Ocena warunków pracy w mikroklimacie gorącym

16.07.2007

Ewa Krasuska

specjalista ds. chemicznych zagrożeń zawodowychMikroklimat gorący jest czynnikiem szkodliwym w

środowisku pracy. Dochodzi do przegrzania i zachwiania równowagi cieplnej organizmu, pojawia się

znużenie, osłabienie fizyczne, może wystąpić udar cieplny...

Okres letni jest szczególnie trudny dla osób wykonujących prace przy źródłach ciepła, m. in. w

piekarniach, ciastkarniach, odlewniach, hutach szkła, w zakładach produkujących wyroby tekstylne.

Niekorzystne warunki mikroklimatyczne, związane ze specyfiką produkcji, potęgowane są wysoką

temperaturą otoczenia. Dochodzi do przegrzania i zachwiania równowagi cieplnej organizmu,

objawiającej się zaburzeniami procesów termoregulacyjnych, np. wzrost temperatury skóry, rozszerzenie

naczyń krwionośnych, zagęszczenie i zwiększenie przepływu krwi, zwiększenie skurczów serca,

przyspieszenie oddechu, zaburzenie gospodarki wodnej i elektrolitycznej organizmu. Pojawia się

znużenie, osłabienie fizyczne, zawroty głowy, nudności. Zdarzają się wypadki nagłego zasłabnięcia i

utraty przytomności. Może wystąpić udar cieplny albo wyczerpanie cieplne, które wymienione są w poz.

24 pkt. I2 wykazu chorób zawodowych (Dz.U. z 2002 r. Nr 132, poz. 1115).

W latach 2000-2005, według danych GUS, w zakładach zatrudniających 10 i więcej osób w warunkach

zagrożenia (wartości ponadnormatywne) mikroklimatem gorącym zatrudnionych było rocznie średnio

prawie 20 tysięcy osób.Mikroklimat gorący jest czynnikiem szkodliwym w środowisku pracy. Według

definicji GUS sformułowanej na potrzeby zbierania danych o warunkach pracy (publikacja GUS

„Warunki pracy – 2005r.”), mikroklimatem gorącym są warunki środowiska pracy

określone temperaturą powietrza w pomieszczeniu powyżej 30 oC i względną wilgotnością powietrza

powyżej 65 proc. lub bezpośrednim oddziaływaniem otwartego źródła promieniowania cieplnego w

pomieszczeniach (np. piece hutnicze, odlewnicze).wet bulb globe temperature

Dla mikroklimatu gorącego ustalona została dopuszczalna wartość wskaźnika obciążenia termicznego

WBGT (wet bulb globe temperature) w stopniach Celsjusza dla pięciu poziomów tempa metabolizmu

organizmu, związanego z wielkością wysiłku fizycznego pracownika (spoczynek, praca lekka,

umiarkowana, ciężka, bardzo ciężka).

Wartości dopuszczalne WBGT, według rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 listopada

2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w

środowisku pracy (Dz.U. Nr 217, poz. 1833 ze zmianami w 2005 r.), przedstawiono w tabeli 1. Takie

same dopuszczalne wartości WBGT znaleźć można w załączniku A do Polskiej Normy PN-EN-27243:2005

„Środowiska gorące. Wyznaczenie obciążenia termicznego działającego na człowieka podczas

pracy, oparte na wskaźniku WBGT (wet bulb globe temperature)”. W normie nazwane one zostały

„wartościami odniesienia wskaźnika WBGT obciążenia termicznego”.

Ustalone dopuszczalne wartości wskaźnika WBGT odpowiadają takim poziomom ekspozycji, na które

mogą być narażone osoby bez szkodliwych skutków, o ile są zdrowe i ubrane w odzież o izolacji

termicznej = 0,6 Clo*.Wskaźnik WBGT wiąże trzy wielkości środowiska gorącego: temperaturę powietrza,

średnią temperaturę promieniowania, wilgotność bezwzględną. Jest wartością służącą ocenie

przeciętnego oddziaływania ciepła na człowieka w okresie reprezentatywnym dla jego pracy, czyli

odpowiadającym maksymalnym obciążeniom (lato, południe, miejsce najbardziej niekorzystne). Nie ma

zastosowania do oceny obciążeń termicznych występujących w ciągu bardzo krótkich okresów

(kilkuminutowych).

Wartość wyznaczonego wskaźnika WBGT zależy także – poza ciężkością wykonywanej pracy,

której miarą jest poziom metabolizmu – od stopnia aklimatyzacji pracownika oraz od

odczuwalnego ruchu powietrza.trzy podstawowe wielkości

Sposób wykonania pomiaru, mający na celu wyznaczenie obciążenia termicznego działającego na

człowieka podczas pracy, opartego na wskaźniku WBGT, jest określony w Polskiej Normie PN-EN-

27243:2005 „Środowiska gorące. Wyznaczenie obciążenia termicznego działającego na człowieka

podczas pracy, oparte na wskaźniku WBGT (wet bulb globe temperature)”. Metoda polega

– jak już wspomniano – na pomiarze trzech podstawowych wielkości: temperatury

powietrza, średniej temperatury promieniowania, wilgotności bezwzględnej. Obliczony wskaźnik WBGT na

podstawie danych z pomiarów w środowisku pracy należy następnie powiązać z ustalonym wcześniej

poziomem metabolizmu pracownika, informacją o jego zaaklimatyzowaniu bądź niezaaklimatyzowaniu do

środowiska gorącego oraz w przypadku pracy ciężkiej lub bardzo ciężkiej z informacją o odczuwalnym lub

nieodczuwalnym ruchu powietrza.

więcej w numerze 7-8/2007

Praca i Zdrowie

http://www.pracaizdrowie.com.pl

Kreator PDF

Utworzono 26 October, 2010, 18:37