1

Prosty model keynesowski
(Caves i inni, roz. 18)
i podejście absorpcyjne

Oprac.: Jan J. Michałek

Proste liniowe funkcje: (daszek dla
oznaczenia wielkości autonomicznych)

Konsumpcja:

cY

C

C

+

=

gdzie: c: krańcowa skłonność do konsumpcji a

C konsumpcja autonomiczna

import:

mY

M

M

+

=

;

gdzie: m: krańcowa skłonność do importu a M to import autonomiczny;

eksport:

(

)

;

,

*

Y

E

X

X

=

gdzie E to kurs a Y* to dochód zagraniczny;

W prostym modelu keynesowskim przyjmujemy egzogeniczny dochód zagraniczny (założenie:
mały kraj) oraz stałe kursy i wówczas:
eksport:

X

X

=

;

gdzie

X

X

=

jest eksportem egzogenicznym

 JJ Michałek

Równowaga w modelu keynesowskim

Równowaga: wielkość produkcji równa wielkości popytu (w tym również
zagranicznego):
A więc:

(

)

mY

M

X

G

I

cY

C

M

X

G

I

C

Y

+

−

+

+

+

+

=

−

+

+

+

=

Definiując część egzogeniczną popytu (krajowego) jako:

G

I

C

A

+

+

≡

;

Można otrzymać:

(

)

Y

m

c

M

X

A

Y

−

+

−

+

=

i

dalej:

m

s

M

X

A

Y

+

−

+

=

;

gdzie:

c

s

−

≡ 1

(krańcowa skłonność do oszczędzania)

 JJ Michałek

2

Mnożnik wydatków rządowych w
gospodarce otwartej i równanie CA

Wówczas mnożnik wydatków rządowych (czy innego autonomicznego składnika) jest równy:

m

s

A

Y

+

=

∆

∆

1

;

tzn., że w gospodarce otwartej część wydatków (obok oszczędności) dodatkowo „wycieka” na
import

Przypomnijmy również, że:

CA = S

p

- I - (G - T)

Lub:

I

S

I

S

S

M

X

CA

G

P

−

=

−

+

=

−

=

(S-I): niedobór oszczędności.

 JJ Michałek

Mnożnik wydatków rządowych: ilustracja
graficzna

Y

1

S’-I

C

X-M;

Nachylenie: -m

-

∆

Y

-A

-

O

X

-

-M

-

+

D

∆

G

Y

o

CA

S-I

Nachylenie: +s

Y

- Linia S-I jest rosnąca ponieważ wzrost Y oznacza wzrost S (o nachyleniu s)
- Linia X-M jest malejąca bo większy dochód oznacza większy import (mY) i ma chylenie –m;
Æ równowaga CA jest w punkcie Y

0

.

Wzrost wydatków budżetowych o G

∆ powoduje obniżenie prostej S-I w dół o te wielkość do poziomu

S’-I
Î zwiększa się dochód do Y

1

.

Î powstaje deficyt CA równy Y

1

D.

(gdyby nie było handlu to zmiana byłaby silniejsza i zostałyby osiągnięty punkt C bo teraz jest dodatkowy
„wyciek” importowy.

 JJ Michałek

Wydatki rządowe a stan CA

 JJ Michałek

W gospodarce zamkniętej:

Y

s

G

∆

⋅

=

∆

a w otwartej:

(

)

Y

m

s

Y

m

Y

s

G

∆

⋅

+

=

∆

⋅

+

∆

⋅

=

∆

a stąd:

m

s

G

Y

+

∆

=

∆

Î zmiana CA jest następująca:

Y

m

M

CA

∆

⋅

−

=

∆

−

=

∆

Natomiast wpływ wydatków budżetowych na bilans jest następujący:

G

m

s

m

CA

∆

+

−

=

∆

Np. w latach 1976-78 ekspansywna polityka budżetowa USA (dla zapobieżenia recesji)
doprowadziła do znacznych deficytów bilansu handlowego

3

Mnożnik eksportowy w prostym modelu
keynesowskim

Jeżeli spełniony jest warunek Marshalla-Lernera (por dalej) Æ dewaluacja zwiększa eksport
(mogą też być inne egzogeniczne przyczyny wzrostu eksportu o X

∆ ).

Dewaluacja prowadzi do wzrostu dochodu:

X

m

s

Y

∆

+

=

∆

1

Wpływ dewaluacji na (poprawę) bilansu handlowego (CA):

X

m

s

s

X

m

s

m

X

Y

m

X

CA

∆

+

=

∆

⋅

+

−

∆

=

∆

−

∆

=

∆

1

Ponieważ:

1

<

+ m

s

s

to egzogeniczny wzrost eksportu prowadzi do poprawy bilansu

handlowego w modelu keynesowskim

 JJ Michałek

Mnożnik eksportowy w modelu
keynesowskim: ilustracja graficzna

(X’-M)-mY

Y

1

(X-M)-mY

Nachylenie: -m

-

∆Y

-A

-

O

X

-

-M

-

+

∆X

Y

o

CA

S-I

Nachylenie: +s

Y

X

m

s

s ∆

+

 JJ Michałek

Teoria absorpcyjna:
Sidney Alexander, ( 1952)

)

(

IM

EX

G

I

C

Y

−

+

+

+

=

a absorpcja: A

G

I

C

A

+

+

=

A

Y

IM

EX

NX

−

=

−

=

tzn. dla poprawy bilansu obrotów bieżących (handlowego)

potrzebne jest ograniczenie konsumpcji, zwiększenie
oszczędności, ograniczenie inwestycji lub
ograniczenie wydatków rządowych.

 JJ Michałek

4

Teoria absorpcyjna:
Sidney Alexander, ( 1952)

Wnioski z teorii absorpcyjnej:

- dewaluacja skuteczna: gdy istnieją wolne

czynniki produkcji w gospodarce

- przyrost konsumpcji (z powodu przyrostu

dochodu) musi być mniejszy niż przyrost
produkcji (muszą wzrosnąć oszczędności) czyli:

Y

s

IM

EX

∆

⋅

=

−

∆

)

(

, gdzie s to krańcowa

skłonność do oszczędzania.

 JJ Michałek