Podstawy turystyki - egzamin

1. Wyjaśnij dlaczego w geografii turyzymu potrzebna jest poprawna definicja turystyki.

2. Podaj i wyjaśnij dlaczego we współczesnej nauce jest niewystarczająca definicja turystyki

w ujęciu etymologicznym.

Gdyż ujecie etymologiczne oparte jest jedynie na znaczeniu słowa turystyka, a pierwszym sensem

słowa turystka jest wędrowanie, pokonywanie przestrzeni, a potem dopiero zjawiska demograficzne i

socjologiczne.

3. Podaj i omów definicję turystyki sformułowaną przez Hunzikera i Krapfa

Zespół zjawisk i stosunków, dotyczących podróży i krótkotrwałych pobytów (osób przyjezdnych) poza

miejscem stałego zamieszkania, podejmowanych nie w celach zysku (podjęcia pracy zarobkowej), i o

ile nie następuje w związku z tym osiedlenie.

4. Podaj i omów pojęcie turystyki w wąskim i szerokim znaczeniu

W j. polskim turystyka ma dwa pojęcia:

- wąskie – wędrówki, wycieczki, rajdy, spływy itd. (cele: rekreacyjne, poznawcze, zdrowotne)

- szerokie – wszelkie formy ruchu podróżnego nie związane z zarobkowaniem i osiedleniem (cele:

rekreacyjne, poznawcze, zdrowotne, studia, praca twórcza, sport, uczestnictwo w konferencji, kult

religijny, wizyty rodzinne)

5. Wyjaśnij jakie zalety posiada systemowe ujęcie definicji pojęcia turystyka

Ujęcia systemowe są ogólne i niedoprecyzowane, gdyż podejmując badania dopiero można je

uszczegółowić, ale za to szersza interpretacja umożliwia poznanie głębszych i szerszych relacji.

Turystyka jest wytworem wyższych stopni hierarchicznych (tj. rozwoju współczesnej cywilizacji) niż

ona sama.

6. Podaj i omów najważniejsze kryteria i podziały turystyki (formy turystyki)

*Podział wg Hunzikera i Krapfa wg rodzajów podróży turystycznych:

- podróże w celach leczniczych lub wypoczynkowych

- pielgrzymki

- podróże w celach naukowych i poznawczych

- podróże do centrów życia politycznego

- podróże do miejscowości o wybitnych walorach krajoznawczych, przyrodniczych itd.

*Podział wg P. Bernecker’a wg motywów wyjazdów:

- potrzeby leczenia oraz wypoczynku

- uprawianie kultu religijnego

- ciekawość, chęć kształcenia, chęć przygód

- udział w zorganizowanych podróżach związanych z wykonywaniem zawodu

- rozrywka

- umiłowanie ruchu

- odwiedziny krewnych lub przyjaciół

*Podział wg O. Rogolewskiego wg celów podróży:

- wypoczynkowych – dla regeneracji sił fizycznych i psychicznych (turystyka wypoczynkowa:

pobytowa, wędrowna)

- poznawczych – dla rozszerzenia i pogłębienia znajomości świata (turystyka krajoznawcza)

- realizacji zamiłowań do pewnych form turystyki wymagających odpowiednich umiejętności i sprzętu

oraz posiadania specjalnych uprawnień formalnych (np. wędkarstwo, żeglarstwo, alpinizm, itd.

(turystyka specjalistyczna – kwalifikowana)

*Podział wg długości okresu przebywania turysty poza miejscem zamieszkania:

- turystyka długookresowa – dotyczy zazwyczaj okresów urlopów, wakacji

- turystyka krótkookresowa – dotyczy gł. czasu wolnego od pracy poza urlopem czy wakacjami

*Podział ze wzgl. czasu przeznaczonego dla celów turystycznych oraz sposobu jego wykorzystania:

- turystyka pobytowa – długotrwałe wyjazdy w okresach urlopów czy wakacji, mająca z reguły

charakter stacjonarny

- turystyka wędrowna – długookresowe wędrówki ze stałą zmianą miejsca pobytu

- wypoczynek świąteczny – krótkotrwały wypoczynek (1-2 dni) związany z rekreacją w dniach wolnych

od pracy poza urlopem czy wakacjami, często określany jako ruch weekendowy

- turystyka krajoznawcza – gł. krótkotrwałe wycieczki w celach zwiedzania interesujących obiektów,

miejscowości, uczestniczenia w imprezach itp.

- turystyka kwalifikowana – uprawiana w różnych zakresach czasowych, wymagająca

specjalistycznych umiejętności, sprzętu kondycji, związana z zamiłowaniem do pewnych dyscyplin

znajdujących się już w kategoriach sportowych (turystyka narciarska, alpinizm itp.)

*Podział z punku widzenia obsługi:

- turystyka zorganizowana – obsługa biur podróży

- turystyka niezorganizowana – duże znaczenia ma tu indywidualna turystyka samochodowa

*Podział ze wzgl. na zasięg geograficzny i kierunki migracji:

- turystyka krajowa – zasięg: lokalny, regionalny i międzyregionalny

- turystyka zagraniczna – przyjazdowa i wyjazdowa, z uwzględnieniem podziału wg krajów

pochodzenia i docelowych

*Podział ze wzgl. na skład środowiskowy uczestników:

- turystyka ludności miast

- turystyka ludności wiejskiej

- turystyka młodzieżowa – zakładowa, szkolna, studencka itp.

7. Podaj i wyjaśnij co rozumiemy pod pojęciem rekreacja

Rekreacja (z ang. i fr. recreation, z ros. rekreacija, z łac. recreatio – re creo – tj. na nowo tworzę,

odtwarzam, odświeżam) – wszelkie czynności podejmowane dla regeneracji lub pomnażania sił

fizycznych i psychicznych, przejawiające się w uczestniczeniu w rozrywkach kulturalnych, grach

sportowych, czy też różnych formach ruchu turystycznego – po godzinach zajęć służbowych lub

szkolnych, poza obowiązkami społecznymi i normalnymi czynnościami domowymi, podejmowanych

dobrowolnie lub z przyjemności (albo z konieczności – wypoczynek uzdrowiskowy).

Rekreacja dla jednych nie musi być rekreacją dla drugich, np. praca w ogrodzie dla rolnika nie będzie

tym samym co dla urzędnika. Może mieć też charakter mieszany, np. bieganie dla treningu, sportu

lub po prostu tak.

Klasyfikacja zajęć rekreacyjnych w oparciu o:

- naturę danej czynności – rozrywka, kino, teatr (bierna), sport (aktywna)

- rodzaj uczestników – dzieci, renciści

- dostępny czas wolny – wakacje letnie, przerwa semestralna

- naturę miejsc – wieś, miasto itd.

- dystans podróżowania – kraje wysyłające i przyjmujące

8. Wyjaśnij co rozumiemy pod pojęciem wypoczynek (bierny, czynny)

Wypoczynek – oznacza zazwyczaj turystykę pobytową:

- wypoczynek bierny – zajęcia nie wywołujące wysiłku fizycznego, często polega na nic nie robieniu,

np. drzemka, plażowanie, wypoczynek bierny konsumpcyjny (siedzimy na meczu – wysiłek niewielki,

ale w stanie gotowości)

- wypoczynek czynny – jeśli jest aktywny, np. jeździectwo (przejście do sportu); czasami wypoczynek

bierny łączymy z czynnym, np. dojście do stadionu i impreza (mecz)

9. Podaj i omów definicję pojęcia ruch turystyczny

Ruch turystyczny jest zjawiskiem społecznym , polegającym na fizycznym, czasowym przemieszczaniu

się rzesz ludzkich z miejsc ich stałego zamieszkania do innych miejsc, wynikające z potrzeby szukania

miejsca do spędzania czasu wolnego, odpoczynku, ucieczki od codzienności itd.

Ruch turystyczny określa więc zjawisko konkretne, jego istotą jest dobrowolna zmiana miejsca

pobytu, natomiast podmiotem – człowiek, który wykazuje różnorodne upodobania w zakresie

organizacji wypoczynku oraz posiada niejednakowe możliwości ich realizacji związane z warunkami

socjalnymi, co znajduje swój wyraz w uprawianych przez niego formach ruchu turystycznego.

10. Podaj i omów najważniejsze kryteria i podziały ruchu turystycznego

Ten sam podział i kryteria co w Pytaniu 6.

11. Podaj i omów pojęcie atrakcyjności turystycznej

Atrakcyjność turystyczna jest pojęciem złożonym. Oprócz istniejących obiektywnie warunków

środowiskowych, tak w sensie przyrodniczym, jak i społeczno - ekonomicznym, dużą rolę w jej ocenie

odgrywa subiektywny czynnik psychologiczny. Atrakcyjność turystyczną należy rozpatrywać

kompleksowo, gdyż decydują o niej walory turystyczne, dostępność komunikacyjna oraz podaż usług

związanych zagospodarowaniem obszarów odwiedzanych. Jest więc pojęciem integrującym

elementy, które stanowią podstawę rozwoju ruchu turystycznego, tzn., walory turystyczne, z

warunkami zagospodarowania potrzeb tego ruchu w postaci odpowiednio wykształconej

infrastruktury turystycznej (technicznej i społecznej).

12. Podaj i wyjaśnij pojęcie walorów turystycznych

Walory turystyczne (regionu, miejscowości, szlaku) stanowi zespół elementów środowiska

naturalnego oraz elementów pozaprzyrodniczych, które (wspólnie lub każde z osobna) są

przedmiotem zainteresowań turysty. Biorąc pod uwagę motywy, jakimi kieruje się turysta walory

turystyczne można podzielić na:

- wypoczynkowe – ściśle zależne od warunków środowiska naturalnego

- specjalistyczne – stanowi je zespół cech środowiska naturalnego umożliwiający uprawianie różnych

form turystyki kwalifikowanej, a w przypadku obecności wód mineralnych i korzystnych warunków

klimatycznych – balneoterapii i innych form lecznictwa uzdrowiskowego

- krajoznawcze – które o bok osobliwości przyrodniczych (parki, rezerwaty) obejmują elementy

kultury materialnej i duchowej (zabytki, folklor, obiekty kultu narodowego oraz dziedzinę

współczesnych osiągnięć społeczeństwa).

13. Wyjaśnij co rozumiemy pod pojęciem zagospodarowanie (infrastruktura) turystyczna

Pod tym pojęciem rozumie się wynik działalności mający na celu przystosowanie przestrzeni do

potrzeb ruchu turystycznego. W działalności tej zaznaczają się trzy podstawowe tendencje:

- ochrona i przystosowanie dla potrzeb turystów walorów turystycznych

- zapewnienie dostępności komunikacyjnej obszarów, miejscowości i obiektów stanowiących cele

wyjazdów turystycznych

- zapewnienie turystom warunków niezbędnych warunków egzystencji w miejscu lub na szlaku

będącym celem podróży, poprzez wyposażenie ich w odpowiednie urządzenie obsługowe

Zagospodarowanie turystyczne określa się mianem infrastruktury turystycznej, a jest to zespół

obiektów i urządzeń, stanowiących wyposażenie określonego obszaru, szlaku lub miejscowości,

umożliwiających zaspokojenie potrzeb ruchu turystycznego. W skład tej infrastruktury wchodzą:

- baza noclegowa – umożliwia turystom przebywanie poza miejscem stałego zamieszkania dłużej

aniżeli jeden dzień

- baza żywieniowa

- baza komunikacyjna – stanowiąca o dostępności przestrzeni turystycznej oraz ułatwiająca

poruszanie się w jej granicach

- baza towarzysząca – gwarantująca turystom pozostałe usługi

14. Podaj i wyjaśnij co rozumiemy pod pojęciem dostępności komunikacyjnej

miejscowości/regionu turystycznego

Dostępność komunikacyjna

oznacza możliwość dojazdu środkami komunikacji do celu podjętej

podróży, czyli istniejącą sieć połączeń komunikacyjnych między miejscem stałego zamieszkania

turysty a celem jego wyjazdu, a także system połączeń komunikacyjnych, szlaków i wyciągów

turystycznych umożliwiających turyście odbywanie wycieczek w obrębie wybranego regionu

turystycznego do określonych miejsc.

15. Podaj i wyjaśnij określenie pojęć: chłonność turystyczna, pojemność turystyczna,

przepustowość turystyczna, recepcyjność turystyczna

Chłonność turystyczna – jest to max liczba uczestników ruchu turystycznego, którzy mogą

równocześnie przebywać na danym obszarze nie powodując dewastacji i degradacji środowiska

naturalnego, a tym samym pogorszenia warunków wypoczywania.

Przepustowość turystyczna – chłonność turystyczna w odniesieniu do szlaku turystycznego.

Pojemność turystyczna – to pojemność bazy noclegowej (liczba miejsc noc.), gastronomicznej (liczba

miejsc konsumpcyjnych, wydawanych posiłków) i towarzyszącej (liczba miejsc lub powierzchnia),

określająca max liczbę uczestników ruchu turystycznego mogących równocześnie korzystać z

poszczególnych urządzeń, nie przyczyniając się do zmniejszenia zakresu i poziomu podaży usług

turystycznych oraz dezorganizacji życia społeczno – gospodarczego.

16. Wyjaśnij co rozumiemy pod pojęciem miejscowość turystyczna i region turystyczny

Miejscowość turystyczna – jednostka osadnicza (miasto, osiedle, wieś), która ze względu na walory

turystyczne, infrastrukturę turystyczną i dostępność komunikacyjną stanowi punkt docelowy lub

etapowy migracji turystycznych. W nich turystyka dominuje zarówno w gospodarce, jak i życiu

społecznym.

Z uwagi na położenie w określonych jednostkach krajobrazowych miejscowości te dzielą się na

górskie, nadmorskie, pojezierne itp.

Ze względu na rangę walorów turystycznych, stan zagospodarowania i dostępność komunikacyjną

wyróżnia się w Polsce miejscowości turystyczne o znaczeniu międzynarodowym, krajowym,

regionalnym i lokalnym.

Ze względu na rodzaj walorów turystycznych i pełnione funkcje, a także rodzaj zagospodarowania

turystycznego wyróżnia się wśród nich kilka typów:

- miejscowości wypoczynkowe – wczasowe, zwane też wczasowiskami, wsie turystyczne

- uzdrowiska – miejscowości o charakterze leczniczo – wypoczynkowym

- miejscowości turystyki krajoznawczej

- miejscowości turystyki tranzytowej – np. miejscowości przygraniczne

Dotychczas taką miejscowość mierzono ilością osób pracujących w turystyce. Francuscy uczeni

stwierdzili, ze jeśli 70% ludności pracuje w usługach to jest to miejscowość turystyczna. Inny miernik

to jeśli na 1 mieszkańca średnio przypada 0,5 osoby pracującej w usługach.

Region turystyczny – obszar pełniący funkcję turystyczną na zasadzie pewnej jednorodności cech

środowiska geograficznego oraz wewnętrznych powiązań usługowych. Region turystyczny obejmuje

na ogół obszary o wysokich walorach turystycznych i dobrze rozwiniętej infrastrukturze turystycznej i

dostępności komunikacyjnej.

Stałym elementem regionu turystycznego jest podaż turystyczna (ruch turystyczny to element

zewnętrzny). Region turystyczny posiada określony system organizacji przestrzennej, jest ściśle

dostosowany do środowiska geograficznego i stosunków społecznych, np. Karpaty, wybrzeże Bałtyku.

Regiony turystyczne:

- mikroregiony – jeden lub kilka ośrodków powiązanych zależnościami

- mezoregiony – to większe mikroregiony (z wieloma ośrodkami), dążą do kompleksowości obsługi

turysty, turystyka ma tu silne powiązania z innymi sektorami gospodarki, np. przemysłem

spożywczym, obejmuje tez tereny nieturystyczne, występuje tu różnorodność turystyki i usług, np. w

Polsce Karpaty

- makroregiony – to mezoregiony o zbliżonej specyfice, występuje tu kompleksowość usług

turystycznych, jest tu zazębianie się różnych sektorów gospodarczych, mogą przekraczać granice, np.

Karpaty, Alpy, wybrzeże Bałtyku

17. Jak jest rozumiane w geografii turyzmu pojęcie przestrzeni turystycznej