1

FORMY PODSTAWOWE

RODZ.

ZNACZENIE

W INNYCH JĘZYKACH

a (ab)

abl.

od, przez

a-, ab-, abs-

ab-eo

-ii, -itum, -ire

odchodzę

ablativus

i

m

narzędnik, miejscownik

ab-sum

-esse, a-fui, a-futurus

jestem nieobecny

Absentismus

ac

-

i

ac-cedo (dat.)

-cessi, -cessum, 3

podchodzę

akcesja

ac-cipio

-cepi, -ceptum, 3

przyjmuję, otrzymuję

akzeptieren; accept; accepter

accusativus

i

m

biernik

Akkusativ

accuso

1

oskarżam

Akkusativ; accuse

acer

cris,e

m f n

ostry, bystry

Essig; acid, acerbity; aigre, vinaigre

acies

ei

f

szyk bojowy, wzrok, ostrze

acier

actio

onis

f

działanie

Aktion; action

activus

3

m f n

czynny

active

acuo

acui, acutum, 3

ostrzę

akupunktura

acus

us

f

igła

akupunktura

ad

acc.

do, ku, dla

ad-eo

-ii, -itum, -ire

przychodzę

ad-moveo

-movi, -motum, 2

przybliżam

motor

adoratio

onis

f

uwielbienie

adoracja

ad-oro

1

uwielbiam

adoracja

ad-sum

-esse, af-fui, af-futurus

jestem obecny, pomagam

advena

ae

m

przybysz

adversarius

i

m

przeciwnik

adwersarz

adversator

oris

m

przeciwnik

adwersarz

adversus

acc.

naprzeciw

adwersarz

adversus

3

m f n

przeciwny

adwersarz

ad-voco

1

wzywam, przywołuję

adwokat

aedificium

i

n

budowla

aedifico

1

buduję

aegroto

1

choruję

aegrotus/aeger

i/gri lub 3/gra,grum

m f n

chory

Aegyptus

i

f

Egipt

Aeneas

ae

m

Eneasz

aequor

oris

n

morze

equality

aequus

3

m f n

równy, sprawiedliwy, słuszny

äquivalent; equal; égal

aër

aëris

powietrze

Aerostat; air, aerial

aes

aeris

spiż, brąz, miedź

aestas

atis

f

lato, upał

aetas

atis

f

wiek

aeterna

ae

f

wieczna

eternal, eternit

aeternus

3

m f n

wieczny

af-fero

at-tuli, al.-latum, -ferre

przynoszę

af-firmo

1

potwierdzam

afirmacja

ager

gri

m

pole

agrarisch; agriculture

agmen

inis

n

gromada, zastęp

agna

ae

f

owieczka

Agnieszka

agnus

i

m

baranek

ago

egi, actum, 3

robię, działam, pędzę

agieren; agency

agricola

ae

m

rolnik

ait

rzecze,

mówi,

rzekł,

powiedział

ala

ae

f

skrzydło

alba

ae

f

biała

albinos, alba

albus

3

m f n

biały

alia

ae

f

inna

alienus

3

m f n

cudzy, obcy

alienacja, alien

alius

alia, aliud

m f n

inny

alien, alternation

alter

-era, -erum

m f n

drugi (z dwóch)

Alternation; alter

altus

3

m f n

wysoki, głęboki

Alt; exalt; altitude

alvus

i

f

brzuch

amans

antis

m f

kochanek/kochanka

amant

2

ambulo

1

przechadzam się, spaceruję

amica

ae

f

przyjaciółka

amicitia

ae

f

przyjaźń

amicability

amicus

i

m

przyjaciel

amicable, amicability

amo

1

kocham

amatory

amor

oris

m

miłość (cielesna)

Anchises

ae

m

Anchizes

ancilla

ae

f

służebnica, służebna

angelus

i

m

anioł

Engel, angel

Anglia

ae

f

Anglia

angustia

ae

f

ucisk, wąwóz, ciasne miejsce

anima

ae

f

dusza

animacja

animal

alis

n

zwierzę

animalisch; animal

animus

i

m

duch, serce, charakter

animusz

an-nuntio

1

zwiastuję

Nunzius; announce; annoncer

annus

i

m

rok

Annalen; annual, annals

ante

acc.

przed

ante-

antiqua

ae

f

starożytna, antyczna

antyczny, antykwa

antiquus

3

m f n

starożytny, antyczny

anulus

i

m

pierścień

Antiquar, Antiquität; antiquary; antique

anus

us

f

stara baba

anus

i

m

odbyt

analny

aperio

aperi, apertum, 3

otwieram

open

aperta

ae

f

otwarta

opened

apertus

3

m f n

otwarty

apostolus

i

m

apostoł

ap-pareo

apparui, -, 2

pojawiam się

aparycja

ap-pello

1

wołam, nazywam

Appell; appellation

ap-propinquo

1

zbliżam się

approach

apud

acc.

u, pod

aqua

ae

f

woda

Aquarium, aqueduct

aquila

ae

f

orzeł

eagle

ara

ae

f

ołtarz

arbor

oris

f

drzewo

arbor, arbour

archangelus

i

m

archanioł

archiepiscopus

i

m

arcybiskup

episkopat

arcus

us

m

łuk

arduus

3

m f n

stromy

Ariovistus

i

m

Ariowist

arma

orum

n

broń

Armee; arm

armatus

3

m f n

uzbrojony

ars

artis

f

sztuka

Artist; art, artiste

arx

arcis

f

zamek, twierdza

Ascanius

i

m

Askaniusz

ascendo

ascendi, ascensum, 3

wchodzę

to ascend

Asia

ae

f

Azja

asinus

i

m

osioł

l’ane

asper

-era, -erum

m f n

dziki, okrutny, trudny

as-porto

1

sprowadzać

aportować

as-sumo

-sumpsi, -sumptum, 3

przybieram, przywdziewam

asumpt

astrum

i

n

gwiazda, ciało niebieskie

astralny

Athenae

arum

f pl

Ateny

atque

i, oraz, a także

auctor

oris

m

autor, sprawca

Autor, autorisieren; author; auteur

audax

audacis

m f n

ś

miały, odważny

audacious

audeo

ausi, ausum, 2

ś

miem, mam odwagę

audacious;oser

audio

4

słyszę

Audienz; audible

au-fero

abstuli, ablatum, -ferre

zabieram

augustus

3

m f n

pomyślny

aula

ae

f

sala, dwór

aureus

3

m f n

złoty

Au, aureola

auris

is

m

ucho

3

aurum

i

n

złoto

Au, aureola

aut

albo

aut…aut

albo…albo

autem

zaś

autumnus

i

n

jesień

autumn; automne

auxilia

orum

n

wojska pomocnicze

auxiliary

auxilium

i

n

pomoc

auxiliary

avis

is

f

ptak

aviary; avion, aviateur

avus

i

m

dziad

Bacchus

i

m

Bakchus, Dionizos

barba

ae

f

broda

basium

i

n

pocałunek

bacciare

beatus

3

m f n

szczęśliwy, błogosławiony

Belga

ae

m

Belg

bellicosus

3

m f n

wojowniczy

Rebellion; bellicose

bellum

i

n

wojna

Rebellion; bellicose

bellus

3

m f n

piękny

belle

bene

dobrze

bien, combien

bene-dico

-dixi, -dictum, 3

błogosławię

bestia

ae

f

dzikie zwierzę

Bestie; beast

bibo

bibi, bibiturus, 3

piję

bibka

bis

dwa razy

Bohemia

ae

f

Czechy

bona

ae

f

dobra

bonifikata

bonum

i

n

dobro

Bonität; bonny

bonus

3

m f n

dobry

Bonität; bonny

bos

bovis

m f

wół

brevis

e

m f n

krótki

Brief; brief

Britannia

ae

f

Brytania

Brutus

i

m

Brutus

caco

1

robię kupę

cado

cecĭdi, casum, 3

upadam

Kadenz; caducity, accident; chute, chance

caedo

cecīdi, caesum, 3

rąbię, biję, ścinam

suicide, concise, incision

caelestes

ium

m f

niebianie, bogowie

ciel

caelestis

e

m f n

niebiański

caelum

i

n

niebo

celestial; ciel

Caesar

aris

m

Cezar

Caia

ae

f

Kaja, Gaja

Caius

i

m

Kajusz, Gajusz

campus

i

m

pole

Kampf; camp

candidus

3

m f n

biały, śnieżnobiały

kandydat

canis

is

m f

pies

canine, canicular days; chien, canaille

cano

cecini, cantum, 3

ś

piewam, opiewam

Kantor; chant, canticle; chanter, chanson

canonicus

i

m

kanonik

canticum

i

n

pieśń

kantyczki

canto

1

ś

piewam

Kantor; chant, canticle; chanter, chanson

capillus

i

m

włos

kapilary, capillary

capio

cepi, captum, 3

chwytam

kapieren; captive

captivus

i

m

jeniec

capto

1

chwytam

caput

itis

n

głowa

Kapital, Kapitel; chapter, capital

cara

ae

f

droga

charity

caritas

atis

f

miłość (platoniczna)

charity

carmen

inis

n

pieśń, wiersz

charmant; charm

caro

carnis

f

mięso, ciało

carus

3

m f n

drogi

charity

casa

ae

f

chata

Casimirus

i

m

Kazimierz

Cassandra

ae

f

Kasandra

castra

orum

n

obóz wojskowy

castle, Lancaster, Manchaster

castus

3

m f n

czysty, bez skazy

casus

us

m

przypadek

Kasus; case, casual; cas, casuel

4

Cato

onis

m

Katon

catulus

i

m

szczeniak, szczenię

causa

ae

f

przyczyna, sprawa

kausal, kosen; cause, because

cedo

cessi, cessum, 3

idę, kroczę, odstępuję

Konzession; cede

celeber

bris,e

m f n

uczęszczany, sławny

celebro

1

czczę

celebrować

celer

eris,e

m f n

szybki

celerity; célérité

centum

sto

Zentner; cent; cent

cerno

crevi, cretum, 3

spostrzegam

certus

3

m f n

pewny

certain, certainly; certain, certes

cerva

ae

f

łania

cervix

icis

f

kark, szyja

cervus

i

m

jelonek

ceterus

3

m f n

pozostały

chorus

i

m

chór

Christianus

3

m f n

chrześcijański

Christus

i

m

Chrystus

cibus

i

m

pożywienie

cibo

Cicero

onis

m

Cyceron

circa

acc.

około

cyrkulacja, circle

circum

acc.

wokół

Zirkel, Bezirk; circle; circonstance

circum

acc.

wokół

cito

szybko

civis

is

m

obywatel

zivil, Zivilist; civil, civility

civitas

-atis

f

państwo

city

clamo

1

wołam, krzyczę

Proklamation, claim

clarus

3

m f n

sławny, jasny

klar; clarity, clear

classis

is

f

flota, klasa

klassisch; classic; classe, classique

claudo

clausi, clausum, 3

zamykam

clausus

3

m f n

zamknięty

close, klaustrofobia

clavis

is

klucz

clavus

i

m

gwóźdź

coepi

coepisse

zacząłem

cogito

1

myślę, rozmyślam

cogitate

cog-nosco

-novi, -nitum, 3

poznaję

kennen; cognition; connaître

cogo

co-egi, co-actum, 3

zmuszam

Koagulation, coaction, cogent; cailler

colo

colui, cultum, 3

uprawiam

Kult, kultivieren; cult

comes

itis

m f

towarzysz

count

com-mitto

-misi, -misum, 3

sprowadzić, połączyć, zacząć

Kommis, Kommiß; commit; commettre

commodum

i

n

wygoda

commode

communis

e

m f n

wspólny

kommun; common

comoedia

ae

f

komedia

com-paro

1

przygotowuję, szykuję

Komparation; compare; comparer

conclave

is

n

pokój, komnata

„z kluczem”

concordia

ae

f

zgoda

concord

con-do

con-didi, con-ditum, 3

zakładam

con-fero

-tuli, -latum, -ferre

znosić razem, przynosić

konferieren; confer; collation

con-ficio

-feci, -fectum, 3

załatwiam, kończę, wykonuję

Konfektion; confection; confire, confiture

con-glomero

1

gromadzę

konglomeracja

coniugatio

onis

f

koniugacja

con-iungo

-iunxi, -iunctum, 3

łączę

kojugieren; conjunction

con-scendo

-scendi, -scensum, 3

wstępuję, wsiadam

con-sentio

-sensi, -sensum, 4

zgadzam się

konsensus

consilium

i

n

rada, plan

Konsilium; counsel

con-sto

-stiti, -staturus, 1

składam się, wiadmo że

konstatować

consuetudo

dinis

f

przyzwyczajenie

consul

ulis

m

konsul

Konsul; consul

contentus

3

m f n

zadowolony

kontent

con-tineo

-tinui, -tentum, 2

zamykam, trzymam razem

kontener

contra

acc.

przeciw, przeciwko

kontra, konträr; contra

contrarius

3

m f n

przeciwny

con-venio

-veni, -ventum, 4

pasuję, zgadzam się

Konvention, konvenieren; convention

5

con-voco

1

zwołuję

konwokacja

copia

ae

f

duża ilość, dostatek

copious

copiae

arum

f pl

wojsko

copious

cor

cordis

n

serce

kordial; cordial, cordiality; coeur, courage

cornu

us

n

róg

Kornett; corner; cornier, cor, corne

corpus

oris

n

ciało

Körper, Korpulenz; corps

cor-rigo

-rexi, -rectun, 3

poprawiam

korygować

cos

cotis

f

krzemień

cotidianus

3

m f n

codzienny

quotidian

Cracovia

ae

f

Kraków

cras

jutro

crastinus

3

m f n

jutrzejszy

credo

credidi, creditum, 3

wierzę

Kredit; credit

creo

1

stwarzam

Kreator; create, creature; créer

cresco

crevi, cretum, 3

rosnę

konkret; crescent; croitre, croissant

Creta

ae

f

Kreta

cultura

ae

f

uprawa, kultura

cultus

us

m

uprawiony

kult

cum

abl.

z, razem z

kon-,kom-,ko-; con-, com-, co-

cum (quum)

kiedy, ponieważ, chociaż

cumulo

1

gromadzę

kumolować

cuncti

3

m f n
pl

wszyscy razem

cunnus

i

cipa

cupio

cupivi, cupitum, 3

pragnę, pożądam

cupidity

cur

dlaczego

cura

ae

f

troska

Kur, curious; manicure

curo

1

troszczę się, opiekuję się

kurieren; cure

curriculum

i

n

bieg

kursować

curro

cucurri, cursum, 3

biegnę

Kurier

currus

us

m

wóz, rydwan

custodia

ae

f

straż

custodio

4

strzegę

kustosz

custos

odis

m

strażnik

dativus

i

m

celownik

Dativ

de

abl.

o, z, od

de-

dea

ae

f

bogini

Deïsmus; deity, deify; dieu, adieu, deifier

debeo

debui, debitum, 2

muszę, powinienem, mam dług Debet; debt

de-cedo

-cessi, -cessum, 3

odpaść, odejść

decease; décéder

decimus

3

m f n

dziesiąty

de-claro

1

ogłaszam, zgłaszam

Deklaration; declaration; declarer

defendo

defendi, defensum, 3

bronię

Defension; defend

de-ficio

-feci, -fectum, 3

umieram, brak mnie

defekt

dego

degi,-, 3

istnieć, żyć, mieć niedostatek

deinde

następnie, potem

delecto

1

zachwycam

delektować

deleo

delevi, deletum, 2

niszczę

delete, indelible

deleo

delevi, deletum, 2

niszczę

Delus

i

f

Delos

Democritus

i

m

Demokryt

dens

dentis

m

ząb

Dantist; dent

de-scendo

-scendi, -scensum, 3

schodzę

to descend

desidero

1

pragnę

desire; désirer, désir

de-spondeo

-spondi, -sponsum, 2

de-sum

-esse, -fui, -futurus

brak (mnie)

deus

i

m

bóg

Deïsmus; deity, deify; dieu, adieu, deifier

dexter

tra, trum

m f n

prawy

diabolus

i

m

diabeł

Diana

ae

f

Diana

dicata

ae

f

poświęcona

dedykowany

dicatus

3

m f n

poświęcony

dico

dixi, dictum, 3

mówię, wskazuję

Diktat, dichten; dictionary

6

dictum

i

n

powiedzenie

dies

ei

f /m

dzień

day; Tag; di-, -di

dif-fero

dis-tuli, di-latum, -ferre

różnię się

Differenz; differ, different

difficilis

e

m f n

trudny

difficult

digitus

i

m

palec

digital

dignus

3

m f n

godny

dygnitarz, dignity

dilectus

3

m f n

ukochany, wybrany

delicje

disciplina

ae

f

nauka, wiedza

Disziplin; discipline; discipline

discipula

ae

f

uczennica

Diszipel; discipilne

discipulus

ae

m

uczeń

Diszipel; discipular

disco

didici, -, 3

uczę się

Diszipel; discipilne

discordia

ae

f

niezgoda

dis-pono

-posui, -positum, 3

rozstawiam, rozkładam

dysponować

dis-puto

1

rozprawiam

dysputować

dissimilis

e

m f n

niepodobny

dis-traho

-traxi, -tractum, 3

rodzielam się

diu

długo, za dnia

diversa

ae

m f n

różna, różnorodna

dywersyfikacja

dives

itis

m f n

bogaty

divido

divisi, divisum, 3

dzielę, rozdzielam

Division, Dividend; divide; diviser, devise

divido, dividere

divisi, divisum

dzielę

dywizja, division

divitiae

arum

f pl

bogactwo

do

dedi, datum, 1

daję

detieren; date

doceo

docui, doctum, 2

uczę (kogoś)

Doktrin; docile

doceo, docere

docui

uczę

doctus

3

m f n

uczony

dolor

oris

m

ból, cierpienie

Kondolenz; dolour

domicilium

i

n

siedziba

dom

domina

ae

f

pani

dame

dominus

i

m

pan

dominieren; domination

domus

us

f

dom

Dom; dome, domestic; dôme, domicile

donatus

3

m f n

darowany

donacja

donum

i

n

dar

detieren; date; don, donner, pardon

dormio

4

ś

pię

dormancy, dormitory

dos

dotis

f

posag, dar

dubito

1

wątpię, tracę nadzieję

doubt; douter, doute

dubius

3

m f n

wątpliwy, niepewny

dubious

duco

duxi, ductum, 3

prowadzę

Viadukt, Produkt; duct

dulcis

e

m f n

słodki

dum

dopóki, podczas gdy

duodecimus

3

m f n

dwunasty

duodecyma

duro

1

trwam

dur-

durus

3

m f n

twardy, okrutny

dux

ducis

m f

wódz

duce

e (ex)

abl.

z, spośród

eks-trakcja/tradycja

ecce

oto

ecclesia

ae

f

kościół

iglesia

e-disco

-didici, -, 3

uczę się na pamięć

educo

1

wychowuję

educate, education; éduquer, éducation

e-duco

-duxi, -ductum, 3

wyprowadzam

ego

ja

Egoismus; egoism

elephantus

i

m

słoń

elephant

e-ligo

-legi, -lectum, 3

wybieram

elekcja

en

oto

enim

bowiem

eo

ii, itum, -ire

idę

Epirus

i

f

Epir

episcopus

i

m

biskup

episkopat

epistula

ae

f

list

Epistel; epistole

equitatus

us

m

jazda

equitation

equus

i

m

koń

equitation

ergo

więc

7

erro

1

błądzę, grzeszę

irren; err, errant

et

i

etiam

także, też

Europa

ae

f

Europa

e-vado

-vasi, -vasum, 3

wychodzę

evasion

evengelista

ae

m

ewangelista

ex-cito

1

pobudzam, zachęcam

ekscytować

exemplar

aris

n

przykład

exemplum

i

n

przykład

Exempel; exemplify

ex-eo,exire

-ii, -itum, -ire

wychodzę

exerceo

exercui, -, 2

ć

wiczę

exerzieren; exercise

exercitium

i

n

ć

wiczenie

exercitus

us

m

wojsko

to exercise

exitium

i

n

zguba

exit

exorcizo

1

wypędzam, egzorcyzmuję

explico

1

wyjaśniam

eksplikować

ex-pono

-posui, -positum, 3

wystawiam, objaśniam

Exposition, exponieren; expose; exposer

ex-pugno

1

zdobywam

ex-specto

1

oczekuję

expect

ex-sulto

1

podskakiwać, radować się

extemplo

natychmiast

fabula

ae

f

opowieść, bajka

Fabel, fable

facilis

e

m f n

łatwy

facile, facility

facio

feci, factum, 3

czynię

fakt

fallo

fefelli, falsum, 3

oszukuję, zwodzę, kłamię

fehlen, falsch; false

familia

ae

f

rodzina

familijny, family

fastus (dies)

3

m f n

zgodny z prawem, sądowy
(dzień)

fatigatus

3

m f n

zmęczony

sfatygowany

fatum

i

n

przeznaczenie, los

Fee, feien; fatal, fairy; feé, féerie

faustus

3

m f n

pomyślny

fax

facis

f

pochodnia

felix

icis

m f n

szczęśliwy

felicity

femina

ae

f

kobieta

Femininum; feminine

femininum

i

n

ż

eńskie

female

fero

tuli, latum, ferre

niosę

relativ, referieren; relative

ferrum

i

n

ż

elazo

Fe

ferus

3

m f n

dziki

~ fera,ae

festus

3

m f n

ś

wiąteczny

festiwal, festyn, fiesta

fidelis

e

m f n

wierny

fides

ei

f sg

wiara

konfident, fidelity

fido

fisus sum, 3

ufam

fidus

3

m f n

wierny

figo

fixi, fixum, 3

przymocowuję

fixate

figura

ae

f

kształt

figura

filia

ae

f

córka

Filiale, filial

filius

i

m

syn

afiliacja

filum

i

n

nić

finio

4

kończę

definieren, Definition; finish, finite

finis

is

m f

koniec

fein, Finale; final, fine

finitimus

3

m f n

sąsiedni, pograniczny

fio

factus sum, fieri

staję się

firmo

1

potwierdzam, umacniam

firma, konfirmacja

fixus

3

m f n

przytwierdzony, stały

fixate

flagellum

i

n

bicz

flamma

ae

f

płomień

flame

flavus

3

m f n

płowy, blond

fleo

flevi, fletum, 2

płaczę

flet

fletus

us

m

płacz

flo

1

dmę, dmucham

floreo

florui, -, 2

kwitnę

florieren; florish

flos

oris

m

kwiat

Flor; flower

8

flumen

inis

m

rzeka

fluent

fluo

fluxi, fluctum, 2

płynę

superflu

fodio

fodi, fossum, 4

kopię

fosa

fons

fontis

m

ź

ródło

Fontäne; fountain; fontaine

forma

ae

f

kształ

forma

fors

fortis

f

przypadek

fortis

e

m f n

dzielny, silny

Fort; fort, fortify

fortitudo

dinis

f

siła, dzielność, moc

fortuna

ae

f

los

fortune; fortune

forum

i

n

rynek

Forum, Tor; forum, door; foreign

fossa

ae

f

rów, fosa

foveo

fovi, fotum, 2

wspieram

Francogallia

ae

f

Francja

frango

fregi, fractum, 3

łamię, nieszczę, rozbijam

Fragment, Fraction; refract; frêle, fragile

frater

tris

m

brat

Fraternität; fraternity

frigus

oris

n

zimno

fructus

us

m

owoc

Frucht; fruit, fructify; fruit, fruitier

frugifer

era, erum

m f n

urodzajny

Frucht; fruit, fructify; fruit, fruitier

frumentum

i

zboże

frumenty; froment, fromental

frustra

daremnie

frustracja

fuga

ae

f

ucieczka

Fuge; refuge, fugacious; fugue

fugio

fugi, fugitum, 3

uciekam

fugitive, refugee

fugo

1

przeganiam,

zmuszam

do

ucieczki

Fuge; refuge, fugacious; fugue

fumo

1

palę, puszczam z dymem

fume, perfumy

fumus

i

m

dym

fundamentum

i

n

podstawa

fundament

futura

ae

f

przyszła

futuryzm

futurus

3

m f n

przyszły

Gallia

ae

f

Galia

gallina

ae

f

kura

gallus

i

m

kogut

Gallus

i

m

Gal

gaudeo

gavisus sum, 2

cieszę się

gaudium

i

n

radość

gelu

us

n

mróz

ż

el, gelato

geminus

3

m f n

bliźniaczy, bliźniak

to geminate

gener

eri

m

zięć

genetivus

i

m

dopełniacz

gens

gentis

f

ród, plemię

Gentilgemeinschaft; gentleman; gent

genu

us

n

kolano

genou

genus

eris

n

rodzaj

Genus, Generation; generate, general

Germania

ae

f

Germania, Niemcy

Germanus

i

m

Germanin, Niemiec

germino

1

kiełkuję, zakwitam

to geminate

gero

gessi, gestum, 3

prowadzić, działać, nosić

Geste; gesture

gigno

genui, genitum, 3

rodzę

Genitiv; genitive

gladius

i

m

miecz

Gladiator; gladiolus; glaive, glaïeul

gloria

ae

f

chwała

Glorie; glory; gloire

gradus

us

m

krok, stopień

gradieren; gradient; degré

Graeca

ae

f

grecka

Graecia

ae

f

Grecja

Graecus

i, 3

m

Grek, grecki

grammatica

ae

f

gramatyka

gratia

ae

f

wdzięk, łaska, widzięczność

Grazie; grace

grex

gregis

m

trzoda, stado

guberno

1

zarządzam

gubernator

gula

ae

f

gardło

gutta

ae

f

kropla

habeo

habui, habitum, 2

mam

haben; have

habito

1

mieszkam

habiter

habitus

us

m

zachowanie

9

Hannibal

alis

m

Hanibal

hasta

ae

f

włócznia

Hebraeus

3

m f n

hebrajski

Helena

ae

f

Helena

Helenus

i

m

Helenos

Henricus

i

m

Henryk

herba

ae

f

trawa, ziele

herbata

heri

wczoraj

Herodotus

i

m

Herodot

Hesiodus

i

m

Hezjod

hesternus

3

m f n

wczorajszy

hic

tu

hic,haec,hoc

ten,ta,to

hiems

hiemis

f

zima

hibernal; hiver

Hispania

ae

f

Hiszpania

historia

ae

f

dzieje, historia, opowieść

hodie

dziś, dzisiaj

hodiernus

3

m f n

dzisiejszy

Homerus

i

m

Homer

homo

inis

m

człowiek

homicide

honor

oris

m

zaszczyt

Honneur, honoriener; honour

hora

ae

f

godzina

Uhr; hour; heure, alors

horrendus

3

m f n

przerażający

horror

horridus

3

m f n

przerażający, straszny

hortor

1

zachęcam

adhortacja

hortus

i

m

ogród

hospes

itis

m

przyjaciel, gość, obcy

hostia

ae

f

zwierzę ofiarne

hostia

hostis

is

m f

wróg

hostile

humana

ae

f

ludzka

human

humanus

3

m f n

ludzki

human

humilio

1

uniżam

humilis

e

m f n

uniżony

humiliate

humus

i

f

ziemia

hymnus

i

m

hymn

iaceo

iacui, -, 2

leżę

iacio

ieci, iactum, 3

rzucam

jet; jeter, jet

iacto

1

rzucam

jet; jeter, jet

iam

już

déjà, jamais, jadis

ianua

ae

f

drzwi, brama

ictus

us

m

nacisk, uderzenie

idem,eadem,idem

ten sam, ta sama, to samo

identisch; identical, identify

Idus

uum

f pl

Idy

ignis

is

m

ogień

ignite, igneous

ignorantia

ae

f

nieznajomość

ignorancja

ignoro

1

nie znam

ignotus

3

m f n

nieznanyi

ille,illa,illud

ów,owa,owo

Illium

i

n

Ilion

imago

inis

f

wyobrażenie, obraz

Imagination; image; image

imber

bris

m

deszcz

imbryk

im-mineo

-minui, -, 2

zagrażam, wiszę nad

immortalis

e

m f n

nieśmiertelny

immortal

impedimentum

i

n

tabor

imperativus

i

m

tryb rozkazujący

imperator

oris

m

dowódca, imperator

imperfetus

3

m f n

niedoskonały, niedokonany

imperitus (gen.)

3

m f n

niedoświadczony

imperium

i

n

władza

impiger

gra, grum

m f n

nieleniwy

im-pleo

-plevi, -pletum, 2

napełniam

implant

in

abl.

w

in-, im-

10

in

acc.

do, ku, na

in-audio

4

usłyszeć, wysłuchać

audiencja

incendium

i

n

pożar

to incense

incertus

3

m f n

niepewny

in-cipio

-cepi, -ceptum, 3

zaczynam

incipit

incito

1

zagrzewam

incola

ae

m

mieszkaniec

incommodum

i

n

niewygoda, problem

incommode

increpo

crepui, crepitum, 1

ganić

incultus

3

m f n

nieuprawiony

indicativus

i

m

tryb oznajmujący

indigeo

indigui, -, 2

potrzebować, pragnąć

indoctus

3

m f n

nieuczony

in-duco

-duxi, -ductum, 3

wprowadzam

indukcja

infelix

icis

m f n

nieszczęśliwy

inferi

orum

m f

istoty podziemne, podziemia

infernum,
infernus

i

n, m

piekło

infinitivus

i

m

bezokolicznik

ingens

entis

m f n

wielki

inimicitia

ae

f

nieprzyjaźń

inimicus

i

m

nieprzyjaciel

enemy

initium

i

n

początek

Initiale; initial

iniuria

ae

f

krzywda, niesprawiedliwość

Injurie; injury

innumerus

3

m f n

nieprzeliczony

innombrable

inquit

rzecze,

mówi,

rzekł,

powiedział

in-spicio

-spexi, -spectum, 3

oglądam, badam

Inspektor, inspizieren; inspect; inspecter

instrumentum

i

n

narzędzie

instrument

in-struo

-struxi, -structum, 3

układam, pouczam

Instruktion; instruct, instructive

insula

ae

f

wyspa, kamienica

insularity, Insel

in-sum

-esse, -fui

jestem w

intelle(i)go

intellexi, intellectum, 3

rozumiem, spostrzegam, wiem

intelekt

intel-ligo

-legi, -lectum, 3

rozumiem, pojmuję

Intelligenz, Intellekt; intelligent; intellect

inter

acc.

pomiędzy, między

intern; inter-

interdum

niekiedy, czasem

inter-ficio

-feci, -fectum, 3

zabijam

interitus

us

m

zagłada

inter-rogo

1

wypytuję

interrogate, interrogative; interroger

inter-sum

-esse, -fui

uczestniczę

Interesse; interest, interesting; intéresser

intro

1

wchodzę

enter

in-vado

-vasi, -vasum, 3

napadam, najeżdżam

inwazja

in-venio

-veni, -ventum, 4

znajduję

Inventar; invent

in-video

-vidi, -visum, 2

zazdroszczę

envy

invidia

ae

f

zazdrość

invito

1

zapraszam

to invite

ipse,ipsa,ipsum

sam,sama,samo

ira

ae

f

gniew

irytacja

iratus

3

m f n

zagniewany

is,ea,id

on,ona,ono / ten,ta,to

Israel nieodm.

Izrael

Italia

ae

f

Italia, Włochy

Italica

ae

f

włoska

Italicus

3

m f n

włoski

itaque

przeto

item

także, również

iter

itineris

n

droga

itinerate, itinerary

iterum

ponownie,

znów,

po

raz

kolejny

iubeo

iussi, iussum, 2

rozkazuję

iudex

icis

m

sędzia

judge

iudicium

i

n

sąd

judgement

11

Iuppiter

Iovis

m

Jowisz

ius

iuris

m

prawo

Jurist; jury; juriste, jurisprudence

iusta

ae

f

sprawiedliwa, słuszna

justice

iustitia

ae

f

sprawiedliwość

Justiz; justice

iustitia

ae

f

sprawiedliwość

iustus

3

m f n

sprawiedliwy, słuszny

just; just, justify

iuvenis

e

m f n

młody

rejuvenate, juvenile

iuvenis

is

m

młodzieniec

iuvo

1

wspieram

Adjutant; adjuvant; aider

iuxta

acc.

w pobliżu, pod

Kalendae

arum

f pl

Kalendy, 1 dzień miesiąca

kalendarz

labor

oris

m

praca

labour, labourer

laboro

1

pracuję

Laboratorium, laboratory

lac

lactis

m

mleko

lacus

us

m

jezioro

Lagune; lake; lac

laevus

3

m f n

lewy

lana

ae

f

wełna

elena

lapsus

us

m

upadek, błąd

lata

ae

f

szeroka

latifundium

i

n

latyfundium

Latina

ae

f

łacińska

Latinus

3

m f n

łaciński

latro

onis

m

łotr, zbój

latus

3

m f n

szeroki

laudo

1

chwalę

laud, laudation

laus

laudis

f

chwała

laud, laudation

Lavinium

i

n

Lawinium

lavo

1

myję

laver

lectio

onis

f

lekcja, czytanie

legatus

i

m

poseł

Legation; legation

legio

onis

f

legion

lego

legi, lectum, 3

czytam, zbieram

Lektion; lection, legible

leo

onis

m

lew

Löwe; lion; lion

lěvis

e

m f n

lekki

leicht; light, alleviate; léger

lēvis

e

m f n

gładki

lex

legis

f

prawo

Legitimation, legal

liber

bri

m

książka

library

liber

era, erum

m f n

wolny

Liberalismus; liberate

liberi

orum

m pl

dzieci

libero

1

uwalniam, oswobadzam

libertas

tatis

f

wolność

liberty

Libya

ae

f

Libia

licet

wolno

licencja

ligneus

3

m f n

drewniany

lignina

lignum

i

n

drewno

lilium

i

n

lilia

lingua

ae

f

język

language, Linguist

littera

ae

f

litera

Literat; literate

litterae

arum

f pl

list, literatura, alfabet

litus

oris

n

wybrzeże

Livius

i

m

Liwiusz

locus

i

m

miejsce

Lokal, Lokus; local

longa

ae

f

długa

long

longe

daleko, dalece, bardzo

longus

3

m f n

długi

Prolongation; prolongation

luceo

luxi, -, 2

ś

wiecę

luksus, luxsfera

ludus

i

m

zabawa

ludyczny

lumen

inis

n

ś

wiatło

luminiscencja

luna

ae

f

księżyc

lunatyk

lupa

ae

f

wilczyca, dziwka

lupus

i

m

wilk

lux

lucis

f

ś

wiatło

lucid

12

magister

tri

m

nauczyciel

Meister, master

magistra

ae

f

nauczycielka

Meister, master

magnus

3

m f n

duży

Magnat; magnificence

mala

ae

f

zła

malice

malo

malui, -, malle

wolę

malum

i

n

zło

malice

malum

i

n

jabłko

malus

3

m f n

zły

maliziös; malice

malus

i

f

jabłoń

mando

1

polecam się, oddaję się

mandat

maneo

mansi,mansum, 2

pozostaję

Permanenz; remain

manus

us

f

ręka

Manufaktur, Manier; maual; main, manche

Marathonius

3

m f n

maratoński

Marcus

i

m

Marek

mare

is

n

morze

*Meer, marin; *moor, marine

Martius

3

m f n

marzec, marsowy

masculinum

i

n

męskie

masculine

mater

tris

f

matka

Mutter; mother

matrona

ae

f

matrona

maturo

1

dojrzewam

matura

medicus

i

m

lekarz

medyk

medius

3

m f n

ś

rodkowy

Mediator, medieväl; mediocrity; moyen

membrum

i

n

członek

member

memini

meminisse

pamiętam

memoria

ae

f

pamięć

Memorandum; memory

mendicus

i

m

ż

ebrak

mens

ntis

f

umysł, rozum

Mentalität; mental; mental

mensis

is

m

miesiąc

Semester; Monat, Mond; month; mois

mentio

onis

f

wzmianka

mention

mentula

ae

f

fiut

Mercurius

i

m

Merkury

meretrix

icis

f

nierządnica

meridies

ei

f

południe

metallum

i

n

kopalnia

metal

metuo

metui, -, 3

boję się

metus

us

m

strach

meus

3

m f n

mój

my; mein

miles

itis

m

ż

ołnierz

Miliz

Minerva

ae

f

Minerwa, Atena

miser

era, erum

m f n

biedny, nieszczęśliwy

wymizerowany

miseria

ae

f

bieda, nędza, nieszczęście

misericordia

ae

f

miłosierdzie

mitis

e

m f n

miękki, łagodny

mitto

misi, misum, 3

posyłam

Mission; mission

modus

f

m

sposób

Modus; mode, mood

moecha

ae

f

cudzołożnica

moles

is

f

ciężar, bryła

mollio

4

zmiękczam

mollis

e

m f n

miękki

moneo

mansi, mansum, 2

upominam

monieren; monition

mons

montis

m

góra

montan; mountain

monstro

1

pokazuję

Monstrum; monster

monstrum

i

n

potwór

Monstrum; monster

montanus

3

m f n

górki

montan; mountain

monumentum

i

n

pomnik

monument

mora

ae

f

zwłoka

moratorium

morbus

i

m

choroba

morbid

mordeo

momordi, morsum, 2

gryzę, dokuczam, dręczę

morda

mors

mortis

ś

mierć

Mord; mortal, murder

mortalis

e

m f n

ś

miertelny

Mord; mortal, mortality

mortifer

era, erum

m f n

ś

miercionośny

mortuus

3

m f n

martwy

13

mos

moris

m

obyczaj

Moralität; moral; moral

motus

us

m

ruch

motion

moveo

movi, motum, 2

ruszam, poruszam

Motor; move

mox

wkrótce

mulier

eris

f

kobieta

mujer

multa

ae

f

liczna

multiwitamina

multitudo

multitudinis

f

wielka ilość, mnóstwo

multus

3

m f n

liczny

multipel; multiple

mundus

i

m

ś

wiat

mundane; monde

munio

4

obwarowuję, muruję

Munition; munition; munir

munitus

3

m f n

obwarowany

Munition; munition; munir

munus

muneris

n

obowiązek, dar, pogrzeb

Musa

ae

f

Muza

musca

ae

f

mucha

muto

1

zmieniam

mutieren; mutate

nam

albowiem

narro

1

opowiadam

narrate

natio

nationis

f

naród, plemię

Nation; nation; nation

natura

ae

f

natura

Naturalien; naturally

nauta

ae

m

ż

eglarz

Nautiker, nautical

navigium

i

n

okręt, statek

nawigacja

navigo

1

ż

egluję

Navigation; navigate; nager, naviguer

navis

is

f

okręt, statek

Navigation; navigate, navy; naviguer

ne…quidem

nawet…nie

nebula

ae

f

mgła, mgławica

nebulose

necessarius

3

m f n

konieczny

necessary

necesse est

koniecznym jest, trzeba

neco

1

zabijam

noyer

nego

1

odmawiam, mówię nie

Negation; nagation

negotium

i

n

zajęcie

negotiate

nemo

nikt

Neptunus

i

m

Neptun

Nero

onis

m

Neron

neuter

tra, trum

m f n

ż

aden z dwóch

Neutrum; neuter

neutrum

i

n

nijakie

neutralny

niger

gra, grum

m f n

czarny

Negro Spirituals

nihil

nic

Nihilist; nil, nihilist

Niobe

ae

f

Niobe

nisi

jeśli nie, jeżeli nie

nix

nivis

f

ś

nieg

niwy, Nivea

noceo

nocui, nocitum, 2

szkodzę

nolo

nolui, nolle

nie chcę

nomen

inis

n

imię, nazwa, rzeczownik

Nominative, nominell; name

nomino

1

wskazuję, nazywam

nominować

non

nie

nein; no, not

non solum…sed
etiam

nie tylko…lecz także

nonus

3

m f n

dziewiąty

nona

nos

my

uns, unser; us

noster

tra, trum

m f n

nasz

unser; our

nostra

ae

f

nasza

notitia

ae

f

znajomość, świadomość

notion

noto

1

zauważam, odnotowuję

notieren, note; noter

notus

3

m f n

znany

notorisch, notorious; note

nova

ae

f

nowa

novus

3

m f n

nowy

Novität; novation, novelet

nox

noctis

f

noc

nuit

nubes

is

f

chmura

nullus

3

m f n

ż

aden

Null, annulieren; null, nullify

numero

1

wyliczam, liczę

numerieren; number

numerus

i

m

liczba

numer

nummus

i

m

moneta

numizmatyka

14

numquam

nigdy

nunc

teraz

now; nun

nuntius

i

m

poseł, zwiastun

Nunzius

ob-sum

-esse, -fui

szkodzę

occido

occidi, occisum, 3

zabijam

occidental

oc-cupo

1

zajmuję

okkupieren; occupy; occuper

octavus

3

m f n

ósmy

oktawa

oculus

i

m

oko

Okular, Okulist; ocular, oculist

odi

odisse

nienawidzę

officium

i

n

obowiązek

Offizier; office, official

omnes

ium

m f

wszyscy

Omnibus; omnibus

omnis

e

m f n

każdy, cały, wszelki

Omnibus; omnibus

oportet

należy

opportunity

oppidum

i

n

miasteczko

oppidan

op-pugno

1

oblegam

ops

opis

f

zasób

opulentus

3

m f n

bogaty

opus

eris

n

dzieło, praca

operieren; operate

oratio

onis

f

mowa

oration

orbis

orbis

m

ś

wiat, okrąg

orb, orbed; orbe, orbite

origo

originis

f

początek

ornamentum

i

n

ozdoba

ornament

ornatus

3

m f n

ozdobiony

ornatus

us

m

ozdoba, przystrój

orno

1

ozdabiam

ornamentieren; ornate

oro

1

modlę się

Orakel; oracle; orateur

os

oris

n

usta, twarz, mowa

oral

os

ossis

n

kość

osseous

otium

i

n

czas wolny, odpoczynek

Ovidius

i

m

Owidiusz

ovis

is

f

owca

ovine

ovum

i

n

jajko

owalny

pactum

i

n

umowa

pakt

pagina

ae

f

strona

paginacja

palatinus

i

m

wojewoda

pando

pandi, passum, 3

rozwijam

pango

pepegi /panxi, 3

wbijam, spajam

panis

is

m

chleb

Kompa(g)nie; companion; pain

papa

ae

m

papierz

parco (dat.)

peperci, parsum, 3

oszczędzam

parens

entis

m f

rodzic

parent

pario

peperi, partum, 3

rodzę

paro

1

przygotowuję, gromadzę sobie

präparieren; prepare; préparer

pars

partis

f

Partikel, Partie; part, party

parvus

3

m f n

mały

parweniusz

passivus

3

m f n

bierny

pasywny

passus

us

m

krok

Paß, passen; pass; pas, passer

pastor

oris

m

pasterz

Pastor; pastor; pasteur, pastoral

pater

patris

m

ojciec

Pater; paternal

patria

ae

f

ojczyzna

Patriotismus; patriot

patrius

3

m f n

ojcowski

patrona

ae

f

opiekunka

patron

patronus

i

m

opiekun

paucus

3

m f n

nieliczny

paulatim

powoli, pomału

pauper

eris,e

m f n

ubogi, biedny

Pauperismus; poor, poverty; pauvre

pavor

pavoris

m

strach

pax

pacis

f

pokój

Pazifik; peace

peccatum

i

n

grzech

pecco

1

grzeszę

pectus

oris

n

pierś

pektorał

pecunia

ae

f

pieniądze

pekuniär; pecuniary

15

pecus

oris

n

bydło

peditatus

us

m

piechota

pelagus

i

n

morze

pello

pepuli, pulsum, 3

odpycham, uderzam, odpieram

pulsieren; expel

penna

ae

f

pióro

per

acc.

przez

per-

per-eo

-ii, -itum, -ire

ginę

perfectus

3

m f n

doskonały, dokonany

perfekcyjny

periculum

i

n

niebezpieczeństwo

peril

peritus (gen.)

3

m f n

doświadczony (w)

pernicies

ei

f sg

zguba

pernicious

perniciosus

3

m f n

zgubny

perpaucus

3

m f n

bardzo nieliczny

perpetuus

3

m f n

wiekuisty

perpetual

Persa

ae

m

Pers

per-venio

-veni, -ventum, 4

docieram, przybywam

pes

pedis

m

stopa

Pedal; pedal

peto

petivi, petitum, 3

domagam się, proszę

Petition; petition

philosophia

ae

f

filozofia

philosophus

i

m

filozof

pi

picis

f

smoła

pigra

ae

f

leniwa

pila

ae

f

piłka

pingo

pinxi, pictum, 3

maluję

Pigment; paint

pinus

i/us

f

sosna

pirata

ae

m

pirat

pius

3

m f n

pobożny

placeo

placui, -, 2

podobam się

plebanus

i

m

pleban

plebs

plebis

f

plebs

Plebs; plebeian

plenus

3

m f n

pełny

Plenum; plenary, plenty; plein

plurale

n

mnogie

pluralizm

pluralis

e

m f n

mnogi/a

poena

ae

f

kara

penitent

Poenus

i

m

Kartagińczyk

poeta

ae

m

poeta

Polonia

ae

f

Polska

Polonus

i

m

Polak, polski

pono

posui, positum, 3

kładę

Positur; posit, position; pondre

pons

pontis

m

most

Ponton; pontoon; pont, ponton, ponceau

pontifex

icis

m

kapłan

pontyfikat

pontus

i

m

morze

populus

i

m

lud

populär; people, population

populus

i

f

topola

porta

ae

f

brama

Pforte; portal

porto

1

noszę

portativ; portable, sport; porter, port

possessio

onis

f

posiadanie

Possessiv; possession

pos-sideo

-sedi, -sessum, 2

posiadam

pos-sum

potui, posse

mogę

possible

post

acc.

po

pui, depuis

postquam

po tym jak, później

potentia

ae

f

władza, moc

Potenz, potency

potestas

atis

f

moc

Potenz, potency

prae

abl.

przed, ponad coś, nad

praeceptum

i

n

przykazanie, wskazówka

precept

praeclarus

3

m f n

przesławny

prae-dico

-dixi, -dictum, 3

przepowiadam

prediction

praedo

onis

m

łupieżca, korsarz

praemium

i

n

nagroda, zapłata

Prämie; premium

praesens

entis

m f n

teraźniejszy

Präsens; present; présent

praesidium

i

n

straż

präsidieren; president

prae-sum

-esse, -fui

stoję na przedzie

Präsens, Präsenz; present; présent

16

praeterea

poza tym, ponadto

praeteritus

3

m f n

przeszły, miniomy

Praga

ae

f

Praga

pratum

i

n

łąka

pravus

3

m f n

zły

premo

pressi, pressum, 3

naciskam, gniotę

Presse, pressen; press, pressing

presbyterium

i

n

presbiterium

Priamus

i

m

Priam

prima

ae

f

piewsza

pryma, prymas, prymat

primus

3

m f n

pierwszy

primär; premier; printemps

principium

i

n

początek

pryncypał

priusquam

zanim

pro

abl.

dla, za, w sprawie

pro-

proavus

i

i

pradziad, przodek

probus

3

m f n

pobożny

procella

ae

f

burza

proelium

i

n

bitwa

profugus

i

m

uciekinier

pro-hibeo

-hibeo, -hibitum, 2

powstrzymuję

Prohibition; prohibition; prohiber

pro-mitto

-misi, -misum, 3

obiecuję

promise; promettre

pro-moveo

-movi, -motum, 2

promocja

promptus

3

m f n

skory, gotowy

prompt

pro-nuntio

1

wypowiadam, wygłaszam

pronounce

prope

acc.

blisko, prawie

approach, prochain, proche, approcher

propheta

ae

m

prorok

proprius

3

m f n

własny

propriety

propter

acc.

z powodu, dla

ravish, rapt; ravir, ravissant

Proserpina

ae

f

Prozerpina

pro-sum

-fui, prodesse

pomagam

proximus

3

m f n

najbliższy

approximate; proximité

Publius

i

m

Publiusz

pudicus

3

m f n

wstydliwy

puella

ae

f

dziewczyna

pucelle

puer

eri

m

chłopiec, syn

puerility

pugna

ae

f

bitwa

pugno

1

walczę

pugnacity

pulcher

chra, chrum

m f n

piękny

pulchra

ae

f

piękna

pulvis

pulveris

n

proch, pył

punio

4

karzę

punishment

purgatorium

i

n

czyściec

purgo

1

czyszczę

pus

puris

n

ropa, jad

puto

1

sądzę

putative, reputation, repute

Pythagoras

ae

m

Pitagoras

quaero

quaesivi, quaesitum, 3

szukam, pytam

Inquisition; question

qualis

e

m f n

jaki

Qualität; quality

qualis…talis

jaki…taki

quam

jak, jakże

quantus

3

m f n

jaki

Quantität; quantity; quant à

quarta

ae

f

czwarta

kwarta

quartus

3

m f n

czwarty

-que

i

quercus

us

f

dąb

qui,quae,quod

który,która,które

quia

ponieważ

quid?

co?

was? what?

quies

etis

f

odpoczynek,

spoczynek,

spokój

quiet

quintus

3

m f n

piąty

kwinta

quis?

kto?

wer? who?

quisque

quidque

każdy

17

quo?

dokąd?

quod

ponieważ, że

quoque

także, również

quot…tot

ile…tyle

rapio

rapui, raptum, 3

porywam

rarus

3

m f n

rzadki

rarytas

ratio

onis

f

rozum, rachunek

rational, Ration; rational, ration

recte

słusznie

korrect, recht; correct; droit

red-do

-didi, -ditum, 3

oddaję

Rente; render

red-eo

-ii, -itum, -ire

wracam

reditus

us

m

powrót

re-duco

-duxi, -ductum, 3

sprowadzam na powrót

redukcja

regia

ae

f

królewska

regalia

regina

ae

f

królowa

regius

3

m f n

królewski

regno

1

panuję

regnum

i

n

królestwo, władza królewska

règne, régner

rego

rexi, rectum, 3

kieruję

regieren; regent; régir

relinquo

reliqui, relictum, 3

opuszczam, pozostawiam

relinquish

reliquiae

arum

f pl

pozostałości

relic; relique

reliquus

3

m f n

pozostały

relic; relique

res

rei

f

rzecz, sprawa

real; réel

respondeo

respondi, responsum, 3

odpowiadam

korrespondieren, respond, répondre

rex

regis

m

król

Regel, Regiment; regal

rideo

risi, risum, 2

ś

mieję się

risus

us

m

uśmiech

rivus

i

m

rzeka, strumień

river

robustus

3

m f n

postawny, krzepki

rogo

1

pytam, proszę

rogation

Roma

ae

f

Rzym

Rome

Romana

ae

m f n

rzymska, Rzymianka

Romanus

3

m

rzymski, Rzymianin

ros

roris

m

rosa

rosa

ae

f

róża

rozarium

rotundus

3

m f n

okrągły

rotunda

ruber

bra, brum

m f n

czerwony

rubryka

rus

ruris

n

wieś

rustykalny

Sabaoth nieodm.

zastępów

sacer

cra, crum

m f n

ś

więty

sakralny

sacerdos

dotis

m f

kapłan

sacro

1

poświęcam

saeculum

i

n

wiek, świat

sekularny

saepe

często

sagino

1

tuczę

sagitta

ae

f

strzała

sal

salis

m i n

sól

salio

4

skaczę, tańczę

salto

saltus

us

m

skok, wąwóz

salus

utis

f

zbawienie, ocalenie

Salut; salute

salveo

-, -, 2

być pozdrowionym, zdrowym

salutować

sanctus

3

m f n

ś

więty

sanktuarium

sano

1

uzdrawiam

sanitär, Sanität; sane

sanus

3

m f n

leczę

sanitär, Sanität; sane

sapiens

entis

m f n

mądry, mędrzec

sapient, savant; sage, savoir

sapientia

ae

f

mądrość

sapience

satis

dość, dostatecznie

Satisfaktion; sate, satisfy; assez

Saturnus

i

m

Saturn

saxum

i

n

kamień, skała

scalae

arum

f pl

schody, drabina

skala

schola

ae

f

szkoła

Schule, school

scientia

ae

f

wiedza

science

scio

4

wiem

18

Scipio

Scipionis

m

Scypion

scriba

ae

m

pisarz

skryba

scribo

scripsi, scriptum, 3

piszę

schreiben, Schrift; scribe

scriptum

i

n

pismo

schreiben, Schrift; scribe

scutum

i

n

tarcza

Scytha

ae

m

Scyta

Scythicus

3

m f n

scytyjski

secunda

ae

f

druga, pomyślna

sekunda

secundum

acc.

według

secundus

3

m f n

drugi, pomyślny

sekundieren; second; seconde

securus

3

m f n

bezpieczny

security

sed

lecz

sedeo

sedi, sessum, 2

siedzę

Sediment; sediment; session, siège, séance

semen

inis

n

ziarno

säen; sow, seed

semper

zawsze

senator

oris

m

senator

senatus

us

m

senat

sensus

us

m

czucie, zmysł

sensowny, sensual

sententia

ae

f

zdanie, myśl

sentencja

sentio

sensi, sensum, 4

czuję, myślę

sentimental, Sensibilität; sense

separo

1

oddzielam

separować

septimus

3

m f n

siódmy

septyma

sepulcrum

i

n

grobowiec, grób

sepulture

serva

ae

f

niewolnica

Servis; service

servio

4

służę

Servis; service

servo

1

ocalam

konserwować

servus

i

m

niewolnik

servil; serf

sextus

3

m f n

szósty

seksta

si

jeśli, jeżeli

sic

tak

si, ainsi, aussi

Sicilia

ae

f

Sycylia

sicut

tak jak, jakby

signo

1

oznaczam

sygnować, sygnał

signum

i

n

znak

Siegel; sign, design; signer

silentium

i

n

cisza

silence

silva

ae

f

las

silvan

silvestris

e

m f n

leśny

simia

ae

f

małpa

similis

e

m f n

podobny

simulieren, Simili; similar

simplex

icis

m f n

prosty

simpel; simple, simplicity

sine

abl.

bez

singula

ae

f

pojedyncza, poszczególna

singiel

singularis

e

m f n

pojedynczy

singulus

3

m f n

pojedynczy, poszczególny

sinister

tra, trum

m f n

lewy

sinister

sino

sivi, situm, 3

pozwalam

socer

eri

m

teść

socius

i

m

sprzymierzeniec

Sozietät, Socius; society; société

socrus

us

f

ś

wiekra, teściowa

sol

solis

m

słońce

Sonne; solar

soleo

solitus sum, 2

mam zwyczaj

solum

i

n

ziemia, gleba

solus

3

m f n

sam

Solo, Solist; solitary

solveo

solvi, solutum, 2

rozwiązuję

somnium

i

n

sen

somnus

i

m

sen

soror

oris

f

siostra

Schwester; sister

sors

sortis

f

los

spatium

i

n

przestrzeń

spacja

spectaculum

i

n

oglądam

spektakl, spektakularny

specto

1

oglądam

spero

1

mam nadzieję

despair

19

spes

ei

f sg

nadzieja

spina

ae

f

cierń

spiritus

us

m

duch, oddech

spirytyzm

spiro

1

oddycham

spirometr, respirator

statim

natychmiast

statua

ae

f

posąg, rzeźba

statua

statuo

statui, statutum, 3

postanawiam

Statut; statute; statuer

status

us

m

stan

stella

ae

f

gwiazda

Stern, star

sto

steti, staturus, 1

stoję

Station; station

struo

struxi structum, 3

buduję

Konstruktion; structure

studens

entis

m f n

student

studeo

studui, -, 2

staram się, studiuję

studieren; study

studium

i

n

stultitia

ae

f

głupota

stultus

i

m

głupi

sub

abl.

pod

sub-

sub-igo

-egi, -actum, 3

ujarzmiam, podbijam

subiekt

subsidia

orum

n pl

wojska pomocnicze

subsidiary

sub-sum

-esse, -fui

jestem pod czymś

Suebi

orum

m pl

Swebowie

sum

esse, fui

jestem

essence

summa

ae

f

ilość

suma

summus

3

m f n

najwyższy

Summe, summieren; sum, summit, sommet

sumo

sumpsi, sumptum, 3

biorę

sumpt

super

acc.

nad, ponad

super-;sur, sur-, super-

supero

1

pokonuję

superata

super-sum

-esse, -fui

pozostaję

sus,suis

suis

m f

ś

winia

suus

3

m f n

jego, jej, ich, swój (dla 3 os.)

sein

tabernaculum

i

n

namiot

tabernakulum

taceo

tacui, tacitum, 2

milczę

taciturn

talis

e

m f n

taki, tego rodzaju

der, dies; the, that, this

tamen

jednak

tango

tetigi, tactum, 3

dotykam

taktvoll; tangible

tantum

tylko

tantus

3

m f n

taki

tant, autant, pourtant

taurus

i

m

byk

toro

tempestas

atis

f

burza

tempest

tempus

oris

n

czas

Tempo, temporär; tense

tendo

tetendi, tensum, 3

dążę

Tendenz; contend; contention

tenebrae

arum

f pl

ciemność

teneo

tenui, tentum, 2

trzymam

Tenor; tenant, tenacity; tenir, tenue

tener

era, erum

m f n

delikatny

ter

trzy razy

terra

ae

f

ziemia, kraj

Terrain,; terraine

terreo

terrui, territum, 2

przestraszam

terror

terrestris

e

m f n

ziemski

terenowy

territus

3

m f n

przerażony

terror

terror

oris

m

strach, przerażenie

tertia

ae

m f n

trzecia

tercja

tertius

3

m f n

trzeci

Thebae

arum

f pl

Teby

thesaurus

i

m

skarb, skarbiec

tezaurus

Throni

orum

m

Trony (gatunek aniołów)

thronus

i

m

tron

timeo

timui, -, 2

boję się

timorous, timid ; timoré

timor

oris

m

strach

timorous, timid ; timoré

toga

ae

f

toga

Toga; toga; toge

tollo

sustuli, sublatum, 3

zabieram, znoszę

totus

3

m f n

cały

total

trado

tradidi, traditum, 3

przekazuję

Tradition; tradition, traitor

20

tragoedia

ae

f

tragedia

traho

traxi, tractum, 3

ciągnę

traktieren; trail, trace

trans

acc.

przez, poza, za

trans-; très, tra-, tré-

tribunus

i

m

trybun, dowódca

tribus

us

f

dzielnica

tristitia

ae

f

smutek

Troia

ae

f

Troja

Troianus

3

m f n

Trojańczyk, trojański

tu

ty

du; thou

tuba

ae

f

trąba

tuba

tum

wtedy

denn; then

tumulus

i

m

grób

turpis

e

m f n

brzydki, szpetny

turpitude; turpitude

tus

turis

n

kadzidło

tutus

3

m f n

bezpieczny

tuus

3

twój

thy; dein

ubi

gdzie

ulmus

i

f

wiąz

ultimus

3

m f n

ostatni, ostateczny

Ultimatum, Ultimo; ultimate; ultime

umbra

ae

f

cień

umbrella

unda

ae

f

fala

unde

skąd

undecimus

3

m f n

jedenasty

unguis

is

m

paznokieć, pazur

unus

3

m f n

jeden

ein, einig; one, only

Uranus

i

m

Uran

urbs

urbis

f

miasto

urbanity; urbain, urbanité

uro

ussi, ustum, 3

palę, podpalam

ursa

ae

f

niedźwiedzica

ursus

i

m

niedźwiedź

usus

us

m

użycie

Usus; use, usual; usage

ut

jak, aby, żeby

utilis

e

m f n

użyteczny

utilitär; utility

uxor

oris

f

ż

ona

vacuum

i

n

próżnia

vaccum cleaner

vado

vasi, vasum, 3

kroczę, idę

valde

bardzo

valeo

valui, valitum, 2

jestem zdrowy, mam siłę

Valet, walten; valid

vallum

i

n

wał

vanus

3

m f n

próżny

varia

ae

f

różna, różnorodna

veriieren, Varietät; various; vair, variété

varius

3

m f n

różny, różnorodny

veriieren, Varietät; various; vair, variété

Varsavia

ae

f

Warszawa

vas

vadis

m

poręczyciel

vas

vasis

n

naczynie

vectigal

vectigalis

n

podatek

velo

1

zasłaniam

vena

ae

f

ż

yła

vein

venenum

i

n

trucizna

venom

venia

ae

f

łaska

venio

veni, ventum, 4

przybywam, przychodzę

Intervention; intervene

venter

tris

m

brzuch, łono

ventus

i

m

wiatr

Ventilation, Wind; vent, wind; paravent

ver

veris

n

wiosna

vernal; primavère

verbero

1

chłoszczę, smagam

verbum

i

n

słowo, czasownik

Verb; verb, verbal

Vergilius

i

m

Wergiliusz

Vergil

veritas

atis

f

prawda

versus

us

m

wiersz, wers

verum

i

n

prawda

verity

verus

3

m f n

prawdziwy

wahr

vesper

eri

m

wieczór

vesper

21

vester

tra, trum

m f n

wasz

vestimentun

i

n

odzienie, szaty

vestis

is

f

szata

Weste, Travestie; vest, invest

veto

vetui, vetitum, 1

snie pozwalam

Veto; veto; veto

vetus

veteris

m f n

stary

Veteran; veteran, inveterate

via

ae

f

ulica, droga

Weg, Viadukt; way

vicinus

3/i

m f n

sąsiedni, sąsiad

victor

oris

m

zwyciężca

victoria

ae

f

zwycięstwo

victory

vicus

i

m

wieś

video

vidi, visum, 2

widzę

Visitation; view

villa

ae

f

willa

vinco

vici, victum, 3

zwyciężam

convince

vinum

i

n

wino

vir

i

m

mąż, mężczyzna, wojownik,
człowiek

viril; virility

virgo

inis

f

dziewica, panna

virgin, verginal

viridis

e

m f n

zielony

virtus

utis

f

cnota

virus

i

n

jad

wirus

vis

-

f

siła

violence, violent

vita

ae

f

ż

ycie

vital

vito

1

unikam

vivo

vixi, victum, 3

ż

yję

vivacious, victual

vix

ledwie, z trudem

Vladislaus

i

m

Władysław

vocativus

i

m

wołacz

voco

1

wołam, nazywam

Advokat, Vocal; vowel

volo

1

latam

volo

volui, velle

chcę

Volontär; voluntary

voluntas

atis

f

wola

vos

wy

vox

vocis

f

głos, wyraz

vulgus

i

n

tłum

vulgär; vulgar; vulgaire

vulnus

vulneris

n

rana

vulnerable; vulnérable

vultus

us

m

twarz