1
Kinematyka
– poziom podstawowy
Zadanie 2. (2 pkt)
Źródło: CKE 2005 (PP), zad. 11.
Zadanie 1. (1 pkt)
Źródło: CKE 2005 (PP), zad. 1.
Zadanie 3. (2 pkt)
Źródło: CKE 2005 (PP), zad. 12.
2
Zadanie 4. (3 pkt)
Źródło: CKE 2005 (PP), zad. 14.
Zadanie 5. (1 pkt)
Źródło: CKE 01.2006 (PP), zad. 1.
v
v
v
v
v
v
v
2
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
Arkusz I
W zadaniach od 1. do 8. wybierz i zaznacz jedną poprawną odpowiedĨ.
Zadanie 1. (1 pkt)
Dwaj kolarze zbliĪali siĊ do mety, jadąc jeden obok drugiego ruchem jednostajnym
z prĊdkoĞcią 15 m/s. W odlegáoĞci 100 m od mety jeden z nich przyspieszyá i jadąc ruchem
jednostajnie przyspieszonym po szeĞciu sekundach minąá metĊ. W jakiej odlegáoĞci od mety
znajdowaá siĊ wówczas drugi kolarz jadący do koĔca z niezmienną prĊdkoĞcią?
A. 2,5 m
B. 5 m
C. 10 m
D. 15 m
Zadanie 2. (1 pkt)
Cechy charakterystyczne róĪnych typów gwiazd przedstawia siĊ za pomocą diagramu
Hertzspunga-Russella (H – R). Na osiach wspóárzĊdnych tego diagramu odáoĪona jest
A. temperatura powierzchni (typ widmowy) i jasnoĞü absolutna (absolutna wielkoĞü
gwiazdowa).
B. jasnoĞü absolutna (absolutna wielkoĞü gwiazdowa) i odlegáoĞci od Ziemi.
C. Ğrednica gwiazdy i temperatura jej powierzchni.
D. temperatura powierzchni i odlegáoĞci od Ziemi.
Zadanie 3. (1 pkt)
PomiĊdzy nieruchomy stóá i poruszającą siĊ jak na rysunku linijkĊ wáoĪono okrągáy oáówek.
Oáówek porusza siĊ (zakáadając, Īe nie wystĊpują poĞlizgi)
A. w lewo z prĊdkoĞcią o wartoĞci
s
cm
4
.
B. w prawo z prĊdkoĞcią o wartoĞci
s
cm
4
.
C. w prawo z prĊdkoĞcią o wartoĞci
s
cm
2
.
D. w lewo z prĊdkoĞcią o wartoĞci
s
cm
2
.
Zadanie 4. (1 pkt)
Planety w ruchu dookoáa SáoĔca poruszają siĊ po orbitach bĊdących
A. okrĊgami.
B. hiperbolami.
C. elipsami.
D. parabolami.
Zadanie 5. (1 pkt)
Wykres przedstawia przemianĊ gazu doskonaáego. Jest to przemiana
A. izotermiczna.
B. izochoryczna.
C. izobaryczna.
D. adiabatyczna.
s
cm
4
p, Pa
T, K
3
Zadanie 6. (1 pkt)
Źródło: CKE 01.2006 (PP), zad. 3.
2
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
Arkusz I
W zadaniach od 1. do 8. wybierz i zaznacz jedną poprawną odpowiedĨ.
Zadanie 1. (1 pkt)
Dwaj kolarze zbliĪali siĊ do mety, jadąc jeden obok drugiego ruchem jednostajnym
z prĊdkoĞcią 15 m/s. W odlegáoĞci 100 m od mety jeden z nich przyspieszyá i jadąc ruchem
jednostajnie przyspieszonym po szeĞciu sekundach minąá metĊ. W jakiej odlegáoĞci od mety
znajdowaá siĊ wówczas drugi kolarz jadący do koĔca z niezmienną prĊdkoĞcią?
A. 2,5 m
B. 5 m
C. 10 m
D. 15 m
Zadanie 2. (1 pkt)
Cechy charakterystyczne róĪnych typów gwiazd przedstawia siĊ za pomocą diagramu
Hertzspunga-Russella (H – R). Na osiach wspóárzĊdnych tego diagramu odáoĪona jest
A. temperatura powierzchni (typ widmowy) i jasnoĞü absolutna (absolutna wielkoĞü
gwiazdowa).
B. jasnoĞü absolutna (absolutna wielkoĞü gwiazdowa) i odlegáoĞci od Ziemi.
C. Ğrednica gwiazdy i temperatura jej powierzchni.
D. temperatura powierzchni i odlegáoĞci od Ziemi.
Zadanie 3. (1 pkt)
PomiĊdzy nieruchomy stóá i poruszającą siĊ jak na rysunku linijkĊ wáoĪono okrągáy oáówek.
Oáówek porusza siĊ (zakáadając, Īe nie wystĊpują poĞlizgi)
A. w lewo z prĊdkoĞcią o wartoĞci
s
cm
4
.
B. w prawo z prĊdkoĞcią o wartoĞci
s
cm
4
.
C. w prawo z prĊdkoĞcią o wartoĞci
s
cm
2
.
D. w lewo z prĊdkoĞcią o wartoĞci
s
cm
2
.
Zadanie 4. (1 pkt)
Planety w ruchu dookoáa SáoĔca poruszają siĊ po orbitach bĊdących
A. okrĊgami.
B. hiperbolami.
C. elipsami.
D. parabolami.
Zadanie 5. (1 pkt)
Wykres przedstawia przemianĊ gazu doskonaáego. Jest to przemiana
A. izotermiczna.
B. izochoryczna.
C. izobaryczna.
D. adiabatyczna.
s
cm
4
p, Pa
T, K
Zadanie 7. (3 pkt)
Źródło: CKE 01.2006 (PP), zad. 14.
Zadanie 8. (1 pkt)
Źródło: CKE 05.2006 (PP), zad. 1.
6
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
Arkusz I
13.2 (2 pkt)
Oblicz czĊstotliwoĞü drgaĔ ciĊĪarka.
13.3 (2 pkt)
Odczytaj z wykresu i zapisz, w których momentach czasu wartoĞü prĊdkoĞci ciĊĪarka byáa
maksymalna oraz jaka byáa wartoĞü wychylenia w tych momentach?
Zadanie 14. Rakiety (3 pkt)
Dwie rakiety poruszają siĊ wzdáuĪ tej samej prostej naprzeciw siebie z prĊdkoĞciami
(wzglĊdem pewnego inercjalnego ukáadu odniesienia) o wartoĞciach
v
1
= 0,3c i v
2
=
0,3c.
WzglĊdną prĊdkoĞü rakiet moĪna obliczyü w sposób relatywistyczny, korzystając z równania
,
1
2
1 2
2
1
c
v v
v
v v lub klasyczny.
14.1
Oblicz w sposób klasyczny i relatywistyczny wartoĞü prĊdkoĞci wzglĊdnej obu rakiet.
(2 pkt)
2
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
Arkusz I
Zadania zamkniĊte
W zadaniach od 1. do 10. wybierz i zaznacz na karcie odpowiedzi jedną poprawną
odpowiedĨ.
Zadanie 1. (1 pkt)
Tomek wchodzi po schodach z parteru na piĊtro. RóĪnica wysokoĞci miĊdzy parterem
a piĊtrem wynosi 3 m, a áączna dáugoĞü dwóch odcinków schodów jest równa 6 m. Wektor
caákowitego przemieszczenia Tomka ma wartoĞü
A. 3 m
B. 4,5 m
C. 6 m
D. 9 m
Zadanie 2. (1 pkt)
Wykres przedstawia zaleĪnoĞü wartoĞci prĊdkoĞci od czasu dla ciaáa o masie 10 kg,
spadającego w powietrzu z duĪej wysokoĞci. Analizując wykres moĪna stwierdziü, Īe podczas
pierwszych 15 sekund ruchu wartoĞü siáy oporu
A. jest staáa i wynosi 50 N.
B. jest staáa i wynosi 100 N.
C. roĞnie do maksymalnej wartoĞci 50 N.
D. roĞnie do maksymalnej wartoĞci 100 N.
Zadanie 3. (1 pkt)
Rysunek przedstawia linie pola elektrostatycznego ukáadu dwóch punktowych áadunków.
Analiza rysunku pozwala stwierdziü, Īe áadunki są
A. jednoimienne i |q
A
| > |q
B
|
B. jednoimienne i |q
A
| < |q
B
|
C. róĪnoimienne i |q
A
| > |q
B
|
D. róĪnoimienne i |q
A
| < |q
B
|
Zadanie 4. (1 pkt)
Jądro izotopu
235
92
U zawiera
A. 235 neutronów.
B. 327 nukleonów.
C. 143 neutrony.
D. 92 nukleony.
v, m/s
50
5 10 15 20 t, s
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
7
Arkusz I
14.2
Zapisz, jak zmieni siĊ stosunek prĊdkoĞci wzglĊdnej obliczonej w sposób
relatywistyczny do wartoĞci prĊdkoĞci obliczonej w sposób klasyczny, jeĞli wartoĞci
prĊdkoĞci rakiet zostaną zwiĊkszone.
(1 pkt)
Zadanie 15. Gaz (2 pkt)
Wykres przedstawia zaleĪnoĞü
ciĞnienia od temperatury staáej masy
gazu doskonaáego. ObjĊtoĞü tego gazu
w stanie (1.) wynosi V
0
. Oblicz, ile
wynosi objĊtoĞü V
3
w stanie (3.).
Zadanie 16. Silnik (3 pkt)
Silnik cieplny, wykonując pracĊ 2,5 kJ, przekazaá do cháodnicy 7,5 kJ ciepáa. Oblicz
sprawnoĞü tego silnika.
T
0
T
0
3T
0
2T
0
p
2p
0
p
0
1
3
2
7.1.
7.2.
4
Zadanie 9. (2 pkt)
Źródło: CKE 05.2006 (PP), zad. 15.
Zadanie 10. (3 pkt)
Źródło: CKE 11.2006 (PP), zad. 11.
8
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
Arkusz I
Zadanie 15. Satelita (2 pkt)
Satelita krąĪy po orbicie koáowej wokóá Ziemi. Podaj, czy nastĊpujące stwierdzenie jest
prawdziwe:
„WartoĞü prĊdkoĞci liniowej tego satelity zmaleje po przeniesieniu go na inną orbitĊ koáową
o wiĊkszym promieniu”.
OdpowiedĨ uzasadnij, odwoáując siĊ do odpowiednich zaleĪnoĞci.
Zadanie 16. Pocisk (4 pkt)
Stalowy pocisk, lecący z prĊdkoĞcią o wartoĞci 300 m/s wbiá siĊ w haádĊ piasku i ugrzązá
w niej.
16.1 (3 pkt)
Oblicz maksymalny przyrost temperatury pocisku, jaki wystąpi w sytuacji opisanej w zadaniu
przyjmując, Īe poáowa energii kinetycznej pocisku zostaáa zamieniona na przyrost energii
wewnĊtrznej pocisku. Ciepáo wáaĞciwe Īelaza wynosi 450 J/(kg·K).
16.2 (1 pkt)
WyjaĞnij krótko, na co zostaáa zuĪyta reszta energii kinetycznej pocisku.
4
Próbny egzamin maturalny z fizyki i astronomii
Poziom podstawowy
0
1
2
3
4
t, s
4
2
v, m/s
ZADANIA OTWARTE
Rozwiązanie zadaĔ o numerach od 11 do 24
naleĪy zapisaü w wyznaczonych
miejscach pod treĞcią zadania.
Zadanie 11. Karuzela (3 pkt)
Siedzące na krzeseáku karuzeli dziecko poruszaáo siĊ tak jak pokazano na rysunku. OdlegáoĞü
dziecka od osi obrotu karuzeli wynosi 2 m.
11.1. (1 pkt)
Wpisz w odpowiednich miejscach pod rysunkami okreĞlenia:
przemieszczenie i tor.
11.2. (2 pkt)
Oblicz drogĊ przebytą przez dziecko z A do B.
Zadanie 12. Rowerzysta (2 pkt)
Wykres przedstawia zaleĪnoĞü wartoĞci prĊdkoĞci
rowerzysty poruszającego siĊ po prostej, od czasu.
Oblicz wartoĞü prĊdkoĞci Ğredniej, z jaką poruszaá
siĊ rowerzysta w czasie 4 sekund.
..........................................
..........................................
A
B
A
B
Zadanie 10.1 (1 pkt)
Zadanie 10.2 (2 pkt)
5
4
Próbny egzamin maturalny z fizyki i astronomii
Poziom podstawowy
0
1
2
3
4
t, s
4
2
v, m/s
ZADANIA OTWARTE
Rozwiązanie zadaĔ o numerach od 11 do 24
naleĪy zapisaü w wyznaczonych
miejscach pod treĞcią zadania.
Zadanie 11. Karuzela (3 pkt)
Siedzące na krzeseáku karuzeli dziecko poruszaáo siĊ tak jak pokazano na rysunku. OdlegáoĞü
dziecka od osi obrotu karuzeli wynosi 2 m.
11.1. (1 pkt)
Wpisz w odpowiednich miejscach pod rysunkami okreĞlenia:
przemieszczenie i tor.
11.2. (2 pkt)
Oblicz drogĊ przebytą przez dziecko z A do B.
Zadanie 12. Rowerzysta (2 pkt)
Wykres przedstawia zaleĪnoĞü wartoĞci prĊdkoĞci
rowerzysty poruszającego siĊ po prostej, od czasu.
Oblicz wartoĞü prĊdkoĞci Ğredniej, z jaką poruszaá
siĊ rowerzysta w czasie 4 sekund.
..........................................
..........................................
A
B
A
B
Zadanie 11. (2 pkt)
Źródło: CKE 11.2006 (PP), zad. 12.
Próbny egzamin maturalny z fizyki i astronomii
5
Poziom podstawowy
Zadanie 13. Samochód (3 pkt)
WartoĞü siáy oporu dla samochodu o masie 1 tony, jadącego pod wiatr ze staáą prĊdkoĞcią,
byáa równa 2500 N. Po ustaniu wiatru wartoĞü siáy oporu zmniejszyáa siĊ do 2000 N.
Oblicz wartoĞü przyspieszenia, z jakim zacząá poruszaü
siĊ wtedy samochód, jeĞli siáa
napĊdowa nie ulegáa zmianie.
Zadanie 14. Narciarz (2 pkt)
Narciarz stojący na zboczu góry, o staáym nachyleniu, rozpocząá zjazd i po przebyciu drogi
60 m osiągnąá prĊdkoĞü o wartoĞci 12 m/s.
Oblicz wartoĞü przyspieszenia narciarza. ZaáóĪ, Īe narciarz poruszaá siĊ ruchem jednostajnie
przyspieszonym.
Zadanie 15. Przewodnictwo elektryczne (2 pkt)
Metale są dobrymi przewodnikami prądu elektrycznego. Przewodnictwo zaleĪy jednak od
temperatury.
15.1 (1 pkt)
Wybierz i zaznacz rodzaj noĞnika, który odpowiada za przewodzenia prądu elektrycznego
w metalach.
tylko elektrony
dziury i elektrony jony dodatnie i elektrony jony dodatnie i ujemne
15.2 (1 pkt)
Zapisz jak przewodnictwo elektryczne metali zaleĪy od temperatury.
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Zadanie 12. (2 pkt)
Źródło: CKE 11.2006 (PP), zad. 14.
2
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
Poziom podstawowy
ZADANIA ZAMKNIĉTE
W zadaniach od 1. do 10. wybierz i zaznacz na karcie odpowiedzi jedną
poprawną odpowiedĨ.
Zadanie 1. (1 pkt)
Dwaj rowerzyĞci poruszając siĊ w kierunkach wzajemnie prostopadáych oddalają siĊ od siebie
z prĊdkoĞcią wzglĊdną o wartoĞci 5 m/s. WartoĞü prĊdkoĞci jednego z nich jest równa 4 m/s,
natomiast wartoĞü prĊdkoĞci drugiego rowerzysty wynosi
A. 1 m/s.
B. 3 m/s.
C. 4,5 m/s.
D. 9 m/s.
Zadanie 2. (1 pkt)
Spadochroniarz o masie 75 kg opada na spadochronie pionowo w dóá z prĊdkoĞcią o staáej
wartoĞci 5 m/s. Siáa oporów ruchu ma wartoĞü okoáo
A. 25 N.
B. 75 N.
C. 250 N.
D. 750 N.
Zadanie 3. (1 pkt)
Linie pola magnetycznego wokóá dwóch równolegáych umieszczonych blisko siebie
przewodników, przez które páyną prądy elektryczne o jednakowych natĊĪeniach, tak jak
pokazano poniĪej, prawidáowo ilustruje rysunek
A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.
rysunek 1 rysunek 2 rysunek 3 rysunek 4
Zadanie 4. (1 pkt)
Monochromatyczna wiązka Ğwiatáa wysáana przez laser pada prostopadle na siatkĊ
dyfrakcyjną. Na ekranie poáoĪonym za siatką dyfrakcyjną moĪemy zaobserwowaü
A. jednobarwne prąĪki dyfrakcyjne.
B. pojedyncze widmo Ğwiatáa biaáego.
C. pojedynczy jednobarwny pas Ğwiatáa.
D. widma Ğwiatáa biaáego uáoĪone symetrycznie wzglĊdem prąĪka zerowego.
Zadanie 5. (1 pkt)
Zasada nieoznaczonoĞci Heisenberga stwierdza, Īe
A. im dokáadniej ustalimy wartoĞü pĊdu cząstki, tym dokáadniej znamy jej poáoĪenie.
B. im dokáadniej ustalimy wartoĞü pĊdu cząstki, tym mniej dokáadnie znamy jej poáoĪenie.
C. nie ma związku pomiĊdzy dokáadnoĞciami ustalenia wartoĞci pĊdu i poáoĪenia cząstki.
D. im mniej dokáadnie znamy wartoĞü pĊdu cząstki, tym mniej dokáadnie moĪemy ustaliü
jej poáoĪenie.
Zadanie 13. (1 pkt)
Źródło: CKE 2007 (PP), zad. 1.
6
4
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
Poziom podstawowy
ZADANIA OTWARTE
Rozwiązania zadaĔ o numerach od 11 do 23 naleĪy zapisaü w wyznaczonych
miejscach pod treĞcią zadania.
11. Samochód (2 pkt)
Samochód rusza z miejsca ruchem jednostajnie przyspieszonym z przyspieszeniem
o wartoĞci 3 m/s
2
i porusza siĊ po prostoliniowym, poziomym odcinku autostrady. Oblicz
wartoĞü prĊdkoĞci Ğredniej samochodu po pierwszych czterech sekundach ruchu.
12. Wagon (2 pkt)
Lokomotywa manewrowa pchnĊáa wagon o masie 40 ton nadając mu początkową prĊdkoĞü
o wartoĞci 5 m/s. Wagon poruszając siĊ ruchem jednostajnie opóĨnionym zatrzymaá siĊ po
upáywie 20 s. Oblicz wartoĞü siáy hamującej wagon.
13. Piáka (3 pkt)
Gimnastyczka wyrzuciáa pionowo w górĊ piákĊ z prĊdkoĞcią o wartoĞci 4 m/s. Piáka
w momencie wyrzucania znajdowaáa siĊ na wysokoĞci 1 m licząc od podáogi. Oblicz wartoĞü
prĊdkoĞci, z jaką piáka uderzy o podáogĊ. ZaáóĪ, Īe na piákĊ nie dziaáa siáa oporu.
Zadanie 14. (2 pkt)
Źródło: CKE 2007 (PP), zad. 11.
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
Poziom podstawowy
2
ZADANIA ZAMKNIĉTE
W zadaniach od 1. do 10. wybierz i zaznacz na karcie odpowiedzi jedną
poprawną odpowiedĨ.
Zadanie 1. (1 pkt)
Ziemia pozostaje w spoczynku wzglĊdem
A. SáoĔca.
B. KsiĊĪyca.
C. Galaktyki.
D. satelity geostacjonarnego.
Zadanie 2. (1 pkt)
JeĪeli podczas ruchu samochodu, na prostoliniowym odcinku autostrady energia kinetyczna
samochodu wzrosáa 4 razy, to wartoĞü prĊdkoĞci samochodu wzrosáa
A.
2
razy.
B. 2 razy.
C. 4 razy.
D. 16 razy.
Zadanie 3. (1 pkt)
ZaleĪnoĞü energii potencjalnej i kinetycznej od czasu podczas swobodnego spadania ciaáa
z pewnej wysokoĞci poprawnie przedstawiono na
A. wykresie 1.
B. wykresie 2.
C. wykresie 3.
D. wykresie 4.
Zadanie 4. (1 pkt)
Promienie sáoneczne ogrzaáy szczelnie zamkniĊtą metalową butlĊ z gazem. JeĪeli pominiemy
rozszerzalnoĞü termiczną butli, to gaz w butli ulegá przemianie
A. izobarycznej.
B. izochorycznej.
C. izotermicznej.
D. adiabatycznej.
t
E
p
, E
k
t
E
p
, E
k
E
p
E
k
wykres 1
wykres 2
t
E
p
, E
k
wykres 4
wykres 3
t
E
p
, E
k
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
Poziom podstawowy
4
ZADANIA OTWARTE
Rozwiązania zadaĔ o numerach od 11. do 22. naleĪy zapisaü w wyznaczonych miejscach
pod treĞcią zadania.
Zadanie 11. Rowerzysta (2 pkt)
Rowerzysta pokonuje drogĊ o dáugoĞci 4 km w trzech etapach, o których informacje
przedstawiono w tabeli. Przez d oznaczono caáą dáugoĞü drogi przebytej przez rowerzystĊ.
Przebyta droga
WartoĞü prĊdkoĞci Ğredniej
w kolejnych etapach w m/s
etap I
0,25 d
10
etap II
0,50 d
5
etap III
0,25 d
10
Oblicz caákowity czas jazdy rowerzysty.
Zadanie 12. Droga hamowania (2 pkt)
WykaĪ, wykorzystując pojĊcia energii i pracy, Īe znając wspóáczynnik tarcia i drogĊ
podczas hamowania do caákowitego zatrzymania pojazdu, moĪna wyznaczyü prĊdkoĞü
początkową pojazdu, który porusza siĊ po poziomej prostej drodze.
Przyjmij, Īe samochód hamuje ruchem jednostajnie opóĨnionym, a wartoĞü siáy hamowania
jest staáa.
Zadanie 15. (1 pkt)
Źródło: CKE 2008 (PP), zad. 1.
Zadanie 16. (1 pkt)
Źródło: CKE 2008 (PP), zad. 11.
7
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
Poziom podstawowy
2
ZADANIA ZAMKNIĉTE
W zadaniach od 1. do 10. wybierz i zaznacz na karcie odpowiedzi jedną poprawną
odpowiedĨ.
Zadanie 1. (1 pkt)
Samochód porusza siĊ po prostoliniowym odcinku autostrady. DrogĊ przebytą przez
samochód opisuje równanie: s = 15 t + 1,5 t
2
(w ukáadzie SI z pominiĊciem jednostek).
WartoĞci prĊdkoĞci początkowej i przyspieszenia samochodu wynoszą odpowiednio
WartoĞü prĊdkoĞci początkowej, m/s
WartoĞü przyspieszenia, m/s
2
A.
15
0,75
B.
30
0,75
C.
15
3
D.
30
3
Zadanie 2. (1 pkt)
Maáą kulkĊ przymocowaną do nici wprawiono w ruch jednostajny po okrĊgu w páaszczyĨnie
poziomej. Przyspieszenie doĞrodkowe kulki jest związane ze zmianą
A. wartoĞci prĊdkoĞci liniowej.
B. kierunku prĊdkoĞci liniowej.
C. wartoĞci prĊdkoĞci kątowej.
D. kierunku prĊdkoĞci kątowej.
Zadanie 3. (1 pkt)
Piáka uderza o podáogĊ z prĊdkoĞcią o wartoĞci 2 m/s skierowaną prostopadle do podáogi
i odbija siĊ od niej z prĊdkoĞcią o wartoĞci 1,5 m/s. BezwzglĊdna wartoĞü zmiany prĊdkoĞci
piáki podczas odbicia wynosi
A. 0 m/s.
B. 0,5 m/s.
C. 2,5 m/s.
D. 3,5 m/s.
Zadanie 4. (1 pkt)
Staáą masĊ gazu poddano przemianie gazowej. Pierwszą zasadĊ termodynamiki dla tej
przemiany moĪna zapisaü: ǻU = Q. PrzemianĊ tĊ poprawnie przedstawiono na wykresie
oznaczonym numerem
A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.
1 2 3 4
T
p
T
p
T
p
T
p
Zadanie 17. (1 pkt)
Źródło: CKE 2009 (PP), zad. 1.
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
Poziom podstawowy
2
ZADANIA ZAMKNIĉTE
W zadaniach od 1. do 10. wybierz i zaznacz na karcie odpowiedzi jedną poprawną
odpowiedĨ.
Zadanie 1. (1 pkt)
Samochód porusza siĊ po prostoliniowym odcinku autostrady. DrogĊ przebytą przez
samochód opisuje równanie: s = 15 t + 1,5 t
2
(w ukáadzie SI z pominiĊciem jednostek).
WartoĞci prĊdkoĞci początkowej i przyspieszenia samochodu wynoszą odpowiednio
WartoĞü prĊdkoĞci początkowej, m/s
WartoĞü przyspieszenia, m/s
2
A.
15
0,75
B.
30
0,75
C.
15
3
D.
30
3
Zadanie 2. (1 pkt)
Maáą kulkĊ przymocowaną do nici wprawiono w ruch jednostajny po okrĊgu w páaszczyĨnie
poziomej. Przyspieszenie doĞrodkowe kulki jest związane ze zmianą
A. wartoĞci prĊdkoĞci liniowej.
B. kierunku prĊdkoĞci liniowej.
C. wartoĞci prĊdkoĞci kątowej.
D. kierunku prĊdkoĞci kątowej.
Zadanie 3. (1 pkt)
Piáka uderza o podáogĊ z prĊdkoĞcią o wartoĞci 2 m/s skierowaną prostopadle do podáogi
i odbija siĊ od niej z prĊdkoĞcią o wartoĞci 1,5 m/s. BezwzglĊdna wartoĞü zmiany prĊdkoĞci
piáki podczas odbicia wynosi
A. 0 m/s.
B. 0,5 m/s.
C. 2,5 m/s.
D. 3,5 m/s.
Zadanie 4. (1 pkt)
Staáą masĊ gazu poddano przemianie gazowej. Pierwszą zasadĊ termodynamiki dla tej
przemiany moĪna zapisaü: ǻU = Q. PrzemianĊ tĊ poprawnie przedstawiono na wykresie
oznaczonym numerem
A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.
1 2 3 4
T
p
T
p
T
p
T
p
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
Poziom podstawowy
2
ZADANIA ZAMKNIĉTE
W zadaniach od 1. do 10. wybierz i zaznacz na karcie odpowiedzi jedną poprawną
odpowiedĨ.
Zadanie 1. (1 pkt)
Samochód porusza siĊ po prostoliniowym odcinku autostrady. DrogĊ przebytą przez
samochód opisuje równanie: s = 15 t + 1,5 t
2
(w ukáadzie SI z pominiĊciem jednostek).
WartoĞci prĊdkoĞci początkowej i przyspieszenia samochodu wynoszą odpowiednio
WartoĞü prĊdkoĞci początkowej, m/s
WartoĞü przyspieszenia, m/s
2
A.
15
0,75
B.
30
0,75
C.
15
3
D.
30
3
Zadanie 2. (1 pkt)
Maáą kulkĊ przymocowaną do nici wprawiono w ruch jednostajny po okrĊgu w páaszczyĨnie
poziomej. Przyspieszenie doĞrodkowe kulki jest związane ze zmianą
A. wartoĞci prĊdkoĞci liniowej.
B. kierunku prĊdkoĞci liniowej.
C. wartoĞci prĊdkoĞci kątowej.
D. kierunku prĊdkoĞci kątowej.
Zadanie 3. (1 pkt)
Piáka uderza o podáogĊ z prĊdkoĞcią o wartoĞci 2 m/s skierowaną prostopadle do podáogi
i odbija siĊ od niej z prĊdkoĞcią o wartoĞci 1,5 m/s. BezwzglĊdna wartoĞü zmiany prĊdkoĞci
piáki podczas odbicia wynosi
A. 0 m/s.
B. 0,5 m/s.
C. 2,5 m/s.
D. 3,5 m/s.
Zadanie 4. (1 pkt)
Staáą masĊ gazu poddano przemianie gazowej. Pierwszą zasadĊ termodynamiki dla tej
przemiany moĪna zapisaü: ǻU = Q. PrzemianĊ tĊ poprawnie przedstawiono na wykresie
oznaczonym numerem
A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.
1 2 3 4
T
p
T
p
T
p
T
p
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
Poziom podstawowy
3
Zadanie 5. (1 pkt)
Przewodnik wykonany z miedzi doáączono do Ĩródáa prądu. Przepáyw prądu w tym
przewodniku polega na uporządkowanym ruchu
A. elektronów, a jego opór wraz ze wzrostem temperatury roĞnie.
B. elektronów, a jego opór wraz ze wzrostem temperatury maleje.
C. jonów, a jego opór wraz ze wzrostem temperatury roĞnie.
D. jonów, a jego opór wraz ze wzrostem temperatury maleje.
Zadanie 6. (1 pkt)
Gdy czáowiek przenosi wzrok z czytanej ksiąĪki na odlegáą gwiazdĊ, to
ogniskowa soczewki oka
zdolnoĞü skupiająca
A.
roĞnie
maleje
B.
roĞnie
roĞnie
C.
maleje
maleje
D.
maleje
roĞnie
Zadanie 7.
(1 pkt)
Przesyáanie sygnaáu Ğwietlnego wewnątrz Ğwiatáowodu jest moĪliwe dziĊki zjawisku
A. zaáamania Ğwiatáa.
B. polaryzacji Ğwiatáa.
C. rozszczepienia Ğwiatáa.
D. caákowitego wewnĊtrznego odbicia.
Zadanie 8. (1 pkt)
PoniĪej przedstawiono informacje dotyczące masy (M) jądra berylu
9
4
Be . WskaĪ, która
z informacji jest prawdziwa.
(przez m
p
i m
n
oznaczono odpowiednio masĊ swobodnego protonu i masĊ swobodnego
neutronu)
A. M > 4 m
p
+ 5 m
n
B. M < 4 m
p
+ 5 m
n
C. M = 4 m
p
+ 9 m
n
D. M = 4 m
p
+ 5 m
n
Zadanie 9.
(1 pkt)
Satelita krąĪy wokóá Ziemi po orbicie koáowej. JeĪeli satelita ten zostanie przeniesiony
na orbitĊ koáową o dwukrotnie wiĊkszym promieniu, to wartoĞü jego prĊdkoĞci liniowej na tej
orbicie
A. wzroĞnie 2 razy.
B. wzroĞnie
2
razy.
C. zmaleje 2 razy.
D. zmaleje
2
razy.
Zadanie 10.
(1 pkt)
Proton i cząstka alfa poruszają siĊ w próĪni z prĊdkoĞciami o tych samych wartoĞciach.
DáugoĞci fal de Broglie’a odpowiadające protonowi (Ȝ
p
) i cząstce alfa (Ȝ
Į
) speániają zaleĪnoĞü
A. Ȝ
Į
# 0,25 Ȝ
p
B. Ȝ
Į
# 0,5 Ȝ
p
C. Ȝ
Į
# 2 Ȝ
p
D. Ȝ
Į
# 4 Ȝ
p
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
poziom podstawowy
2
k
3
k
2
k
1
Zadania zamkniĊte
W zadaniach od 1. do 10. wybierz i zaznacz jedną poprawną odpowiedĨ.
Zadanie 1. (1 pkt)
Po przelocie samolotu powstaje smuga kondensacyjna spalin, tworząc na niebie Ğlad
(rysunek). ĝlad ten przedstawia
A. tor.
B. drogĊ.
C. prĊdkoĞü.
D. przemieszczenie.
Zadanie 2. (1 pkt)
Do pionowo zawieszonej nitki przymocowano 3 niewielkie oáowiane kulki.
OdlegáoĞü miĊdzy stoáem a pierwszą kulką wynosiáa 10 cm a odlegáoĞci
pomiĊdzy kolejnymi kulkami wynosiáy 30 cm i 50 cm odpowiednio (rysunek).
NastĊpnie przeciĊto sznurek ponad kulką k
3
i kulki zaczĊáy swobodnie spadaü.
Czas, po którym pierwsza kulka uderzyáa w stóá w porównaniu z czasem, jaki
upáynąá miĊdzy uderzeniami kolejnych kulek o powierzchniĊ stoáu jest
A. krótszy niĪ czas miĊdzy upadkiem kulek k
2
i k
3
.
B. najkrótszym z czasów miĊdzy upadkiem kolejnych kulek.
C. najdáuĪszym z czasów miĊdzy upadkiem kolejnych kulek.
D. taki sam jak czasy miĊdzy upadkiem kulek k
1
i k
2
oraz k
2
i k
3
.
Zadanie 3. (1 pkt)
W satelicie krąĪącym po koáowej orbicie na wysokoĞci znacznie mniejszej od promienia
Ziemi, uruchomiony zostaá silnik i wartoĞü prĊdkoĞci wzglĊdem Ziemi wzrosáa do 11,2 km/h.
Satelita ten
A. bĊdzie poruszaá siĊ po orbicie eliptycznej wokóá Ziemi.
B. bĊdzie dalej poruszaá siĊ po tej samej orbicie wokóá Ziemi.
C. opuĞci orbitĊ okoáoziemską a nastĊpnie naszą GalaktykĊ.
D. opuĞci orbitĊ okoáoziemską i pozostanie w Ukáadzie Sáonecznym.
Zadanie 4. (1 pkt)
Jednym z izotopów stosowanych do sterylizacji ĪywnoĞci jest izotop kobaltu
Co
60
27
. Jest to
izotop nietrwaáy i ulega samorzutnie przemianie
E
–
. Wskutek tego rozpadu powstaje
jądro
pierwiastka, którego liczba protonów w jądrze wynosi
A. 26.
B. 28.
C. 32.
D. 33.
Zadanie 5. (1 pkt)
W póáprzewodnikach domieszkowych typu n, w stosunku do póáprzewodników samoistnych,
mamy do czynienia z
A. niedoborem dziur.
B. nadmiarem dziur.
C. niedoborem elektronów.
D. nadmiarem elektronów.
Zadanie 18. (1 pkt)
Źródło: CKE 2009 (PP), zad. 2.
Zadanie 19. (1 pkt)
Źródło: CKE 2009 (PP), zad. 3.
Zadanie 20. (1 pkt)
Źródło: CKE 2009 (PP), zad. 9.
Zadanie 21. (1 pkt)
Źródło: CKE 2010 (PP), zad. 1.
8
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
poziom podstawowy
3
k
1
k
2
Zadanie 6. (1 pkt)
SpoĞród przedstawionych poniĪej zestawów jednostek wybierz ten, który zawiera tylko
podstawowe jednostki ukáadu SI.
A. mila, kilogram, godzina
B. kilometr, gram, godzina
C. metr, kilogram, sekunda
D. centymetr, gram, sekunda
Zadanie 7. (1 pkt)
Wykonaną z przewodnika kulkĊ A naelektryzowano i
nastĊpnie
zbliĪono do niej (bez zetkniĊcia) wiszące na izolujących nitkach
metalowe, lekkie, nienaelektryzowane, identyczne kulki k
1
i k
2
.
Przy nitkach wiszących pionowo (rysunek) kulki k
1
i k
2
byáyby
odlegáe od kulki A odpowiednio o 5 i 10 cm. Po ustaleniu siĊ
stanu równowagi prawdą jest, Īe nitki, na których zawieszone są kulki,
A. odchyliáy siĊ od pionu i kąt odchylenia nitki dla kulki k
1
jest równy kątowi odchylenia
nitki dla kulki k
2
.
B. odchyliáy siĊ od pionu i kąt odchylenia nitki dla kulki k
1
jest wiĊkszy niĪ kąt odchylenia
nitki dla kulki k
2
.
C. odchyliáy siĊ od pionu i kąt odchylenia nitki dla kulki k
1
jest mniejszy niĪ kąt odchylenia
nitki dla kulki k
2
.
D. nie odchyliáy siĊ z poáoĪenia równowagi, poniewaĪ Īadna z kulek nie byáa
naelektryzowana.
Zadanie 8. (1 pkt)
Wewnątrz zwojnicy o dáugoĞci 5 cm wytworzono pole magnetyczne
o indukcji 2 mT i umieszczono wzdáuĪ jej osi prostoliniowy
przewodnik, przez który páynie prąd o natĊĪeniu 1 mA (rysunek). WartoĞü
siáy elektrodynamicznej dziaáającej wewnątrz zwojnicy na przewodnik
wynosi
A. 0 N.
B. 10
–9
N.
C. 10
–7
N.
D. 10 N.
Zadanie 9. (1 pkt)
Jednobarwna wiązka Ğwiatáa przechodzi kolejno przez trzy róĪne
oĞrodki (rysunek). JeĪeli kąty
D
,
E
,
J
speániają warunek:
D
>
J
>
E
,
to bezwzglĊdne wspóáczynniki zaáamania oĞrodków speániają
warunek
A. n
1
< n
2
< n
3
.
B. n
1
> n
2
> n
3
.
C. n
1
< n
3
< n
2
.
D. n
1
= n
2
= n
3
.
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
poziom podstawowy
4
Zadanie 10. (1 pkt)
Wszystkie gwiazdy podzielone zostaáy na 7 zasadniczych typów widmowych. Oznaczone
zostaáy one wielkimi literami O, B, A, F, G, K, M, których kolejnoĞü odpowiada malejącej
temperaturze gwiazd. Gwiazdami naleĪącymi do typów K i M mogą byü
A. pulsary.
B. biaáe karáy.
C. czarne dziury.
D. czerwone olbrzymy.
Zadania otwarte
Rozwiązanie zadaĔ o numerach od 11. do 21. naleĪy zapisaü w wyznaczonych miejscach
pod treĞcią zadania.
Zadanie 11. Spadający kamieĔ (5 pkt)
Z wysokoĞci 20 m upuszczono swobodnie maáy kamieĔ.
Zadanie 11.1 (1 pkt)
Uzupeánij/dokoĔcz zdanie:
Zjawisko swobodnego spadku w ziemskim polu grawitacyjnym wystĊpuje wtedy, gdy
prĊdkoĞü początkowa jest równa zero oraz ..................................................................................
Zadanie 11.2 (4 pkt)
Wykonaj wykres ilustrujący zaleĪnoĞü wysokoĞci, na jakiej znajduje siĊ kamieĔ, od czasu
spadania. Na wykresie nanieĞ 5 wartoĞci liczbowych wysokoĞci (w przedziale czasu 0–2 s).
Wykonaj niezbĊdne obliczenia.
Zadanie 22. (1 pkt)
Źródło: CKE 2010 (PP), zad. 6.
Zadanie 23. (1 pkt)
Źródło: CKE 2010 (PP), zad. 11.
Zadanie 23.1. (1 pkt)
Zadanie 23.2. (2 pkt)
9
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii
poziom podstawowy
5
Zadanie 12. Trzy siáy (2 pkt)
Na rysunku obok przedstawiono ukáad trzech siá dziaáających na klocek, który pozostawaá
w spoczynku. WartoĞci siá wynosiáy odpowiednio F
1
= 30 N, F
2
= 40 N.
Oblicz wartoĞü siáy
3
F
G
.
Nr zadania
11.1 11.2 12.
Maks. liczba pkt
1
4
2
Wypeánia
egzaminator
Uzyskana liczba pkt
90
o
2
F
G
3
F
G
1
F
G