Karmelarz

(751203)

Robotnicy przemysłowi i rzemie

ś

lnicy

2

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru
krajowych

standardów

kompetencji

zawodowych

wymaganych

przez

pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1

Krajowy standard kompetencji zawodowych
Karmelarz (751203)

© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013

Kopiowanie i rozpowszechnianie mo

ż

e by

ć

dokonane za podaniem

ź

ródła

ISBN 978-83-7951-000-9 (cało

ść

)

ISBN 978-83-7951-249-2 (249)

Nakład 1000 egz.

Publikacja bezpłatna

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.crzl.gov.pl

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa

ń

stwowego Instytutu Badawczego

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl

3

Spis tre

ś

ci

1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................

4

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-

cjach.................................................................................

4

1.2. Notka metodologiczna i autorzy.......................................

4

2. Opis zawodu................................................................................

6

2.1. Synteza zawodu ..............................................................

6

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst

ę

-

powania zawodu .............................................................

6

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

ę

dzia

pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy) ............................

6

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-

ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................

7

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie.............................................................

7

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-

dacji kompetencji .............................................................

8

2.7. Zadania zawodowe ..........................................................

8

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................

9

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-

mem kwalifikacji w ERK/PRK ..........................................

9

3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10

3.1. Przyjmowanie i ocenianie surowców, półproduktów

i karmelarskich wyrobów gotowych Kz1 ......................... 10

3.2. Produkowanie wyrobów karmelarskich Kz2 ................... 11
3.3. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 13

4. Profil kompetencji kluczowych ................................................. 14

5. Słownik ........................................................................................ 15

4

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu

w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci na potrzeby rynku pracy

(KZiS 2010):

751203 Karmelarz

Grupa wielka 7 – Robotnicy przemysłowi i rzemie

ś

lnicy (w Mi

ę

dzy-

narodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – po-
ziom 3).

Grupa elementarna 7512 – Piekarze, cukiernicy i pokrewni (w Mi

ę

-

dzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada
grupie 7512 Bakers, Pastry-cooks and Confectionery Makers).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalno

ś

ci (PKD 2007):

Sekcja C. Przetwórstwo przemysłowe, Dział 10. Produkcja artykułów
spo

ż

ywczych, Grupa 10.8. Produkcja pozostałych artykułów spo-

ż

ywczych, Klasa 10.82. Produkcja kakao, czekolady i wyrobów cu-

kierniczych, Podklasa 10.82.Z. Produkcja kakao, czekolady i wyro-
bów cukierniczych.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie:
analizy

ź

ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi

ę

dzynarodowe)

oraz głównie wyników bada

ń

analitycznych na 15 stanowiskach pracy

w 5 przedsi

ę

biorstwach (

ś

rednie – 3, małe − 1, mikro − 1, w tym pro-

dukcyjne − 5), przeprowadzonych w dniach 01–14.03. 2013 r.

Zespół Ekspercki:

•

Jolanta Jaros – ZPC Unitop-Optima S.A. w Łodzi,

•

Małgorzata Chełchowska – Zakład Produkcji Cukierniczej „Bulik”

w Markach,

•

Teresa Korona – były pracownik PSS Społem w Kielcach,

•

Jarosław Sitek – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB w Ra-

domiu.

Ewaluatorzy:

•

Anna Figarska – Fabryka Cukierków „Pszczółka” w Lublinie,

•

Janina Figura – były wła

ś

ciciel firmy gastronomicznej w Wielogó-

rze.

5

Recenzenci:

•

Anna Dec – PPH „Grze

ś

” Sp. z o.o. w Opolu,

•

Gra

ż

yna Jamka – Zespół Szkół Spo

ż

ywczych i Hotelarskich

w Radomiu.

Komisja Bran

ż

owa (zatwierdzaj

ą

ca):

•

Artur Stachura (przewodnicz

ą

cy) – Zwi

ą

zek Rzemiosła Polskiego

w Warszawie,

•

Wojciech Jabło

ń

ski – Zwi

ą

zek Pracodawców Warszawy i Ma-

zowsza w Warszawie,

•

Norbert Bro

ż

ek – Forum Zwi

ą

zków Zawodowych w Warszawie.

Data zatwierdzenia:

•

25.09.2013 r.

6

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Karmelarz r

ę

cznie lub maszynowo wykonuje wyroby karmelarskie

wg instrukcji technologicznych.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,

obszary wyst

ę

powania zawodu

Karmelarz jest zawodem o charakterze produkcyjnym. Celem pracy

karmelarza jest produkcja karmelków nadziewanych, twardych, poma-
dek krystalicznych, niekrystalicznych, dra

ż

etek, pastylek pudrowych,

sezamków,

ż

elek itd. Jego praca obejmuje przyjmowanie do produkcji

surowców, półfabrykatów, dodatków, wła

ś

ciwe dozowanie surowców

zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cymi recepturami, gotowanie roztworów cukrowo-

-syropowych, nadzie

ń

i mas karmelowych, przerabianie i doprawianie

mas karmelowych, formowanie r

ę

czne lub mechaniczne mas oraz oce-

n

ę

organoleptyczn

ą

surowców, półproduktów na ka

ż

dym etapie pro-

dukcji oraz wyrobu ko

ń

cowego. Karmelarz przy wykonywaniu

ww. czynno

ś

ci jest zobowi

ą

zany do przestrzegania zasad technolo-

gicznych oraz parametrów produkcji ustalonych w danym zakładzie
przez technologa (nadzór technologiczny). Karmelarz jest odpowie-
dzialny za wła

ś

ciwe wykorzystanie surowców, wytworzenie wyrobów

bezpiecznych dla zdrowia oraz za prawidłowe eksploatowanie maszyn
i urz

ą

dze

ń

. Do jego zada

ń

nale

ż

y wa

ż

enie surowców, wyrobów goto-

wych i odpadów produkcyjnych, kontrola urz

ą

dze

ń

nadzoruj

ą

cych pro-

ces technologiczny.

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny

i narz

ę

dzia pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy)

Miejscem pracy karmelarza jest zakład produkcji cukierków, poma-

dek, dra

ż

etek, pastylek, sezamków,

ż

elek. Obiekty te mog

ą

by

ć

wielo-

kondygnacyjne, podzielone na działy produkcyjne. W niektórych dzia-
łach wyst

ę

puj

ą

zagro

ż

enia dla zdrowia spowodowane uci

ąż

liwymi wa-

runkami pracy, np. hałas, wysoka temperatura, zapylenie, praca stoj

ą

-

ca. Z tego wzgl

ę

du szczególnie wa

ż

ne jest planowanie i organizowanie

procesów technologicznych zgodnie z wymaganiami sanitarno-
-higienicznymi, Systemu Analizy Zagro

ż

e

ń

i Krytycznych Punktów Kon-

troli (HACCP), zasadami i przepisami bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy,

ergonomii, przeciwpo

ż

arowymi i ochrony

ś

rodowiska. Praca karmelarza

7

przebiega w systemie jedno- dwu- lub trzyzmianowym w zale

ż

no

ś

ci od

potrzeb zakładu. Karmelarz obsługuje urz

ą

dzenia typu wyparki, kociołki

do gotowania mas, przeci

ą

garki, maszyny foruj

ą

ce i formuj

ą

co-

-zawijaj

ą

ce, b

ę

bny dra

ż

eciarskie samodzielnie lub w zespole, gdzie

jego praca jest nadzorowana. Prac

ę

charakteryzuj

ą

stałe czynno

ś

ci,

jednak ze wzgl

ę

du na zmienno

ść

asortymentu i surowców trzeba od-

powiednio zmienia

ć

parametry procesu technologicznego.

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,

w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Wykonywanie zawodu karmelarza wymaga umiej

ę

tno

ś

ci oceny or-

ganoleptycznej surowców, półproduktów i wyrobów gotowych. Karme-
larz powinien odró

ż

nia

ć

barwy, mie

ć

dobry wzrok, słuch, w

ę

ch i spraw-

ny zmysł dotyku. Jest to praca ci

ęż

ka fizycznie, dlatego wymagana jest

dobra kondycja fizyczna. Bardzo wa

ż

na jest zdolno

ść

koncentracji i po-

dzielno

ść

uwagi. Karmelarz powinien charakteryzowa

ć

si

ę

dokładno-

ś

ci

ą

, odpowiedzialno

ś

ci

ą

oraz dbało

ś

ci

ą

o porz

ą

dek. Powinien posia-

da

ć

podstawow

ą

wiedz

ę

techniczn

ą

oraz umiej

ę

tno

ść

pracy w zespole.

Karmelarz powinien mie

ć

aktualn

ą

ksi

ąż

eczk

ę

do celów sanitarno-

-epidemiologicznych. Przeciwwskazaniem do wykonywania zawodu
karmelarza s

ą

choroby skóry (dłoni), wady kr

ę

gosłupa,

ż

ylaki, choroby

zaka

ź

ne, wrodzone lub nabyte (salmonella,

ż

ółtaczka), wady w

ę

chu,

wzroku, słuchu.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie

Zawód karmelarza mo

ż

na uzyska

ć

na drodze kształcenia rzemie

ś

l-

niczego oraz poprzez praktyczne szkolenie i zdobywanie do

ś

wiadcze-

nia w trakcie pracy. Przyuczona do zawodu mo

ż

e równie

ż

zosta

ć

oso-

ba z wykształceniem podstawowym. Pracodawcy zatrudniaj

ą

te

ż

na

tym stanowisku osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym
zwi

ą

zanym z przemysłem spo

ż

ywczym. Karmelarz powinien bra

ć

udział w ró

ż

nych szkoleniach organizowanych w przedsi

ę

biorstwie lub

przez organizacje bran

ż

owe w celu podwy

ż

szania swoich umiej

ę

tno

ś

ci

i wiadomo

ś

ci o wykonywanym zawodzie.

8

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/

/walidacji kompetencji

Uzyskane w procesie pracy kompetencje zawodowe mo

ż

na po-

twierdzi

ć

egzaminem czeladniczym i mistrzowskim. Karmelarz zwykle

rozpoczyna prac

ę

na stanowisku przyjmowania i dozowania surowców

oraz pomocnika karmelarza, nast

ę

pnie mo

ż

e awansowa

ć

na stanowi-

sko gotowacza masy karmelowej, gotowacza nadzie

ń

, karmelarza oraz

brygadzisty lub mistrza zmianowego. Posiadaj

ą

c kompetencje w zawo-

dzie karmelarza, mo

ż

na pracowa

ć

na równorz

ę

dnych stanowiskach

robotniczych w zawodach z grupy 8160 Operatorzy maszyn i urz

ą

dze

ń

do produkcji wyrobów spo

ż

ywczych i pokrewni, np.: 816003 Operator

maszyn i urz

ą

dze

ń

przemysłu spo

ż

ywczego; 816017 Operator maszyn

do produkcji wyrobów cukierniczych.

2.7. Zadania zawodowe

Z1.

Przestrzeganie zasad BHP, ochrony ppo

ż

., ochrony

ś

rodowiska

i ergonomii na stanowisku pracy (niezb

ę

dne kompetencje Kz1,

Kz2, KzS).

Z2.

Przyjmowanie surowców, półproduktów i materiałów pomocni-
czych do produkcji wyrobów karmelarskich oraz ocenianie ich ja-
ko

ś

ci (niezb

ę

dne kompetencje Kz1, KzS).

Z3.

Przygotowywanie surowców i półproduktów do produkcji wyro-
bów karmelarskich (niezb

ę

dne kompetencje Kz2, KzS).

Z4.

Przygotowywanie roztworów cukrowo-syropowych,

ż

elowych,

likworowych stosowanych do produkcji wyrobów karmelarskich
(niezb

ę

dne kompetencje Kz2, KzS).

Z5.

Gotowanie mas karmelowych i nadzie

ń

cukierniczych stosowa-

nych do produkcji wyrobów karmelarskich (niezb

ę

dne kompeten-

cje Kz2, KzS).

Z6.

R

ę

czne lub maszynowe przerabianie mas karmelarskich w celu

doprowadzenia ich do wła

ś

ciwej plastyczno

ś

ci i struktury (nie-

zb

ę

dne kompetencje Kz2, KzS).

Z7.

R

ę

czne lub maszynowe formowanie wyrobów karmelarskich na

agregatach formuj

ą

cych i b

ę

bnach dra

ż

eciarskich (niezb

ę

dne

kompetencje Kz2, KzS).

Z8.

Prowadzenie procesu technologicznego zgodnie z systemem
HACCP, ocenianie jako

ś

ci wyrobów gotowych, wypełnianie doku-

mentacji produkcyjnej (niezb

ę

dne kompetencje Kz2, KzS).

Z9.

Segregowanie, wa

ż

enie, zawijanie i konfekcjonowanie wyrobów

karmelarskich (niezb

ę

dne kompetencje Kz1, KzS).

9

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych

Kz1 – Przyjmowanie i ocenianie surowców, półproduktów i karmelar-

skich wyrobów gotowych (potrzebne do wykonywania zada

ń

Z1,

Z2, Z9).

Kz2 – Produkowanie wyrobów karmelarskich (potrzebne do wykonywa-

nia zada

ń

Z1, Z3, Z4, Z5, Z6, Z7, Z8).

KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada

ń

:

Z1÷Z9).

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi

a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK

Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada

ń

w za-

wodzie sugeruje si

ę

wykorzysta

ć

do opisu kwalifikacji na poziomie 3

wła

ś

ciwym dla wykształcenia zasadniczego zawodowego w Europej-

skiej i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miej-
scem usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci (gru-

pa wielka 7 i jej odpowiednik w ISCED 2011).

Osoba wykonuj

ą

ca zawód karmelarza:

1) w zakresie wiedzy: zna podstawowe fakty, zasady, procesy i poj

ę

cia

ogólne, zna i rozumie podstawowe zale

ż

no

ś

ci towarzysz

ą

ce przyj-

mowaniu i ocenianiu surowców, półproduktów i karmelarskich wyro-
bów gotowych, jak równie

ż

przy produkowaniu wyrobów karmelar-

skich oraz w szerszym zakresie elementarne uwarunkowania pro-
wadzonej działalno

ś

ci w bran

ż

y spo

ż

ywczej;

2) w zakresie umiej

ę

tno

ś

ci: ma umiej

ę

tno

ś

ci wymagane do realizacji

zada

ń

i rozwi

ą

zywania problemów poprzez wybieranie podstawo-

wych metod, narz

ę

dzi, materiałów i informacji potrzebnych podczas

przyjmowania i oceniania surowców, półproduktów i karmelarskich
wyrobów gotowych, jak równie

ż

przy produkowaniu wyrobów karme-

larskich; potrafi wykonywa

ć

zadania według instrukcji, w cz

ęś

ciowo

zmiennych warunkach; umie rozwi

ą

zywa

ć

typowe problemy, odbie-

ra

ć

i formułowa

ć

wypowiedzi.

10

3. Opis kompetencji zawodowych

Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-

wanych w badaniach na stanowiskach pracy.

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z1, Z2, Z9 wymaga posiadania

kompetencji zawodowej Kz1.

3.1. Przyjmowanie i ocenianie surowców, półproduktów

i karmelarskich wyrobów gotowych Kz1

Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy,
poj

ę

cia ogólne i zale

ż

no

ś

ci zwi

ą

-

zane z przyjmowaniem i ocenia-
niem

surowców,

półproduktów

i wyrobów

gotowych

oraz

ze

współprac

ą

z klientami w tym

obszarze pracy, w szczególno

ś

ci

zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo

ż

., ergonomii, ochrony

ś

rodowiska;

−

metody oceniania jako

ś

ci su-

rowców, półproduktów i mate-
riałów pomocniczych;

−

zasady przyjmowania ilo

ś

cio-

wego surowców;

−

dokumentacj

ę

obowi

ą

zuj

ą

c

ą

na danym stanowisku pracy;

−

rodzaje

wyrobów

karmelar-

skich i sposób ich oznakowy-
wania, zawijania i konfekcjo-
nowania.

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje niezbyt

proste zadania zwi

ą

zane z przyj-

mowaniem i ocenianiem surow-
ców, półproduktów i wyrobów
gotowych według okre

ś

lonej in-

strukcji w cz

ęś

ciowo zmiennych

warunkach, w szczególno

ś

ci po-

trafi:

−

przestrzega

ć

zasad i przepisów

BHP, ochrony ppo

ż

., ergonomii,

ochrony

ś

rodowiska podczas

przyjmowania i oceniania su-
rowców, półproduktów i wyro-
bów gotowych;

−

prowadzi

ć

bie

żą

c

ą

kontrol

ę

jako

ś

ci surowców, półproduk-

tów i materiałów pomocniczych
na podstawie oceny wizualnej;

−

prowadzi

ć

ewidencj

ę

przyjmo-

wanych surowców, półproduk-
tów i materiałów pomocni-
czych;

−

rozlicza

ć

si

ę

z przyj

ę

tych su-

rowców, półproduktów i mate-
riałów pomocniczych;

−

wa

ż

y

ć

, oznakowywa

ć

, zawija

ć

i konfekcjonowa

ć

wyroby kar-

melarskie.

11

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z1, Z3, Z4, Z5, Z6, Z7, Z8 wymaga

posiadania kompetencji zawodowej Kz2.

3.2. Produkowanie wyrobów karmelarskich Kz2

Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy,
poj

ę

cia ogólne i zale

ż

no

ś

ci zwi

ą

-

zane z produkowaniem wyrobów
karmelarskich oraz ze współprac

ą

z klientami w tym obszarze pracy,
w szczególno

ś

ci zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo

ż

., ergonomii, ochrony

ś

rodowiska i systemu HACCP

podczas produkowania wyro-
bów karmelarskich;

−

sposoby gospodarowania su-
rowcami zgodnie z zasad

ą

FIFO;

−

sposób korzystania z doku-
mentacji technologicznej;

−

zasady działania i obsługi ko-
tłów do gotowania roztworów;

−

technologi

ę

produkcji roztwo-

rów wykorzystywanych do pro-
dukcji wyrobów karmelarskich;

−

zasady działania i obsługi ko-
tłów i urz

ą

dze

ń

wyparnych;

−

technologi

ę

produkcji nadzie

ń

i mas karmelowych;

−

parametry jako

ś

ciowe nadzie

ń

i mas karmelowych;

−

sposoby i parametry przera-
biania masy karmelowej;

−

sposoby dozowania substancji
dodatkowych;

−

zasady działania maszyn for-
muj

ą

cych i b

ę

bnów dra

ż

eciar-

skich;

−

technologi

ę

formowania wyro-

bów karmelarskich;

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje niezbyt

proste zadania zwi

ą

zane z produ-

kowaniem wyrobów karmelarskich
według

okre

ś

lonej

instrukcji

w cz

ęś

ciowo zmiennych warun-

kach, w szczególno

ś

ci potrafi:

−

przestrzega

ć

zasad i przepisów

BHP, ochrony ppo

ż

., ergonomii,

ochrony

ś

rodowiska i systemu

HACCP podczas produkowania
wyrobów karmelarskich;

−

zachowywa

ć

prawidłow

ą

rota-

cj

ę

surowców;

−

odwa

ż

a

ć

surowce, półprodukty

zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cymi re-

cepturami;

−

obsługiwa

ć

, nadzorowa

ć

i mo-

nitorowa

ć

parametry kotłów do

gotowania roztworów;

−

gotowa

ć

roztwory

zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

cymi instrukcjami

technologicznymi;

−

obsługiwa

ć

, nadzorowa

ć

i mo-

nitorowa

ć

parametry kotłów

i urz

ą

dze

ń

wyparnych;

−

gotowa

ć

masy i nadzienia

zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cymi in-

strukcjami technologicznymi;

−

ocenia

ć

jako

ś

ciowo masy i na-

dzienia;

−

utrzymywa

ć

chłodzon

ą

mas

ę

w odpowiedniej temperaturze
i decydowa

ć

o zako

ń

czeniu

etapu chłodzenia;

−

dozowa

ć

substancje dodatko-

we zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cymi

recepturami;

12

−

wymagania

sanitarno-higie-

niczne w zakładzie;

−

metody badania jako

ś

ci wyro-

bów gotowych;

−

dokumentacj

ę

obowi

ą

zuj

ą

c

ą

w zakładzie.

−

obsługiwa

ć

, regulowa

ć

i moni-

torowa

ć

parametry maszyn do

formowania wyrobów karme-
larskich;

−

decydowa

ć

o skierowaniu od-

powiednio wystudzonej masy
karmelowej do procesu formo-
wania;

−

prowadzi

ć

proces formowania

wyrobów na maszynach formu-
j

ą

cych przez stemplowe kształ-

towanie, krojenie batonu masy
karmelowej i prasowanie;

−

obsługiwa

ć

, regulowa

ć

i kore-

lowa

ć

prac

ę

urz

ą

dzenia formu-

j

ą

cego z pomp

ą

podaj

ą

c

ą

na-

dzienie;

−

przygotowywa

ć

rdze

ń

zgodnie

z technik

ą

jego nawarstwiania

i/lub nabłyszczania w procesie
dra

ż

erowania;

−

posługiwa

ć

si

ę

wewn

ę

trznymi

zaleceniami i regulaminami do-
tycz

ą

cymi wymaga

ń

sanitarno-

-higienicznych na stanowisku
pracy;

−

prowadzi

ć

bie

żą

c

ą

kontrol

ę

jako

ś

ci wyrobów gotowych;

−

wypełnia

ć

dokumenty obowi

ą

-

zuj

ą

ce na stanowisku pracy

i dokonywa

ć

zapisów z prze-

biegu procesu.

13

Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada

ń

zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.

3.3. Kompetencje społeczne KzS

−

ponosi odpowiedzialno

ść

za przyjmowanie i ocenianie surowców,

półproduktów i karmelarskich wyrobów gotowych oraz za produkowa-
nie wyrobów karmelarskich,

−

dostosowuje zachowanie do zmian w

ś

rodowisku pracy zakładu

produkuj

ą

cego wyroby karmelarskie,

−

pracuje cz

ęś

ciowo samodzielnie i podejmuje współprac

ę

w zorgani-

zowanych warunkach pracy zakładu produkuj

ą

cego wyroby karme-

larskie,

−

ocenia wpływ swoich działa

ń

realizowanych w ramach współpracy

zespołowej w zakładzie produkuj

ą

cym wyroby karmelarskie i ponosi

odpowiedzialno

ść

za ich skutki.

14

4. Profil kompetencji kluczowych

Ocen

ę

wa

ż

no

ś

ci kompetencji kluczowych dla zawodu karmelarza

przedstawia rys. 1.

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu

stosowanego w Mi

ę

dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-

słych − projekt PIAAC (OECD).

1

2

3

4

5

Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu

Umiejętności matematyczne

Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania

Sprawność motoryczna

Planowanie i organizowanie pracy

Wywieranie wpływu/przywództwo

Komunikacja ustna

Współpraca w zespole

Rozwiązywanie problemów

Serie1

Zbędne

Mało ważne

Ważne

Istotne

Bardzo ważne

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 751203 Karmelarz

15

5. Słownik

Zawód

−

zbiór zada

ń

(zespół czynno

ś

ci) wyodr

ę

bnionych w wyniku społecz-

nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj

ą

cych odpowiednich kwalifikacji

i kompetencji (wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych)

zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi

ź

ródło dochodów.

Specjalno

ść

−

jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz

ęść

czynno

ś

ci o podobnym charakterze (zwi

ą

zanych z wykonywan

ą

funkcj

ą

lub przedmiotem pracy) wymagaj

ą

cych pogł

ę

bionej lub do-

datkowej wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci zdobytych w wyniku dodatkowego

szkolenia lub praktyki.

Zadanie
zawodowe

−

logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra

ź

nie okre-

ś

lonym pocz

ą

tku i ko

ń

cu, wyodr

ę

bniony ze wzgl

ę

du na rodzaj lub

sposób wykonywania czynno

ś

ci zawodowych powi

ą

zanych jednym

celem, ko

ń

cz

ą

cy si

ę

produktem, usług

ą

lub decyzj

ą

.

Kompetencje
zawodowe

−

wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona

ć

, odpowied-

nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s

ą

trzema zbiorami: wie-

dzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych.

Wiedza

−

zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie

uczenia si

ę

, odnosz

ą

cych si

ę

do dziedziny uczenia si

ę

lub działalno-

ś

ci zawodowej.

Umiej

ę

tno

ś

ci

−

zdolno

ść

wykonywania zada

ń

i rozwi

ą

zywania problemów wła

ś

ci-

wych dla dziedziny uczenia si

ę

lub działalno

ś

ci zawodowej.

Kompetencje
społeczne

−

zdolno

ść

autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w

ż

yciu

zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl

ę

dnieniem kontekstu etycznego.

Kompetencje
kluczowe

−

wiedza, umiej

ę

tno

ś

ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb

ę

dne

do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.

Standard
kompetencji
zawodowych

−

norma opisuj

ą

ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania

zada

ń

zawodowych wchodz

ą

cych w skład zawodu, akceptowana

przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran

ż

owych, praco-

dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.

Kwalifikacja

−

zestaw efektów uczenia si

ę

(zasób wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompe-

tencji społecznych), których osi

ą

gni

ę

cie zostało formalnie potwier-

dzone przez uprawnion

ą

instytucj

ę

.

Europejska
Rama
Kwalifikacji

−

przyj

ę

ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,

umo

ż

liwiaj

ą

cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró

ż

nych

krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró

ż

niono 8 poziomów

kwalifikacji opisywanych za pomoc

ą

efektów uczenia si

ę

; stanowi

ą

one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.

Polska Rama
Kwalifikacji

−

opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-

go rejestru kwalifikacji w Polsce.

Krajowy
System
Kwalifikacji

−

ogół rozwi

ą

za

ń

słu

żą

cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji

(potwierdzaniu efektów uczenia si

ę

) oraz zapewnianiu ich jako

ś

ci.