U n i w e r s y t e t Ł ó d z k i

1

II. Warunki bezpieczeństwa i higieny pracy w pomieszczeniach uczelni

Szkolenie BHP

Autor: Zdzisław Turała

Oprac. metodyczne: Agnieszka Wierzbicka

Spis treści modułu

1.

Przepisy ogólne

2.

Oświetlenie

3.

Ogrzewanie i wentylacja

4.

Apteczki pierwszej pomocy

5.

Stanowisko wyposażone w monitor ekranowy

6.

Netografia i bibliografia

1. Przepisy ogólne

Podstawowe wymogi bezpieczeństwa i higieny pracy dla budynków

Budynki i pomieszczenia uczelni oraz przynależne do nich tereny i urządzenia, zgodnie z ich funkcją
i przeznaczeniem, powinny spełniać wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, a przede
wszystkim zapewniać:

–

bezpieczeństwo użytkowania,

–

bezpieczeństwo pożarowe (budynki powinny być wyposażone w odpowiedni, podręczny sprzęt
gaśniczy),

–

ochronę środowiska,

–

ochronę pomieszczeń przed czynnikami uciążliwymi, takimi jak: hałas i drgania, szkodliwe
promieniowanie i oddziaływanie pól elektromagnetycznych, zanieczyszczenie powietrza i inne.

Sprawami stanu technicznego budynków, dróg komunikacyjnych i parkingów zajmują się intendenci i kierownicy
administracyjni wydziałów — gospodarze budynków i terenów do nich przyległych. Większość napraw

dokonywana jest przez uniwersyteckie brygady remontowe. Każdego roku jesienią komisja powołana przez
Kanclerza (w skład, której wchodzą przedstawiciele Działu Budynków i Budowli, Działu Głównego Energetyka,

Sekcji Ochrony Przeciwpożarowej, BHP wraz z gospodarzami budynków) dokonuje przeglądu stanu
technicznego wszystkich obiektów uniwersyteckich. Uwagi komisji uwzględniane są w planach remontowych na

rok następny.

Instalacje i urządzenia znajdujące się w budynkach uczelni, w szczególności w laboratoriach, warsztatach

i pracowniach specjalistycznych powinny:

–

być wyposażone w zabezpieczenia chroniące pracowników i studentów przed urazami, działaniem

niebezpiecznych substancji chemicznych, porażeniem prądem elektrycznym, nadmiernym hałasem,
działaniem wibracji, promieniowaniem oraz szkodliwym lub niebezpiecznym działaniem innych

czynników środowiska,

–

uwzględniać zasady ergonomii,

–

być utrzymywane w stanie zapewniającym pełną sprawność działania i bezpieczeństwo pracy,

Instalacje i inne urządzenia techniczne czasowo niesprawne, uszkodzone lub pozostające w naprawie powinny

być wyraźnie oznakowane i zabezpieczone w sposób uniemożliwiający ich uruchomienie.

U n i w e r s y t e t Ł ó d z k i

2

II. Warunki bezpieczeństwa i higieny pracy w pomieszczeniach uczelni

Szkolenie BHP

Drogi i przejścia
Rektor jest obowiązany zapewnić na terenie uczelni drogi komunikacyjne, drogi dla pieszych zwane przejściami,

i dojazdy pożarowe oraz utrzymywać je w stanie niestwarzającym zagrożeń dla użytkowników. Drogi i przejścia
powinny być dostosowane do liczby potencjalnych użytkowników. Powinny posiadać urządzenia lub inne

rozwiązania techniczne zapewniające odprowadzenie wód opadowych. Nawierzchnia dróg, dojazdów pożarowych
i przejść powinna być równa i twarda. Miejsca niebezpieczne na przejściach zagrażające potknięciem się,

upadkiem lub uderzeniem (np. stopnie) powinny być właściwie oznakowane. Ponadto ze wszystkich

pomieszczeń budynków uniwersyteckich, w których mogą przebywać studenci, pracownicy lub studenci
i pracownicy, powinny być zapewnione drogi ewakuacyjne umożliwiające szybkie wydostanie się na otwartą

przestrzeń.

Drogi ewakuacyjne oraz dojścia do nich prowadzące nie mogą być zastawiane!

Pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi dzielą się na:

–

pomieszczenia przeznaczone na stały pobyt ludzi, w których przebywanie tych samych osób
w ciągu doby trwa dłużej niż 4 godziny,

–

pomieszczenia przeznaczone na czasowy pobyt ludzi, w których przebywanie tych samych
osób w ciągu doby trwa od 2 do 4 godzin.

Jeżeli w pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi, bez względu na to czy jest to pomieszczenie
przeznaczone na pobyt stały czy czasowy, wykonywana jest praca lub odbywają się zajęcia
dydaktyczne to takie pomieszczenie jest pomieszczeniem pracy i nauki.

W pomieszczeniu stałej pracy i nauki na jednego pracownika powinno przypadać co najmniej:

–

2 m

2

wolnej podłogi, niezajętej przez środki pracy i wyposażenie,

–

13 m³ wolnej objętości pomieszczenia.

Wysokość pomieszczenia stałej pracy i nauki nie może być mniejsza niż:

–

2,5 m w świetle, jeżeli w pomieszczeniu pracuje nie więcej niż czterech pracowników, a na
każdego z nich przypada co najmniej 15 m³ wolnej objętości pomieszczenia niezajętej przez
wyposażenie,

–

3,0 m w świetle, jeżeli w pomieszczeniu nie występują czynniki szkodliwe,

–

3,3 m w świetle, jeżeli w pomieszczeniu mogą występować substancje szkodliwe dla
zdrowia.

Pomieszczenia uczelni

Stan pomieszczeń uczelni i wyposażenia, a w szczególności: mebli, sprzętu, urządzeń i instalacji, nie może
stanowić zagrożenia dla osób z nich korzystających. W budynkach i pomieszczeniach uczelni, w których są

wykonywane badania pilotażowe, eksperymenty chemiczne, fizyczne lub inne, mogące stanowić zagrożenie dla
życia i zdrowia przebywających w nich osób, obowiązuje zachowanie szczególnych środków ostrożności.

W pomieszczeniach, w których są wykonywane badania i eksperymenty powinny być wywieszone instrukcje
zawierające postanowienia dotyczące zapobiegania zagrożeniom dla zdrowia i życia.

W pomieszczeniach uczelni powinny być spełnione warunki dotyczące oświetlenia, wentylacji, ogrzewania

określone w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych
przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

U n i w e r s y t e t Ł ó d z k i

3

II. Warunki bezpieczeństwa i higieny pracy w pomieszczeniach uczelni

Szkolenie BHP

2. Oświetlenie

Oświetlenie pomieszczeń, w których wykonywana jest praca lub odbywają się zajęcia dydaktyczne ma bardzo
istotny wpływ na przebieg oraz bezpieczeństwo pracy i nauki oraz na zdrowie człowieka. Racjonalne

wykorzystanie oświetlenia, zarówno dziennego jak i sztucznego, nie jest sprawą prostą. Nieumiejętne
korzystanie ze światła może stać się jedną z przyczyn wypadków i może powodować przedwczesne osłabienie

wzroku.

Oświetlenie naturalne

Najbardziej racjonalne ze względu na czynności narządu wzroku jest oświetlenie dzienne.
Każde pomieszczenie, w którym odbywają się zajęcia, powinno być oświetlone światłem

dziennym. Wymiary okien, otworów oświetleniowych (świetliki) i ich rozmieszczenie powinny
być tak dobrane, aby:

–

zapewnić wystarczające natężenie oświetlenia,

–

uzyskać pożądany kierunek padania światła,

–

zapobiec nadmiernemu przedostawaniu się bezpośredniego promieniowania słonecznego do wnętrza
pomieszczenia.

Minimalne warunki oświetlenia naturalnego w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi można uzyskać,
gdy stosunek powierzchni okien do powierzchni podłogi wynosi 1:8, a szyby w oknach i świetlikach będą czyste.

Oświetlenie sztuczne

Zgodnie z przepisami oświetlanie pomieszczeń przeznaczonych na pobyt stały ludzi wyłącznie

światłem sztucznym jest dopuszczalne tylko w wyjątkowych przypadkach. Jeżeli ze względu na
technologię produkcji niewskazane jest oświetlenie naturalne, to na stosowanie wyłącznie

oświetlenia elektrycznego potrzebne jest uzyskanie zgody właściwego miejscowo państwowego
wojewódzkiego inspektora sanitarnego. Państwowy wojewódzki inspektor sanitarny wydaje taką

zgodę po konsultacjach i w porozumieniu z okręgowym inspektorem pracy.

Oświetlenie elektryczne należy traktować jako uzupełnienie oświetlenia dziennego, gdy samo oświetlenie
dzienne jest niewystarczające. W zależności od przeznaczenia oświetlenie dzieli się na:

–

podstawowe:



ogólne — oświetlenie pomieszczenia przeznaczonego na stały pobyt ludzi, zapewniające

odpowiednie warunki użytkowania całej jego powierzchni;



miejscowe — oświetlenie niektórych części przestrzeni, miejsc wymagających zwiększonego

natężenia oświetlenia;



awaryjne — stosowane w pomieszczeniach, w których w razie awarii oświetlenia

podstawowego mogą wystąpić zagrożenia dla zdrowia lub życia osób tam przebywających;

oświetlenie awaryjne powinno być zasilane z niezależnego, samoczynnie załączającego się
źródła prądu;

–

złożone — realizowane za pomocą oświetlenia ogólnego i miejscowego.

U n i w e r s y t e t Ł ó d z k i

4

II. Warunki bezpieczeństwa i higieny pracy w pomieszczeniach uczelni

Szkolenie BHP

3. Ogrzewanie i wentylacja

Ogrzewanie pomieszczeń pracy i nauki

Jednym z parametrów określających warunki środowiska pracy i nauki jest temperatura

powietrza. Powinna ona być dostosowana do przeznaczenia pomieszczenia oraz czynności
w nim wykonywanych. W pomieszczeniach pracy i nauki, należy zapewnić temperaturę nie

niższą niż 18°C (291 K). Wyjątek mogą stanowić pomieszczenia, w których ze względów

technologicznych temperatura powinna być niższa. Temperatury niższe niż 10°C (283 K)

należy traktować jak temperatury zewnętrzne, wymagające stosowania odzieży ochronnej i zabezpieczającej

przed zimnem.
Rektor może czasowo zawiesić zajęcia w uczelni, jeżeli w salach temperatura wynosi poniżej 18°C (291 K).

Wentylacja

Zasadniczym

przeznaczeniem

wentylacji

jest

wytwarzanie

i

podtrzymywanie

w pomieszczeniach stanu środowiska atmosferycznego odpowiadającego wymaganiom higieny.

Usuwanie powietrza zużytego i zanieczyszczonego i wprowadzanie powietrza zewnętrznego
dokonywane jest poprzez wentylację mechaniczną lub grawitacyjną.

Wentylacja naturalna to wymiana powietrza zachodząca wskutek działania naturalnych sił przyrody, wyporu

termicznego i siły naporu wiatru. Jeżeli jest spowodowana różnicą gęstości powietrza na zewnątrz i wewnątrz
pomieszczenia, nosi nazwę wentylacji grawitacyjnej.

Wentylacja mechaniczna jest wynikiem działania urządzeń mechanicznych wprawiających w ruch powietrze.
Wentylacja mechaniczna ma szereg zalet w porównaniu z wentylacją naturalną:

–

pobieranie czystego powietrza może być dokonywane z dowolnego miejsca, gdzie powietrze (ze
względu na swój skład) najlepiej odpowiada wymaganiom sanitarno-higienicznym,

–

powietrze zewnętrzne, zanim zostanie doprowadzone do pomieszczeń, może być oczyszczone,
ogrzane, nawilgocone,

–

dopływowe powietrze można łatwo rozprowadzić wewnątrz budynku i doprowadzić bezpośrednio do
stanowisk pracy,

–

umożliwia usuwanie szkodliwych wydzielin bezpośrednio z miejsc, w których powstają,

–

można zanieczyszczone powietrze odprowadzić do takiego miejsca, gdzie nie przyniesie szkody lub

oczyścić przed odprowadzeniem na zewnątrz budynku.

Dzięki tym zaletom wentylacja mechaniczna jest niezastąpionym środkiem do utrzymania higienicznego

środowiska atmosferycznego w pomieszczeniach.

4. Apteczki pierwszej pomocy

Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom sprawnie funkcjonujący system
pierwszej pomocy w razie wypadku oraz środki do udzielania pierwszej pomocy. W każdym

budynku uczelni, w pomieszczeniu dostępnym w godzinach prowadzenia zajęć dydaktycznych
lub badań naukowych powinna znajdować się się co najmniej jedna przenośna apteczka,

wyposażona w niezbędne środki do udzielania pierwszej pomocy, których okres ważności nie
upłynął, wraz z instrukcją o zasadach jej udzielania. Wykorzystane środki i materiały należy na bieżąco

uzupełniać. Wyposażenie apteczek powinno być ustalone w porozumieniu z lekarzem sprawującym

U n i w e r s y t e t Ł ó d z k i

5

II. Warunki bezpieczeństwa i higieny pracy w pomieszczeniach uczelni

Szkolenie BHP

profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, z uwzględnieniem rodzajów i nasilenia występujących
zagrożeń.

Sprawę apteczek w Uniwersytecie Łódzkim reguluje Zarządzenie nr 118 Dyrektora Administracyjnego
UŁ z dnia 12 kwietnia 2001 r. Zarządzenie ustala zasady przydziału i wyposażenie apteczek pierwszej
pomocy w poszczególnych jednostkach organizacyjnych Uniwersytetu Łódzkiego. W porozumieniu
z lekarzem sprawującym opiekę profilaktyczną nad „uczelnią” określone zostało stałe wyposażenie
apteczek oraz asortyment leków tworzących zestaw dla określonej jednostki organizacyjnej.
Zarządzenie ustaliło siedem typów apteczek dla:

–

jednostek bez zagrożeń,

–

warsztatów mechanicznych,

–

laboratoriów chemiczno-biologicznych,

–

sal gimnastycznych,

–

Centrum Konferencyjnego,

–

pływalni,

–

dla zajęć odbywających się w terenie.

Osoby odpowiedzialne za obsługę apteczek są zobowiązane prowadzić ewidencję rozchodu wyposażenia
oraz kontrolę ważności leków i środków medycznych.

5. Stanowisko wyposażone w monitor ekranowy

Monitor ekranowy to urządzenie do wyświetlania informacji w trybie alfanumerycznym lub graficznym,
niezależnie od metody uzyskiwania obrazu.

Stanowisko pracy to przestrzeń pracy, wraz z wyposażeniem w środki i przedmioty pracy, obejmującym:

–

wyposażenie podstawowe, w tym monitor ekranowy, klawiaturę lub inne urządzenia wejściowe,

jednostkę centralną lub stację dyskietek;

–

wyposażenie dodatkowe, w tym drukarkę, skaner, mysz, trackball;

–

wyposażenie pomocnicze, w tym stół, krzesło, uchwyt na dokument, podnóżek.

Pracodawca, kierownik pracowni komputerowej jest obowiązany organizować stanowiska pracy
z monitorami ekranowymi w taki sposób, aby spełniały one minimalne wymagania bezpieczeństwa
i higieny pracy oraz ergonomii. Ponadto obowiązany jest zapewnić pracownikom i studentom łączenie
przemienne pracy związanej z obsługą monitora ekranowego z innymi rodzajami prac,
nieobciążającymi narządu wzroku i wykonywanymi w innych pozycjach ciała (przy nieprzekraczaniu
godziny nieprzerwanej pracy przy obsłudze monitora ekranowego) lub co najmniej 5-minutową
przerwę po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

Minimalne wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, jakie powinny spełniać

stanowiska pracy wyposażone w monitory ekranowe
Wyposażenie stanowiska pracy oraz sposób rozmieszczenia elementów tego wyposażenia nie może powodować

podczas pracy nadmiernego obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego i wzroku oraz być źródłem zagrożeń
dla pracownika czy studenta.

U n i w e r s y t e t Ł ó d z k i

6

II. Warunki bezpieczeństwa i higieny pracy w pomieszczeniach uczelni

Szkolenie BHP

Monitor
Monitor ekranowy powinien spełniać następujące wymagania:

–

znaki na ekranie powinny być wyraźne i czytelne,

–

obraz na ekranie powinien być stabilny, bez tętnienia lub innych form niestabilności,

–

jaskrawość i kontrast znaku na ekranie powinny być łatwe do regulowania, w zależności od warunków

oświetlenia stanowiska pracy,

–

regulacje ustawienia monitora powinny umożliwiać pochylenie ekranu co najmniej 20° do tyłu i 5°do

przodu oraz obrót wokół własnej osi co najmniej o 120° — po 60° w obu kierunkach,

–

ekran monitora powinien być pokryty warstwą antyodbiciową lub wyposażony w odpowiedni filtr.

W razie potrzeby wynikającej z indywidualnych cech antropometrycznych pracownika, powinna być użyta
oddzielna podstawa monitora lub regulowany stół. Ustawienie ekranu monitora względem źródeł światła

powinno ograniczać olśnienie i odbicia światła.

Klawiatura
Klawiatura powinna stanowić osobny element wyposażenia podstawowego stanowiska pracy. Konstrukcja

klawiatury powinna umożliwiać użytkownikowi przyjęcie pozycji, która nie powodowałaby zmęczenia mięśni
kończyn górnych podczas pracy. Klawiatura powinna posiadać w szczególności:

–

możliwość regulacji kąta nachylenia w zakresie 0-15°,

–

odpowiednią wysokość — przy spełnieniu warunku, aby wysokość środkowego rzędu klawiszy

alfanumerycznych z literami A, S..., licząc od płaszczyzny stołu, nie przekraczała 30 mm dla
przynajmniej jednej pozycji pochylenia klawiatury,

–

powierzchnia klawiatury powinna być matowa, a znaki na klawiaturze powinny być kontrastowe

i czytelne.

Stół
Konstrukcja stołu powinna umożliwiać dogodne ustawienie elementów wyposażenia stanowiska pracy, w tym

zróżnicowaną wysokość ustawienia monitora ekranowego i klawiatury. Powierzchnia blatu stołu powinna być
matowa, najlepiej barwy jasnej. Szerokość i głębokość stołu powinna zapewniać:

–

wystarczającą powierzchnię do łatwego posługiwania się elementami wyposażenia stanowiska

i wykonywania czynności związanych z rodzajem pracy,

–

ustawienie klawiatury z zachowaniem odległości nie mniejszej niż 100 mm między klawiaturą

a przednią krawędzią stołu,

–

ustawienie elementów wyposażenia w odpowiedniej odległości od pracownika, to jest w zasięgu jego

kończyn górnych, bez konieczności przyjmowania wymuszonych pozycji.

Wysokość stołu oraz siedziska krzesła powinna być taka, aby zapewniała:

–

naturalne położenie kończyn górnych przy obsłudze klawiatury, z zachowaniem co najmniej kąta

prostego między ramieniem i przedramieniem,

–

odpowiedni kąt obserwacji ekranu monitora w zakresie 20-50° w dół (licząc od linii poziomej na

wysokości oczu pracownika do linii poprowadzonej od jego oczu do środka ekranu), przy czym górna
krawędź ekranu monitora nie powinna znajdować się powyżej oczu pracownika,

–

odpowiednią przestrzeń do umieszczenia nóg pod blatem stołu.

Krzesło
Krzesło stanowiące wyposażenie stanowiska pracy powinno posiadać:

–

dostateczną stabilność, przez wyposażenie go w podstawę co najmniej pięciopodporową z kółkami

U n i w e r s y t e t Ł ó d z k i

7

II. Warunki bezpieczeństwa i higieny pracy w pomieszczeniach uczelni

Szkolenie BHP

jezdnymi,

–

wymiary oparcia i siedziska, zapewniające wygodną pozycję ciała i swobodę ruchów,

–

regulację wysokości siedziska w zakresie 400-500 mm, licząc od podłogi,

–

regulację wysokości oparcia oraz regulację pochylenia oparcia w zakresie: 5° do przodu i 30° do tyłu,

–

wyprofilowanie płyty siedziska i oparcia odpowiednie do naturalnego wygięcia kręgosłupa i odcinka

udowego kończyn dolnych,

–

możliwość obrotu wokół osi pionowej o 360°,

–

podłokietniki.

Jeśli przy pracy istnieje konieczność korzystania z dokumentów, stanowisko pracy należy wyposażyć w uchwyt
na dokument, posiadający regulację ustawienia wysokości, pochylenia oraz odległości od pracownika czy

studenta. Uchwyt na dokument powinien znajdować się przed pracownikiem, studentem (między ekranem
monitora i klawiaturą lub w innym miejscu, w pozycji minimalizującej uciążliwe ruchy głowy i oczu.

Na życzenie osoby pracującej na stanowisku komputerowym, a także gdy wysokość krzesła uniemożliwia

płaskie, spoczynkowe ustawienie stóp na podłodze, stanowisko pracy należy wyposażyć w podnóżek. Podnóżek
powinien mieć kąt pochylenia w zakresie 0-15°, a jego wysokość powinna być dostosowana do potrzeb

wynikających z cech antropometrycznych pracownika czy studenta. Powierzchnia podnóżka nie powinna być
śliska, a sam podnóżek nie powinien przesuwać się po podłodze podczas używania.

Stanowisko pracy wyposażone w monitor ekranowy powinno być tak usytuowane w pomieszczeniu, aby

zapewniało swobodny dostęp do tego stanowiska. Odległości między sąsiednimi monitorami powinny wynosić co

najmniej 0,6 m, a między pracownikiem, studentem i tyłem sąsiedniego monitora — co najmniej 0,8 m.
Odległość oczu pracownika, studenta od ekranu monitora powinna wynosić 400-750 mm. Oświetlenie powinno

zapewniać komfort pracy wzrokowej.

Wilgotność względna powietrza w pomieszczeniach przeznaczonych do pracy z monitorami ekranowymi nie
powinna być mniejsza niż 40%.

Przepisów Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe nie stosuje się
do systemów przenośnych (laptopy), nieprzeznaczonych do użytkowania na stałym stanowisku pracy.
Laptopy są przenośnymi systemami komputerowymi i ich konstrukcja nie spełnia wymagań
pozwalających na zorganizowanie stacjonarnego stanowiska pracy zgodnie z zasadami ergonomii
i wymaganiami rozporządzenia w tej sprawie. Jeżeli jednak laptop jest używany w pomieszczeniach
biurowych, mieszkalnych to można ograniczyć niepożądane skutki zdrowotne spowodowane
wymuszoną pozycją ciała podczas obsługi.

W artykule Praca z komputerem przenośnym w miesięczniku „Bezpieczeństwo Pracy” autorzy przedstawiają
rozwiązania, które mogą zmniejszyć niedogodności pracy na laptopie. Można komputer przenośny umieścić na biurku
komputerowym o standardowej wysokości, z obniżonym (wysuwanym) blatem na klawiaturę. Należy zastosować stację
dokującą, która umożliwi ustawienie ekranu komputera przenośnego na linii wzroku oraz podłączenie dodatkowej,
zewnętrznej klawiatury i myszy, które bez problemu można umieścić na obniżonym (wysuwanym) blacie. W znacznym
stopniu umożliwi to zachowanie prawidłowej pozycji ciała, niemal takiej, jak podczas pracy z komputerem
stacjonarnym. Przy zastosowaniu stacji dokującej możliwe jest spełnienie wymagań dotyczących pracy z komputerami
stacjonarnymi.

U n i w e r s y t e t Ł ó d z k i

8

II. Warunki bezpieczeństwa i higieny pracy w pomieszczeniach uczelni

Szkolenie BHP

Netografia
Witryna internetowa Ergonauta.pl:

www.ergonauta.pl

, stanowisko, ergonomia — parametry.

Witryna internetowa Państwowej Inspekcji Pracy:

www.pip.gov.pl

, tekst Kręgosłup masz tylko jeden.

Witryna internetowa Centralny Instytut Ochrony Pracy:

www.ciop.pl

, tekst Stanowisko

z komputerem.


Bibliografia
Bogdan Rączkowski (2004): BHP w praktyce, ODDK, Gdańsk.
Ryszard Mikulski (1999): Bezpieczeństwo i ochrona człowieka w środowisku pracy, CIOP, Warszawa.
Tadeusz Chowański (1992): Materiały szkoleniowe z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy dla
nauczycieli akademickich, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Andrzej Najmiec (2002): Ergonomia oprogramowania — od przepisów do praktyki, „Bezpieczeństwo
Pracy”, nr 5.
Marzena Mieszkowska (2008): Praca z komputerem przenośnym — laptopy, „Bezpieczeństwo Pracy”,
nr 12.

Ustawy
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r w sprawie warunków technicznych
jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 ze zmianami).
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. — Kodeks pracy (Dz.U. 1998 r. Nr 21, poz. 94, ze zmianami).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych
przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 r. Nr 169, poz. 1650, ze zmianami).
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 5 lipca 2007 r. w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy w uczelniach (Dz.U. Nr 128, poz. 897).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa
i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe.(Dz.U. Nr 148, poz. 973).
Polska Norma PN-EN 12464-1 Światło i oświetlenie.