NIETYPOWE GŁOŚNIKI

AUDIO/WIDEO/FOTO

I

7/2007

Użytkownicy pecetów korzystają
zwykle z tanich głośników lub słu-
chawek. Tymczasem na rynku audio
jest wiele produktów dobrze brzmią-
cych i atrakcyjnych wzorniczo.

Czym jest głośnik?

Głośnik to przetwornik elektroaku-
styczny, czyli urządzenie zamieniają-
ce sygnały elektryczne na słyszalne

przez ludzkie ucho sygnały aku-
styczne – dźwięki. Składa się on
z kilku podstawowych elementów:
kosza, magnesu stałego, cewki, ela-
stycznego zawieszenia i membrany.

Pasmo przenoszenia,
czyli co słyszymy

Człowiek jest w stanie usłyszeć
dźwięki z przedziału 20–20 000 Hz.

Zakres ten to tak zwane pasmo
akustyczne. Przyjmuje się, że do-
brej klasy sprzęt audio powinien
bez zniekształceń odtwarzać dźwię-
ki z całego pasma akustycznego.
Tak więc dobre głośniki muszą
mieć pasmo przenoszenia wyno-
szące 20–20 000 Hz. W praktyce
jednak dość trudno jest wytworzyć
dźwięki o bardzo niskich częstotli-
wościach i dlatego większość ko-
lumn głośnikowych nie odtwarza
pełnego pasma akustycznego. Od-
twarzanie niskich tonów kończy się

zwykle w okolicach

40–50 Hz.

Niskie tony i subwoofer

Naukowcy sprawdzili, że czło-
wiek słabo lokalizuje w przestrzeni

źródło niskich tonów.
Producenci głośni-
ków szybko zauważy-
li w tym zjawisku
swoją szansę. Stosu-
jąc pojedynczy głoś-
nik niskotonowy,
można uzyskać po-

dobny efekt akustycz-
ny, co produkując
dwie kolumny odtwa-
rzające pełne pasmo
akustyczne. Koszty

takiego zestawu są mniejsze,
a do tego głośniki efektowe (od-
twarzające wysokie i średnie tony)
mogą mieć bardzo małe rozmiary.
W ten sposób rozpoczęła się era
subwooferów, czyli pojedynczych
głośników z wbudowanym wzmac-
niaczem, których zadaniem jest od-
twarzanie najniższego pasma aku-
stycznego, zwykle w zakresie
20–150 Hz. Subwoofer może stać
w dowolnym miejscu w pokoju od-
słuchowym, w przeciwieństwie
do głośników efektownych, których

Większość głośników

komputerowych to

zestawy typu 2.1

(z subwooferem).

Firma JBL swoim kompletem

o nazwie Spyro przekonuje nas,

że mogą być one ozdobą

naszego biurka

F

o

t:. Mariusfm77/Dr

eamstime.com

Zasada działania głośnika jest dość
prosta. Cewka, przez którą płynie
prąd, umieszczona jest w polu ma-
gnetycznym magnesu stałego.
Pod wpływem przepływu prądu
powstaje siła, dzięki której
cewka porusza się. Do cewki
przymocowana jest membrana
głośnika. Drgania cewki napę-
dzają membranę, która z kolei po-
rusza powietrze. Drgania powietrza
wytworzone przez membranę ludz-
kie ucho odbiera jako dźwięk.

Jak działa głośnik

Co musisz wiedzieć

Tajemnice

głośników

Głośniki zadomowiły się w naszych mieszkaniach, samochodach
i telefonach. Towarzyszą nam podczas zakupów w supermarkecie,
oczekiwania w dworcowej poczekalni. Warto poznać ich tajemnice

zawieszenie górne
drgająca membrana
kosz głośnika
nakładka
przeciwpyłowa
elastyczne
zawieszenie dolne

cewka
drgająca
magnes

K701

to wyso-

kiej klasy słucha-

wki stereofoniczne firmy

AKG. Niestety, ich cena

wynosi ponad 1000 złotych

Tak powinna wyglądać idealna charakterystyka przeno-
szenia urządzeń audio. Wszystkie częstotliwości z pasma
akustycznego są odtwarzane z tą samą głośnością, a wy-
kres przyjmuje kształt poziomej linii prostej

NIETYPOWE GŁOŚNIKI

AUDIO/WIDEO/FOTO

właściwe ustawienie jest bardzo
ważne dla poprawnej lokalizacji
dźwięków w przestrzeni.

Stereo lub dźwięk
przestrzenny

Dzięki stereofonicznemu zestawo-
wi głośników jesteśmy w stanie
wytworzyć złudzenie lokalizacji
dźwięków w półprzestrzeni przed
nami. Jednak dla wielu słuchaczy
jest to niewystarczające. Dlatego
coraz więcej producentów stawia
na wielokanałowe systemy dźwię-
ku, z których najpopularniejszy
jest 5.1. Z takiego kompletu głoś-
ników (pięć głośników efektowych
i subwoofer) korzystają systemy
kodowania Dolby Digital i DTS,
które są stosowane do zapisu i
odtwarzania ścieżki dźwiękowej
filmów wydawanych na płytach
DVD.

A może wybrać słuchawki?

Czasem nie mamy miejsca w poko-
ju, aby ustawić duże, wysokiej kla-
sy głośniki stereo. Kiedy indziej nie
mamy na to środków albo głośna
muzyka przeszkadza współlokato-
rom i sąsiadom. Tymczasem, za
znacznie niższą cenę możemy stać
się posiadaczami wysokiej klasy
słuchawek hi-fi. Dobrej klasy słu-
chawki kupimy już za 300–500 zło-
tych, ale urządzenia wysokiej jako-
ści to już wydatek od około 600 zło-
tych wzwyż.
Komputerowi gracze często używa-
ją słuchawek zamiast wielokanało-
wych zestawów głośników, bo
znacznie łatwiej jest zlokalizować
precyzyjnie przeciwnika, jeżeli nie
przeszkadzają nam w tym różne
dźwięki docierające z otoczenia.

Płaskie głośniki NXT

NXT to specyficzna technika pro-
dukcji przetworników elektroaku-
stycznych, która zapewnia możli-
wość produkcji bardzo płaskich
głośników. Urządzenia wykonane
w technice NXT znalazły więc sze-
rokie zastosowanie w płaskich tele-
wizorach, ekstrawaganckich zesta-
wach głośnikowych hi-fi (na przy-
kład zestaw KEF KIT100) czy
w grających futerałach na płyty CD.
Głośniki NXT nie potrafią jednak

Pierwszy głośnik dynamiczny, czyli
taki, z jakimi dziś spotykamy się naj-
częściej, skonstruował w 1874 roku
Ernst W. Siemens, ale nie wykorzy-
stał go do odsłuchu akustycznego.
W urządzeniu głośnik dynamiczny
zastosował po raz pierwszy Alek-
sander G. Bell w swoim telefonie
z roku 1876.

Ile lat ma głośnik

generować niskich częstotliwości,
dlatego często spotyka się je w ze-
stawie z klasycznym subwooferem
lub dodatkowym głośnikiem nisko-
tonowym.

Głośniki dla wymagają-
cych i ceniących nieco-
dzienną stylistykę

Producenci zestawów głośni-
kowych coraz częściej szokują
nas niecodziennymi rozwiąza-
niami swoich produktów. Są to
jednak zazwyczaj konstrukcje
bardzo drogie i adresowane
do wymagających audio-
fili. Doskonałym przykła-
dem takich urzadzeń
może być futurystycznie
wyglądający komplet fir-
my B&W o nazwie Nau-
tilus Snail (kosztujący
220 000 złotych za parę).
Nie mniej intrygujący jest
komplet JAMO R909, w któ-

Niektóre komputero-
we zestawy wie-
lokanałowe
są tak duże,
że bardziej
pasują
do niewielkie-
go kina domo-
wego niż na
biurko z pecetem

Czy to możliwe, aby uzyskać wrażenie dźwięku przestrzennego z jednego
głośnika? Tak. Udowadnia to firma Yamaha dzięki swoim zestawom Digital
Sound Projector. W rzeczywistości konstrukcje Yamahy nie są pojedynczym
głośnikiem, ale szeregiem głośników umieszczonych w jednej obudowie.
Wzorniczo urządzenia pomyślano tak, aby tworzyły komplet z nowymi pła-
skimi telewizorami LCD lub plazmowymi. Razem z głośnikami w jednej
obudowie zintegrowano wzmacniacz i procesor dźwięku kina domowego.
Cały zestaw sterujemy jednym
pilotem.

Zestaw Yamaha YSP-1100 to

42 głośniki o łącznej mocy 120 W.

Cena około 4500 złotych

Dźwięk przestrzenny z jednego głośnika

Wielu producentów ma w swojej
ofercie zestawy głośnikowe,
które możemy zainstalować
w ścianie. Stosując takie urzą-
dzenie, nie mamy problemu
z koniecznością ustawienia głoś-
ników na podłodze, regale czy
specjalnych podstawkach. Zwy-
kle atrapy takich głośników
przygotowane są do malowania,
dzięki czemu możemy je dodat-
kowo pomalować farbą w kolo-
rze ściany. Tak zainstalowane
zestawy są prawie niewidoczne
i nie zajmują miejsca w pokoju.

Głośnik w ścianie to dobre rozwiązanie

Konstruktorzy głośników wiedzą, że dobra

obudowa to więcej niż połowa sukcesu.

W konstrukcji JAMO R909 sukcesem jest –

brak obudowy. Z przodu kolumna

wygląda zupełnie zwyczajnie

rym kolumny nie mają typowej dla
większości zestawów obudowy.
R909 nie jest tak drogi jak zestaw

B&W, ale też słono kosztuje –

33 000 złotych za parę.

pk

TDK OUTLOUD to fu-
terał na płyty CD zin-
tegrowany z aktyw-
nymi stereofoniczny-
mi głośnikami typu
NXT. Aż trudno uwie-
rzyć, że elastyczna powierzchnia futerału
gra, a do tego całkiem dobrze i głośno

Jedna kolumna Nautilus Snail waży

niebagatelne 110 kilogramów i ma

ponad 120 centymetrów wysokości

II

7/2007

Kolumny zestawu

KEF KIT 100 to po-

łączenie klasycz-

nych przetwor-

ników oraz

techniki NXT

. Dzięki ta-

kiemu rozwią-

zaniu udało się

konstruktorom

uzyskać dźwięk

przestrzenny za po-

mocą zestawu dwóch
głośników

■