wiczenie 04

WIDMA OPTYCZNE

Przyrz dy:
Spektroskop, lampa rt ciowa, rurka Geislera, induktor Ruhmkorffa, o wietlacz z
zasilaczem.

Zjawisko dyspersji wiat"a w szkle znalaz"o zastosowanie praktyczne do rozszczepiania

wiat"a. #wiat"o bia"e przechodz c przez pryzmat ulega rozszczepieniu na barwy: czerwon ,

pomara&czow , 'ó"t , zielon , niebiesk , indygo i fioletow .
#wiat"o o poszczególnych barwach ró'ni si d"ugo ci fali. Obraz otrzymany na skutek
rozszczepienia wiat"a bia"ego nazywamy widmem. Gdy poszczególne barwy widma
przechodz w sposób ci g"y jedna w drug , widmo nazywamy ci g"ym. Otrzymuje si je
rozszczepiaj c wiat"o wysy"ane przez cia"a sta"e i ciek"e podgrzane do wysokiej temperatury.
W przypadku, gdy +ród"em wiat"a s gazy jednoatomowe, widmo sk"ada si z pojedynczych
pr 'ków barwnych, których ilo , i po"o'enie jest inne dla ka'dego gazu.
Chc c wykona, analiz widmow musimy zna, dok"adnie d"ugo ci fal poszczególnych linii.
D"ugo , fal okre li, mo'na z po"o'enia poszczególnych linii znaj c dla danego spektroskopu
tzw. krzyw dyspersji, czyli zale'no , d"ugo ci fali od po"o'enia linii mierzonego w sposób
umowny.
Celem wyznaczenia krzywej dyspersji okre lamy po"o'enie linii pierwiastka o znanym
widmie, którym w ,wiczeniu jest rt ,.

Kolejno , wykonywanych czynno ci:

1. Ustawi, lamp rt ciow na przeciwko kolimatora ze szczelin a o wietlacz na przeciwko

kolimatora ze skal .

2. W" czy, lamp rt ciow i o wietlacz.

UWAGA ! Bezpo rednia obserwacja palnika rt ciowego jest szkodliwa dla wzroku /
du'a zawarto , promieniowania nadfioletowego / .

3. Po nagrzaniu si lampy rt ciowej obracaj c lunetk w p"aszczy+nie poziomej znale+,
widmo lampy

rt ciowej i skal . W przypadku braku widma sprawdzi,, czy szczelina kolimatora nie jest

zamkni ta.
4. Reguluj c szeroko ci szczeliny, odleg"o ci szczeliny od pryzmatu i okularem lunetki

ustawi, je tak,
aby pr 'ki widmowe by"y mo'liwie w skie ale dostatecznie jasne i pionowe.

5. Reguluj c odleg"o ci skali od pryzmatu ustawi, j tak, aby obserwowany obraz skali
by" ostry a kreski

by"y równoleg"e do pr 'ków widmowych.

6. Przez niewielkie przesuni cie o wietlacza sprawdzi, i ewentualnie dobra, jego po"o'enie
tak, aby skala

by"a równomiernie o wietlona.

7. Odczyta, na skali po"o'enia pr 'ków widmowych lampy rt ciowej i wyniki zanotowa,.
8. Ustawi, rurk Geisslera na przeciwko kolimatora ze szczelin , pod" czy, j do induktora

Ruhmkorffa i w" czy, induktor. Podobnie jak poprzednio odczyta, po"o'enia pr 'ków na
skali. Pomiary wykona, dla dwóch rurek.

9. Sporz dzi, wykres zale'no ci po"o'enia linii na skali w funkcji d"ugo ci fali dla widma

uzyskanego z lampy rt ciowej.

10. Z wykresu odczyta, d"ugo ci fal linii uzyskanych przy badaniu widma z rurek Geisslera.

Tabela. Widmo rt ci

Barwa linii / pr 'ka / D"ugo , fali [nm]

fioletowa 404,66

fioletowa 435,83

niebieska 491,16

zielona 546,74

'ó"ta 576,96

'ó"ta 579,07

Wymagania

- rodzaje widm, budowa atomu i serie widmowe [ 13, 14 ]
- budowa i zasada dzia"ania spektroskopu / z pryzmatem / [ 1, 8 ]
- zastosowanie analizy widmowej. [ 8 ]