -
wa ną pra cą mo gą
prze by wać
pra cow ni cy,
lub na po

-

wierzch niach
s ł u ż ą cy ch
ja ko przej

ścia

po win ny być za in sta lo wa ne
ba lu stra dy skła

da ją ce się z po

rę czy ochron

nych

umiesz czo nych na wy

so ko ści co naj

mniej 1,1 m

i kra węż ni ków o wy so ko ści co naj mniej 0,15 m. Po -
mię dzy po rę czą i kra węż ni kiem po win na być umiesz -
czo na w po

ło wie wy

so ko ści po

przecz ka lub prze

-

strzeń ta po win na być wy peł nio na w spo sób unie -
moż li wia ją cy wy pad nię cie osób.

Je że li – ze wzglę du na ro dzaj i wa run ki wy ko ny wa nia

prac na wy so ko ści – za sto so wa nie ba lu strad jest nie moż -
li we, na le ży sto so wać in ne sku tecz ne środ ki ochro ny pra -
cow ni ków przed upad

kiem z wy

so ko ści, od

po wied nie

do ro dza ju i wa run ków wy ko ny wa nia pra cy.

STA TY STY KI ALARMUJĄ

Upadek z wysokości

jest przyczyną

co 6 wypadku śmiertelnego

w całej gospodarce narodowej

i aż co 3 wypadku śmiertelnego

w budownictwie.

UW

AGA!

ROB

OT

Y

NA

WY

SOK

OŚC

I

Akrobaci?

Naj cz

ęs

t sz

y mi

prz

y cz

y na

mi

wy pa

d ków

przy

pra

cy

zwią

za

nyc

h z

up

ad

kie

m z

wy

so

ko

ści s

ą:



nie

wł

a śc

i w

e za

cho wa

ni

e si

ę p

ra

cow

ni

ków

pod czas

pra

cy, sp

o wo

do

wa

ne

bra

kie

m s

zko

-

le

ń z

za kre

su

bhp,



brak

lu

b zły

stan

te

ch

ni

cz

ny

urz

ą dze

ń

ochron

ny

ch

,



nie

wł

a śc

i wa

or ga

ni

za

cja i

ko

or dy

na

cja

ro bót

,



to le

ro

wa n

ie

prze

z bez

po śr

ed

ni

nad

zó

r

od stę

pstw o

d p

od

st

a wo

w

yc

h za

sa

d bhp.

Co
p

y

rig

h

t

©

G

łó

w

n

y

I

n

sp
ek
to

ra

t P
ra

c

y,

2008

Czy

ka

dr

a k

ie

ro

w ni

cz

a w

ie

, j

ak

prz

ed

sta

wi

ć po

d le gł

ym

pra

cow

ni

kom z

a gr

o że

ni

a z

wią

za ne

zp

ra

cą

na

wy

so

ko

-

ści o

ra

z k

on

tro

lo

wa

ć ich

pra

cę

?

Sys

te

m in

fo

r mo

wa

ni

a i

ko

n tr

o li

Czy

za

opa

trz

e n

ie

wsp

rzęt c

hro

nią

cy

prz

ed u

pa

d ki

em

zw

y so

ko

śc

ij

es

tw

y st

ar cz

a ją

ce

?

Czy

po

sia

da

ny

sprz

ęt j

est

wła

śc

i wi

e u

trz

y ma

ny

?

Czy

pra

cow ni

cy

sto

su ją

sprz

ęt oc

hro

n ny

?

Do bór

, u

ży

wa

ni

e i

utrz

y ma

ni

e sp

rz

ę tu

chro ni

ą ce

go

prze

d up

ad kie

m z

wy

so

ko

ści

Czy

pra

ca

na

wy so

ko

śc

i (szc

ze

gó

lnie

więk

sze

jn

iż

2m

)

wystę

pu

je

?

Czy

pra

cow ni

cy

zn

a ją

nie

zb

ęd n

e śro

d ki

ostr

oż no

śc

i?

Czy

miej

sc

a n

ie

be

z pi

ec

z ne

są

do

sta

te

cz

ni

e o

zna

ko

-

wa ne

?

Ide

n ty

fi ka

cja

czy

n no

śc

i i

śro

d ków

ostr

oż no

śc

i

Bezpieczeństwo pracy

Załącznik nr 16

Przestrzeganie przepisów bhp -

zapobieganie upadkom z wysokości

w zakładach przemysłu stoczniowego

Skontrolowano

łącznie 52 place budów, na których wykonywało pracę 3 551 pracowników (zatrudnionych u 57

pracodawców) i 302 osoby prowadzące działalność gospodarczą.

Zagadnienia objęte

kontrolą

Odsetek

kontrolowanych

budów na których

stwierdzono

nieprawidłowości

Uwagi

prace na wysokości

72
53
48
57

56
38
23

36
25

23

- niezabezpieczenie balustradami stanowisk pracy,
- niezgodne z przepisami przejścia i dojścia do stanowisk pracy,
- stosowanie balustrad zbudowanych niezgodnie z przepisami,
- niezastosowanie innych środków ochrony przed upadkiem z wysokości w przypadku, gdy
stosowanie balustrad było niemożliwe lub nieuzasadnione,
- niezabezpieczenie otwartych luków oraz innych otworów,
- brak informacji na pomostach o ich dopuszczalnym obciążeniu,
- stosowanie schodni, drabin, trapów i pomostów łączących jednostkę pływającą z lądem
lub z inną jednostką pływającą wykonanych niezgodnie z przepisami,
- brak informacji na trapach i pomostach o ich dopuszczalnym obciążeniu,
- niezabezpieczenie balustradami krawędzi doków i pochylni w miejscach, w których
różnica poziomów przekracza 1m,
- prowadzenie prac równocześnie na różnych poziomach rusztowania niezgodnie z
przepisami.

przygotowanie pracowników do
pracy na wysokości

21

12
14

- dopuszczenie 18 pracowników do pracy na wysokości bez aktualnego orzeczenia
lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do takiej pracy,
- niepoddanie szkoleniu wstępnemu (instruktażowi stanowiskowemu) 71 pracowników,
- niewyposażenie 22 pracowników w środki chroniące przed upadkiem z wysokości.

montaż i eksploatacja rusztowań

43

23
25
56

59
69
66
41
36
29

- eksploatacja rusztowania bez uprzedniego sprawdzenia prawidłowości jego montażu
przez zakładowy nadzór techniczny,
- niewłaściwe posadowienie rusztowania na podłożu,
- nieprawidłowo wykonane kotwienie rusztowania do stałych elementów konstrukcji,
- brak tablic na rusztowaniach informujących o dopuszczeniu rusztowania do eksploatacji
oraz o wielkości maksymalnego obciążenia ich pomostów,
- niewłaściwe pomosty robocze,
- brak lub niewłaściwie wykonane obarierowanie pomostów,
- niezabezpieczenie pomostów przed możliwością spadania z nich przedmiotów,
- ponadnormatywna odległość pomostu rusztowania od kadłuba statku lub innej konstrukcji,
- brak pionów komunikacyjnych pomiędzy różnymi poziomami pomostów,
- niewykonywanie prac konserwacyjnych rusztowania i jego okresowej kontroli.

przygotowanie pracowników do
montażu i demontażu rusztowań

12

16

- montaż i demontaż rusztowań przez osoby nieposiadające odpowiednich uprawnień,
- nieużywanie przez osoby dokonujące montażu i demontażu rusztowań ochron przed
upadkiem z wysokości.

Zastosowane środki prawne

9

351 decyzji, w tym:
- 44 decyzje wstrzymania prac,
- 14 decyzji skierowania 27 pracowników do innych prac;

9

52 wnioski w wystąpieniach,

9

23 mandaty karne na łączną kwotę 20,6 tys. zł,

9

1 wniosek o ukaranie do sądu,

9

4 środki oddziaływania wychowawczego.

Do chwili opracowania sprawozdania zrealizowano 98% decyzji i 73% wniosków zawartych w wystąpieniach.

Drabiny w budownictwie

Zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, które obowiązywać będą po wejściu Polski do UE drabiny
zaliczone są do sprzętu do tymczasowej pracy na wysokości, podobnie jak i rusztowania. Ujęcie drabin jako sprzętu
do tymczasowej pracy na wysokości w polskich przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy związane było z
dostosowaniem tych przepisów do dyrektyw Unii Europejskiej, w których właśnie drabiny, głównie stosowane w
budownictwie podlegają eksploatacyjnym wymaganiom takim samym, jak użytkowane maszyny.

Kiedy można stosować drabiny jako sprzęt do tymczasowej pracy na wysokości ?

Do pracy na wysokości mogą być wykorzystywane drabiny jako stanowiska robocze jedynie w warunkach, w
których zastosowanie innego, bardziej bezpiecznego sprzętu roboczego nie jest uzasadnione z powodu niskiego
poziomu ryzyka i krótkotrwałego czasu pracy albo istniejących okoliczności, których pracodawca nie może zmienić.
Drabiny mogą więc być wykorzystywane przy prowadzeniu robót budowlanych na otwartych przestrzeniach, jak
również w obiektach budowlanych, np. podczas: robót ziemnych jako jedna ze stosowanych dróg komunikacyjnych,
prac wykończeniowych , np. instalacyjnych, malarskich itp

Pamiętaj !
Jeżeli tymczasowa praca na wysokości nie może być wykonana w sposób bezpieczny i zgodnie z zasadami
bezpieczeństwa pracy z odpowiedniej powierzchni, wówczas dopuszcza się stosowanie drabin, które powinny
zapewnić bezpieczne warunki pracy. Rodzaj i parametry zastosowanych drabin muszą być dostosowane do
charakteru wykonywanej pracy, dających się przewidzieć obciążeń oraz zapewniać bezpieczne przemieszczanie się
pracowników.

Praca na drabinach - podobnie jak również przy zastosowaniu innego sprzętu do tymczasowej pracy na wysokości,
np. rusztowań - powinna być wykonywana tylko wtedy, gdy warunki pogodowe nie zagrażają bezpieczeństwu i
zdrowiu pracowników. Przed podjęciem decyzji o zastosowaniu drabin jako sprzętu do tymczasowej pracy w
budownictwie pracodawca powinien dokonać oceny ryzyka, która potwierdzi prawidłowość zastosowania drabin, a
nie innego sprzętu.

Pamiętaj!
Obowiązkowa certyfikacja drabin na znak bezpieczeństwa „B” obowiązywała do 30 kwietnia 2004 r. Od 1 maja
2004 r. nowe drabiny stosowane w zakładach pracy oraz w budownictwie powinny spełniać wymagania Polskich
Norm.

Wymagania wobec drabin:
* muszą być one tak ustawione, aby zapewnić ich stateczność w trakcie użytkowania;
* przenośne drabiny muszą opierać się na stabilnym, trwałym, posiadającym odpowiednie wymiary, nieruchomym
podłożu w taki sposób, aby szczeble pozostawały w pozycji poziomej oraz były zabezpieczone przed

przemieszczaniem, zanim będą użytkowane;
* zawieszane drabiny muszą być zaczepione w bezpieczny sposób, tak aby zapobiec, z wyjątkiem drabin linowych,
ich przemieszczaniu lub bujaniu;
* drabiny używane jako środki dostępu muszą być dostatecznie długie, tak aby wystarczająco wystawały ponad
platformę dostępu, chyba że zostały zastosowane inne środki zapewniające pewne uchwycenie poręczy;
* drabiny wieloczęściowe łączone lub wysuwane muszą być używane w taki sposób, aby zapobiec przemieszczaniu
się ich różnych części względem siebie;
* drabiny przejezdne przed ich użyciem muszą być pewnie unieruchomione.

Pamiętaj!
Drabiny muszą być używane w taki sposób, aby przez cały czas była zapewniona możliwość bezpiecznego
uchwycenia poręczy i wsparcia pracowników. Jeśli ładunek ma zostać ręcznie przeniesiony na drabinie, nie może to
przeszkadzać pracownikowi w bezpiecznym trzymaniu się poręczy.

Przenośne drabiny muszą być zabezpieczone przed przemieszczaniem się w trakcie ich użytkowania za pomocą
urządzeń przeciwpoślizgowych przy górnych lub dolnych końcach podłużnic albo poprzez inne rozwiązania o
równoważnej skuteczności.

Wymagania eksploatacyjne wobec drabin przenośnych

Przy używaniu drabin przenośnych niedopuszczalne jest w szczególności:
1) stosowanie drabin uszkodzonych;
2) stosowanie drabiny jako drogi stałego transportu, a także do przenoszenia ciężarów o masie powyżej 10 kg;
3) używanie drabiny niezgodnie z przeznaczeniem;
4) używanie drabiny rozstawnej jako przystawnej;
5) ustawianie drabiny na niestabilnym podłożu;
6) opieranie drabiny przystawnej o śliskie płaszczyzny, o obiekty lekkie lub wywrotne albo o stosy materiałów
niezapewniające stabilności drabiny;
7) stawianie drabiny przed zamkniętymi drzwiami, jeżeli nie są one zamknięte na klucz od strony ustawianej
drabiny;
8) ustawianie drabin w bezpośrednim sąsiedztwie maszyn i innych urządzeń - w sposób stwarzający zagrożenia dla
pracowników używających drabiny;
9) wchodzenie i schodzenie z drabiny plecami do niej;
10) przenoszenie drabiny o długości powyżej 4 m przez jedną osobę.

Drabiny przystawne powinny wystawać ponad powierzchnię, na którą prowadzą, co najmniej 0,75 m, a kąt ich
nachylenia powinien wynosić od 65° do 75°.

Sprawdź drabiny znajdujące się w Twoim zakładzie lub na budowie. Zlikwiduj prowizoryczne, uszkodzone lub mało
wytrzymałe!

Zasady użytkowania drabin
* nigdy nie używaj drabiny drewnianej sporządzonej we własnym zakresie z rozciętych na pół żerdzi; tego typu
surowiec, to mało wytrzymałe i łamliwe drewno,
* nie posługuj się drabiną drewnianą ze szczeblami przybitymi do podłużnic; szczeble muszą być wpuszczane w
otwory wycięte w podłużnicach - w odstępach około 30 cm,
* nie maluj drabin drewnianych farbą kryjącą; farba taka niepotrzebnie osłania ewentualne uszkodzenia drabiny,
które mogą okazać się niebezpieczne przy użytkowaniu;
* oba segmenty drabiny rozstawnej powinny być zabezpieczone przed rozsunięciem łańcuchem lub w inny trwały
sposób;

* wchodź lub schodź po drabinie twarzą do szczebli, nigdy tyłem.

Zapamiętaj!
* przy pracy na wysokości, np. w trakcie robót dekarskich warto stosować dodatkowy sprzęt chroniący przed
upadkiem;
* przy korzystaniu z pomieszczeń na wyższych poziomach unikniesz upadku z wysokości, zabezpieczając otwory
technologiczne, włazy stropowe ścienne, schody i pomosty barierkami ochronnymi o wysokości przynajmniej 1,1 m,
barierką pośrednią oraz deską krawężnikową.

OBOWIĄZKI PRACODAWCÓW

Pracodawca, który użytkuje drabiny powinien zapewnić spełnienie wymagań przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy, w szczególności:
* udostępniając drabiny pracownikom na terenie zakładu pracy lub na budowie powinien mieć pewność, że są one
przygotowane właściwie do wykonywania pracy lub odpowiednio przystosowane do jej wykonywania oraz mogą
być użytkowane bez pogorszenia bezpieczeństwa lub zdrowia pracowników,
* dokonując wyboru drabiny, powinien brać pod uwagę specyficzne warunki i rodzaj wykonywanej pracy,
* powinien zastosować odpowiednie rozwiązania mające na celu zminimalizowanie ryzyka związanego z
użytkowaniem drabiny.

KONTROLA UśYTKOWANYCH DRABIN

Stan techniczny drabin użytkowanych w zakładach pracy powinien być systematycznie oceniany przez pracodawcę.

W przypadku zakupu używanej drabiny, gdy bezpieczne jej użytkowanie jest uzależnione od warunków pracy,
powinna być ona przed rozpoczęciem eksploatacji poddana kontroli wstępnej. Kontroli drabin powinny dokonywać
osoby upoważnione przez pracodawcę i posiadające odpowiednie kwalifikacje.
Drabiny narażone na działanie warunków powodujących pogorszenie ich stanu technicznego powinny być poddane
okresowej kontroli przez osoby upoważnione przez pracodawcę i posiadające odpowiednie kwalifikacje. W
przypadku możliwości pogorszenia bezpieczeństwa związanego z eksploatacją drabin, w wyniku:
a) prac modyfikacyjnych,
b) zjawisk przyrodniczych,
d) niebezpiecznych uszkodzeń oraz wypadków przy pracy,pracodawca powinien dokonać specjalnej kontroli drabiny
przeprowadzonej przez upoważnione przez niego osoby.

Wyniki wszystkich wymienionych kontroli pracodawca powinien rejestrować i przechowywać przez okres 5 lat od
dnia zakończenia tych kontroli.

Lista kontrolna

Bhp przy pracach na wysokości

1. Adres

budowy:.......................................................................................................................................

2. Nazwa

budowy:.....................................................................................................................................

3. Dane

dotyczące zatrudnienia (na budowie):

Pracujących ................ Zatrudnionych .............

Kobiet ..................

Młodocianych ..................

Data rozpoczęcia

budowy

....................

Odpowiedź

lp. Pytanie

dotyczące badanego zagadnienia

TAK

NIE

NIE DOTYCZ

Y

Uwagi

1

2

3 4 5

6

A

Prace na wysokości:

1 Czy opracowano plan BIOZ uwzględniający prace na wyso-

kości?

2 Czy roboty na wysokości są prowadzone zgodnie z planem

BIOZ?

3 Czy stanowiska pracy na wysokości oraz przejścia i dojścia

do nich są zabezpieczone balustradami?

4 Czy balustrady zabezpieczające przed upadkiem z wysoko-

ści są zbudowane zgodnie z przepisami?

4 Czy zastosowano inne środki ochrony przed upadkiem z

wysokości, jeżeli stosowanie balustrad było niemożliwe lub
nieuzasadnione?

5 Czy prace na wysokości są zorganizowane tak, aby nie

zmuszały pracownika do wychylania się poza poręcz balu-
strady?

6 Czy drabiny, klamry, pomosty są odpowiednio wytrzymałe,

stabilne i zabezpieczone przed nie przewidywaną zmianą
położenia?

7 Czy pomosty robocze spełniają wymagania przepisów?

8 Czy na pomostach roboczych umieszczono informację o ich

dopuszczalnym obciążeniu?

9 Czy pracownikom dostarczono środki ochrony indywidualnej

przed upadkiem z wysokości?

10 Czy stosowane przez pracowników ochrony indywidualne

posiadają ocenę zgodności?

11 Czy są zabezpieczone otwory w stropach, na których pro-

wadzone są roboty?

12 Czy są zabezpieczone otwory w ścianach, których krawędź

jest na wysokości mniej niż 1,1 m?

13 Czy osoby korzystające z urządzeń krzesełkowych, drabin

linowych lub ruchomych podestów roboczych są dodatkowo
zabezpieczone przed upadkiem z wysokości zgodnie z
przepisami?

14 Czy prace na wysokości wymagające stosowania środków

ochrony indywidualnej są wykonywane przez co najmniej
dwie osoby?

B

Rusztowania:

1 Czy wyznaczono i wygrodzono strefę niebezpieczną przed

montażem rusztowania?

2 Czy

montaż i demontaż rusztowań jest prowadzony przez

osoby mające odpowiednie uprawnienia?

3

Czy osoby wykonujące montaż używają ochrony indywidu-
alnej przed upadkiem?

4 Czy rusztowanie wyposażono w tablicę zawierającą infor-

macje przewidziane przepisami?

5 Czy dokonano udokumentowanego odbioru rusztowania

przez nadzór techniczny przed oddaniem go do użytkowa-
nia?

6 Czy rusztowanie zostało prawidłowo posadowione na grun-

cie?

7 Czy powierzchnie robocze rusztowania zostały wypełnione

bezpiecznymi podestami?

8 Czy

prawidłowo wykonano kotwienie rusztowania do stałych

elementów obiektu?

9 Czy wykonano piony komunikacyjne pomiędzy poziomami

pomostów rusztowania?

10 Czy wykonano zgodnie z przepisami balustrady pomostów

rusztowania?

11 Czy rusztowanie posiada zabezpieczenie przed spadaniem

przedmiotów?

12 Czy rusztowanie jest wykorzystywane zgodnie

z przeznaczeniem?

13 Czy rusztowanie jest okresowo konserwowane

i kontrolowane?

14 Czy rusztowania metalowe posiadają instalację odgromo-

wą?

15 Czy równocześnie wykonywane roboty na różnych pozio-

mach rusztowania są prowadzone zgodnie z przepisami?

.............................................

.................................................

(data)

(podpis

pracodawcy/

kierownika budowy/ kierownika robót)