Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011

……………………………………….

Kod ucznia

–

−

Dzień

Miesiąc

Rok

pieczątka WKK

DATA URODZENIA UCZNIA

KONKURS GEOGRAFICZNY

DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM

Rok szkolny 2010/2011

ETAP WOJEWÓDZKI

Drogi Uczniu,
witaj na III etapie konkursu geograficznego. Przeczytaj uważnie instrukcję
a następnie postaraj się prawidłowo rozwiązać wszystkie zadania.



Arkusz zawiera 16 stron.



W arkuszu są do rozwiązania 23 zadania.



Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest
kompletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji
Konkursowej.



Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem.



Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem
bądź piórem.



Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi.



Nie używaj korektora. Jeżeli pomylisz się, błędne
sformułowanie przekreśl i wpisz obok poprawne.



Oceniane będą tylko odpowiedzi, które zostały
umieszczone w miejscu do tego przeznaczonym.



Przy każdym zadaniu podano maksymalną liczbę punktów
możliwą do uzyskania za jego rozwiązanie.



Rozwiązując zadania możesz korzystać z kalkulatora
oraz przyborów do kreślenia (linijka, kątomierz, cyrkiel).



Brudnopis nie będzie oceniany.

Czas pracy

90 min

Liczba

punktów

możliwych

do

uzyskania

81

Pracuj samodzielnie.

Powodzenia!

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011

Strona 2 z 16

Zadanie 1. (0 – 2 pkt)

Uszereguj rzeki: San, Wisłok, Wisła, Stobnica według powierzchni ich
dorzecza od największego do najmniejszego.

…………………………………………………………………………………….

Zadanie 2. (0 – 5 pkt)

a) Na mapie konturowej Europy wyznacz i zakreskuj zlewisko Morza

Śródziemnego.

b) Wpisz nazwy rzek oznaczonych na mapie numerami od 1 do 5 oraz nazwy

jezior oznaczonych literami A i B.

Rzeki

1 ………… 2 ………… 3 ………… 4 ………… 5 …………

Jeziora

A ………… B …………

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011

Strona 3 z 16

Zadanie 3. (0 – 3 pkt)

W czasie przesilenia letniego w Kownie dzień trwa o 1godzinę dłużej niż we
Lwowie. Uszereguj w tabeli miasta cyframi od 1 do 4 według wschodu Słońca
(od najwcześniejszego do najpóźniejszego) w tym dniu. Współrzędne podano
z dokładnością do 1°.

Miasto

Współrzędne

geograficzne

Kolejność

wschodu Słońca

Kaliningrad

55°N, 20°E

Lwów

50°N, 24°E

Kowno

55°N, 24°E

Charków

50°N, 36°E

Miejsce na obliczenia …………………………………………………………….

………………………………………………………………………………….....

…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

Zadanie 4. (0 – 3 pkt)

Korzystając z danych zamieszczonych w zadaniu 3 oblicz najkrótszą odległość
liczoną po powierzchni Ziemi pomiędzy Kownem a Lwowem. Wynik podaj
z dokładnością do 1 km. Zapisz obliczenia.

Miejsce na obliczenia …………………………………………………………...

…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

Zadanie 5. (0 – 2 pkt)

Wpisz nazwy państw, na terenie których leżą wymienione miasta.

Kaliningrad ……………………….. Lwów ……………………………

Kowno ……………………………. Charków …………………………

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011

Strona 4 z 16

Zadanie 6. (0 – 5 pkt)

W tabeli przedstawiono wybrane informacje dotyczące handlu zagranicznego
Polski, Czech, Korei Płd. i Stanów Zjednoczonych Ameryki w roku 2008.
a) Oblicz i wpisz do tabeli wartości importu dla poszczególnych państw.
b) Wpisz do tabeli nazwy państw odpowiadające podanym informacjom.

Państwo

Udział przemysłu

wysokiej techniki

w eksporcie w %

Eksport

Import

Saldo handlu

zagranicznego

w mld dol. USA

………………….

32

422

- 13

………………….

3

172

- 38

………………….

31

1 301

- 864

………………….

13

146

4

Miejsce na obliczenia …………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

Zadanie 7. (0 – 2 pkt)

Gęstość zaludnienia Jordanii wynosi 66 osób/km². Biorąc pod uwagę, że 4/5
powierzchni tego kraju stanowią bezludne pustynie, oblicz gęstość zaludnienia
na pozostałym obszarze. Zapisz obliczenia.

Miejsce na obliczenia …………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

Odpowiedź ………………………………………………………………………..

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011

Strona 5 z 16

Zadanie 8. (0 – 4 pkt)

Na mapie przedstawiono występowanie wód mineralnych, leczniczych
i termalnych oraz uzdrowisk na terenie województwa podkarpackiego
(wg strony internetowej Urzędu Marszałkowskiego).













…………..


…………..


.………….






a) Uzupełnij legendę mapy wpisując właściwe rodzaje wód mineralnych

dobrane z podanych: siarczanowe i siarczkowe, szczawy, chlorkowe.

b) Wpisz nazwy uzdrowisk oznaczonych na mapie numerami 1, 2, 3.

1. ........................................ 2. .................................. 3. ....................................

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011

Strona 6 z 16

Zadanie 9. (0 – 6 pkt)

Schemat, wykonany w skali 1 : 600 000, przedstawia trasę wycieczki rowerowej
wzdłuż doliny Ropy i Wisłoki, z Biecza przez Jasło i Pilzno do Dębicy.

Skala 1 : 600 000

a) Wyznacz na schemacie azymuty poszczególnych odcinków trasy, zmierz je

i wpisz do tabeli.

b) Oceń poprawność przytoczonych zdań wpisując P (prawda) lub F (fałsz).

Dolina Ropy i Wisłoki to obszar eksploatacji głównie wysokiej jakości złóż

kruszyw naturalnych, do których należą piaski i żwiry zaliczane do skał
osadowych okruchowych. …..

Podstawową trudność w eksploatacji złóż kruszyw w dolinie Ropy i Wisłoki

stanowi ich znaczne zawodnienie. …..

Działania mające na celu przywrócenie gruntom zdewastowanym wartości

użytkowej nazywamy reaktywacją. …..

Zadanie 10. (0 − 2 pkt)

Skreśl po jednym z podanych w nawiasach określeń, tak aby zdanie było
prawdziwe.

Na Listę Światowych Rezerwatów Biosfery UNESCO został wpisany
(Magurski Park Narodowy / Bieszczadzki Park Narodowy), którego
symbolem jest (wilk / ryś).

Odcinek trasy

Azymut

w stopniach

Długość

w mm

Biecz − Jasło

27

Jasło − Pilzno

48

Pilzno − Dębica

21

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011

Strona 7 z 16

Zadanie 11. (0 – 3 pkt)

Zamieszczone skróty odpowiadają wybranym obszarom aktywności
gospodarczej terenu województwa podkarpackiego z okresu międzywojennego
i po transformacjach ustrojowych w 1989 roku.
Zapisz pełne nazwy podanych skrótów.

COP ………………………………………………………………………………

SSE Mielec ………………………………………………………………………

PPNT …………………………………………………………………………….

Zadanie 12. (0 – 7 pkt)

Przyporządkuj każdemu z wymienionych regionów odpowiadającą mu
informację. Wpisz litery, którymi oznaczono właściwe informacje.

Brama Krakowska ……. Garb Lubawski ……..

Nizina Mazowiecka …….. Równina Tucholska …….

Kotlina Oświęcimska ……. Płaskowyż Kolbuszowski …….

Dolina Noteci na odcinku Nakło nad Notecią − Gorzów Wlkp. …….

A. osady polodowcowe zlodowacenia południowopolskiego (krakowskiego,

Sanu,) rozcięte dolinami rzecznymi, wydmy śródlądowe

B. rów tektoniczny
C. osady piaszczysto-żwirowe w postaci szerokopromiennego stożka

na przedpolu lądolodu (sandr)

D. wzgórza morenowe zlodowacenia północnopolskiego (Wisły, bałtyckiego)
E. pradolina warszawsko-berlińska
F. wzgórza morenowe zlodowacenia środkowopolskiego (Odry)
G. zapadlisko tektoniczne
H. pradolina toruńsko-eberswaldzka
I. basen artezyjski

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011

Strona 8 z 16

Zadanie 13. (0 – 3 pkt)

Mapa przedstawia kierunki migracji na obszarze Polski w latach 1945 − 1950.

Więckowski M., Migracje, Biuletyn Klubu Nauczyciela Pomagamy uczyć, 2/2008

Wpisz numery, którymi na mapie oznaczono kierunki migracji wymienionych
grup ludności.

A) ludność ukraińska przesiedlona w latach 1945 − 1947 na teren ówczesnej

Ukraińskiej SRR …..

B) ludność łemkowska i ukraińska przesiedlona w ramach „Akcji Wisła”

na Ziemie Odzyskane …..

C) ludność niemiecka − wysiedleni i uciekinierzy z terenów należących przed

1939 rokiem do Niemiec, a także uciekinierzy z Generalnej Guberni …..

D) obywatele polscy powracający z obozów koncentracyjnych i robót

przymusowych w Niemczech …..

E) osadnicy pochodzący z terenów dawnych Kresów Wschodnich …..

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011

Strona 9 z 16

Zadanie 14. (0 – 5 pkt)

Mapa przedstawia przykładowy układ frontów atmosferycznych nad Polską.

Więckowski M., Odkrywamy świat Część 2, WSiP, Warszawa 2003

Skreśl po jednym z podanych w nawiasach określeń, tak aby zdania były
prawdziwe.

Obszar B – Nadchodzą chmury warstwowo-deszczowe dające opady deszczu
lub śniegu. Ciśnienie atmosferyczne osiąga wówczas (najniższą / najwyższą)
wartość, wieje (silny / słaby) zmienny wiatr, a temperatura powietrza zaczyna
(wzrastać / obniżać się).

Obszar C − W (chłodnym / ciepłym) obszarze pomiędzy frontami prędkość
wiatru (wzrasta / obniża się), ciśnienie jest (stałe / zmienne), zachmurzenie
małe, ale z możliwością niewielkich przelotnych opadów i mżawki.

Obszar D − Nadchodzący (ciepły / chłodny) front atmosferyczny skutkuje
gwałtownym (ociepleniem / ochłodzeniem), często także wzrostem ciśnienia,
a burzowe i (pierzaste / kłębiaste) chmury niosą (długotrwałe / krótkotrwałe),
ale (słabe / intensywne) opady.

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011

Strona 10 z 16

Zadanie 15. (0 – 4 pkt)

Korzystając z przekroju geologicznego Tatr oraz własnej wiedzy ułóż podane
wydarzenia w kolejności ich występowania i wpisz w wykropkowane miejsca
tabeli stratygraficznej litery, którymi je oznaczono.


A. tworzenie się skał osadowych morskiego
pochodzenia
B. nasunięcie płaszczowin i ostateczne
wypiętrzenie
C. powstanie masywu granitowego
D. działalność lodowców górskich
E. erozja rzeczna, wietrzenie mechaniczne

Uproszczony przekrój geologiczny przez Tatry
(wg E. Passendorfera)

Er

a

Okres

Główne
wydarzenia
z historii Tatr

KEN

OZO

ICZN

A

cz

wa

rtor

zę

d

holoce

n

……………

plejst

oc

en

……………

trz

ec

ior

zę

d

.......................

MEZO

ZOI

C

ZNA

kr

eda

jura

……………

trias

P

ALE

OZO

ICZN

A

P

ALE

OZO

ICZN

A

pe

rm

ka

rbon

……………

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011

Strona 11 z 16

Zadanie 16. (0 − 3 pkt)

Wpisz pod rysunkami pełne nazwy (dwuwyrazowe) przedstawionych roślin
chronionych, występujących w Polsce.

Zieloną ścieżką…edukacja ekologiczna dla klas 4−6, praca zbiorowa, WSiP 1996

……………………. ……………….. ……………………………..

……………………. ………………..

……………………………..

Zadanie 17. (0 ─ 2 pkt)

Rysunek przedstawia dwie pozycje Księżyca względem Ziemi i Słońca.

a) Wpisz w wykropkowanych miejscach: pełnia lub nów.

b) Zaznacz kierunek obiegu Księżyca dookoła Ziemi.

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011

Strona 12 z 16

Zadanie 18. (0 – 4 pkt)

W czasie przesilenia zimowego Słońce góruje nad punktem X na linii horyzontu
po południowej stronie sfery niebieskiej.
a) Określ szerokość geograficzną punktu X (z dokładnością do 1').
b) Oblicz wysokość Słońca nad horyzontem w punkcie X w momencie

górowania w dniu przesilenia letniego (z dokładnością do 1').

c) Wskaż numer ryciny, która prawidłowo ilustruje długość dnia i nocy w ciągu

roku w punkcie X.

ryc. 1 ryc. 2

ryc. 3

ryc. 4

Miejsce na obliczenia …………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….


Odpowiedzi: szerokość geograficzna punktu X ………………………………….

wysokość Słońca nad horyzontem ………………………………...

długość dnia i nocy w ciągu roku ilustruje rycina nr ………….......

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011

Strona 13 z 16

Zadanie 19. (0 − 2 pkt)

Na diagramach przedstawiono wybrane dane demograficzne województw:
podkarpackiego, zachodniopomorskiego i wielkopolskiego oraz Polski w roku
2008.

Dane dla Polski przedstawia wykres 4.

Ludność miejska w %

0

20

40

60

80

1

2

3

4

Ludność na 1 km

2

0

50

100

150

1

2

3

4

Przyrost naturalny w ‰

0

1

2

3

4

1

2

3

4

Stopa bezrobocia w %

0

5

10

15

1

2

3

4

Wpisz numery, którymi oznaczono wykresy dla podanych województw:
podkarpackie …….
zachodniopomorskie …….
wielkopolskie …….

Zadanie 20. (0 – 1 pkt)

Zakreśl numer ryciny, która przedstawia mapę prawidłowo zorientowaną.

ryc.1 ryc. 2

Szlajfer F., Geografia 4, Nowa Era, Warszawa 1997

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011

Strona 14 z 16

Zadanie 21. (0 − 6 pkt)

Mapa przedstawia lokalizację wybranych zakładów przemysłu przetwórczego
w Polsce.

Wpisz do tabeli numery, którymi na mapie oznaczono właściwą lokalizację
zakładu oraz litery, którymi oznaczono odpowiednie czynniki

decydujące

o

lokalizacji

zakładu.

Czynniki lokalizacji:

A. występowanie zasobów surowca
B. położenie na trasie rurociągu dostarczającego surowiec
C. położenie w sąsiedztwie elektrowni cieplnej

Numer

na mapie

Nazwa zakładu

Czynnik

lokalizacji

rafineria

huta aluminium

huta miedzi

cukrownia

zakłady przemysłu drzewnego

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011

Strona 15 z 16

Zadanie 22. (0 − 3 pkt)

Schemat przedstawia wyż i niż baryczny na jednej z półkul.
a) Zaznacz strzałkami kierunki ruchu powietrza w obrębie przedstawionych

układów barycznych.

b) Na rycinie prądów pionowych zaznacz strzałkami, gdzie powietrze się wznosi

a gdzie opada.

c) Obok ryciny w wykropkowanym miejscu wpisz odpowiednie do ryciny

uzupełnienie: półkula północna lub południowa.

półkula ………….

Zadanie 23. (0 − 4 pkt)

Rycina przedstawia wyniki pomiaru temperatury powietrza, wyrażone
w stopniach Celsjusza, w sieci stacji meteorologicznych.
Stosując zasadę interpolacji (zaznacz kropkami wszystkie punkty pomocnicze)
wykreśl na rycinie izotermy: 6°, 7°, 8°, 9°, 10°.

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011

Strona 16 z 16

Brudnopis