Podręczny słowniczek turysty

A

after-sales service

- usługi "po sprzedaży" - zapewnienie przez agenta kontaktu z klientem po

dokonaniu sprzedaży oraz utrzymanie kontaktu z klientem podczas podróży

agent

- w turystyce termin ten oznacza osobę lub biuro turystyczne sprzedające imprezy

turystyczne przygotowane przez touroperatora

agroturystyka

- coraz bardziej popularna forma spędzania wakacji na wsi - zdala od

miejskiego zgiełku, na łonie przyrody

aircraft grounding

- niedopuszczenie do lotu ze względu na niekorzystne warunki np.

pogodowe

airport tax

- opłata lotniskowa opłacana przez pasażerów linii

air services agreement

- umowa lotnicza

all-in

- "wszystko wliczone w cenę" (sprawdź też all inclusive)

all inclusive

- wykupienie pakietu "all inclusive" oprócz noclegu i wyżywienia gwarantuje

nam w cenie pozostałe usługi świadczone przez hotel, jak np. napoje i trunki przez cały czas
pobytu w hotelu. Opcja ta jest jednak indywidualnie określana przez hotel. Warto zwrócić
uwagę, że alkohole zaliczane do tej opcji to tylko lokalne trunki, zaś napoje nie obejmują
napoi importowanych (jak np. coca-cola) oraz soków ze świeżych owoców

allotment

- okresowa lub stała rezerwacja większej ilości miejsc w obiekcie turystycznym z

możliwością odpowiednio wczesnej anulacji bez konsekwencji finansowych

alternative tourism

- forma wypoczynku związana z dużymi imprezami turystycznymi,

nastawiona na obcowanie z kulturą, tradycją i obyczajami

AP

- "American Plan" - plan amerykański - taryfa hotelowa z pełnym wyżywieniem

animator czasu wolnego

- organizator zajęć i rozrywek dla gości określonej imprezy

turystycznej lub danego hotelu

aqua park

- kompleks basenów z wieloma atrakcjami, np. zjeżdżalnie, rozrywka uwielbiana

głównie przez dzieci, ale i dorośli mogą tu wesoło spędzać czas

APEX

- "Advanced Purchase Excursion" - ferowana przez linie lotnicze taryfa powrotna w

lotach rejsowych, wymaga spełnienia pewnych warunków: minimalny termin zakupu biletu w
przedsprzedaży, minimalny czas pobytu, wykup biletu i uiszczenie opłaty w momencie
dokonywania rezerwacji

average room rate

- przeciętna cena pokoju

Marzena Wojciechowska dla AP Edukacja; Poznań 2009 r.

B

baggage allowance

- limit bagażu przypadający na jednego pasażera

baggage claim area

- miejsce odbioru bagażu na terminalu lub dworcu

baggage room

- przechowalnia bagażu

bareboat charter

- wynajem jachtu lub samolotu bez załogi

BB

- "bed and breakfast" - wykupienie tego pakietu gwarantuje nam w cenie śniadanie i

nocleg w hotelu

berth

- keja, miejsce cumowania statku lub koja - miejsce do spania na statku lub w wagonie

kolejowym

boarding pass

-karta pokładowa wręczana pasażerom linii lotniczych przed odprawą, zawiera

nazwisko i imię pasażera, numer miejsca w samolocie, numer lotu

boarding house

- pensjonat

booking

- rezerwacja m. in. biletów lotniczych, promowych, autokarowych, imprez i usług

turystycznych

budget

- określenie tanich usług hotelowych

bumping

- odmowa przewozu lub zakwaterowania turysty w przypadku braku miejsc

bungalow

- rodzaj zakwaterowania w obiektach położonych wokół budynku głównego, na

terenie hotelu. Bungalowy to zazwyczaj parterowe lub 1-, 2- piętrowe budynki, mogą
posiadać aneks kuchenny, często każdy pokój posiada wejście bezpośrednio z dworu.

business tourism

- turystyka biznesowa lub podróże służbowe

C

cabin

- kabina - pomieszczenie mieszkalne na statku spełniające funkcję pokoju

cabotage

- kabotaż, termin stosowany w żegludze w odniesieniu do transportu

przybrzeżnego, w lotnictwie do transportu krajowego

cafe complet

- drugie śniadanie lub podwieczorek

canoeing

- kajakarstwo

Card of residence

- karta pobytu gościa w hotelu

carry-on baggage

- bagaż podręczny

catering

- dostarczanie posiłków np. turystom podczas podróży czy lotu lub posiłek

dostarczany np do miejsca konferencyjnego nie posiadającego sali restauracyjnej

charter

- wynajem samolotu na danej trasie

check card

- karta czekowa

check-in

- zakwaterowanie w hotelu, lub odprawa pasażerów na lotnisku

check-out

- wykwaterowanie z hotelu przy wyjeździe

climbing

- wspinaczka górska

commission

- prowizja - opłata wypłacana pośrednikowi jako wynagrodzenie za jego usługi

commuter airline

- dowozowa linia lotnicza, zapewnia transport z małych miast na lotnisko

conjuction tickets

- bilety łączone, w przypadku podróży z przesiadkami liniami lotniczymi

lub autokarem

connecting room

- pokój przylegający

connecting time

- czas na przesiadkę

continental breakfast

- śniadanie kontynentalne, standardowo składające się z herbaty lub

kawy, pieczywa, masła i dżemu

Marzena Wojciechowska dla AP Edukacja; Poznań 2009 r.

couchette

- kuszetka - składane miejsce do spania w wagonie kolejowym

courier

- pilot - osoba zatrudniona przez organizatora imprezy turystycznej w celu

towarzyszenia grupie, do kompetencji pilota należy przede wszystkim organizacyjna strona
imprezy, pilot przebywa z grupą 24 godziny na dobę i to do niego należy się zwracać w
przypadku kradzieży lub problemów ze zdrowiem, rola informacyjna pilota ogranicza się do
podstawowych informacji. Pilot nie oprowadza po miastach ani obiektach muzealnych - to
zadanie dla lokalnego lib terenowego przewodnika (sprawdż znaczenie słowa przewodnik)

crewed charter

- czarter (wynajem) jachtu lub łodzi wraz z załogą i serwisem

cruise

- podróż morska, rejsy na pokładzie statków odbywają się również po jeziorach i

rzekach

cło

- podatek nakładany na towary przywożone lub wwożone do kraju, każdy kraj może

ustalać cła i ich wysokość na określone grupy towarów

currency

- waluta - banknoty i monety używane jako środek wymiany w danym kraju

D

day rate

- stawka za korzystanie z pokoju w ciągu dnia

dead line

- ostateczny czas, do którego możemy załatwić daną sprawę, np. dokonać opłaty za

usługę

departure tax

- podatek nakładany na pasażerów wyjeżdżających z kraju

dewizy

- formy płatności za granicy w obcej walucie: weksle, czeki, banknoty

dieta

- środki pieniężne przydzielane osobie wyjeżdżającej w podróż służbową na pokrycie

kosztów przejazdu i zakwaterowania a także wyżywienia

diving

- nurkowanie

doba hotelowa

- określony godzinowo czas trwania umowy między turystą a hotelem, trwa

zazwyczaj od godziny 14.00 do 10.00 lub 12.00 dnia następnego

double room

- pokój dwuosobowy, oznaczenie hotelowe i przyjęte w turystyce DBL

duty-free

- termin odnoszący się do towarów nie objętych cłem jak i do miejsc, gdzie można

zakupić takie towary kupić, np. sklepy wolnocłowe na lotniskach

E

elapsed travel time

- rzeczywisty czas podróży

embarkation card

- karta pokładowa wydawana pasażerom statków, zawiera dane nazwisko

oraz imię pasażera, numer kajuty, numer pokładu, czasem również godziny posiłków i
przydział restauracji wraz z umiejscowieniem na pokładzie statku lub promu pasażerskiego

entry requirements

- formalności wyjazdowe; dokumenty wymagane przy wjeździe do

danego kraju np. paszport, wiza

entry tax

- podatek wjazdowy

exchange rate

- kurs wymiany walut

excursion fares

- taryfy wycieczkowe, posiadają określone ograniczenia, pozwalają np. na

przerwę w podróży jeżeli zostało to zgłoszone w momencie rezerwacji

Marzena Wojciechowska dla AP Edukacja; Poznań 2009 r.

F

farm tourism

- odpowiednik polskiej agroturystyki, turystyka wiejska

FB

- termin oznacza, że w ofercie znajduje się pełne wyżywienie: śniadanie, obiad i kolacja

ferry

- prom, statek lub samolot

flight coupon

- odcinek biletu lotniczego; część biletu oddawana w czasie odprawy

pasażerskiej

fly cruise/drive/rail

- przelot/rejs wycieczkowy/wynajęcie samochodu/podroż koleją

Force Majeure

- siła wyższa, zdarzenie zewnętrzne, któremu nie można przeciwdziałać np.

trzęsienie ziemi, powódź,traba powietrzna... Termin prawny spotykany w umowach
turystycznych - organizator w wypadku takich okoliczności może zmienić program wycieczki

free port

- port bezcłowy

funboard

- odmiana windsurfingu na lekkiej, desce z dużym żaglem, deskarz jest spięty z

żaglem trapezowym zakończonym hakiem, sport ten najlepiej uprawiać przy silnym wietrze

G

guest house

- mały pensjonat oferujący noclegi i wyżywienie

GPK

- graniczny punkt kontrolny

guide

- przewodnik (sprawdź znaczenie słowa przewodnik)

H

half Pension i HB

- wykupienie takiego pakietu oznacza, że w ofercie znajdują się dwa

posiłki dziennie: śniadanie i obiadokolacja. Zazwyczaj napoje do posiłków płatne sa
dodatkowo

heritage tourism

- krajoznawstwo

holiday

- święto, dzień wolny od pracy; wakacje

home stay

- forma pobytu z zakwaterowaniem u rodziny za granicą, szczególnie popularna w

wymianie studentów lub przy wyjazdach wakacyjnych do szkół językowych

hostel

- schronisko, obiekt oferujący noclegi po niskich cenach

hotel

- obiekt dysponujący minimalnie 10 pokojami, w większości posiadający pokoje 1 lub 2

osobowe, świadczący szeroki zakres usług dodatkowych

hotel representative

- przedstawiciel hotelu

hotel transfer

- transfer hotelowy, zorganizowany przez obsługę hotelu dla klienta (np.

lotnisko - hotel - lotnisko)

hotel voucher

- voucher hotelowy - dokument wydawany przez touroperatora dla klienta, na

podstawie którego po przybyciu klient wręcza jako świadectwo opłacenia noclegu. Dokument
ten stanowi podstawę do rozliczenia świadczonych usług noclegowych względem klienta
poniedzy organizatorem turystyki (biurem) a hotelem (obiektem hotelarskim)

hydrospeed

- odmiana raftingu, spływ rwącym nurtem rzeki na specjalnej desce, aby

uprawiać ten sport, należy zaopatrzyć się w specjalny kostium, kask oraz płetwy (sprawdź
znaczenie słowa rafting)

hydrofoil

- wodolot

Marzena Wojciechowska dla AP Edukacja; Poznań 2009 r.

I

IATA Bonding Scheme

- system ubezpieczeń wzajemnych Stowarzyszenia

Międzynarodowego Transportu Lotniczego w celu zapewnienia ochrony członkom w
przypadku bankructwa agenta

inclusive IT

- to pakiet usług: przelot, transfer, zakwaterowanie. Pakiet jest dużo tańszy niż

kupowane oddzielnie usługi

incoming tour operator

- touroperator świadczący usługi dla zagranicznych klientów

przyjeżdżających do kraju organizatora. Inaczej biuro zajmujące się organizowaniem
turystyki przyjazdowej

international currency

- waluta międzynarodowa - np. EURO czy USD

invoice

- faktura lub rachunek - dowód rozliczeniowy

J

jetty

- molo, falochron - konstrukcja wychodząca w morze

jumbo jet

- rodzaj samolotu, zwany statkiem powietrznym

junket

- to podróż biznesowa opłacana przez firmę

K

kanioning

- sport polegający na pieszym pokonywaniu górskiego potoku - połączenie

wspinaczki, nurkowania, survivalu i innych sportów ekstremalnych (sprawdź znaczenie
słowa survival)

karnet narciarski

- jedno lub kilkudniowy, umożliwia korzystanie z wyciągów narciarskich.

Zwany również skipassem

kay

- rafa koralowa

king size

- królewski rozmiar łóżka 72 x 80 cali, zwykle w apartamentach hotelowych

kitesurfing

- to połączenie "latawca" i deskarza, w wolnym tłumaczeniu - surfing z latawcem

- deskarz trzyma się rączki latawca (balona), a wiatr podrywa deskarza w powietrze

KL

- ubezpieczenie od kosztów leczenia za granicą

kwatera prywatna

- pokój z możliwością korzystania ze wspólnej łazienki, kwatera

prywatna może być apartamentem z kuchnią i łazienką

L

last minute

- sprzedaż imprez po obniżonych cenach z powodu bliskiego terminu rozpoczęcia

imprezy, cena najczęściej obejmuje tylko i wyłącznie koszty wyjazdu i nie zawiera zysku
organizatora

late arrival

- spóźniony przyjazd gościa do hotelu

late cancellation

- anulacja rezerwacji przekraczająca termin bezkosztowy, wiąże się z

poniesieniem kosztów finansowych

layover

- przerwa w podróży

Marzena Wojciechowska dla AP Edukacja; Poznań 2009 r.

leisure

- czas wolny po pracy

long/short travel

- długa/krótka podróż

lovcost

- tanie linie lotnicze i rezerwacja biletów lotniczych na tych liniach

luggage

- bagaż

M

marina

- mały port morski lub rzeczny przystosowany do cumowania łodzi

mobile home

- przyczepa kempingowa

motel

- obiekt noclegowy znajdujący się przy drodze, z parkingiem i serwisem

motoryzacyjnym

mulda/mulding

- jazda na nartach po terenie pagórkowatym

N

NW

- ubezpieczenie od nieszczęśliwych wypadków

NNW

- ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków

O

OB

-

"only bed"

- wykupienie tego pakietu gwarantuje nam w cenie jedynie nocleg

obligatory

- obowiązek poddania się przez turystę określonym i obowiązkowym procedurom,

np. posiadania wizy

OK

- termin stosowany w odniesieniu do biletu potwierdzającego prawo pasażera do odbycia

podróży, również w systemach rezerwacyjnych oznaczenie statusu rezerwacji jako
"rezerwacja potwierdzona przez organizatora"

opłata lotniskowa

- opłata narzucona przez lotniska, które obsługują dane połączenie lotnicze

i zawsze doliczana do biletu lotniczego (nie tylko przy charterach), organizatorzy podają ją w
cenie lub jako odrębną pozycję konieczną do dopłaty

opłata paliwowa

- opłata narzucona przez linie lotnicze, wywołana podwyżkami cen paliw,

opłatę tę posiadają wszyscy polscy touroperatorzy, z tym że niektórzy ukrywają ją w
podwyższonej uprzednio cenie, a niektórzy podają w odrębnych dopłatach

OT

- organizator turystyki, firma organizująca usługę turystyczną, często współpracująca z

siecią agentów , którzy rozprowadzają oferty turystyczne, OT ponosi ryzyko finansowe
związane z organizacją imprezy turystycznej

overbooking

- dosłownie "nad sprzedaż" lub "sprzedaż otwarta" , inaczej sprzedaż większej

ilości miejsc lub biletów, niż ich w rzeczywistości jest

P

package

- pełen pakiet świadczeń turystycznych (przejazd, wyżywienie, zakwaterowanie,

ubezpieczenie, bilety na imprezy kulturalne)

Marzena Wojciechowska dla AP Edukacja; Poznań 2009 r.

paszport blankietowy

- zastępczy paszport wydawany turyście przez konsula za granicą w

przypadku jego utraty, upoważnia do szybkiego powrotu do kraju

pensjonat

- obiekt świadczący usługi noclegowe z całodziennym wyżywieniem, musi

posiadać recepcję i dysponować przynajmniej 7 pokojami

PIR

- "Property Irregularity Report" - zawiadomienie o uszkodzeniu bagażu, formularz

wypełniany na lotnisku przez turystę, który utracił bagaż w transporcie lotniczym

POT

- Polska Organizacja Turystyczna, organizacja odpowiadająca za rozwój polskiego

przemysłu turystycznego i promocję walorów turystycznych Polski za granicą

przewodnik

- osoba doskonale orientująca się w terenie, po którym oprowadza wycieczkę,

udziela wszelkich informacji o zwiedzanych miejscach i zabytkach, zarówno z zakresu
architektury i sztuki, jak i historii zwiedzanych miejsc, ma prawo do oprowadzania po
obiektach muzealnych

R

RR

- wykupienie tego pakietu oznacza, że w cenie oferty jest tylko nocleg, bez wyżywienia

rafting

- spływ rwącą rzeką na tratwie lub pontonie

rate of exchange

- termin oznaczający poziom wymiany walutowej - relacje między

poszczególnymi walutami

regaty

- wyścigi łodzi lub jachtów

Reiseleiter

- pilot grupy zagranicznej

rezydent

- pilot przebywający na stałe w danym ośrodku turystycznym, reprezentant biura

turystycznego i organizator pobytu turystów, zjawia się w hotelach na wyznaczonych
dyżurach, doradza, zbiera zapisy na wycieczki fakultatywne, pomaga w sytuacjach
awaryjnych. Często do jego obowiązków należy też praca biurowa w lokalnym
przedstawicielstwie organizatora, za granicą określany jako "resort representative"

room service

- obsługa hotelowa, płatna dodatkowo

rooming list

- lista z wykazem nazwisk turystów wraz z opisem ich zakwaterowania w hotelu

RT

(return tariff) - taryfa powrotna

S

safari

- wyprawa w grupkach (ok 10 - 20 osób) w celu obserwowania przyrody

safari nurkowe

- świetna rozrywka dla miłośników nurkowania, wyprawa mająca na celu

obserwacje życia morskiego lub zwiedzanie wraków statków, popularna wśród turystów
spędzających wczasy u wybrzeży Morza Czerwonego i Śródziemnego

shuttle

- usługi transportowe na danej trasie bez wymogu rezerwacji

sightseeing

- zwiedzanie miasta często w formie objazdowej (np. autokarem turystycznym,

zabytkowym pojazdem lub tramwajem)

SLG

single - pokój jednoosobowy

SPA

- określenie na uzdrowiska i tereny lecznicze, również usługi hotelarskie związane z

leczeniem i rehabilitacją gości lub zabiegami rekreacyjnymi i relaksacyjnymi

suite

- apartament

survival

- określenie odnoszące się do formy spędzania wolnego czasu w specyficznych,

Marzena Wojciechowska dla AP Edukacja; Poznań 2009 r.

często ekstremalnych warunkach np. na terenach podmokłych, w lasach, na pustyni lub w
tropiku. Termin oznacza również wszelkiego rodzaju przetrwania w warunkach
ekstremalnych lub np. przeprawy linowe

szwedzki stół

- forma podawania posiłku, turyści sami mogą dokonywać wyboru potraw bez

ograniczeń, żywności nie można wynosić na zewnątrz z restauracji

T

taryfa

- opłata za bilet między kilkoma portami lotniczymi

tip

- napiwek

TO

- tour operator, organizator turystyki, przedsiębiorstwo kompletujące usługę turystyczną,

odpowiedzialne zarówno za przebieg programu wycieczki, transport i zapewnienie opieki
pilota, najczęściej współpracujące z siecią agentów, którzy prowizyjne rozprowadzają
przygotowane przez OT oferty turystyczne

toll

- myto, opłata pobierana za użytkowanie niektórych dróg

Tour leader

- pilot grupy zagranicznej

transfer

- przetransportowanie turystów na krótkim odcinku, np. z hotelu na lotnisko

tranzyt

- przejazd przez obce państwo w drodze do kraju (Przykład: grupa jadąca z Poski do

Hiszpani przejeżdża tranzytem przez Niemcy i Francję)

trekking

- wędrowanie po obszarach niezamieszkałych np. górskich

TRL

- pokój dla 3 osób

V

visitor

- turysta

voll Pension

- termin oznacza, że w ofercie znajduje się pełne wyżywienie - śniadanie, obiad i

kolacja

voucher

- dokument zawierający informację o organizowanej imprezie turystycznej ( o

rodzaju wyżywienia, zakwaterowaniu, transferach oraz o przebiegu programu imprezy),
służy do rozliczeń między organizatorem imprezy a jego partnerami np. hotelami

W

waterski

- jazda na nartach wodnych za motorówką

wiza administracyjna

- dokument wystawiany przez policję lub inny organ państwa w

przypadku naruszenia przez turystę prawa, jest to nakaz opuszczenia terytorium państwa

WL

- "waiting list" - lista oczekujących, w przypadku posiadania rezerwacji na dany przelot

lub przejazd, na który nie ma wolnych miejsc, osoby znajdujące się na liście w pierwszej
kolejności mają prawo do wzięcia udziału w imprezie, w momencie gdy zwolni się miejsce u
przewoźnika

WTO

- "World Tourism Organisation", Światowa Organizacja Turystyki z siedzibą w

Madrycie

Marzena Wojciechowska dla AP Edukacja; Poznań 2009 r.